장음표시 사용
501쪽
renacem memoriam, eam sequitur Macignus cap. 6 nu 9. haec sententia eli magis probabilis. 8 uberes,an cucus, qui non potest recitare maiorem partem offici j,teneatur recitare minorem,quam potest Respondeo, circa hoc dubium duas esse sententias. Prima negat ratio est,quia maior pars trahit ad se minorem, ita docet Nauarrus de quacunque infirmitate, Mimpotentia tu cap. II. de ora.
amrmat de loco,Rodriquea Om. I. ita est Regularium,quaestione 2.art. io de omnibus dicit,non tenerior licium recitate illum,qui non potest totum, licet pollit partem aliquam
commode recitare, P.Ioannes AZor Iubeto m. I lib. o. cap. II.
quaest. s. idem a stirmat de coeco, sic etiam, P. Lessius lib. a. de , iustitia cap. 7.dubitata9. num sq. .d anche tona. 2.consilis morali iam lib. 7.cap. a. dubio ψ7. num. 3.dicto P. Filii ucius
Secunda sententia docet,ccecum , qui non potest recitar maiorem partem ostic ij, teneri recitare minorem , quam potest.Ratio est,quia,ut docet Caietanus a. a. quaest. I 47. artar. ad 3.& Nauarrus in Manuali cap.M.nurn 27 qui non potest implere totum piaeceptum ecclesiae, tenetur Partem, quam potest, unde qui non potest ieiunare totam quadragesimam, tenetur ieiunare partem, quam potest, 'ui vovit seruaro castitatem matrimonium contraxi cilicet non possit totain seruare,quia tenetur reddere debitum , tamen tenetur serua re partem,quain potest,scilicet non pedendo debitum, ita ccecus, qui non potest recitare totum orticium, tenetur recitare
Partem,quam potest, scilicet illam, quam memoria retinet,&si non potest lus,tenetur, cum socio, quem habere commode potest; hanc sententiam docet P. Suarius tom. a. de reli- .gione lib. 3. de horis a num. 24. usque ad 28.& in num. 2 . docet hanc quaestionem non solum locum habere in impedime to infirmitatis, sed etiam in alijs, unde bene inferri qui tota die tui legitime occupatus, ut nullam horam diei dicere potuerit , ante mediam noctem potest, saltem completo. rium recitare, cur non obligabitur Mis,qui breuiarium non habiti tantum scit memoria primam is completorium,cur non tenebitur illas horas dicere, etiam si minorem partem ollici contineant Mnum. v.dicit, non esse veram generalem
regulam pro omnibu4 cadibus. impegimentia, videlicetive
502쪽
qui non potest dicere tot horas, ut contineant saliena maiorem partem totius officij, nullam dicere teneatur,eum sequbtur P.Reginaldus lib. I 8.cap. I 3.num. I 83. quaest. . e rL. qua . quidem P.Sanche tom. 2 consiliorum moralium lib.7.cap. a.dub. 46num. 6. loquens de coeco,ait. Nota, quod et .etm si totam horam nonsciat memoriter, si tamen scit magnam partem, teneta ad illam,cla dubio 47. num I. dictori dicit non excusari cecum a recitatione ossicij, si non potest dicere aliquaru partem hymnorum,psalmorum, vel lectionum, quae mena ria non tenet,&tom. I. in Praecepta Decalogi ib. I .cap. Io. num. 2.conclusione a. ait, quando breuiar defectu non potest integre officium recitari, tunc quaeumque hora ea nonica possit recitari, tenetur quis ad illam,desidem censet deisco, P.LaymanaOm. 2. lib.6.tract.1.cap.6.dub. I. vers. sed retenta, loquus de ceco, alijs impeditis ait, Si indubitatum sit, te intιgram aliquam boram, etiam minimam .g. tertiam iecitare posse, licet alias boras non possis teneris illam recitare, Gratiij par. i. decisionum lib. 2.cap. 3 .num .dicit, illos, qui socium habere non possunt teneri ea recitare, quae memoriter sciunti idem docet Bonacina tom.I. traca. de Osticio disput. I.quaest.6 pun
Io Pro solutione dubij,dico primo, coecus non possit praecipuas,& substantiales partes alicuius horae recitare v.Dtertiae,non teneri ad recitandum alias partes minores,ratio est,
quia respectu talium partium non est obligatio praecepti, canon contineant orationem canonicam, in hoc conueniunt omnes doctores, tam primae, quam secunda sententiae, tun regula Nauarri in prima sententianum S tradita, re spe ictu, cuiusque hora ab omnibus recipi tui ex prelie P. Strari ius o. a. de religione lib. l.de horis cap. 28 .num. 26 P.Laymana .rulib. .tract.I.cap.6.dubio I .dicto 2 P. Filllucius tom. a. tractatu 23.cap.o.quaest.6.dicto .num. 29 .
Dico secundo coecum qui non potest recitare maioremta partem totius officii,teneri ad recitandum partem minorem, quam potest, etiam si sit minima hora, dummodo sit integra, aut maior eius pars ratio est, quia quaelibet hora per se est canonica oratio a reliquis offici, partibus diuidua sed quando praeceptum est de re diuidua, qui non potest lotuni praeceptum implemtenetur partem, quam potest, ut patet sita
Praecepto ieiuni; quadragesimalis, quod in singuIis diebus im
503쪽
tegre impleri potest,sic etiarn praeceptum recitandi officiuncquod in singulis horis impleri potest,in hoc conueniunt omisnes doctores secundae sententiae.Regula autem Nauarri sola Iocum habere potest, quad praeceptum eth de re indiuidua, tune enim ille qui non potest implere totum praeceptum,in
tenetur ad partem, ut qui non potest ieiunare toto die, sed Q. Ium,usque ad undecimam noctis horam,non tenetur, usque tunc ieiunar ut bene docet P.Sanche tom. I. in praeceptae
lib.I.cap. 19arum. . licet admitti possit respectu infirmi, non tamen potest,respectu coeci,in quo nullum potest timeri periculum lauatis. II Quaeres, an si coecus ratione beneficii se deberet choro interesst,excu etur, propter coecitatem a residentia, seu assistetia in choro Respondeo negative, sed ad illam teneri,& ibi recitare prout poterit,audiendo partem alterius chori,&4ecitando cum suo choro quae memoriter scit Ratio est, quia beneficium illum obligat ad recitandum, rideo tenetur facere,qnantum potest, ut satisfaciat huic obligationi, ita declarauit sacra Congregatio Cardinalium Concili Trid.sess.
2 .cap. Ia his verbis Caecus non excusatura recitatione fuarum horarum,s beneficium obtineat, licet in aliis si priuilegiatus. Hanc deelarationem affert P.Suarius tom. a. de religione sib. 4.de horis canon.cap. 28.num II. diciti intelligenda esse de recitatione in choro,ad quam praebendatus coecus tenetur ratione sui beneficij: idem docet Nauarrus cap. p. de oratione num. I P.Reginaldus lib. I 8.cap. I 3.quaest. .num. Is s. P Filliuem tom. a. tra' 23.cap.9.quaest. . dicto 2. num. 289.Maelemis cap I. nu. 9. Bonacinato. I.traa.de osticio
disp. s.qtiae . puncto tanum. a. Iam thesan surdus excusetura recitatione ossicij Respondeo si surdus sit etiam caecus , eum non teneri nisi ad illam ossicili partem recitandam,quam memoria retinet, ut dictum Aabde coeco quia non potest,cum socio recitare, cum illum non possit audire si vero sit tantum surdus, non coecus,cupossit legere eum teneti officium per se ipsum recitare,ita is
docet Nauarrus cap. I9.de oratione num. Io Gramj par. I. decisionum lib. a. p. 6 .num A. P. Suarius lib. . de horis ca. 28.num. I7.P.Fillluci ucto m. a. tract. 23. cap.9.quaeit. .dicto
Dices surdus non potest se plum audire, ergo non tene
504쪽
tur ossicium recitare. Respondet P. Suarius loco citato satis esse,ut possit mente attendere,& cognoscere quid dicat,&recte dicatinam hoc praeceptum per se non obligat ad audiendum,sed ad dicendum, fortasse sere semper surdus seipsum dicentem audit, quod si solus ottidium diceret Oi possit non tenebitur illud dicere,cum socio,quia non potest partem,quam ille dicit audire, & sic non recitaret integrum omcium,nec illi commode respqndere, nisii per diligentem obseruationem motus labiorum alterius, quae sollicitudo nimia est,ad quam praeceptum non obligat, nec moraliter id fieri posset, cum debita decentia, decore,& idem dicit dosurdiaro,qui n6 potest audire, sine magna vociferatione ab terius,idem dicit P.Rlliucius loco citato , Bonacina tom. I.
Secunda caula,quata recitatione diuini Otticii excussit, est impotentia ex parte animi, qua multiplex esse potest, prima est ignorantia,quae duplex est,scilicet iuris,& facti, circa qui
Ruaenam ignorantia exeusetu reeitatione diuini Officii. spondeo, dico primo,ignorantiam iuris,in hoc praD I . epto no posse esse probabilem, & ad excusandum fusificientem,praesertim in clericis in saeris, vel habentibus beneficium,Ratio est,quia hoc praeceptum est tam publicum,¬um, ut non possit inuincibiliter ignρrari, praesertim ab illis, qui tenentur sciresii status obtigationem, communivieridum examinatur ad ordines, vel beneficia,solent interrogari de obligatione recitandi diuinum olficium, quam habent, posset tamen haec ignorantia dari in aliquo puero habente beneficium, vel in aliquo simplici Regulari,vel Moniali ignorante obligationem Regulae, & tunc sit ellet inuincibilis, excusaree,praesertim,si fidem adhiberent alicui viro, vel conisubri,quem probum, doctum existimarentiqui dicere ipsos ad id non teneri,ita docet P.Suarius tom. 2.de religio
z. Dico secundo ignorantiam facti,qua eoincidit, cum natu rali
505쪽
cali obliuione circa unam,aut alteram diei horam,posse stape contingere,circa totum vero diei Omcium, non posse mo. raliter inueniri, cum igitur,naturalis obliuio talis re vera est, omissionem ossicii excusat a culpa, live sit unius, siue plurium horarum,Ratio eli, quia illud dicitur naturaliter oblitum, quod in mentem non venit, rideo voluntarium non est, ac Proinde neque peccatum,tunc autem id continget, quando neque obligatio recitandi, nec recitatio ipsa actu venit tria mentem,ante lapsum tempus obligationis,quando vero quis aliquoties expertus est, solere se obliuisci alleuius hora inu do consueto tempore illam non recitat, vel quando alijs negotijs,vel studijs nimis occupatus est, praeuenire debetis dum aliquem,vel signum quo memoria excitetur, sed potest
etiam haec ipsa praeuentionis occasio,ex inaduertentia omitati,ideo haec naturalis obliuio in hominibus timoratae conscientiae regulariter excusare solet saltem a graui culpa, ita sdocet P.Suar. loco cit.num.A. P. Fili luctus loco citato di
Quaeres,an ignorantia recitandi diuinum ossicium excuset
a recitatione, ut si clericus accipiat ordinem lacium, vel beneficium, aut Regularis, vel Monialis emittat prosellionem, per quam choro deputatur, nesciens recitare osticium,excusetura culpa imortali,si illud non recitet 3 Respondeo, si pratis ictus clericus, vel rcgularis, potest commode socium idoneum hahere, qui osticium ordinet,non excusari ob ignoran Mam , quia potest simul cum illo ossicium recitare si vero non potest commode socium habere,&ipse scit linguam latinam, a Coro inde intelligit rubricas Breuiarij, n post excusari, quia iacire potest inuenire psalmos,lectiones,& reliqua talis feriar,
vel sancti, & mimis malum est aliquot leues desectus committere quam totu ossicium omittere si quis vero esset adeo rudis,ut ex se non posset ossicium recitare, nec socium commode habere a quo iuuetur, licet peccauerit, cum Ordinem, vel beneficium suscepit, aut professionem emisit, cum tali ignorantia;excusari tamen pro aliquo tempore, dummodo in illo faceret moralem diligentiam, ut addiscat. Ratio est, quia supposita tali ignorantia, moraliter ossicium recitare non potest,si vero moralem diligentiam non adhiberet, non exculari, quia esset in mora,ac proinde semper in culpa; ita
506쪽
rius tom.idib. Io.cap. II. quaest. I 8. P. Suarius tom. a. de religione lib. .de horis cap. 28. num. 3. P. Reginaldus lib. I S.cap. II num lio. vers his congruenter. P.Filii ucius tom. a. tra 2.23. cap.o.quaest.2. dicto . num. 28 3.
Quaeres,an si quis ob aliquam occasionem urgentem sacros ordines,vel beneficium susciperet, aut professionem emitteret nesciens recitare officium,aut non habens breuiarium iaοῦ sed bona fide sperans, se ab aliquo bre iuuandum, vel breuiarium habiturum, possit peccato mortali excusari in ipsa susceptione ordinum, vel beneficis, aut professionis emissione,cum ineptus susceperit onus, cuius obligationem exple re non potest: vrgens autem occasio esset, si periculum esset, non suscipiendi ordines, vel amittendi benencium sibi ad viticium necessarium, aut per multum tempus dit serendi pro- sessionem Respondeo praedictum non solum tunc excusari a peccato mortali,propter bonam fidem Murgentem occa- uionem,sed nec etiam postea,si uno,uel altero die non recitaret donec diligentia debita praestita possit instructorem,vel
bresia ruim habere, ita Nauarrus cap. l .de Oratione num. I.
ub ait ineptos accipieendo beneficia regulariter peccaro, ergo putat eos excusari, si ex occasione ea recipiant, &ium.
2I .ait Licet accipe do peccent, non recitando tamen no,vela
tes diridoMe diligentia debita praestiti, possint habere breuia-
. iuvet,vel instructorem non peccant idem docet P. AZorius o. I. lib. O ca P. I 3.quaest. Ig. P.Suarius tom. a. de religione lib. 4.de horis canonicis cap. 28 .num. 6. P.Reginaldus lib. I 8.cap.
Quaeres,an metus mortis possit excusare a recitatione diuini ossicii Respondeo aflirmative. Ratio est,quia lex ecclesia- stica non obligat cum tanto rigore, nec est minor causa excusationis in tali metu, quam in graui infirmitate, quam,supra dis. 3.num. I. cum communi stntentia diximus,excusare per accidens vero posset talis metus non excusare, ut ii in fidei,&catholica Religionis iniuriam cederet nimirum quando directe, expreste esset ab haereticis, vel infidelibus incussus ad hunc finem, ne clericus , vel Regularis ossicium recitet,ac proinde trahatur a debito Dei cultu. Ratio est, quia
in tali casu consellio fidei est de iure diuino, non obstanti periculo mortis; praeterea bonum Religionis est diuinum,&
507쪽
commune quod praeferendum est corporali vitae, ita P. AZ rius tom.i.librio. cap. I 3.quaest. I9 P.Suarius lib. . de horis
Quaeres,an quando grauis metus mortis esset ab ipso elari. co,vel Regulari conceptus ex malitia, crudelitate haereti- eorum,uel infidelmm, inter quos et tur,excuset eum a reo eitatione officii me*ondeo affirmative, ratio est,quia tunc omissio recitationis officij non estet, contra consessionem SIei,cum postuletur ab infidelibus in contemptum Religionis catholicae,nec sequeretur stadalum,quia essset occulta.hie casus occurrere potest,quando clerici,vel Religiosi,inter haereticos, vel infideles versanturi aut iter faciunt cum flixitata, P.SuariuS lib. .de horis cap. 28.num 3 ti bi addi etiam si metus directe esset incussus ab haereticis, ad hunc finem, si non sequatur seandalum, vel contemptus Religionis, non emet intrinsece malum,cedere tali timori, propter illum officium omittere, ratio est, quia tunc non exigeretur actio positiva vera religioni contraria, sed solum caretia aetionis, qua per se,& intrinsece non habet hanc contrarietatem,idem etiam docet P. Filii ius tom. 2.tract. 23.cap.9. quaest.7.dicto
Quaeres, an carentia breuiari sit causa sumetes ad excusan cruma recitatione offici j Respondeo hanc causam dupliciter posse contingere.primo, sine culpa.secundo,cum culpa , fine eulpa esseti si quis in itinere, vel nauigatione breuiarium omitteret, vel furto ei auferretur, Messet in loco, in quo non posset illud inuenire, vel propter paupertatem non posset emere;tunc line dubio excusarerur Ratio est,quia illa caren.
tia breuiarij,impotentiam recitandi inducit sed ad impossibile nemo tenetur.I. impossibilium 1fide regulis iuris. cap. nemo ad impossibile: eodem titulo.lib. 6. cum culpa vero esset,si quis voluntarie breuiarium in mare,vel in ignem proij-ceret tunc non solum peccaret mortaliter illud proijciendo, sed etiam omnes aliae offieij futura omissiones essent peccatum,quia in illa causa sunt voluntariae, moraliter proisae, ideo quoad internam, veram malitiam in illa committuntur,sed postea propter impotentiam tempore omissionis
nouam culpam non committeret, ita docet communis sententia,quam sequitur Paludanus .dist.ls.quaest. .art. conclusione 3.S.AntOuinus 3.par. tit . cap.6. S. ,Ang.verb.
508쪽
cina tom. I.traci de Orficio disputat. I. quaest.6 puncto ia
3 Quaeres, an si quis statim ae proiecit bre uiarium vere poeniteat se illud proiecisse , imputentur ei futurae orfici omissiones, tamquam voluntaria in causa i Respondeo negative. Ratio est, quia illa proiecti Per veram poenitentiam n UIO est amplius ei voluntaria, di per consequens neque on uili nes recitadi ossicium ex tali proiectione prouenientes . ita docet Nauarrus in Manuali cap. s. num Io I. verstertia causia,Aragonius . .quaest. 3.artis a dub. . vers tertia causa. expressius cardinalis Toletus Itb.2.ca i . tertia causia, ubi ait, 'MLυero pro ιetu breuiarium, ut se impossibilitare adreertandum,peccat quoιιes non recitauerit,ηs postea poenituerit, idem etiam expresse docet P.Valentia loco citato, ubi as Si eum debac Iuppositione poeniteat, iam ea Iuppositio non estili Noluntaria, consequenter, neque omissio recitandi proueniens ex tali suppositione,ae proinde non peccat idem docet P. au- the loco citato concIusione 2. citat pro hac sententiaias Maiorem ii .disti .quaest.3. Sandoues lib.deoisicio catu
Quaeres,an si quis solum indirecte est causa omissionis ossi. cis, quia per negligentiam culpabilem iter faciens reliquit
509쪽
Respondeo, si bona fide id fecit, posse ipsum a graui culpia
excusari.Ratio est, quia talis obliuio regulariter est natur, iis,& ideo negligetia, quae ibi interuenie,vel est leuis, Madeo humana,vi non sufficiat ad voluntarium perfectum,vel adeo remota, respectu effectus non recitandi, ut non sufficiat ad
voluntarium in causa, quia tunc non videtur e Metus sum. cienter praeuisus.huic sententiae sauei Nauarrus cap. LI. do oratione num. 3 s. vers septima causa, ubi est,excusari illum is, qui peregre profici lcendo, Oblitus est domi breuiarium, idem dicit Gifij par. I.decisionum lib. a. cap. 3 . num.6.ωP. Azorius tom. I lib. bo.cap.r3.quaest. I 6.qui dicit hunc iustam habere excusationem,expresse P.Suarius tona. 2..de religione
a Quaeres,an qui hora 6.veli initiatur subdiaconatus ordiisne,vel professione emittit, excusetur a peccato mortesi,si illa die officium diuinum non recitet, vel quia caret breuiario,
vel quia non habet socium,qui ipsum in ordinando officio adiuuet 8 Respondeo,& dico primo, praedictum non teneri
integrum illius diei officium recitare,sed solum vesperam is, ct complatorium,ad summum, nonam Ratio est,quia solum tenetur ad illas horas,quae respondent tempori, quo caepit obligatio,nam licet horae ossicilitat cedentis possint postponi,& totum o ificium intra diem naturalem absolui, tamen , illud est quali priuilegium fauoris,non vinculum necessitatis, hoc est praeuenire possumus, vel postponere recitationem
ossicij diuini sed ad id non tenemur, sed obligatio praedicti
subdiaconi, vest pro felli coepit circa meridiem, ergo non retrotrahitur ad praeteritum diei tempus, cum igitur illa diei pars,quae restat ex quo praedictus est initiatus,vel professio. nem emisit non sit destinata integro Olficio et soluendo, sed tantum ab nora sexta, usque ad complet Orium non tenebitur ad totum Omicium, sed tantum ab hora sexta ita in casu simili docet Melchior Cano relect. r.de poenitentia sol. 7o vers. quid illo primo, ubi dicit eum, cui solet hora et accideri quartana, tunc non potest recitare vesperas, completorium,non teneri mane hoc recitare, sed tantum id osticium, quod pro illo tempore,antequam superueniat quartana de-hetur,& reddit rationeur,quia facultas, quae datur ab eccle
510쪽
sia anteponendi diuinum ossicium , intra diem tamen naturarem,est priuilegium fauoris, non vinculum necessitatis,ita expresse docent Ioannes Aetorius tom. I. lib. o. cap. II. quaest. I .P.Suarius Ona .a.de religione ub.4.de horis cap. 28. num.8.ωa .fin. P Reginaldus lib.18.cap. 3. num. I9I vercsecundum est,P.Sanchea tom. 2.consiliorum moralium tib . cap. a.dub. 7.ubi ait, ita viri doctissimi ex societate a me comsulti, P. Layman Om. .lib. tradi. I.cap.6.dubio 4 P. Filliu-
I Dico ecundo, si bona fide praedictus ordinem sacrum suscepit, vel profestionem emisit, credens, se statim habiturunt breuiarium pretio emptum, vel commodato acceptum, vel donaeum ab aliquo, & se officium recitaturum oportuno tempore quia commode poterit habere socium, quo dirigatur, eum excusari,etiam a peccato veniali, si omnem diligentiam adhibui ove praedicta haberet Ratio est, quia non peccauit, ruando initiatus est,uel prosessionem emisitipropter bonam dem,neque quando ortici recitationem omisat propter impotentiam inhiarentiam breuiarij, veliscij, ergo numqam peccauit, si vero fuit in culpa, non excusari a tota culpa,sed solum a tanta, scilicet ab illa parte,quae respondet omissioni
matutini, horarum,non vero a culpa,quae respmdet Omis. sioni vesperarum,& completorijata P. AZorius tom.I.lib. IO. cap. I 3.quaest. I 8. P.Suarius tom.a.de religione lib. 4. de horis canon.cap. 28.num. 8.nn.P.Reginaldi lib. IX. cap. II.num.19o.vers. bene monetiPFilllucius loco cimo num. 283 Nauarrus cap. II.de Oratione num. 2o.dicens, non excusari illos,
qui,priusquam habeant breuiaria, vel discant regere illa,a cipiunt beneficia, vel sacros ordines,loquitur, quando sim bona fide id faciunt quos tamen num. 2i dicit, non peccare, non recitando uno,uel altero die, donec diligentia debita praestita, pollini habere breuiarium, vel instructorem. Ia nilli,qui in itinere breuiarium, sine culpa, vel cum culpa amiserunt,&aliud habere non possunt teneantur memoriter recitare diuinum officium,vel partem notabilem,quam pos sent Respondeo aifirmative, licut supra causa prima,dubio 3.num O.dictum est de coeco,quare, licet non possent omnes horas dicere,si tamen aliquas, vel aliquam autum integram