장음표시 사용
101쪽
t .Quod autem communiter respondent Thomistae,gra-ἰuia scilicet , & leuia, a generante moueri, falsum id es, cum moueantur absente, & distante genitore, & quam . ruis verum esset, non tamen nobis certum , aut euidens, sed ad summum probabile. Idem dicimus, si nomine mo- . itus veniat qualitas praemoues,seu pr determinans ad motum.Si vero nomine motus veniat concurs Dei simult neus, verum quidem est antecedes illud,sed non euidens, cum plures eum concursum Deo negentilnseper dato a tecedenti, processus infinitus motorum, & mouentium,
non ostenditur metaphysica falsus euidentia, sicut nec processus generationum infinitus; Adamum enim fuisse . . primum hominem, solaeuidentia morali, & fide diuina ostendi potest: ergo discursus ille demonstratio non est. Secunda de Secunda , & communior demonstratio. Vel omne suisν ' ens in uniuerse contentum est productum, vel non 3 Si causalitate non omne productum est: ergo existit aliquod improdu-tii. r. ia ctum , & a se, atque adeo Deus. Si omne est productum , sussieiens. ergo vel ab alio, quod sit extra totam collectionem, vel quod sit intra Non secundum , quia admittenda esset mutua duorum causalitas in se ipsos tergo ab alio quod sit extra collectionem omnis entis producti: ergo hoc eritens improductum, & a se, atque adeo Deus.16. Neque discursus iste demonstratio est, utpote principio ineuidenti fundatus; scilicet seriem, aut collectionem entium productorum infinitam non esse , quod licet fide certum sit, metaphysica tamen euidentia non COnuincitur. Supposita autem infinita collectione entium productorum , non probatur mutua duorum causalitas in te ipsos. Quemadmodum admittentes possibilem motum successivum, aut seriem generationum aeternam, id praestant, absque mutua causalitate duorum in se ipsos,quamuis nulla sit generatio , quae producta non sit. Quod si instes, fieri inde collectionem omnium entium productorum , productam non esse , nec ab alio, Cum tamen nullum in ea silens, quod productum non sit,& ab alio. Facile eludi posset instantia in aeternitate, re serie generationum Diuitigod by GOoste
102쪽
num aeterna; nam Collectio omnium instantium,. nullum . supponit instans, nec collectio generationum generati nem , quamuis nullum in ea sit instans, aut generatio non sipponens aliam: ergo licet in collectione omnium em tium productorum, nullum existat, quod productum non sit, N. ab alio, poterit collectio nec producta e se, nec ab
i27. Sit ergo prima, & eficax demonstratio. Euidens est Piima de .ens necessarium, seu a se, non esse impossibile: ergo eui--dens est esse possibile, nam eo pacto, quo constat, aliquid .uidenti impossibile non esse , censtat esse possibile: ergo euidens p*si iii ιη est actu existere ens necessarium , seu se , cum hoc edititii, Maliud non sit, quam ens summe determinatum ad existen- a se. dum. Antecedens probatur, quia ens necessarium, seu a se , est summa persectio, dc illuminatio, cum esse ab alio sit imperfectio, limitatio ,&indigentia illius ad existendum : ergo euidens est ens necessarium , seu a se, impossibile non esse, cum euidens sit, summam perfectionem non esse chymaeram i eo quod quidquid impossibile est, . imperfectum sit, & a vero ente dessiciens. a 8. Nec discursus iste videtur facile eludi posse,si negaretur antecedens, & ad probationem dicetur, necessarium , & a se, non esse persectionem, eo quod nihil existere possit, nisi per veram , dc realem productionem, bc idem non valeat producere se ipsum, atque adeo, egere alio ad e&istendum , imperfectionem non esse. Quorum omnium falsitas eo argumento non conuincitur Cui denter. Sed contra est, nam indigere alio, ab eoque stricte dependere ex terminis ipsis, imperfectionem limitationis importat.19. Secunda, & essicax demonstratio, sumpta eX con- s.cthdaia tingentia rerum est. Vel collectio omnis entis est de se, selida de-& natura sua indifferens ad existendum, & non existendum, vel non 3 si secundum : ergo datur aliquod ens de eoru ingense, & natura sua determinatum ad existendum, seu quod R idem est, em necessarium, atque adeo Deus. Si primum
Ergo non potuit collectio omnis entis a se ipsa determinari
103쪽
ri ad existendum: ergo ab alio seipso determinato ad existendum, si enim hoc aliud etiam esset indiferens, non posset determinare collectionem omnis entis indisserentis cum non posset determinare se ipsum, cum tamen sit unum ex indifferentibus. Prior consequentia probatur, quia indifferens, ea ratione qua indifferens est , nisi liberum sit , non potest a seipso determinari : nullum autemens liberum est ad existendum , cum existentia respectu nullius possit esse actus liber , coquod iste, Ut CXCrceatur, essentialiter supponat agens liberum existen M ergo si collectio omnis entis esset de se, dc natura sua indifferens ad existendum, dia non existendum, non posset a se ipsa determinari ad existendum. 3ci. Confirmatur, videmus enim aliqua modo existere quae antea non fueruciergo accipere debent esse ab aliquo, quod necessario existat. Probatur consequentia, quia si omnia e sient contingentia , fieri posset, ut aliquando ni
hil esset: si autem potuit aliquando nihil esse : ergo non fuit possibile unquam aliquid existere, nam semel dato, quod nihil esset, non est conceptibile per quid posset tunc
aliquid de nouo incipere, nisi existat ens necessarium , a quo existentia de nouo incipiens determinetur. i 3I. Dices primo, argumentum istud emcax futurum, sientium positivorum collectio praeterita, & existens suinponatur finita , & unum omnium primum, de quo procedat argumentum. Caeterum cum suppositio ista, licet
quoad creaturas vera, dc fide certa , non probetur euidenter, nec discursus ille potest esse absolute demonstratio. Nam si successitia entium positivoru series supponatur infinita, facile cludi posset dicendo, impossibile semper fui
se , nullum existere ens positiuum ex omnibus possibilibus ,& carentiam huiusmodi possibilitatis semper existere nccessario , exigendo sub disiunctione , aliqua entia positiva esse, quin inde fiat, ullum existere necessario. Sicut ex eo quod impossibile sit, neutram libertatis contradictionis partem existere , fit quidem necessario, esse carentiam possibilitatis,ut neutra pars cotradictionis existat, quin inde fiat ullam existere necessario.
104쪽
31. Contra, quia carentia illa cum sua exigentia di piis tu iiiiij unctiva nullam creaturam ex indifferentibus determinat s Ρ- ad existendum ergo ad determinanda unam partem liber ς kRIV ktatis ex utraque indifferenti , essentialiter requisitum est aliud ens positiuum , vltra carentiam illam, & utramque libertatis partem, sci licet voluntas , ita ad determinandum aliquod , vel aliqua entia ex ominibus indifferentibus, ostentialiter requisitum erit aliud ens positiuum ultra carentiam illam possibi litatis, ut nullum existat, &. vltra omnia entia indifferentia, hoc non potcst esse indifferens ad cxiitcndum, ut perspicuum est: ergo determinatum,atque adeo CnS necessarium.
33. Dices secundo, dari quidem ens necessarium , sed Aliud em- inclis inclum a collectione omnis entis, quin Vllum ens tati=.. in particulari necessario cxistat. Quod licet falsum, falsita test. tatis tamen non conuincitur cui denter imo instantiis fr- mari posset,nam collectio omnium instantium aeterna est, quin ullum instans in particulari aeternum sit; & collectio unitatum sine termino infinita es , qui nulla unitas infinita sit, & collectio trium unitatum constituit numeriuriternarium, quin ulla unitas in particulari sit ternarius, idemque est de pluribus aliis: ergo similiter collectio omnis entis poterit esse em necessarium , quin ullum ens inpaerticulari tale sit, sed potius natura sua indifferens ade Ristendum , & non existendum. 3 g. Contra , quia dum dicimus collectionem omnium ζ i, 'i'
instantium csse aeternam , solum intendimus nullum esse declarantur.
in ea instans , quod non supponat aliud,& hoc vertim csh, 'etiamsi nullum i stans in particulari aeternum sit, idemque est de infinito ; dc unitatem non esse ternarium , est, non esse tres unitates , quod etiam verum est. Esse autem
Cns necessarium,est esse se ipso determinatum ad existendum, sc nunquam posse ab exi stentia deficere. Vel ergo id habet collectici omnis entis ab aliquo, vel pluribus in
ea contentis. Si ab aliquo, habemus intentum , non enim modo disputamus, an ens necessarium sit unicum, vel
plura , sed an sit ostensuri s h. sequenti unicum csse, vel
105쪽
id habet ab omnibus simul, id euidenter est falsum itum quia nullum est ens in particulari, quod ab existentia deficere non possit per vos , deficiat ergo unum. Rogo nunc, an existat ens necessarium, vel non Si dicas existere:ergo collectio omnis entis non erat ens necessarium ab omnibus simul , sed ab aliquo, vel aliquibus,cum. aliis deficientibus ens necessarium persistat. Si dicas non existere implicas interminis dicens ens necessarium aliquando non existere. Idem argumentum fieri potest de quacumque collectione. 31. Confirmatur, vel collectio omnis entis, quae dicitur ens necessarium,complectitur omnia entia pure posisibilia, existentia, praeterita & futura , vel non Si primu ergo collectio omni, entis non est ens necessarium cum maior illius pars de facto non existat, dc consequenter neque collectio: Si non dicit omnia illa entia, neque dicere potest pure possibilia, neque praeterita, aut futura, cum de facto actu non existant,& implicet in terminis ens necessarium actu non esse: ergo sola dicit existentia. Collectionem autem creaturarum existentium innumeras subire mutationes, quis sensatus negare potest ergo esse ens necessarium, delirium erit, cum nulla sit collectio, quae in eodem statu consistat ,&permaneat, sed perpetua in constantia , & variatione rerum , perpetua sit etiam collectionum variatio, ita ut quae praecessit non sit eadem, quae nunc est, ec quae modo existat non sit eadem quae postmodum erit. Te tiax se. 36. Tertia solida etiam,& essicax demonstratio sumpta, , . : tita a regimine morali est, Nam lumine naturae est euidens, νε ρὰ legi virtuti debitum esse praemium ab ea distinctum,& suppli in mo' cium vitio, uniuersitas enim in qua boni sola sua bonitate manerent praemiati, & nefarij sola sua nequitia puniti, iniqua esset; deficeret enim stimulus virtuti, dc staenum vitio : ergo concedendus est supremus gubernator a vero
Ecbono indefectibilis, a quo iustis praemia dispensentur,dciniquis supplicia, si enim gubernator ille defectibit is esset a bono, aut vero , posset errore, aut malitia dispensare
106쪽
praemia indignis, Massiigere iustos, quo maneret ire munerata virtus, dc impunita nequitia, quin talis error re parari posset, aut malitia corripi; quod lumine naturae dissonum est: talis autem gubernator Deus est: ergo exitistit Deus. Minor ista probatur, quia vel ille supremus, ferum omnium gubernator est a se, vel non 3 Si est a se habemus intentum : Si ab alio: ergo hoc aliud euidenter est Deus, cum supremus creaturarum omnium gubernator nequeat supra se creaturam aliquam habere : ergo qui supra illum gubernatorem esset, Deus esset. 37. Confirmaturerisὸ nam si supremus rerum omnium gubernator supra se alium haberet, iam supremus non esset: ergo non potest esse ab alio, sed a se. De do quias gubernator ille non existeret necessario, sed deficere posset ab existentia, posset etiam rectitudo regiminis ipsius cum eo deficere; atque adeo posset virtus irremuncis rata manere, ec impunita nequitia, quod lumine naturae dissonum est : ergo talis gubernator est ens necessarium, de ab existentia indefectibile , atque adeo Deus. 38. Quarta demonstratio , quia nomine Dei intelligi- εκ neffatici mus ens carens omni defectu: ens autem carens omni ne 4esea defectu non est chymetera, cum esse chymeram, sit de 'R R*''fectus, dc imperfectio: ergo Deus erit ens possibile,& verum. Praeterea posse non existere non est peisectio entis summe, &vnde quaque persecti: ergo non posse non existere erit persectio illius: ergo cum Deus sit ens sum- me, &vndequaque persectum , de ratione illius erit non posse non existere : ergo existit Deus, cum de ratione non potentis non existere, sit existere.
eis demonstretur unicum tantum esse Deum.
STatuta iam existentia Dei, siue entis necessarii,& a se. Quaerimus , an tale ens Unicum tautum demonstra- esse demonstretur. Affirmant
107쪽
8 Tract. I. De Essentia & Attributis Dei.
res contra negantes aliquos relatos iam a nobis sect. praecedenti num. 2I. In assignanda tamen demonstratione unitatem Dei conuincente dissidium est inter Doctores affirmantes. Mitto tanquam inefficacem tentatum ab aliquibus discursum , videlicet. Quia si duo essent entia a se in aliquo conuenirent, ic disconuenirent in alio: ergo in utroque esset admittenda compositio.Nam id solum euincit compositionem .Metaphysicam, quae Deo non repugnat , imo conceditur de facio, cum Deus,& creaturae, in aliquo conueniant, scilicet in ratione substantiae intelligentis, S c.& in alio disconueniant,videlicet in eme, a se, dc ab alio Prima 4ς o. Prima ergo demonstratio communibus Dochorum τ' sustragiis approbata, est. Ens necessarium seu a se , est es Deus sit es- sentialiter existens: ergo est cilcntialiter singulare; cum ., a.h, ' nihil Vniuersale , &. multiplicabile cxistat parto rei, sed tantum penes nostros conceptus. Nihil autem essentialiter singulare potest esse multiplex , cum singularitas multiplicitatem excludat: ergo Deus utpote ens necessarium,& se multiplex esse non poterit, sed unicus tantum. Hic tamen discursus, non videtur demonstratio. Prim. quia plures Philosophi, nec improbabiliter tuentur,naturam univcrsalem existere realiter formaliter a parte rei, non quidem cum unitate reali formali, sed reali virtualii ergo ex eo quod ens necessarium existata parte rei, non sequitur, multiplicabile non esse , licet enim opinio illa, falla sit, manifeste tamen arguit, illius discursus fundamentum intra probabiliatis terminos contineri , vel saltem demon strationi S naturam non attingere. Secundo , 8 praecipue , quia persona diuina est ens necessarium, M a1e non minus quam Deus, & tamen persona diuina mGI-tiplicatur in Patre, Filio ,&Spiritu sancto : ergo ex praescisa ratione entis , nece IIari j , a se, non demonstratur immultiplicabilis Deus i aliter cadem argumenti forma, qua probatur unicus tantum Deus demonstraretur unica tantum persona,vt patebit applicanti formam argumenti; aliunde ergo unitas Dei comprobanda est.
108쪽
Disp. II. De Exist.& nit. Dei. Sessit. III. 8 s
i. Secunda demonstratio sumpta ex perfectione Dei seeunda d.. simpliciter infinita, cit: Quia si essent plura entia neces- monstratiosaria , & a se, vel essent plura specie di sti ncta, vel nume- A:ro tantum , utroque modo implicat esse plura : crgo uni- diuinasm- cum tantum est. Minor quoad utramque partem probanda est. Quoad secundam, videlicet, implicare plura en- etiam inlustia necessaria , dc a se numero distincta , ostendi εας' tur argumento superiori, nam quod essentialiter existit, essentialiter est singulare. Quoad primam vero partem , scilicet, implicare plura entia necessaria , scii a se specie distincha, probatur,tam secundum persectiones absolutas, quam relativas. Quando aliquod ens includit omnem perfectionem alicuius gradus , non potest multiplicari quoad perfectionem talis gradus mam extra Omnem pcr-fectionem alicuius generis, dari aliquam eius se in generis implicat euidenter: ens autem. necessarium, a se, includit omnem persectionem possibilem in gradu existen- .di: ergo existentia entis nece stari j,seu a se multiplicari non potest. Minor probatur, quia ens necessarium,S a se, est simpliciter infinitum in gradu existendi , cum excludat omnem limitationem, quin illius existentia destrui, im- . . 3pediri, vel immutari possit: quod autem est simplicitor infinitum in aliquo gradu , includit omnem perfectionem possibilem talis gradus omnemque limitationem excludit: Ergo ens necessarium ,&a se, includit omnem perfectionem possibilem in gradu cxistendi. I, 41. Nec discursus iste videtur demonstratio, utpote in- serens unitatem Dei, eo quod sit ens necessarium,&a se; atque aded simpliciter infinitum in gradu existendi. Nam relatiuum diuinum est cias necessarium,& a se, non minusquam absolutum. Vci ergo est simpliciter infinitum in gradu existendi, vel non λ Si non sit: ergo absolutum neque tale erit ex praemissa ratione entis necessarij, dc a se. Si est simpliciter infinitum cum hoc stat, est e in Deo tres reuelationes specie ,& numero distinctas, dc relatiuum ut ξ. . sic non habere unitatem simplicem , sed aggregationis ex omni relativo diuino: ergo ex premissa ratione entis L 3 nece .
109쪽
8 6 Tract. I De Essentia es Attributis Dei.
necessarii, & a se, non demonstratur simplex unitas spe cific aut numerica Dei.Nam ratio entis necessari j,&ata solum dicit indesectibilitatem existentiae , quae scilicet, nec possit,nec potuerit non esse , non vero exclusionem
alterius distincti,& smil iter infallibilis in existendo ue haec
enim exclusio in praedicatis absolutis Dei probanda est. 3. Dices, relatiuum diuinum comparari cum pluribus relationibus distinctis, ratione differentiarum Paternitatis, Filiationis, &. Spirationis passiuae dicentium oppositi nem relativam inter se , quam cum non dicant praedica ta absoluta , nec est unde plura esse possint. Fateor id verum esse, caeterum restat demonstrandum dari in Deo praedicata absoluta, quae similem relativis oppositionem non dicant; idq; ex praemissa ratione entis necessarij,& se ostendi non potest,cum sit ratio communis enti relativo, quod cum multiplici, & opposita differentia componitur: . aliunde ergo unitas Dei demonstranda est. Vςr N V. Placet demonstratio sumpta ex libertate. Nam si alii ..hi cssent Plures Dij, Vel ita essent Concordes ut unus non talis Dei ex posset velle, quod nollet alter, neque posset alter nolle, ..is, . M quod Vellet iste : bc hoc est euidenter falsum , tum quia
nulla esset maior ratio, cur unus potius raperet ad se voluntatem alterius , quam e contra: tum etiam quia nullus haberet dominium in alterius voluntatem. cum vnuia
quisque esset persecte Dominus suae libertatis, nec alteris ibordinatus: ergo nullus posset necessitare alium ad volendum , quod nollet ipse. Vel ita constituerentur, ut uno nolente , equum V. g. existere, posset alter velle , & hoc etiam est euidenter falsum. Quia volente uno, nolente altero, Vel poneretur equus, vel non sunt enim contradictoria. Si poneretur: ergo volens poni equum , potentior esset nolente, & consequenter solus ipse Deus, surpremus omnium Domius. Si non poneretur: ergo nolens poni equum potentior esset volente, & consequenter lus ipse Deus, & supremus omnium Dominus. s. Confirmatur, nam euidens est supremum rerum ommnium moderatorem esse liberum, cum haec sit persectiosne
110쪽
sne imperfectione , dc arguat dominium in omnia sibi subiecta : non autem posset esse liber, stante Deorum pluralitate , ergo plures esse non possimi. Minor probatur, quia duplex est tantum libertas, videlicet, contrarietatis,lc contradictionis, neutram habere possent: ergo nullam. Minor ostenditur, quia qua ncumque Iibertatem haberent , possent ad inuicem sibi contrariari, atque adcbposissent inter illos inimicitiae irreparabiles, odia , dc discordiae seminari , 8c totus orbis con fundi, quin ullum e siet tanto malo remedium: id autem lumine naturali dissonum est,im nune enim creaturae diuidi possent, dc Deum quem vellent sequi, dc alterum odi sie, ridere, Ec blasphemare :
ergo neutram libertatem ex qua tantum, tamque irrcpa
rabile , malum oriri posset, habere valerent. Ad haec ergo monstra vitanda pluralitas Deorum exterminanda prorsus est , dc unicus tantum Deus, qui indefectibili, a bono, dc vero cuncta moderatur , admittendus.
sECTIO IV. Mn existentia Dei possit a priori positivesaltem
Logica ,seu noctro modo concipiendi Demonstrari.
g. Ixi positiue , quia existentiam Dei posse a prio ' DE 'ν Est ic ri negative, id est non a posteriori demonstra- priori nega. ri; mihi certum est hoc, vel simili discursu. Omne ens ne- 'I QR'cessarium actu existis: Deus es ens necessarium .ergo existit actu. Praemissas autem posse esse certas, dc euidentes , quis ambigat 3 Difficultas ergo est; an existentia Dei possina priori positive demonstrari , non quidem per causam, lquam Deus nullam habere potest, sed per conceptum logice seu ratione nostra priorem existentia. Prior sententia Albertus. negat. Ita Albertus in sum. tract. 3. quaest. II. Henricus quaest. 4. art. 12. P. Fas Olus quaest. a. art. 2. dub. I. P. Arria- seo M. - ga Diuitigod by Corale