장음표시 사용
121쪽
9 8 Tracti.I. De E sentia N Attributu Dei.
dii impossibilem omnem sui futuritionem, dc meram posisibilitatem: ergo. Minor ostenditur, nam de ratione merae possibilitatis, & futuritionis est , posse rem non existere : ergo quod talem potentiam redderet formaliter impossibilem , quoque redderet formaliter impossibilem meram postibilitatem , & futuritionem : sed intellectivum a se reddit eam potentiam impossibilem : ergo etiam meram possibilitatem , futuritionem. Minor probatur, nam potentia non existendi, quam habent futura, Sc merc possibilia e senti aliter cst a causa: sed intellectivum a se reddit impossibilem omnem sui causam tergo dc potentiam non existendi, utpote pendentem essentialiter I causa. 71. Respondeo essentiam diuinam, si in intellecti uorealiter, &. virtualiter se consistat, dc quo infra , reddere quidem impossibilem omnem sui causam , de simul etiam potentiam non existendi, & cum ea meram possibilitatem ,& futuritionem , id que praestare existentiam, sed modo longe diuerso. Nam essentia formaliter,& immediate tantum reddit impossibilem omnem sui causam; potentiam vero non existendi, & cum ea meram possibi litatem , & futuritionem, mediate , ratione impossibilitatis causae, a qua pendet. Existentia vero necessariae Contra, formaliter, dia immediate solam reddit impossibi lem potentiam non existendi, dc cum ea meram possibilitatem, & futuritionem, mediate verb causam, aqua pendet, quo solo non probatur indistinctio virtualis eia sentiae ab existentia. Quali pro- 73. Arguitur quarib, diuinae essentiae in quocumque ζά'. Py consistat, repugnat praedicatum finitum , & limitatum snamia es cuiuscumque generis;atque adeo reddit illud impossibile - .mb- potentia autem non existendi est praedicatum finitum , &m praediea limitatum alicuius generis; ergo essentia diuina reddit; .eis . 'μ eam potentiam impossibilem ; atque ad ed etiam futuritionem meram possibilitatem, imbibentes formaliter potentiam illam. Maior probatur, nam praedicato in aliquo genere simpliciter infinito repugnat coniungi cum
122쪽
praedicato finito, de limitato cuiuscumque generis: ergo cum intellectio diuina simpliciter infinita sit in proprio genere, repugnabit illi praedicatum finitum, de limitatum cuiuscumque generis. Responderi posset, cilentiae diuinae , in proprio genere simpliciter infinitae repugnare ratione sui, formaliter , & immediate solum praedicatuni
finitum in genere intelligendi ι coetera vero mediate, ratione aliarum perfectionum, quarum cssentia radix est. Sic limitatio quoad durationem,& praesentiam, repugnate uentiae ratione immensitatis, dc aeternitatis , dc limitatio in virtute productiva ratione omnipotentiae, bc limitatio id volendo ratione volitionis infinitae,&c. 74. Probatur ergo primo conclusio nostra,nam essentia diuina non potest distingui virtualiter ab existentia sua pio,, ito. necessaria,ergo neque poterit Esse virtualiter prior illa. qui est euria Antecedens probatur, nam ut ostendi in incta physica , εἰ ζόεδ existentia in quolibet ente est ipsum mei esse , schi consti- stentia. tutiuum illius, non solum realiter , sed etiam virtualiter: ergo existentia necessaria prCpria essentiae erit ipsum metesse, seu constitutivum cssentiae , atque adeo distingui virtualiter non poterit ab essentia. Anteccdens ex ibi dictis breuiter ostenditur, nam si existentia distincta foret, virtualiter ab essentia , abeundum esset in infinita, virtualitates essentiae, dc existentiae , cuius rei nulla cst neccssitas,
aut fundamentum : ergo. Antecedens probatur, nam vi
tua litas existentiae, quatenus ab essentia distincta, habet suam cisentiam , de constitutivum: ergo iterum ossct ab ea cilcntia , scii constitutivo virtualitcr distinguenda. De inde virtualitas existentiae secundo distinctae ab essentia, ctiam haberet suam inentiam , scii constituti hium ob eandem rationem : ergo esset tertio distinguenda in infinitum
P . Confirmatur primo,quia in creatis ratio distinguendi realiter, aut virtualiter esi cntiam , dc existentiam , cst, Π Ii IR quia essentia est contingenter existens, id Est, non neces- Idistin ' sario existens, ut ibidem explicui: haec autem ratio non gu ςmur.
militat in essentia diuina, quae non contingenter existit, .'V ''
123쪽
I o o Tract. I. De Essentia & Attributis.
sed omnino necessario i ergo neque militat ratio distinguendi illam a sua existentia. Confirmatur primo, nam EXO-di 3. roganti Moysi, quod tibi nomen est. Respondit Deus: Ego sum, qui sum, se sic dicet siliis Israel, qui ea misι me
ad vos. Nomen autem sapienter impositum indicat rei naturam, dcessentiam,testante Aristotele . Metaph textu 28. Ratio, inquit, quam nomen significat, est definitio tergo cum Deus nomen assimpserit ab existentia, haec natura erit, &. essentia illius. Secundo, quia existentia rei tionum & attributorum non est virtualiter ab ipsis distin, cta , ut attigimus trach. de Trinitate disp. Ιχ. sech. F. ergo neque existentia e sientiae erit virtualiter ab ea distincta. Conceptu, T6. Confirmatur secundo, quia si cxistentia necessaria emis a iς uo esset virtualiter ab essentia distincta, maxime, quia essen-ἡuctionem tia est virtualiter a se , qui conceptus saluari non potest, existunum nisi essentia esset virtualis radix suae existentiae, cum e se a se, idem sit, ac a semctipso existentiam habere: Hoc aurem fiindamentum nullum est : ergo Minor probat primo, quia essentia diuina non solum est cus virtualitet a se, sed etiam est ens realiter Ermaliter a se: conceptus autem entis formaliter reat iter a se saluatur hoc praecise, quod non sit ab alio , etiamsi non sit radix , aut principium reale formale suae existentiae: ergo pariter conceptus entis virtualiter a se saluus erit, hoc praecise , quod non sit virtualiter ab alio , etiamsi non sit radix , aut princi- .pium virtuale suae existentiae. Secundo quia sicut essentia est virtualiter se existcns, ita etiam est a se absolute subsistens, intellectiva, spiritualis, inlimitata , &c. id autem sussiciens filiadamentum non est, ut essentia diuina asicra, tur principium, aut virtualis radix subsistentiae absolutae, uirtutis intellectium spiritualitatis, illimitationis, &c. ergo
neque ut asseratur radix virtualis existentiae necessariae s eurida fio. 77 Segundo probatur conclutio, nam eiicntia non posti e eonesu- test alio titulo distingui virtualiter ab existentia, nisi quia i. h. . ' radix st, aut principium virtuale illius, diuersa enim eon-
prius est esse, notata, aut aequitalenciam rebusdistinctis non sufficere ad
'ξ distinctionem virtualem in Deo, mihi certum est 3 nec aliunde
124쪽
aliunde te orsim a conceptu radicis, aut principij assignari
polle praedicata contradictoria, Videtur clarum I negata enim ratione principij, aut radicis , quid dici poterit intrinsece de essentia, quod idem vere negatur de exi stentia 3 Implicat atatem essentiam diuinam esse radicem, aut principium virtuale suae existentiae: ergo dc distingui virtualitcr ab illa. Minor probatur, nam prius est est C, quam operari, ut unanimes omnes Philosophi, de connaturali opperatione tuentur ι id est, res ante omnem sui operationem praecedere debet una cum existentia prioritatc a quo: ergo existentia diuina non potest esse operatio essentiae, cum existentia non possit adhuc virtualiter praecedere scipsam, aliter e stet principium sui ipsius. 78. Confirmatur primo, essentia diuina , ut actu sit virtualis radix attributorum , prioritate a qUo una cum existentia praecedere debet existentiam attributorum, dc per sona Patris, ut actu Filium producat, prioritate a quo, una cum existentia praecedere debet existentiam Fili j : ergo etiam essentia, ut esset actu radix virtualis suae existentiae, prioritate a quo, una cum existentia praecedere deberet ipsa minet existentiam : id implicat , fieret enim eandem Existentiam esse radicem sui ipsius,&consequenter a seipsa distingui, ergo. Quod si duplicem existentiam impingas essentiae, unam priorem, & posteriorem alteram. Rogo, an essentia sit radix prioris existentiae, vel non 3 si primum, prior illa existentia supponet aliam , cum non minus, sit ab cssentia, quam posterior, dc de illa idem pro cedat argumcntum. Si ementia non sit radix prioris existentiae : posterior inutilis omnino est, cum ante illam iam Deus supponatur existens, dc nihil speciale habeat prae-rer esse virtualiter productam, quo solo fundamento diuinae persectiones multiplicari non possunt. 79. Confirmatur secundo, essentia diuina non esset tantum radix possibilis existentiae suae, sed potius actuat is,cum actu, dc non potentia tantum inferret illam : ergo praecedere debet existentiam suam, non solum secundiam possisibilitatem, sed etiam secundum actualitatem , siue exi-N 3 stentiam.
125쪽
i M. Tract. I. De Essentia & Attributu Dei.
stentiam. Probatur consequentia, quia res actu inserens aliam aliquid addit ex parte principij vltra praecisam possibilitatem illius , non nisi existentiam : ergo existentia essentiae praecedere deberet illam existentiam, cuius esset radix actualis: id implicat, ut ostensum est ergo & eL sentiam esse radicem suae existentiae. Confirmatur tertiis, nam productio actu existens necessario est ad terminum existentem , quem actu producit: ergo etiam a principio existente, & non tantum possibili, a quo producitur
actu. 8o. Dices,hoc ultimum fundamentum nostrum proba. re contra nos, essentiam, quatenus ens a se, non posse esse
priorem existentia necessaria nostro modo intelligendi Nam essentia prioritate a quo praecedere deberet omnem sui operationem: ergo existentia non potest esse adhuc nostro modo concipiendi operatio essentiae , quia sicueres, ut operetur, praecedere debet existens , ita ut concipiatur operans, concipi debet praecedcre existens. Quod eisdem nostris instantiis urgeri potest. Restondeo, negans sequelam. Disparitas inter prioritatem virtualem,& pum logicam est,quia una est intrinseca,altera extrinseca a con notato rationis priori, unde ista non exigit, quod res concipienda sit praecedens quoad persectionem intrinsecam, sed satis est concipi in ordine ad connotatum extrinsecum prius, ut dictum est sectione praecedenti.
-n existentia Dei elusique unitas certo nobis
81. Dosuimus in superioribus existentiam Dei, eius-1 que unitatem constare nobis euidenter ratione naturali 3 quaerimus modo, an certo constent fide. Id est, an sicut per demonstrationem naturalem scire possumus,
126쪽
&defacto scimus, Deum esse,& unicum esse, ita peractum fidei diuinae certo credere possimus, & de facto credamus eandem veritatem ι quo assensu, utpote re ipsa in fallibili, certissimi de existentia Dei, eiusque unitate maneamus. Haec dissicultas coincidit in illam,solitam agitari trach. de fide , an videlicet assensus scientificus pugnet cum assensu fidei, eiusdem obiecti , si enim id non repugnet , neque subsistere potest fundamentum , unde existentia Dei, eiusque unitas fide diuina credi non pos
sit, eo quod scientia naturali cognoscatur. 81. Prior sententia docet existentiam Dei , Vnitatem capi.zu,. cicis, non posse fide diuina credi ab hominibus sapientibus, Canus. clare aliunde scientibus , Deum existere , unumque L ' φ' csse. Ita communiter Thom istae, Caietanus, Capreolus, Richa dus. Canus, Tu mel, Scotus, Richardus, P. Molina, & alij apud P. Valentiam disp. I. de fide punct. q. quaest. I. g. 2. P Valencia. Et P. Soarium disp. 3. sect. 9. num. I. Posteriorsententia tue - ' ph tur, existentiam Dei, eiusque Unitatem , posse , debe- C.4. Lugo re fide diuina credi ab omnibus, quam tumuis sapientibus, Pouiedux, non obstante naturali euidentia illius veritatis. Ita Ma- hi hc, gnus Doctor P. Soarius disp. 3.de fide sect. 9. num .P.P. Va- Alberius M. Ientia disp. I. de fide punct. 4. quaest. I. g. r. P. Coninch oibid. disp. 1 i. diab. IJ. P. Hurtadus ibid. disp. 3O. sech. a. Cathetinus Cardinalis de Lugo disp. 1. etiam de fide feci. 1. P. Ouie-PMimo Omdus ibid. controu. 7. num. 3 2. Eandem sententiam tenent Alexander . Alensis, Albertus Magnus, Altis odorensis, Bonaventura, apud citatum valentiam , dc etiam Catherinus in cap. D. Epist. ad Hebraeos. Vbi etiam noster Sal-
83. Assero prim6, existentiam Dei, unitatemque eius, E 'stentia
posse ,& debere fide diuina credi, saltem virtualiter , & 2ii 'di
implicite , etiam ab hominibus sapientibus eam verita- plicite pocratem naturali euidentia penetrantibus. Probatur, quia π ά.. Deus unicus, fide diuina potest, Ec ab omnibus etiam sa- diuinapientibus, credi debet, terrae, caelique creator, incarna- ς ς in tus, saluator, & redemptor , ut est certum: ergo credendus est, saltem implicite, & virtualiter existens. Proba
127쪽
1οι Tract. I. De Essentia, Attribuis.
Probatur consequentia, quia creator esse non potest, nec incarnatus, neque saluator, aut redemptor qui non existit: crgo credendus quoque est existens saltem implicite, & virtualiter: vel propter necessariam connexionem creationis, redemptionis, aut incarnationis cum existentia creantis, redimentis, aut incarnati , vel quia creans, redimens, dcc. imbibit existentiam creantis , dc redimentis. Confirmatur, ideo asserens , Petrum legere, aut currere, virtualiter,ic implicite asserit, Petrum existere, quia concretum legentis, & currentis includunt existentiam subiecti di concretum autem Creantis, redimentis,
Sc. includit existentiam subiecti creantis, aut redimentis: ergo qui asserit Deum creare, Virtualiter, & implicite asserit, existere ἱ maxime cum assensus fidei nitiatur testimonio Dei dicentis ue atque adeo virtualiter asserat, Deum dicere: ergo, & Deum existere. 84. Dices, eos actus, nec virtualiter, aut implicite asserere , existere subiectum,sed supponere eam veritatem assertam per alium actum ι cuius carentia necessaria erat ad implicitam, & virtualem assirmationem existentiae
subiecti. 8S. Contra , quia actus qui est virtualis, & implicita
assirmatio alicuius obiecti, talis permanet etiam si coniungatur illi formalis a firmatio illius, sic propositio haec uniuersalis, Omnis homo est redemptus, quia implicite continet hanc singularem , Petras est redemptus , permanet implicitus assensus Petri redempti, etiam si coniungatur illi eiusdem Petri exciplicitus assensus. Insuper , quia affirmatio alicuius praedicati est virtualis, & implicita negatio Oppositi , talis permanet, etiamsi coniungatur illi actus explicith negans oppositum praedicatum. Rursus praemissae stuat virtualis assensus conclusionis obiectivae , etiamsi illis formalis conclusionis assensus coniunctus sit, nec possit non coniungi. Praeterea electio med ij propter intrinsecam conducibilitatem illius ad finem, est virtualis amor finis, quamuis formalis eius amor, scilicet intentiost illi coniuncta, idemque est de contritione, que Virtua-
128쪽
tis est amor Dei, etiamsi illi formalis amor coniungatur: ergo. Et ratio omnium cst, quia huiusmodi actiti non sunt contingenter , auteXtrinsece Viitualis amor, aut assensus obiecti , sed intrinseco ex modo tendendi , qui variari non potest per accessum formalis amoris, aut assi sensuL86. Assero secundo,existentiam Dci,unitatemque eius,posie , deberi, etiam a sapientibus , fide explicita diuina credi. Probatur primo , quia in scripturis lacris existentia Dei, eiusque Unitas, absque exccptione personarum , proponitur omnibus fide diuina crodenda tergo etiam sapientibus. Antecedens probatur. Nam Deuteronomij 4. dicitur. Dominus ipse es Deus, Cr non es alius extra se. Psalm. 86Tu es Deus solas. Et in symbolo. Credo munum Deam. In quibus unitas Dei explicite proponitur credenda. Existentia vero Dei apertissime proponitura
Paulo. Hebraeor. II. Accedentem ad Deum oportet credere,
quia est. Et Paulo ante dixerat, sine fide impossibile est placere Deo; Zc explicans Apostolus, quaenam sit fides
illa necessaria ; eam esse ait, qua credatur Deum existe re. Nunc ita , omnes, quantumuis sapientissimi tenentur ad Deum accedere : id autem praestari non potest sine fide , qua credatur Deum esse : ergo ab omnibus existentia Dei credenda est. 87. Respondet primo Caicianus, ex verbis Apostoli non conuinci necessariam fidem diuinam , de existentia Dei, sed tantum assensum aliquem certum, quatenus abstrahit ab assensu supernaturali fidei diuinae , & naturali scientiae, & alterum eorum intendere Paulum necessarium esse omnibus accedentibus ad Deum. Vnde in omnibus doctoribus, in quibus stat assensus naturalis euidens de existentia Dei, fides diuina necessaria non est. 88. Contra, nam ibi loquitur Apostolus de fide, quae est dispositio ad iustificationem, ut dc finit Tridentinum sess.
6. cap. 6. his verbis : Disponanιur autem ad imam rustitiam, dum excitati diuina gratia, se adiuti, fidem ex auditu eonia-pientes , libere mouentur in Deum credentis vera esse, qua diuinio rus
diu in ex plieata ab omnibus credi poc
Caietanites ponsio ex Tiidemin a
129쪽
Seeunda responsio C ni reiecta.
rus reaelata Opremissasinr. Et statim subiungit. De hae di-Ipsuimescriptum est, Antecedentem ad Deum oporter ere re, quia est. Scientia autem naturalis, Dei existentiam excreatutis demonstrans, dispositio esse non potest ad iustificationem ergo Apostolus non loquitur de assensu certo, quatenus abstrahit ab assensu fidei diuinae, & naturali scientiae , sed de solo assensu fidei diuinae, cum sol is iste ad iustificationem possit esse dispositio. Minor probatur, tum quia cognitio naturalis sufficien, de se non est,ad --
uendam voluntatem ad contritionem, vel amorem Dei
supemum , quae sunt ultima ad iustificationcm dispositio. Tum etiam, quia assensiis scientificus naturalis de exi stentia Dei neque est ex auditu, neque ad illam libere movemur, sed potius cogimur, & necessitamur ab exilia dentia obiecti , fides autem necessari a ad iustificationem ex Apostolo, & Tridentino declarata, est fides ex auditu,& quae libere concipitur a nobis r ergo non est actus scientiae naturalis, &. necessarius de existentia Dei. 89. Confirmatur, nam fidei nomen ex mente Pauli a Rsensum indicat obscurum, est enim, ut ipse ait Apost
ius, argumentum non apparentiui scientia autem nat
ratis de existentia Dei,nec obscura est, nec argumentum non apparentium : ergo ad mentem Pauli nulla verbo
rum proprietate, nec stabili fundamento poterat illi nomen fidei coaptari, sicut illi obscuritatis nomen compingi non potestscientia enim clara est, dc argumentum apparentium t ergo ad mentem Apostoli fidei nomen violentum est illi , sicut nomen scientiae assensui obscuro
'o. Secundὁ respondet Canus lib. 11. Iocis Theologicis cap. 4. esse quidem necessariam fidem de existentia Dei,
ut authoris lupernaturalis, non vero ut auctoris natural is.
Contra. Nam Apostolus in eo loco duo ad iusti ficationem proponit fide diuina credita, videlicet, &Deum esse, quod ad ordinem naturalem spectat, εc remuneratorem esse,quod ad ordinem supernatriralem pertinet 1 ait enim Accedentem ad Beam oportu credere, quia est,edi quod inquirem
130쪽
bis se remunerator*: orgo Apostolus non minuS statuit ne cessariam fidem Dei , ut inhoris naturalis , quam super ni, cum utrumque clarissime exprimant Apostoli verb sincere accepta. Confirmatur, nam si habens aliunde euidentiam de existentia Dei, ut authoris naturae, non posi et eandem existentiam fide diuina credere , prioris esset conditionis homo sapiens, quam rusticus,& idiota i cum iste eam veritatem per fidem meritoriam, M supernaturalem credere posset, quod doctus, re sapiens praestare
91. Dices , non fore sapientes deterioris conditionis, patitέ. nam licet actu fide diuina non credant existentiam Dei, praecludiLur, ut authoris naturae, parati tamen sunt ad credendam illam si scientia abesset. Contra, quia, ea animi praeparatio non est actu credere , aut per fidem mereri, sed habere voluntatem conditionatam credendi si scientia abesseti ad iustificationem autem omnis adulti , saltem primam , necessaria est vexa, & absoluta fides , vera,& absoluta v luntas credendi , ut trin. de iustificatione ostendimus :ergo cum sapientes solam haberent voluntatem conditionatam credendi iustificari non possent ι atque adebdeterioris essent conditionis, quam idiotae, &rustici, qui id per veram fidem praestare valerent. Sicut qui solam habere posset voluntatem conditionatam contritionis, Mdilectionis Dei sit per omnia, peioris esset conditionis illo, qui ipsam contritionem, dc dilectionem Concipere valeret,eo quod nullus sola voluntate conditionata conterendi iustificari possit: sed neque potest sola voluntate conditionata credendi ad iustificationem disponi, cum necessaria sit ipsa vera fides, sicut necessaria est ipsa contri
91. Probatur secundδ conclusio: Si sapientes fide diuina Seientia αcredere non possent existentiam Dei,idemque est de unitate, maxime, quia scientiam haberent talis existentiae, iecto eom- cui fides, ut pote obscura, coniungi non posset: id falsum e' ' est: ergo. Maior, est unicum aduersariorum fundamentum. Minor probatur pruno, nam cum scientia existen-ο α . tiae Di iii do by Corale