Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

611쪽

corneae coainatione separatur, remanente tamens gura pupillae mutata. DCCCC . Ex allatis patet, utramque cat&ractae operationem expositam suis si talibus, suisque gaudere Praee rogatiuxi. Omnibtamen rite perpensis, tentaminumque Eb idoneis chirurgis institutorum euentibus indicem comparR-tis facile adparebit, depressionem in uniuersum pabniam si Pera extractioni, quod quoque PropriA nostrae

Re eentenorum aegrorum eXPerientia, iri quibus OPe

rationem catae ae instituisse nobis contigit, confirmat; neque desunt rationes, quae praestantiam sperationis acu perficiendaee prae extraectione Probent.

n) depressio haud adeo dissicilis est, quam

extractio, quae consummatam dexteritatem, vix a multis chirurgis expectandam, Poscit si nitide et omnimode ad regulas artis

instituetur. h) depressio in omni cataractae specie crystallina, interstitiaeli, membranacea, solida, fluida cum aequali spe successias tentari poterit, ac extractio. e dopressio leniora et minus ominosia secumvehit symptomata saepissime, quam extractio ; praecipue si acu rotunda utitur chirurgus, aut plana, latitudinem unius lineae haud excedente.

612쪽

Cataracto. Q depressio, si ex voto non successserit ab S-que damno iterum iterumque repeti potest, inutilibus hisce tentaminibus haud impedientibus, quo minus ad extractionem demum cum successu recurri queat; quod ipsi pluries comperimuS; quum e contrario extractio, si visum non rod- dat, omnem fere eum recuperandi spem excludat.

Cale lim

613쪽

Calculus.

DCCCC I. Calculus es concrementum durum plus minus firmum, ex diuersis constatum, mali imam partem tamen terrestre, in cauo siue receptaculo quodam corporis humani prognatum. Cui generando vani sa-vent loci, inprimis viae urinariae , biliares, alimentares, saliuales, variae glandulae et denique viscera:(cerebri, viarum lacrymalium, oculi, narium, oriS, linguae, pulmonum, cordis, lieniS, VtEri, oua- 1ii, foetus ipsius exemplo,) vesiculae seminales, quinimo ossa, musculi et tela cellulosa, DCCCCVII. Diuersae calculorum ridi prin ceps eorum ditii o innititur: solos tamen a) Γrinarios,

utpote prae reliquis frequentiores, pertractare suis ficiat Calculi urinarii.

614쪽

e) pra utio, vel denique D in cellulosa, has partes inuestiente, Ixes rumque humorem recipiepte haerent DCCCC IX. Calculi urinarii pro communiri incipio potissimum adgnoscunta) abundantiam partium terrestritim in humoribus corporis humani in uniuersum, speciatim vero in lotio: h) illartim ex urina excussionem, praecipitatis-nem Veramque cril Salusationem.

DCCCCX. Quae crUallifatio st

* vel od partem receptactili, seu canalis, mi- nori calore animali praeditam; (calor enim naturalis particolas terreas suspensas tenet, quae ad partem frigidiorem praecipitantur:) aut muco natiuo orbatam aut phlogosi aliove morbo accumulationi et adhaesioni illius materiei aptam factam.

B vel longe frequentissime ad nucleum, qui basin calculi urinarii constituit. DCCCCXI. Nucleus calculi urinarii est

615쪽

Calculus,

382 Fo) vel intus prognatus, ut granum sabulosum, grumus sanguinis , lympha, materia purulenta coagulata, a spasmo vel phlogosi

prognata

h) ΓεI Foras admotus , stylus, fistula, globulus, acu S, ferramenta varia, Pennae, cereu S, tur md , crines aliaque bene multa.

DCCCCXII. Variae autem quoad formam cruspa Fotionis hic etccurrunt disserentiae; nonnulli enim calculi urinarii substantiam plane pmosam, alii laminationem simplicem, alii compositam , diuersis

nucleis circumeuntem, communi lamina, saepisset. me firmiori, inclusum monstrant; nonnulli superficie aequali, alii ipaequali et mire tuberosa praediti sunt , nonnulli singulorum mensium spatio in nota.hilem magnitudinem increscunt, alii per multos Ennos haud volumine augentur. Ulteriorem vero gerineseos horum calculorum disquisitionem non admittit instituti nostri ratio DCCCCXIII. Symplomata calculi urinarii iuvniuersum talia sunt, qrialia ex solido figura, pondere, ambitu, irritante, Premente, urinae viam plus minus praecludente , non oriri possunt symptomata iamen ad variam calculi figuram, duritiem, magnitudinem, superficiem, peculiarem denique aegroti sensilitatem ac irritabilitatem inire disserunt. Haec assiem, non secus ac progn

616쪽

Ictilias. et therapia, olde diuersa sani pro vhria, quam calculus occupat, sede. Igitur per singula eundum. Calcultis renatis.

DCCCCXIU. Castuli revoles obuii, ut plurimum in pelui vel calicibus unius, sinistri praecipue , vel

x triusque renis obuii, ex variis eat is cum externis, tum internis, originem trahunt. M ad refernos pertinent: alimenta crUd' et sicc a, aquae petrescibile S, vinum meracum, multo tartaro praeditum, vita sedentaria contusiones corpora aliena, nucleum C

culi praebentia o)bad infernas reseruntur dispositio haereditaeria, arthi itica, ad collectiones et concretiones materiei terreae prona ; iustammatios an Suinis, nauci, lymphae , puris effusio ;praegressa vitia in structura renum, eorumve aut vasorum decursu.DCCCCXV. Progno is studiosissimum symptomatum praegressorum et praesentium examen ro quirit, quum facile hic subeepat error. Ischuria renalis (CCCXL I), stupor se moris, coacta corporis ad anteriora pronatio, nausea, flatu lentia, vomitus, dolor colicus, obstipatio, pulsus rarus et du-TUS, Vrina arenosiai mucosa, purulenta, cruenta, Vnde dolor a lumbis ad inguina et testes descendit, isque,cerbissimus et lancinans, causa quacunque, quae ad

617쪽

Calculas.

simul praesente vel praegressa, calculi renalis lui picionem inferunt. DCCCCXVI. Cognitum autem malum tristem habet prognosin, quum neque de situ, figura, (quae interdum figuram pelvis renum cum CalicibUS aemu latur,) magnitudine calculi certum iudicium formati neque indubiae essicaciae remedium adhibeti possit. Per se quidem citum vitae periculum mori, US, VII Ummodo renem adficiens, haud insert; diuturnis tamen cruciatibus, suppurationibus et tabi, aegrotum demum conficientibus, ansam dare potest, idque eo certius, quo maior, inaequabilior et versatilior fuerit calc Ulus. DCCCCXUIL Curatio radicalis concrementi dissolutionem essiciens, therapia interna qualicumque vix umquam succedit; hinc doloris ac irritationis lenimen, partium relaxationem , calcialique perureterem in vesica in propulsionem praecipim Cui scopo sanguinis missiones , pro re nata repet Enda et, ingesta oleosa, demulcentia, pare gorica, lenia diu- retica, inunctiones , semicupia, pro diuersa om-ptomatum indole ac vehementia adhibenda , satis.

faciunt. . -

DCCCCXVIII. Quae vero ad extrahendum per externam incisionem calculum renalem proposita fuit operatio, NeFhrotomia dies a, perpensis omnibus , quae circa hanc rem dicta et obseruata fuerunt, vix

618쪽

Js Calculus. vix admittenda videtur, nisi abscessu formato, qui ex oedemate ac signis rationaelibus magis, quam e puctuatione percepta, noscitur (I. DCXLIX. , locus ad incisionem opportunu S adpareat; sicut quoque post apostema ruptum superstes fistula, ad cal- eulum ducens, debite ampliata, huic scopo inservire posseti Calculus uere tericus. DCCCCXIX. Calculus, in alterutro vel utroque vretere haerens, e signis calculi renalis(DCCCCXV ) praegressis, ischuria ureterica(CCCLI ), cruciatu magis ad pelvim descendente dignoscitur. Maior autem et inclauatus ob urinam supra calculum collectam ingenti dilatationi ansam clare potest. Prognos atque medendi ratio cum iis quae circa calculum renalem iam d ximus, conueniunt. Insigne atque subitaneum leuarnen perceptum et sequentia deinde calculi vescalis signa, calculum ex uretere in vesicam delapsum esse denotant. Calculus Desicalis. DCCCCXX. Calculus vesicalis, viris magis. quam foeminis, pueris magis, quam adultis, inos us, aut in re ne exortus perque vreterem in vesicam delatus aut in ipso hoc vire prognatus esse potesti Carsae occasonales (DCCCCXIV.) piae ter allatas sunt: urina diutius retenta; ischuria vesicalis praegressa; grumi purulenti, mucos, cruenti, varia alia

corpora

619쪽

t eorpora aliena, siue per viam naturalem siue per dissolutionem praeuiam in vesicae cauum inducta mucleum calculi praebentia (DCCCCXI); ipsius denique velicae morbus, incrustationem supelficiei internae admittens. DCCCCXXI. Complures autem in his calculies uolantur disserentiae

ni esse possunt rotundi, ouati, oblongi, pyramidales, bipartiti, irregulares, angulatis superficie vel inaequali, aspera, spiculata, tuberosa, quae quidem sit tariis se te communis est, vel plana glabraque praediti; vel ubique Vel in aliqua parte, quales plusculi una hospitantes esse solent, inueniuntur Ad quam superficiei calculi indolem post peracta

eius extractionem attendendum erit.

DCCCCXXIII. Quoad sub antiam, calculi vesicales, uti alii vicinarii, omnino a praecipitatione et crystallisatione materiae terrestris in lotio contenistae oriuntur et increscunt. Pro diuersa vero vel

muci vel lymphae vel Phlogisti vel ipsius lotii ad-

620쪽

Ssa Calctilas. mixtione, quoad pondus et consistentiam maximo pere disserunt. Sunt enim vel duri et compacti vel molliores et porosis; vel vario modo lamellati(DCCCCXII. , vel substantiae intermixtae, vel cum vel absque nucleo alieno, unde in extrahendo calculo variae oriri possunt difficultates.

DCCCCXXIV. Quo ad magnilndinem valde

variant calculi vesicales. A grani arenae specie ad molem plurium librarum, quae totum vesicae cavum impleat, urinaeque itineri vix sulcum aliquem lateri quasi insculptum relinquat, increscere possunt. Perinde calculi disierunt nuniero et modo unicus solitarius adest, modo centeni numerantur. hDCCCCXXV. Aliud idque notabile discrimet

calculorum vesicalium ab udhaerentia oritur. Nonnulli enim liberi mobilesque in vesica resident, alii vero nexu aliquo cum ea iunguntur. Genuinus tamen rectilitiae calculi, utpote corporis in organici, cum x e sica fieri non potest. Adhaerentia v bro ca

culi ad Desicam sub variis circum stantiis locum habet a bubi filamenta seu substantia fungosa, e tu-

nicae interioris vesicae phlogos vel suppuratione enata vel illius rugae inter inaequa- litates calculi sese dimittunt, adpositisque concrementi mole culis inclauantur; h) ubi mucus tenax, purulentus, lymphati- cus, ob diuturnam vesicae phlogo sim, ex