Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

571쪽

praecipue, haud infrequenter grauissimis sympi

matibus, cito in gangraenam pronis, a collisione et dilaceratione partium vicinarum oriundis, iuncta est, quae interdum citae amputationis necessitatem, inducunt. Quo grauiori autem iniuria talus excidit, et quo magis completa est luxatio, eo dissicilius

restituitur, . t

DCCCXLI. Aegrot; pupra lectum vel mensam

collocati crus inflexum ab uno vel pluribus adiuuantibus firmiter retinetur ; alter adiuuans, qui robustue esse debet, pedem tantum extendit, ut prominen tiam tibiae transire possit os luxatum. Ipse chirur gus vero et calcem et pedem manibus comprehendit , atque ita in situm naturalem os luxatum com pellit, pedem simul in contrariam partem dirigendo. Restituto osse , articulus spleniis ex aqua vulneraria frigida madidis et fascia circulari circumdetur, omni que adhibeantur, quae inflammationi obstare valent, quaeque in vulnerum collisorum chirurgia an te a sunt exposta. Diu quoque membro laeso con

cedenda est quies, qua neglecta, immedicabilia saepe pedis imbecillitas remanere solet.Luxatio scis calcari ei: DCCCXLII. Os calcis luxationem subire potest Ad exteriora et interiora. Etiat 1 in hac luxatione, ex signis luxationum genericis dignoscenda, ob firmiorem articuli nexum, partiumque vicinarum dilacerationem, tensionem, pressionem, irritationem,

saepe

572쪽

saepe insurgunt symptomata grauissima, instam mκ-

tona, neruosa, articulationum rigor, suppuratio, caries, quae necessitatem amputationi S inducunt.

Dissicillime quoque reponitur luxatio calcanei, cum extensio hic non adhibeti possit. Tentatur autem re ositio simplici pressione partis propulsae, ad directionem situs naturalis , rite firmato crure ac pede in si tu , qui musculorum relaxationi fauet. Os reductum apparatu deligationis idoneo retinetur. Reliqhae lux at ione s fars, m et ut ars ei digitorum. DCCCXLIII. Reliqtia ossa fars, uti et metu- tars, interdum a violentissima iniuria externa, ad variam directionem prorumpunt; unde plerumque partes visinae ita affiguntur, ut grauissima symptomata insurgant, et tumor, qui morbi diagnosin dissicilem reddere potest. Reductio luxationis cognitae tentatur simplici retropressione ossis elapsi in situm naturalem, ad modum, quem in luxationum ossium carpi et metacarpi chirurgia (DCCCXX.) exposuimus. Haud raro tamen frustra adhibentur artis auxilia, et aliqua deserinitas ac pedis imbecillitas remanet. Neque circa digitorum luxationem alia monenda sunt, quam quae circa luxationes digitorum

manus (DCCCXXXI.) monuimus.

573쪽

DCCCXLIV.

Diastasiis est ossium vel cartilaginum, synarthrosi

connexarum, totalis Vel partialis a se inuicem tecessui.

DCCCXLV. Is autem in uniuersum cognoscitur praeternaturali mobilitate; sensu spatii vacui, natiuum saltem superantis, inter partes adfectas , veIinaequalitatis praeternaturalis; interdiam quoque stridore , qui sub motu partis adsectae percipitur , et deformitate, seu figurae mutationsi. DCCCXLVI. Varias diastasis adgnoscit carsas, quae in genere spectaetae vel externae sunt vel in

ternaeis

a) ad externas referuntur Variae externae Violentiae, quae aut epiphysium recessun1 essficiunt, qualis maxime in infantibus, absoluta nondum ossificatione, vel in adultis, in quibus illa tardius successit, siue cum, siue absque stactura accidere potest; aut CALLIS. CHIR. T. II. M in satu-

574쪽

sutiaras cranii et ostium saciei, nas alium inprimis harmoniam, dentium denique goin-phosin vel ostium pelvis iuncturam dissoI-

b) internae consae sunt hydrocephalus (LX.

in infantibus , rarius colluuies serosa vel alia quae uis accumulatio humorum in adultis, ossa cranii vel faciei disiungens; polypus aliusve tumor nasulis, osseum tegmentum diuidens ; conuulsio vehementior; grauiditas; protuberantia qua is, introrsium enata, ossa Vnita extrorsum agens; partus laboriosus, ossa innominata seiungens; syphil sinueteratas scor butus; inaequale M laginum, ossa nectentium, incrementum; pres sio vel satus, singulani latus ossium unito rum assidue urgens; constans musculorum nonnullorum actios hydrargyrum intus assumtum cet.

Ex quibus patet, diastasin nunc esse idiopathicam nunc symptomaticam , alius morbi sequelam et es fectum; nunc cito, nunc lentiu S accedere, adeoque vel primitivam esse vel secundariam. DCCCXLVII. Diastasis varias eas que graues noxas inducere potest, pro partis adsectae dignitate diuersas: nimiam aut impeditam partis mobilitatem, claudicationem, gibbositatem, curuaturaS Varias, stactionem laesam partium vicinarum multiplicem. Morbus

575쪽

Morbus in uniuersum dissicilius curatur, quam fractura aut luxatio, interdum omnia artis auxilia respuit. Interdum diastasin partis adfectae marcor lentiusque incrementum sequitur. DCCCXLVIII. Gratio requirita) causae morbi diminutionem vel oblationem, b) sartium semotartim adproximotionem et reistentionem, ad modum in fracturarum cliir. vrgia expositam, c) symplomathm denique sitiamen. Quae omnia ex aliorum morborum therapia repetenda sunt. De gibbositate variisque curuaturis subdeformitatum titulo uberius agetur.

CLASSIS

576쪽

CLASSIS V.

MORBI J A CONFORMATIONE PRAETERNATURALI.

DCCCXLIX.

Sub conformationis Iraeternaturalis titulo considerandi Deviunt morbi, in quibus partes corporis humani solidae, praesertim quoad labricam, a naturae Norma abludunt, variaque sanitatis detrimenta vel formae vitia inferunt. Ouorum notabiliores chiruriagicamque curationem exigentes satis commode inquatuor dispescuntur ordine se

a) cohaesiones, b) deformitates, c) abundantias, et defectus denique Praeternaturales.

577쪽

DOCCL. Ouoad cohaesionem 'ut consistentiam diuersimode

Peccare possunt partes: humores diaphani pelluciditatem amittere, fluidi solidescere, molles indurari, solida mollescere, distincti coalescere, motui dicata immobilia fieri int. Variorum horum viliorum nonnulla, utpote Ab impedito transitu cet. repetenda, in praecedentibus exposuimus; pertraetanda iam remanent

578쪽

Cataractam Vocamur visus imperfectionem, obscurationem, abolitionem, ortam a corpore Opaco, Pone pupillam inter humorem aqueum et vitreum lito, radiorum luminis transgressum impediente, et

per itidis hiatum patulum distinguendo. DCCCLIL Uariam autem cataracta occuPare poteri sedem.

o) solemnis huius morbi sedes est ipsa lens crystallina, pelluciditate sua naturali orbata, in quo casu cataracta crusallina audit. b) minus freque os est capsula lentis obscurata,cntarctfium C Onhronctceani constituens.c rarissime vero occurrit inter Dialis, cum obscurior mucus lentem circumdat, haec autem ipsa, perinde ac capsula, haud peccat. Caeterum cataracta membranacea vel aliteriorem, vel, ut rarius sit, Isteriorem vel denique rartim e Fctrictem, pro parte vel totum, occupare potest. Interdum plures species vel omnes simul adsunt.

DCCCLIII.

579쪽

DCCCLIII. Commune cataractarum princisitim positum e s se vide re in singulaeti humoris, lentem constituentis, vel capsulae canaliculos permeanti S, degeaeraei orae, in concretionem plerumque Prodi

DCCCLIV. Variae autem dantur huius morbi causae a) vel externae: iniuriae variae ipsi oculo admotae, Vulnera, contusiones, ignis amo, frequens ac vehemens lucis maioris cum obscuritate commutatio, vapore S acriore S, diuersi oculorum morbi locales, intensior eorumdem adplicatio, mutatuS a caUsa quadam occasionaeli lentis situs, pigmentum supra capsulam crystallinam diffusum, b) vel internae et venus immodica, miRSma venereum, scrophulosum, arthriticumve, diS- positio haereditaria, senium, exanthemata suppressa cet.

Vnde insurgit notabilis illa cataractae di inctio a) in localem idi athicam, ab iniuria vel alio

vitio locali in corpore perfecte sano exortam,

Fb et simplomaticam, alius morbi praegressi

sequelam et effectum.

580쪽

ssa Cataracta.DCCCLU. Disseri quoque cataractaret pectu evario alio

a) quoad occessum, b) -- conventiam,

e) - 'urstm ac mirimcu, Q - co Vem, e) - mobilitutem, et denique F) -- adhaerentias. DCCCLVI. Quoad cataractae accussum, mor' usoaepissime est acquisitus, raro congenitus vel aereditarius. Interdum suffusio sedetentim nascitiar, et oculi initio parum, tandem vero magis obscuran tur. Alii veto ex ea suhito et intra paucos dies ob- coecantur, id quod incidere potissimum solet, si actus oculum grauiter laeserit, et rupta vel vehementer inflammata fuerit lentis tunica vel partes vicinae; eaque est fiequentissima cataractae membra

naceae origo.

DCCCLVII. Quoad con entiam,

Q lens ci stactina opaca vel in corporis duri,

gypsei, lapidei speciem sosensit, vel in

materiem tenuiorem, aqueam, mucosain,

gelatinosam, caseosam, purulentam, lacteam disti lautii . Prior status inueteratis, alter congbnitis et recentibus cataractis vulgarior