Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

621쪽

- Calculus. sy3 calculi irritamento natam, tranSsudans, calculum vesicae adglutinat; c) ubi calculus vesicae adpendicibus , minore hiatu praesertim praeditis, interpositus est, spatiumque exacte replet; H ubi calculus ex uretere delapsus, ad obliquam eiusdem insertione in , non in vesicam, sed in tunicarum interstitium pene

e) ubi denique calculus una parte in ureisterem vel urethram impactus est, altera

in vesicae cauum prominet.

DCCCCXXVI. Catisas occasionalis calculi vestiscalis (DCCCCXX.) antea adduximus. Minorem vero gradum caloris lotii praecipitationi atque crystalli alioni materiae terrestris fauere, inter alia pro

a) arena ad parietes vasorum , recipiendo lotio inseruientium, obuia, quae per micro optum crystallos pulcherrimas monstrat, illis similes, quas in superficie calculi recentis integri obseruamus. b) corpora aliena, utpote calore animali orisbata, in vesica contenta, quae similibus crystallis breui obteguntur, et frequentissime hasin calculi urinarii prebent. CALLIS. CHIR. T. II. Pp e) cor-

622쪽

Ptilas. e) corpora aliena, ut crines aliaue, lotio nuper eiecto saepe ac diu immissa, quae simili crusta calculosa obducuntur et denique calculos urinarios constituunt iis, qui in corpore prognati sunt, simillimos. Q si aer ignis ope e lotio educitur et frigida deinde tubi ope instatur, mox tranSparentiam perdit, urinae materia naucilaginosia separatur, terrestria se ad fundum praecibpitant, cet.

DCCCCXXVII

Signa calculi tie irasistunt o) partim rationalia,

b) partim seu alia.

Signa ratisnulla, quae lente' ac succestrae accedere solent, sunt dolor hypogastrii, perinaei, pruritus dolorificus , ad penis glandem extensus, sub finem mih ionis ac vesica vacua, ob maiorem calculi suavitatem specificam vesicaeque maiorem irritationem, grauissimus; urinae fluxus, maxime in situ corporis erecto, celeris et dolorifica cellatio, sub frequentissimo mingendi stimulo , absque totali vescae euacuatione; fluxus lotii sub situ corporis mutato restitutu,; urina purulenta, mucosia, cruenta; inuoluntarium eius stillicidium; sensatio dolorifica ponderis in perinaeo, sub exercitio corporis et ad motum in equo vel rheda adaucta; tenesmus; prae

sentia causarum ( DCCCCXVI.) ad calculi genera-

tionem

623쪽

Calcultis. Sostionem disponentium. Quae tamen omnia in aliis quoque morbis, ulceratione praecipue Vel tumore vesicali aut vicino praesente, adeste possunt, adeoque merito fallacia habentur, nisi signa sensualiastinui adsuetint.

b CCCCXXVIII. Sigitu autem sensualia desu

muiritur ex vesicae exploratione

a) intestinas, qua tamen nonnisi in infantibustindubii quid eruitur. Omnium certissime

uero

o) catheteris, ad artis regulas (CCCLXXVII s

expositas vesicae immii , immediata in calculum illissione, tactus vel auditus simul sensu percipienda, quae tamen cum attritu pili cathetere inclusi non confundenis

da est

ram que et magnitudinem calculi quodammodo sint ut declarare possit cotheterismus, diuersae si gurae ca-iheteres, seu recti, seu plui minui curuati, adhibentur, et ipsa operatio sub Vario saepe aegroti situ ad diuersas directiones mutato, pectore praecipue depresso leuatisque clunibu S, adiuuante Urinam mit-iendi nisu, digitoque indice in intest num rectum immisso, anstituitur. Interdum ad detegendum. calculum , ut de rugentur Vesicae Plicae , iniectione vel lolii retentione opus est, ' antequam cati ieter appli- P p a ce tur,

624쪽

issi

Calculus.cetur, quem tunc aut solidum ab Sque cavo, aut talem esse decet, ut cauum stilo rite occludi queat. Neque tamen in hac re semper certus est chirurgus paruus enim calculus fistulam essu gere, aut inter rugas abscondi interdum poterit; sacco vero inclusus calculus aut inter vesicae tunicas haerens vel sagacissimo examine vix certe dignoscitur. Chirureus igitur in explorando et diiudicando calculo vesicali attentissimus sit, cum error hic perniciosissimus

esse possit. DCCCCXXX. Ad symptomata calculi vesicae praeter ea, quae tamquam signa adduximus( DCCCCXXVII.), referri possunt variae primarum

viarum turbae, insomnia, febriS primo acuta, deinde lenta, quinimo, qui a diuturno cruciatu ac vesicae suppuratione oritur, marasmuS, ZEgrotum tandem tabidum conficien S.

DCCCCXXXI. Calculi vesicalis fir vos

semper quidem ambigua est, constitutio tamen aegroti eiusque vires, calculi figura, magnitudo, indoles , situs, cum morbo vesicali seu alio complicatio, insignem in praesagio saciunt disserentiam. Calculi parui, nisi magnitudinem haud multum excedentes, interdum solis naturae viribus per viam naturalem educuntur; longe maiores sparsim in sexu posteriori per x rei liram breuiorem amplioremue sponte prorumpunt. In calculo vero maiori sola aegroti salus ab artis auxiliis rite adhibitis pendet.

DCCCCXXXII.

625쪽

Culctillis

quidem modo tentata fuit; n) et primo quidem variis lithontriplicis dictis,

interne junutis, saponaceas nimirum, al- catinis, acidis, amaris, aqua calciS uiuae et aliis bene multis concrementum dissoluere conati sunt; at similia remedia calculum minu S adgredi, quam muco tenaci, irritationem leniente, obducere, in uniuersum vero saltem incertum atque lentissimum praestare effectum, diuturnumque eorum Usum

suspectum esse, experientia haud aequivoca docuit; i ,) idem fere de iniectionibus alcatinis aliisue, per catheterem in vesicam iniiciendis , valet, quippe quae calculum, muco obductum, intactum relinquant, haud aeque ipsi receptaculo parcente j. Neque, quantum scimus, ulla certa atque indubia experientia constat, calculum vesicalem distinctum via quam ad dictam medendi rationem in corpore . vitio solutum suisse. Certa vero et unica, maioris saltem, calculi medela radicalis in operatione chirurgica, artificialem exitum illi parante, quae litholomia, seu magis proprie cbiotomia dicitur, constat.

DCCCCXXXIII. Quae operatio, omnium fortasse grauissima maximique momenti, ab antiquisti-

626쪽

Cp ullis temporibus usque ad hunc diem quocH G, locum incidendum, en cheire sies denique tam

que contracta fuit, ut nunc demum methodo usinatiori ae praestantrori vix quidquam addi vel demi Pole vide latur. Neque tamen dissimulemus hancce crisul glarn, maxime arduam in uniuersium atque an- casmem, minus csmenire iis, qui morbo renati velveare ali marasmo, febre lenta, senio exhausi sunt, aut calculum inter tunicas vesicae inclusum habent, Asia vero lithoto ia est,

a) in viris , alia h) in sexu sequiori. DCCC CXXXIU. Extractio calculi

quoad in-Lmsorsae, ct GVottim, et locum incidendum varia sortitur nomina:

o quoad inuenisi es, Celsiana, Mariana, Raviana, Tubertiana, Comiana, Cattiana cet. cet. lithotomia salutatur; b) quoad a Parotum, magnum et Paruum oti in dixerunt , t) quoad lacum denique i 'cidendum; extractio calculi tentata fuit in ferinoeo clnferiori, eiusque vel media, vel internit avferiori vel posteriori laterosi parte: in regione hv-pog rica per ipsam denique Urethroni, Praesertim muliebrem.

DCCCCXXXV.

627쪽

Castulas.

DCCCCXXXV. Inter diuersiis vero methodos cystotomiam in perina eo instituendi plures dantur, quae maximis laborant dissicultatibus, quinimo periculis , merito iam ubique reiectae . , Harum itaque vitia atque incommoda breuiter tantummodo indicare fas est. Uberior enim disquisitio parum ad felicem praxin sacit, sed potios ad historiam chirurgiae litterariam pertisset.

DCCCCXXXVI. Quae ab os oralli minori nomen habet se io Cel ua, in qua calculus indice

vel duobus digitis recto immissis ac curuatis extrorsum premitur,' indeque nata eminentia scalpelli ope incisa ni , calculus denique aut unci, aut cochlearis, aut digitorum ope eximitur, variis eisque gravibus premitur di cultatibus. Etenim n) in infantibus , secundum lustrum haud emensis, institui potest, in adultis vero locum non habet, cum digitorum longitudo in his ad attingendum et extrorsum ducendum calculum haud sussciat;

h) calculus dissicillime satis firmiter sustinetur; e) incisio, si tuberosa fuerit superficies calculi, inaequalis fit, et dissicillime perficitur; d) ipsi vesicae contusio infertur, et

- Neisteri Institui. chirurg. Tab. XXIX.

628쪽

e) vesiculae denique seiminales, vas deserens et ductus excre orti facile laeduntur. Hac tamen methodb utendum foret in casu rarissimo ubi catheter haud immitti, calculus autem praecipue collo vesicae aut principio urethrae impactus, rite extrorsum premi posset.

DCCCCXXXVII. Secundum v mmm gnum, maiori instrumentorum copia vj, quibus ad hanc medendi rationem opus est, ita dictum, per vulnuS externum, de scroto ad rhaphen versus Enum usque protractum, deinde per incisum atque dilaetatum bulbum et partem membranosam urethrae calculus vesicalis extractus fuit. Quae methodus tamen ob grauissima, quae secum fert incommoda iam merito ubique reiicitur.

a) Calculi enim maioris praecipue extractio per arctiorem pelvis viam, integra glandula prostata et collo vesicae, dissicillime succedit; h) nec absque insigni laceratione grauissimisque eius sequelis perficitur, dolore nimirum grauissimo, inflammati ne, suppuratione, gangraena sequente. sanguis, pus, lotium, reliquiae calculos ae debite essuere haud pollunt, sed vel retinentur, vel infitratio in cellulosa succedit.

Q Heisteri Institui. chirurg. Tab. XXXI.

629쪽

Calculus. UOI d) neque raro a laesione ramorum arteriae pudendae oritur haemorrhagia satis grauis; a cicatrice ductus excreto vii seminalis laesi consequitur impotentia; a dilaceratione prostatae et colli vesicae enu resis seu fistulae urinariae insurgunt. Ad paratus mogntis laterasi altis iisdem quidem dissicultatibus, minori tamen gIadu , Premitur.

DCCCCXXXVIII. Neque minus grauibus dissicultatibus premuntur methodi, ab inuentoribus Eubertiana et homasiana salutatae, ad quas co chlas per incisum corpus Desicae inter glandulam prostatam et ure teris insertionem extrahithr. Vesica enim calculo laborantium iniecto liquido aut retento lotio dissicillime extenditur; paracenterium haud facile absque deuiatione aliqua in vesicam immittitur; parietes vel fundus vesicae facile, vel a paracenterio, vel a cultro cystotomo, laeduntur, ut alia pericula, quae cum hac medendi ratione iuncta sunt, taceam; unde hae methodi omnino ubique ac merito reiiciuntur.

DCCCCXXXIX. Peifectissima vero calculum

adparatu laterasi dicto extrahendi methodus nunc unanimi consensu ubique excolitur, et summo iure reliquis praefertur, siquidem in maiori pelvis spatio instituitur, et plurimis caret periculis ac incommodis , quibus reliquas operationis methodos premi obseruauimus. Varii vero iique celebres viri varia

630쪽

Culpula . excogit rue in se menta ae tisteia, vaei iamque seuram ac magi midinem vulneris, Vmle facilior ac tutior fieri pollit operatio. Hinc sesu rio'i laeteralium magna diuersitqs et farrago; inter licis ita uentores praecipue tamen laudibus extolli merentur Cel. Cheseiden, te Dran, Moreau, Sharp, Promfleld, Hawhms, Pouteau, se Cat, cet.

DCCCCXL. In perfecta fessione latrensi se

quentia e issenda videntur: p) ut eae partes haud sectione attingantur, quae pro calculi egressu nihil faciunt; adeoque bulo us urethrae et huius pars corpore spongipso circumdata intacta relinquatur. ) ut eae tantum partes trans scindantur, quae ferramentorum in vesicam tutae introductioni vel calculi extractioni firmiter se opponunt. Integumenta igitur amplissimo vulnere patefiant, . pars mein branosa vero urethrae , musculus transuersus et glandu-Iae prostatae pars incidantur. c) ut partibus sectionem aegre ferentibus par- Ceatur, adeoque collum vesicae paruula solum incisione attingatur.

H ut vulnus sit aequale, haud angulatum, conicae figurae, apice vesicam respiciente, externa Plaga ampla et quatuor pollicum