Tractatus de diuino, et ecclesiastico officio, seu de horis canonicis, in quo omnia, quae ad publicam chori, et priuatam diuini officij recitationem pertinent, explicantur. ... Auctore R.P. Petro Anello Persico Neapolitano Societatis Iesu ..

491쪽

quare non ex sat illa aegritudo, quae ita leuis est,ut non it pediat alias actiones ordinarias capitis linguae, ut sunt colloquia grauia, negotiorum, aut rerum grauium ordinesto an es, nec illa quae non notabiliter augetur ollisi j recitatione. ratio est,quia haec non potest dici moralis, aut rationabilis impocentia:huiusmodi etiam ella solet oderatus dolor ca .pitis,stomachi,aut alteri partiis. in hae conclusione conueniunt omnes doctores num praecedenti citati. Ponormitanus cap. . de celebrat.missarum num io Nauarr.cap. 1.de Oratione num. 2.& di in Manuali cap. s. num. Ioo P. Sanchezdub. 3.cit. conclusion. a. P. Reginalduinum. II l.quaest ι λLaymancapae. ntim. I. versaltera causa, P. Fillinctus dicto ta

3 Quaeres,an febris tertiana,ves quartana excuset a recitatio.

ne incit Respondeo circa hoc duas esse sententias. Prima docet praedictas febres posse excusare,vsque ad meridiem,vei vesperam, non tamen toro die ratio est, quia statis horis occurrunt, post meridiem cessant, Miudicio medici docti,&probi non nocet aegrotanti recitatio ollici j quae ante vel post febrim fit lixe est communis sentetulia,quam expresse docet Innocenctus in cap. r.de celebratione missarum, Panormitanus ibi num. Io. gel. verbo, hora.num . . abiena ibi dicto

Vasque opust de beneficijs cap. . I. artic. I .dubio Ita

num. o.

.. Secunda sententia doceride habente febrim quartanam , aut aliam leuem . non posse dari certam regulam, sed iudican- dum esse arbitrio Medici,aut boni viri, ratio est,quia potest contingere,quod quartana sit tam grauis, secum afferat lia accidentia, scilicet vehementeῶ: capitis dolorem, vel ea

492쪽

corporis intemperiem, ut merito censeatur grauis inlirmitas ae proinde a recitatione excuset,& ideo in his casibus,qua do fuerit dubium,standum est iudicio Medici,ita Sylv. verta

hora. quaest.4.num. 3 dicto I. ubi cum retulisset sentenciam Panormitani dicentis,quartanam, & sebriculam non excula. re subditi In boe tamen putosandum arbitr o medici, aut boat viri. Huic sententiae auet P. Valenta locn citato, ubi aie,et, de tertiana,aut quartaηa febris Non femperomnino exeunt. E go putat qusd aliquando excusat, i Vasqueχ opust de benefici js cap.A. g. .art. I.dub.la num so ubi cum dixisset, quartanam non excusare. subdit, nisi in Miqua personaesiquac Ovetimant circumflantia diuerse, tu quo 1 quisque o clarco cientiam suam,a legitime sit impeditur, res opus est attor

consulat, ex prelle hanc sententiam docet D. Sanche tom. 3. consiliorum moralium lib.7.cap.a.duta l. conclusione 6.

Pro solutione huius dubii, mihi videtur dicendum. Prima sentetiam communem esseisiversaliter, Mordinarie vexam: secundam vero sententiam in aliquo casu particulari , ut dicit P.Vasque 2, signifkat,etiam P.Sanche loco citato,nec puto,doetores primae sententiae hoc negare,sed loqui,ut con muniter esse solet. α Quaeres,an ille qui tertiana, vel quartanatebri laborat, teneatur recitationem Onaci anteponere, et postponere intra

eundem diem,quando talis aegritudo impedit,vel impeditura praeuidetur tempore egitimo rario dubitandi est,quiata, Posse anteponere,vel postponere recitationem ostic ij, est veluti quodam priuilegium,quo nemo uti cogitur, ergo ad id

non tenetur. Hoc tamen non obstante, puto omnino teneri,

quando commode, sine praeiudicio aegritudinis in illa par te diei recitari potest is ratio est,quia totum tempus diei, est tempus simpliciter legitimum, iussisiens ad lubstantii huius praecepti implendam, rideo si una pars diei est impedita,debet recitari in alia, quaecumque illa sit, ac proinde, non est priuilegium, ut in ratione dubitandi dicebatur , hanc sententiam supponim omnes fere doctores prima sententiae,expresse eam docet P. AZOrius to M. I. lib. I . cap. I. quae

stione I .vbiaildiant , vel post impedimentum potest commode totum oscium persoluere,id praestare debet secus, Non item P. Sua res tom a de religione lib. q.de horis cap. as .num. 2 ubi addit, me autem intelligendum est dummodo, vel anteposivio M in m a hora-

493쪽

horarum nocitura non furatara febris accessioni, qua speratur, Ῥιι postpositio, o concursus omnium horarum in unum tempus sit nimis grauis, praesertim , post praecedentem malam eo oris dispositionem, nam haec iam sunt quasi noua impedimenta. Quaeres,an infirmus excusetur a recitatione ossicij, qui bonam partem diei expendit confabulationibus familiaribus, multa colloquitur, aut libros recreandi gratia legit Respondeo,circa hoc duas esse sententias. Prima alfrmat prae dicetum infirmum excusari, ratio est, quia sermones illi, clectiones voluptatem aegris afferunt,nec morbus inde ingrauescitiquin potius decrescit:advero ornei recitatio est res seria,

ac suapte natura grauat caput,ac moerorem, is Obeltiam

inseri, ita expresse docet P. Sanche tom. a. consiliorum mom' alium lib.7.cap. a.dub.45.eonclusione 4. ubi ait, 3 te multi ex iunioritas talde docti Magistri. Idem docet Diana par. a. tra ctacita de horis can. resolutione M. secunda sententia docet, praedictum infirmum non excusari ,ratio est,quia in praedictis sermonibus, clectionibus non est minor dilhcultas, quam in ossicii recitatione, ita videtur sentire Nauarrus,in cap. i. de Oratione num. .ubi ait, illum agrotum,qui potes serio loqui, alia negotia profana ινactare,

cum suis amicis, :ibia rarum recitatione minime excusari, quia

Boe nou est illo facilior.idem dicit P. Reginaldus lib. 8 .cap.

Mihi prima sententia videtur valde probabilis, nec puto

Nauarrum contrarium sentire, sed ipsum loqui,quandocum amicis inminus tractat negotia grauia, ut ipse magis se ex plucat in Manuali cap. 2 .num. Ioo.ubi attine illam febrim exiscusare,qua non impedit olioquia grauia, negotiorum,ae rerum grauium ordinationem, υ dixi in De II num. s. Quaeres,an intirmus excusetur a recitatione olficii,postquafebris illum deseruit, dum conualescit, & dum adhue vires sitiit imbecilles Respondet P. Sancheχtom. a. consiliorum moralium lib. 7. capi a.dub.. .conclus. s. posse praedictum per aliquot dies non recitare, ratio, quia illa imbecillitas adnue censetur infirmitas, secunda, quia valde verisimile est, ecclesiam aegris, post tot labores velle requiem aliquam concedere: imo posse aliquando aliquem celebrare , non tamen recitare propter infirmitatem δε citat pro hac sententia iunio

494쪽

babilis,de tuta in praxi, non de quacumque infirmitate, sed solum de graui,pro eo solum tempore,quoad huc vires sunt imbecilles.

An ad excusandum infirmum creeitatione diuini offici requirata iudicium Medici Z D spondeo,si infirmitas sit grauis,non requiri Medici i I dieium,quia tale iudicium requiritur in dubio, quando quaeritur,an infirmitas sit grauis nec ne, ut certitudo habeatur,cum vero certum est,infirmitatem esse grauem, ex is excusat, iotest infirmus propria auctoritate cessare a reeitatione officij,si autem dubium sitian infirmitas sit grauis, tunc Medicum consulendum esse, ipsius iudicio standum, quia ratione perseia in arte, ad ipsum hoc iudicium spectat, non quod ipse possit tollere hanc obligationem, cum nullam habeat iurisdictionemquare satis erit iudicium unius Medici,qui plus,probus, peritus in arte existimetqr, ita Syl.ver. hora quaest. . dicto . Armillanum. I 6.Sotus lib. Io. de iusti

Quaeres,an quando dubium est,an infirmitas sit grauis, necne, praeter iudicium Medici, requiratur auctoritas, indui. gentia praelati Respondeo, circa hoc duas esse sententias. Prima astirmat, ratio eli, quia ita fit in ieiuniis, ut docet S. Thomas a. a quae Li47art. q.corpore , ubi agens de ieiunio, a t. Sι causa sit dubia, debet aliquis adsuperiorem recurrere, o Mi habet potestitem in talibus dispensandiaergo idem dicenduest de recitatione diuini ossicii ita Sotos lib. o. de iustitia quaest. .art. 3 ubi ait . Mamuis re dubia consilium Me ici,

495쪽

s Secunda sententia docet solum Medici iudicium sufficere, dummodo sit prudens, ac Deum timens,Ratio est,quia etiam in dubio, an quis debeat seruare ieiunium, satis est Medici consilium de grauitate morbi iudicatis,& ita est usu receptu; nam raro,& rari super ieiuniorum omissione consuliant praelatos,& nullibi fere est consuetudo cleri,exceptis paucis Regularibus, ut consulatur praelatus, circa recitationem ossicii; cum vero S.Thomas loco citato dicit, quando est dubium, de ieiuniore currendum esse ad superiorem, loquitur delabspensatione,ut ipsemet ibi addit dicens, qui haset potestatem in talibus dispensandi, sed iudicium, an ieiunium noceat in

firmo,pertinet ad solum medicum, sic etiam iudicium,an os ficii recitatio noceat infirmo,pertinet ad medicum,&nonis

ad praelatum,ita docet Nauarrus cap. I.de oratione num I.&ca a I. m.I6. P. AZOrtuitom. I.lib. o. cap. LI.quaest. I. vers quaeres P. Reginald.lib. I s.cap. 3.nu. I 3 2.quaest.2 veis. quod autem.

Pro solutione praetentis dubii mihi videtur, cum distincti ne respondendum nam quando dubium est, an infirmitas sit grauis, uer consequens, an sit sussiciens ad excusandum infirmum a recitatione orticij, tunc si Medieus non dubitar, sed certum prostri iudicium de grauitate morbi, per consequens de excusatione a recitatione officij;dico, tunc auctoritatem praesati non esse necessariam, ratio est,quia praelatus non potest augere certitudinem a Medico habitam, clicet

posset augere, non tamen tenetur infirmus omnc certitudinem quaerere; neque requiritur auctoritas praelati, propter iurisdictionem,quia nulla relaxationecessaria est, ubi constat de ea usa excusante,sed si ledicus etiam dubius esset,lunc necessario requiri Praelati consensum , non propter solam certitudinem, sed propter vim iurisdictionis, nam in casu

dubij videtur Praelatias posse diquid condonare per modum dispensationis,& relaxationis, hoc a Regularibus necessario seruatichbe tum quia facile possistit suum praelatu consulere, tum etiam, quia per priuilegia solent, circa hoc maiorem habere poῖestatem, ita Gramjspar. i. decisionum

lib. 2.

496쪽

religione lib.4.de horis can. cap. 28. tuam. ao P. Regina Idus

loqui Sotus Quaeres,an in casu praedicto teneantur clerici sareulares sua Epiliopum contulere Respondet P.Suarius dictonum. o. dirncile esse, omnes clericos ad hoc obligare, nam hoc possunt facile eius familiares mon vero omnes clerici eiusdem ciuitatis,nedum totius di ceta . Dices consulatur tunc Parochus , vel quicunque alius pastor, cui proxime incumbit spiritualis cura talium clericorum,respondet, hoc nihil conferre quia praedicti non habent propriam iurisdictionem in hoc extitiori foroalec sunt praelati est valde probabilis sententia, sed mihi non videtur necessarius consensus praedictorum in foro exteriori, sed in soro conscientiae, quare puto, quando non potest clerreus suum Episcopum cosulere optimum esse consilium, ut in foro coscientiae,si commode potet suum consulat consessarium. Quaeres, quid facere debeat Regularis, si ob aliquod impedimentum, non posset contulere praelatum, & Medicus esset

dubius de grauitate morbi,ac proinde, an recitatio offici litnocitura infirmo Respondeo,circa hoc duas esse sententias, prima absolute docet, quando medicus dubitat an morbus grauis sit,uel leuis,ae proinde, an recitatio ossici,sit nocitura Infirmo tunc non teneri infirmum opticium recitare. ratio quia non tenetur se exponere periculo grauis damni, ita docet Bonacina tom. I. traft.deostici disp. I.quaest.6.puncto I num. 5.eum sequitur Diana par.a tract. I a.de horis canon. resolutione 23.

Secunda sententia distinguit, si excusatio futura sit diutumna,tunc eteneri infirmum omnino consulere praelatum,& eius indulgentiam postulare si pol seri si vero excusatio sit pro noaut altero die,tunc si possit dubiuin practice de podi,excusationem tutam esse,tunc autem dicitur dubium praetice despoui,quando,vel dubiit in non est aequale Ied plura sitnt, quae

fauent excusationi, vel non et tam purum dubium , quin admittat probabile iudicium , quod illa causa sit susticiens ad .excusandum, cum vero non potest dubjum practice deponi,

497쪽

tunc tutiorem partem esse sequendam, recitando diuinu . officium,etiam si sit,cum aliquo onere, vel periculo dispedii, quod non poterit esse multum graue, quando res tam dubia

est, ita docet P.Suarius tom. a. de religione lib. . de horis canonicis cap. 28. num. 2I eum sequitur P. Filii ucius tom. t. tradi. 23.cap.9.quaest 'dicio 2.num. 2. quaest. 3.fin.quoad primum membrum distinctionis, Bonacina, etiam loco citato addit,si periculum sit tantummodo leuis damni, aegrotuma teneri recitare, quia post euio stat oro praecepto, quod obligat saltem,cum leui incommodo Mihi prima sententia videtur probabilis quando timeretur graue periculum. Secunda vero probabilior,& tutior, sed fortasse non differunt in re , sed in modo dicendi, nam prima loquitur in dubio de periculo grauis nocumenti, secunda vero de leui. 3 lines,quid facere debet Regularis , quando simile dubi si occurreret,is nec medicus, nec praelatus conueniri possetὶ Respondeo, tunc arbitrio prudentis viri utendum esse, hona fide infirmus se excessari existimans propter indispositionem,quam experitur, omiserit recitationem officij, non a peccabit ita docet P. Sanche tom. a. consiliorum moralium

Suarius loco citato num. ai. sed addit,si bona fide procedatur, deponenda es scrupulussemper tamen in fauorem praecepti in-elinandum est, quod si obi jcias, indubijs melior est conditio possidentis Respondet. Hie non est dubium de praecepto, sedd excusatione, ct ideo sicut posydet hae persona ius tuendi fa-ιutem saam, ita ecclesi, seu pra latus possedet ius exigeηdi, seruantiam νaeeptifui, o hoc ius grauius est, maris reo

ciens commune bonum; ideoque eaeteris paribus praferendum est,

mi hoc consentit etiam Bonacina loco citato,sed licet haec doctrina P. Suari optima siti tamen in hac materia videtur mihi nimis scrupulosa,nam coni,ceret infirmum in magnam

angustiam.

498쪽

et , spondeo,cirea hoc dubium, duas esse sententias. Priis m. ma affirmat excusari, teneri tamen supplere per psalmos,vel Pater noster, Ninue Maria, ita tignificat S. Antoninus 3.Par,rit. I .cap. 6. g. . ubi ait Si quis omistinctum,propter aliquam necessitatem,puta,propter defectum visus , ompensae

tamen aequivalens per almos , vel orationem do ninicam, strapeceat mortaliter, expresse hanc sententiam docent Anyota hora; num.o.Sylu.ibi quaest. dicto . Tabiena dictorio num. a I. Armillanum. I 6.Sotus lib. Io de iustitia quaest. 3.artas. post medium. tardinalis Ioletus lib. a.cap. .causa I. Secunda sententia docet coecum non excusari a recitatione ostici , sed teneri memoriter recitare,si ex longa consuetudine illud memoria retinet vel cum octo, si illum commodeta habere potest, recitando psalmos alternis versibus:lectiones vero, Malia,audiendo, Ratio est, quia sicut debitor tenetur soluere eo Ocilci,quo potest, unde si non potest totum, tenetur oluere altem partemquam potest, ita ccecuS,cum teneam tu totum Oil scium recitare,si non potest totum, sed blum aliquam partem memoriter recitare, procul dubi ad id tenetur; Sotu loco citato dicit hanc sententiam esse tutiorem, sed dubitari an sit coecus ad id in rigore cogendus expresso hanc sententiam docet Nauatrus cap. II. de Oratione nuntiis .ubi ait non posse me mihi persuadere, quod es excusatus is horis diccndis, qu potest commode haberesocium, cum quo eas commode more solito alternatim dieat,sive aegrotet me sit cacus,

.dicto a. num ago. haec sententia mihi videtur probabi-rror; ratio est,quia coecus memoriter recitando, vel cum socio quem sine disticuliate habere potest, commode potesti ni imple-

499쪽

implere praeceptum recitandi,ergo ad id tenetur,neque supplementum per psalmos,& Pater no ster, quod requirunt do-ores primae sententia est necessarium,nisi fiat per recitationem alicuius hora canonicae memorite 'el cum lacio modo praedicto 3 Qua res,an coecus qui memoriter recitare potest tantum, psalmo S, teneatur illo Sicum socio recitare,& lectiones, Malia audiendo Respondeo,circa hoc duas esse sententias. Prima negat, ratio est,quia psalmi, sine lectionibus non constituunt matutinum,ergo coecus,qui non potest legere lectiones, non tenetur recitare solum psalmos, nec tenetur eas audire a socio, ita docet Sanctus in lectis disputationibus disp. II. nu.

ubi ait,cce cum non teneri matutinum recitarcilicet memoria retineat psalmos, cum lectiones legere nequeat nec teneri socium quaerere,quia praeceptum recitandi non ad id obligat, sed solum permittit posse recitari,cum socio,imo,& si aliquis coeco se offerat in socium ad recitandum, non teneri illum admittere,quia recitabe cum socio est priuilegium,quo uti non cogitur,eum sequitur Diana par. 2 ira et Ia de horis canonicis resolutione 43 ad hanc sententiam accedit Naid. in summa,verbo, officium diuinum. num. I 8 ubi dicit, non obligari ad recitandum cum socio, quia hoc onus est personale ..

Secunda sententia docet, coecum non excusari ab Omnibus horis dicendis,quas memoriter recitare potest, eo quod nompotest dicere per scaliquam partem hymnorum , vel lectionum,quam memoria non penetisicut non excusatur a ieiuna- do quadragesimam, eo quod excusetur a ieiunando aliquot

dies,propter impotentiam,ita Nauartus cap. o. de oratione num. I S. vers. sexto.& num. D. merito inferebaticlericum

habentem beneficium pingue,quiaum esset sanus solebat cuiuis familiaribus ollicium recitare,non excusari a recitando, eo, quod cecus sit, si cum eadem facilitate id facere possit, . sicut antea faciebat idem docet P.Suarius Om. 2. de religione lib. de horis cap. 28. num.1 .P.Sanchea tom.2 consiliorum oratium lib. 7. cap. 2.dub, 47. num 3. dicto .haec sententiae

mihi videtur probabilior, tutioriquia cum ccccus teneatur praeceptum recitandi implere, tenetur id facere meliori modo,quo potess.sed praedisus modus est facilis, quando commode potest socium habere,ergo ad id tenetur ..

500쪽

Quaere an si eoecus nihil posset memoriter dicere nec totus.

nec cum socio, teneatur ita cum socio ossicium recitare, ut non tantum audiat illum omnia recitantem, sed etiam, cum illo lunud, dicit saltem versus ad se pertinentem Ratio dubitandi est, quia hic modus recitandi sufficiens est in omni ri. gore ad huius pnecepti obligationem implendam, Miacilis, nec addit graue onus,praeter curam habendi socium ergo, siccecus hoc modo potest satisfacere praecepto , ad ad tenetur. Respondeo,licet optimum sit consilium id facer coecum tamen ad id non teneri, ratio est, quia haec esset diligentia extraordinaria,& nimis onerosa,ad quam hoc praeceptum non obligat in hoc conueniunt omnes doctores supra citati, tam illi,qui coecum a recitatione excusant, quam illi qui illuuia obligantiquando potest ossicium memoriter recitare, consequenter excipient illum, qui nihil potest memoriter recitare , expresse hanc sententiam docet P.Suarius tom. dereligione lib. .de horis canon.cap. 28.num. I 6.P.Filli ius to 2.tract. 23.cap.9.quaeIt q. dicto .num.2oo. . a Quaeres, an coecus teneatur memoriae mandare diuinuntiis officium, ut illud memoriter recitet Respondeo circa hoc dubium,duas esse sententias. Prima af irmat Paludanus ilia 4.dilha . quaeli. .art. I. conclutione 3 sin de illis,qui carent breuiario, altili nesciant officium addiscant ipsum, Nauarrus cap. I9. de oratione num. 3I 82. dicit beneficiarium ccecu

non excusari a choro, quia potest memoriae mandare totum psalterium,& sic cantare,cum aliis, unde videtur illum obligare ad psalterium addiscendum, ut illud possit memoriter recitare, Bonacina tom. I. tractatu de ossicio disputatii. quaest.6.punet 2.num. i 4 dieiticincum ad id teneri, ut princepto satisfaciat is arta ciu Secunda sententia negati creetim ad hoc teneri, ratio et

quia hoc est medium difficillimum,ad quod non obligat hoc

praeceptum, ita expresse docet Sotus lib. lo de iustitia quatit. Lart. s. post medium ubi dici Addiscere vero officium, Di meo moriter dici possit,nem lege eo tur, quia res est non omnibus bene possibilis P.Vasqueet opusc.de bene lici j cap. q. S. I. arto

lib.7. cap. a. dubio 46 conclusione i num. ubi addit quod hanc sententiamrsequuntur multi iuniores vaIde docti Ma-giltri, quorum aliqui dicunt, hoc esse verum, licet ille habeat