장음표시 사용
481쪽
De causis exeusantibus ab socio diuino reeitando
QVoniam multa sunt causae iustae, quae possunt cheri eos, m Regulares excusare a debita diuini officii recitationO ' multaque de ipsis a doctoribus disputatur: ut breuiter, distincteque de ipsis agamus omnes excusantes causas ad quatuor eapita reuocabimus . Quaedam enim sunt intrinsecae,quaedam vero extrinsecae; intrinsecae duae sunt, una ex pa te corporis, altera vero ex parte animi extrinsteae etia duat sunt altera ex necessitate actionis, altera ver ex dispensati Oane Prauari ad has quatuor, omnes aliae reducuntur de singulis singillatim agemus . Prima igitur causa ex parte corporis est impotentia corporalis, quae multiplex esse potest, iuxta varios, & multiplices eorporis morbos, quibus corpus redditur impotens ad rectistandum diuinum Osficium: quare eo ipso,quo quis loqui non potest,nec ore proferre ea,quae ad diuinum officium recita- dum sunt necessaria,omnino excusatur ab eo recitando Ciroca hanc primam causam occurrunt multa dubia.
An infirmus,qui non potest diuisum officium recitare, tene tur illud per alium recitare, aut ab alio recitante am ire t D spondeo, circa hoe dubium duas esse sententias . Pri. t ma amrmat. Ratio est, quia illud audire potest, sino
incommodo,ergo ad id renetur, hute sententia videntur tauere innocentius, Hostiensis in cap. l. de celebratione missarum ubi dicunt,infirmitatem exculare a pronuncianaelo hOras,& sorte ab audiendo nam per ver m illud,sorte, videntur de hoc dubitares; expresse eam docet Girardus traredo assiduitate orandi quaest. 4. quem refert Nauarrus cap. LI.de oratione num. 6.ubi eam merito reiicit, quia nullo iure fundata est, iam iure quidem eatietur ut horas pronuncient tiricis non autem, is audiant. donum. 3.addit. Si Girardi sententia
482쪽
esset visa, nulli,aut paucissimi aegroti excusarentur ab horis,eum puκessymbeollatione alioram,inueniantur infirmi, qui eas audire non valeant, nam in articulo mortis constitatis leguntur Passio Domini, alia Dio auditu excipienda Nee obstat quod audire potest, quia non obligamur ad Omnia, quae possumu,, sed ad ea quae nobis iubentur, clericis autem iubetur recita re ossicium, non vero illud audire; Neque Innocentius,&vio silensis fauent huic sententiae, sed potius contrariae, ut ben
aduertit Marrus loco citato num. 7.
Secunda sententia communis, sera doceti illum, qui non potest ossicium recitare, non teneri ab alio recitante illud audire Ratio est,quia hoc est praeceptum recitandi in non audiendi,sicut est praeceptum audiendi Missam, ergo, qui ODficium recitare non potest, excusatura substantia praecepti.&per eonsequens non tenetur illud ab alio recitante audire. neque tenetur Alud per alium recitar quia hoc est onus personale;ergo qui illud explere non potest,non tenetur alium loco sui substituere qui illud recitet, imo etiam si alium substitueret, non satisfaceret praecepto, si alias obligatus esset.
Hanc sententiam expresse docent Sylu verbo, hora quaest. . dicto a.Tabiena ibi quaest. I9.num. D. Armilla num. Io. Nais uarrus cap. I.de oratione num .6.& in Manuali cap. 2 .num. Loo. Grati iis par. I. decisionum lib. cap. 34. num . . Odriq. to m. I.quaest .Regular. quaest. σ2.art. IO.4 in summa par. I.ca. I 4s.conc Ius. I. Cardinalis ToletuS lib. a. cap. I .causari. P.
religione lib. .de horis canon .cap. 23. num II. P. VasqueZ
Quaeres,an ille qui propter infirmitatem, vel quamcumque aliam impotentiam excusatura recitatione officit,teneatur aliquid aliud loco illius dicere vel faceres Respondeo circa hociduas esse sententias. Prima affirmat,ita Maior in A. dist.
483쪽
I 2.quaest.6.post. Io.argumentum,ubi dicit teneri infirmum loco ostis ii,mente Deum precari;aliqui dicunt, tenera ad aliis quam compensationem per psalmos, Pater noster is Aue
Sylv. ibi tuae t dicto 3.Tabiena quaest.2o.num a I. Armillanum. I 6.Nauarrus cap. LI.de oratione num.19.ai ad nihil te . neri de rigore praecepti iuris humani,sed iure naturali ad aliquid huiusmodi inde terminatum, Viguerius capit, . . . vers. 44 Secunda sententia docet,praedii tum ad nihil teneri Ratio est, quia nulluntius ad id obligat, ecclesia enim solum obligae ad horas canonicas vocaliter recitandas,ergo qui legit, me excusatur ab illis recitandis, non tenetur ad orandum mentaliter,praesertim , cum soleat esse maior ditricultas iris infamis mente orare. quam voce , neque ad aliam compensationem,ita Nauarrus cap. II.de oratione nu. I9 ubi dicit, praedictum ad nihil teneri iure humano, quod vero dicit,iure naturali ad aliquid teneri indeterminatum,intelligit de s beneficiari s , Religiosis,qui iure naturali tenentur pro suis henefactoribus, ridem expressius docet Sylu verb.hOra . quaest. . in .ubi ait, Sed circa istam suppletionem non oportet multum esse scrupulosum, quia eo isurgit ex naturali lege potius,
quam ecclesiae praecepto, ut recompensetur benefactora bus, quod etiam per minimam orMtionem feri potest, cum praeponderet omnibus thesauris,sicut fpiritualetιmporalibus. Hanc sententiam expresse docent Cardinalis Toletus lib. 2. cap. I 4.causa I. fin. P. Emanuel Sa verbo, horae num. 3. P. AZOrius tom .r .lib Io. cap. M.quaest.8. P.Suarius tom. a. de religione lib. .de horis canonicis cap. 28.num. 29. P. Vasqueet opust de benefici jica.
Diees,aliqui Praelati Religionum, & confessarii Religiosorum solent ex priuilegio Apostolico commutare diuinum onuium in aliud opus pium , seu leuiorem orationem Religiosis infirmis, quos excusandos iudicant a recitatioue offi-eij,
484쪽
cij,ergo signum ei Linfirmos, qui ab ossici recitatione exculantur,teneri ad aliud aliquid dicendum,vel faciendum;antecedens probatur,nam Martinus V concessit fratribus Sancti Hieronymi, ut dum fuerint infirmi, senes, ac valetudinarij, qui tenentur ad horas canonicas,satisfaciane, recitando aliquos psalmos,vel id, quod suis confessoribus visum fuerit. Refertur in compendio priuilegiorum mendicantium, e
ho an firmi fratres.num. LI.cla in compendio priuilegiorum Societatis Iesu,verbo,infirmi. f. a. Eugenius V.concessit fratribus Sancti Hieronymi, ut infirmi, seu debiles satisfaciant pro horis canonicis, ad quas tenentur, audiendo eas ab alio, vel ab alijs recitari, refertur in eodem compendio priuilegiorum mendicantium, verbo infirmi.num. 3. Miu eodem compendio priuilegiorum Societatis Iesu, verbo, infirmi. I. 3.&Iulius III in constitutione sua edita a. Octobris II ba.concessit Praepositis Generalibus Societatis Iesu, o alijs, quibus ipsi suam auctoritatem ad id communicauerint, ut possint commutare recitationem diuini ostici j ijs, qtii ob infirmitatem ipsis videbuntur excusandi, in aliud opus pium, seu te.
uiorem orationem,durante tamen infirmitate, habetur in libro litterarum Apostolicaru Societatis Iesti Romae impresso anno I i5. l. 68- incompendio priuilegiorum Societatis Iesu, verbo infirmi. f. I.
6 Respondeo ex praedictis priuileg ijs non cofligi, infirmos,qui
excusantur a recitatione ostic ij, teneri aliquid aliud diceri, vel facere, sed solum colligi, Pontifice concedere praedictam commutationem ad remouendos scrupulos, dubia conscientiarum piarum,& timidarum, praesertim,quando n6 esset euidens causa excusationis, ita docet Nauarrus cap. 19. de oratione conclusione o.num. 88.vers septima est, ubi cum retuli lici simile priuilegium Leonis X. qui concessit fratribus Minoribus,ut sue propter febrem,aut dolorem in te sum, vel aliam infirinitatem fratres fuerint grauati,Masilicti, satisi faciant, dicendo pro horis canonicis, preces, hymnos, Pater noster, Aue Maria, vel alia iudicio Praelati, aut Praesidentis loci, seu conuentus sir gnanda is hoc quando medicus corporalis si commode potuerit haberi dixerit, esse nocivum infirmo refertur in compendio priuilegiorum Mendicantium .verbo,ospicium diuinum Primo. num .io. deinde subdita Perspicuum est,bo non eontinere priuilegium, nam hibi conti- Ll a Bet
485쪽
dicendi aliquam partem obligat, nec iure demitur,quam magna,vel parua debeat esse praedicta pars, ideo relinquitur arbitrio viri prudentis,& non occurrit aliud aptius arbitrium,ita docet Nauarrus cap. l. de oratione num. I s. vers. 1.eum sequuntur P. AZOrius tom. I. lib. IO.cap. s. quaeHL .P. Lessius lib. I. de institia cap. 37.dubit. s. num. 34 P.SancheatOm. . con filiorum moralium lib.7.cap. a.dub. 7.dicto .nu. S. P. I illi ucius tom. 2.tract.2Dcap .quaest.6.nnm 304.
Ad hane sententiam Meealunt illi,qui docent infirmum , qui non potest recitare matutinum, cum laudibus ad nihil teneri,quia licet haec non si maior ossici, pars,est tamen pars illius prima,&praecipua, ita Garaia tom. I.de beneficijspar.3. cap. I.num. 22.Diana par. a. rata I 2 de horis canonicia Resolutione 29.
Secunda sententia docet, non esse hanc excusationem.tam scrup '
ae eontra ius,quaredoquidem iure eommum excusatura raesta. rione ob infirmitatem omnis, qui bona fide, O sine fraude redirmedico,aut alleuialterigraui iro dicenti, aod ei reeiratio ua. eeat . Prodes tamen as remouensim serupulos, ct dubia eon scientiarum piaram, timidarum,& idem dixeratiprius num. 36. uod licet huiusmodi priuilegia nihil concedant vltνa illa, multum tame eonferunt ad pelledam serupulos,quo satis semetit compilatis horum priuilegiorum, ponendo in margine verba illa pro serupulosis fratribus)idem sere docet Rodriqueam. I.quaest.regular.quaeut 42.art.7., Ludovicus Miranda M anualis Praelator. regula .quaest. 37 arti 16.
D spondeo,circa hoe dubiuna duas esse lententias. Dilio nia docet illum, qui non potest recitare totum ossiciv. sed maiorem eius partem , teneri ad eam recitandam. vero maiorem partem recitare non possit, excusana eo rectitando, tum quia regulariter maior pars tresiit ad se minore. Lquod maior pars. Lad municip. cap. I. de his, qua fiunt a maiori parte capituli, tum etiam,quia non qua libetia dicendi aliquam partem excusat, nec quilibet
486쪽
scrupulose restringendam, ut quicumque,in infirmitate dicere possit unam,vel alteram horam, sine graui incommodo ad illam dicendam obligetur, nam hoc esset nimis onerosum , &praeter suauitatem legis humanae consuetudinem quae est optima legum interpres, quare respiciendum elle admodum infirmitatis impedientis recitationem, nam si peculiariter impedit aliquam horam,propter ditricultatem in ea dicenda .g.in matutino,propter debilitatem visus, vel capitis, ex illa disticultas in dicendis aliis horas, non sentitur,sed commode dici possunt,nulla st excusatio,quoad tales horas, siue fini plures,sime pauciores, siue constituant maiorem,sive minorem partem o ilicis: a vero si infirmitas impediat indefinite Quinti osticium, ve est febris grauis, tunc non est scrupulose inquirendum,an possit infirmus unem , vel alteram
horam dicere, quia excusatio illa ex se indefinita aequi ualet uniuersali, quia est valde difficile in huiusmodi occasionibus attingere punctum in iudicando, quid pollit infirmus dicere, vel non dicere, sine graui incommodo, de ideo satis esse ereditur, quod ostietum ipsum dici non possit, sine notabili
incommodo,ita docet P.Suarius tom. .de religione lib. 4. de horis canonicis cap. 28. niam. 27 quem sequuntur RodriqueZ
Pro solutione praesentis dubij dico,secundam sententiam esse probabiliorem,praesertim , quoad illam partem scilicet, quod,quando infirmus no potest dicere ossicium , non Ie ne tu dicere partem,quam potest, nam,ut bene dicit drodriqu. in dicto art. Io.daretur perplexitas, cum nemo possit laciis decernere quam partem polii dicere,& quam non,& si contrarium esset verum, nullus infirmus excusaretur omnino adicendis horis,quia nullus adeo aegrotat, ut nequeat aliquam partem easum dicere, quod est contra omnium sententiam, ut bene obiicit Nauarrus cap. II. de oratione num cI.Vers. pro parte vero Ad rationes igitur primae sententiae respoudetur,ad primam bene respondet P. Suarius dicto cap. 28.nu, as . illam maximam,quod maior pars ital, it ad se minorem ,
non posse in hoc casu commode applicari, nam debet intel-
487쪽
ligLquando partes debent concurrere ad unum actum,ur in electionihus in nominationibus, in quibus casibus loquum tu iura, quae citat Nauarrus, vel quando una pars impedit altam,nam solet maior pars vincere, at vero in presenti easu una pars non impedit aliamneque necesse est unam concur. rere ad recitationem alterius. Ad secundam respondeo Iapintius arbitrium esse,quando,sine dubio potest infirmus coma mode recitare integram horam,etiam minimam,puta tertia, vel completorium,etiam sit alias recitare non possit,ipsum
ad illam recitandam teneri, quia unaquaeque hora est per se quodam totum, iratio canonica a reliquis officii partibus diuidua,&ideo ille solum excusatur, qui non potest diee saltem maiorem partem unius horae,is in hoc sensu P. Suar.
Ioco citato num. 26 concediti veram esiosententiam Nauarr.
ut qui non potest reeitare maiorem partem horae, excusetur ab ea recitanda, non vero respectu totius ostici ji cita docet
4 maeres,an si certum sit aliquem ob infirmitatem, non posise, sine graui incommodo integrum osticium recitare,sed dubium sician, nam,vel alteram horam pollit, teneatur illam Arecitare Respondeo negaritie ratio est, quia praecepta eccle siastica non obligant,cum tanto rigore , ut materiam and talis, scrupulorum pariant, ita P,Suarius cap. 28.citato niti 27. P. Reginaldus libe4 8.eap. 3.num Is 3.quaest. . fin. P. Lay- manetom 2.lib.4.trare L. cap.r rubro I. dicto . Rodri quea
Qu res, an ille,qui solus non potest totum recitare ollictu, teneatur illud, cum socio recitares dicendo partem, quam potes Maliam audiendo Respondeo,circa hoc dubium tres esse sententias . Prima docer,praedictum non teneri recitare, cum socio licet eum haheat,4 cum eo commode recitare it Iud possit Rati v est, quia recitare,eum socio est priuilegium, sed nemo cogitur uti priuilegio,ergoi mo tenetur adscisce re sibi socium in recitatione osticij.ita P. HenriqueZ in materia de oratione, Sanctus in selectis disputationibus disputa
I 3.num. 2.ubi ait, non solum non teneri socium quaerere, sed
nec etiam sit quis gratis se offerat, teneri illu admitteres, quia potest non uti priuilegio, eum sequitur Diana parte secunda
488쪽
tractatu duodecimo de horis canonicis resolutione ψ . Secunda sententia communis docet praedictum teneri,cae socio recitare,si illum commode habere potest, ratio est,quia hic commode potest recitandi praeceptum implere, cum aineio recitando, ergo ad id tenetur, anteceden probatur nam simpliciter non potest dici impotens ad aliquid agendum , qui id cum alterius auxilio facere potest, ita docet Nauarrus
3.&χ.ΡSuarius tom. a.de religione lib 4. de horis canonicis
ossicio disputat. i.quaest. 6.puncto 2.num.8.Palacio. .dist. IS. disput.9. fol. I 7. Tertia sententia docet, praedictum non teneri socium ad litobere,si sanus non consueuit uti socio, secus i consueuit, ita P.Leitius lib. a.de iustitia cap.37.dubitas. num ubi ait.Si ob infirmitatem non potes nisi ope foci, nee consueueris eo itino
tenerinsecus si consueueris, eum sequitur Garzialom. I.de beneficiis parte 3.capia .num. a Vr ubi sic conciliae praecedentes sententias,ut prima vera sitis eo, qui non consueuit uti socio, secunda vero de eo, qui consueuit, eamdem sententiam sequitur P.Laymantom.χ.Theologiae morat. lib. . tractat. I. cap:6.dubio a.
Mihi haec tertia sententia videtur probabilis , sed probabilior secunda; nam etiam si quis,dum sanus esset, numquam suillet usus locio, quia tamen, line illo no potest implere praeceptum recitandi omium, & cum illo, quem sine onere habet, facile potest implere; necessario illo uti debet, nec obstae
argumentum primae sententiae, quod nemo tenetur uti priuilegio,quod habet, nam hoc non est omnino verum, nam in
multis casibus obligatur aliquis uti priuilegio, ut possit implere aliquod praeceptum,quod seruare tenetur,ut si quis ha-
489쪽
beret priuilegium audiendi sacrum in loco interdicto aeneo retur illo uti in die festo, qui haberet priuilegium consecrandi in fermentato, teneretur eo uti, si non haberet Mymu,
ut communicaret in paschate, vel mortis articulo, ita P. Sua. riuit Om. 3. in I. par. disp. 61. secet. q. casu 2. alij.
Quaeres,an clericus, qui non habet redditus ecclesiasticos, quibus socium conducere possit, teneatur illum conduceret Respondeo illum , qui non habet redditus ecclesiasticos, vel patrimonij,ad cui os titulum est initiatus , licet sit dit illimus alijs profanis redditibus, non teneri illum conducere decus vero si illos suffcientes haberet ad se alendum, iocium conducendum Ratio est, quia nullo iure tenetur redditus mere profanos in seruitio ecclesia expendere, Mideo non tenetur ossicium cum socio recitare cum no possit illum commode habere nisi amicus, vel alius ei gratis se offerret ita
docet Nauarrus cap. LI. de Oratione num. I .c cap. I. num. 4. P. Suarius tom. a.de religione lib. . de horis canonicis ca. Is . num. I S. fin. P. Regina idus lib. I 8. cap. 3. num. IS 3. quaest. IS P. Sanche Diom. a. consit morata ib. 7. cap. 2.dub.48. num. 3.& .P. Fili luci a stom. 2. tract. 23. cap. 9. quaesi. q. dicto . num. 289. Bonacina tom. I tractat.de ostibio disput. I quaest 6.puncto a. num. 8.fin.
Io Ex hoc infert Nauarrus cap. I. de Oratione num. I mrpe res clericos,vel vix potentes e sustentare monachos, monathas simplices non habent ιs, quo socios ad recita η dum secumeonducant,excusari ..dicendis horis,quas per se dicere nequeunt. ROdrique et par. i. summu cap. I S. causa I. notabilia .ait, non excusari Religiosos, qui commede possunt habere socium , cum recitantisticium.
tua nam infimita eorporis exe et infirmum d recitatioηe
I E spondeo, dico primisi ad uel sam eorporis valetudi nev excusare a recitatione diuini ostici , ita docet communiter doctores, qui hoc colligunt ex Concilio Carthaginensi IV .cap. q9. , a. quod refertur cap. clericus victum disssivi. v bidi
490쪽
lijs deest, stipendij priuatus excommunicetur. Per inaequiuitatem corporis intelligitur exuberatia, defectus humorum. in quo consistit infirmitas, ut bene notat Glossa a principio dictae dist.or .si igitur sine corporis infirmitate clericus punitur,li non recitet ossicium,ergo a contrario senta, ob infirmatatem, a recitatione illius excusatur,& ratio a priori est, quia infirmus nec potest canere in choro, nec priuatim recitate olficium, sed nemo obligatur ad impossibile. l .impossibilium Ede regulis iuris.cap.Nemo ad impossibile eodetria,
tit.lib. 6.ita docet Innocentius.& Hostiensis in cap. I.de celembratione Missarum,Panormitanus ibi num. Io.&alij Cano. nici iuris interpretes.Ang.verb. hora nu. 7.Tabiena dicto I p.
cto lo. I circa leptimum, Eula prima. P. Ioannc S AZor. tom. stilib. I . cap. II. quaest. I. P. Suarius tom .a.de resigione libi4.
de horis cap. 28. num is P. Lessius lib. a.de iustitia cap 37.
Dico secundo , non quamlibet corporis infirmitatem suffcientem est ad hanc excusationem Isiatio est,quia non quae- Iibet infirmitas tollit potentiam infirmo recitandi olficium, At ideo solum illam excusare,quae directe, vel indirecte notabile aegrotanti nocumentum asterret, Omcium recitaret, etiam,cum socio, vel non, debitis horis, scilicet ante febrim, vel post illam,ante mediam noctem , talis est illa quae impedit hominem,ne absque graui salutis suae detrimento, auesine nimio dolore, aut vexatione corporis possit osticium recitare, aut quae ingrauesceret ex labore posito in recitando M nam quare