장음표시 사용
111쪽
stentia i tellectonis necessariae
88 T ract I. De E flentia Histributis Dei.
ga disp. a. sect. 2. Et communiter Recentiores. Posterior sententia affirmat.Tuentur Scotus I .dist. 1.quaest.2. Oham distin. 3. quaest. 4. Gabriel ibid. P. Soarius tom. 1. Metaph. disp. 29. scct. 3. quamuis non Vno odines trahantur fundamento. xkistentia qT. Assero primo, existentiam attributorum & relatio- attributoi num posse a priori positive demonstrari. Ratio est, quiarium Diest attributa,& relationes,sunt posteriores cssentia saltem Lo- a priori pο- gice, M mea opinione etiam virtualiter, dc essentia prior
titulo principi j virtualis eorum omnium : crgo poterunt per cssentiam postiue a priori demonstrari, cum ad id, nisi de voce contendatur, non amplius opus sit, quam demonstrari per conceptum saltem Logice priorem. 8. Assero secundb, existentiam intellectionis actualis necessariae , etiam si sit essentia Dei , posse positive a priori demonstrari. Probatur,quia intellectio actualis necessa ria est posterior, saltem Logice , & mea opinione etiam etiamsi esset virtualiter, intellectivo diuino, hocque prius, titulo ra-ος φνλς' is, seu principia virtualis intellectionis necessariae: e go existentia intellectionis necessariae poterit a priori demonstrari positive.Vnde a fortiori colliges,intellectionem. liberam posse etiam positive a priori demonstrari,propter eandem rationem; idemque de volitione tam libera quam necessaria dicendum cst. Quia omnia ista supponunt intellectitium diuinum Logice saltem, seu ratione nostra
V. Potissima tamen dissicultas est, An existentia intellectivi diuini propriae, quam supponimus nunc omnium primam ; saltem Logice, & ratione nostra possit positive monstraria priori. Et quod de inici lectivo nos dicemus, in quacumque sententia controuerti potest de existentia propria illius conceptus, qui sit essentia Dei formatissimas & primus omnium, caetcrorumque radix, siue sit simplicissimus, siue Logice, aut virtualiter compostus. An videlicet tota illius existentia valeat positive a priori dcc monstrari per essentiam , cum aliud non sit, unde talis cxistentia, utpote omnium prima ostendi possit. Io. Ve
112쪽
1o. V t clarius in sequentibus procedamus, dupleX prio- lis ritas Logica, seu nostro modo concipiendi distinguenda stea, ieu in est , una cum fundamento intrinseco in ipsis perfectioni- .Ei, Phalbus, ratione cuius una in se ipsa dici possit prior altera,seu distissuu . radix illius. Quo pacto actus cognoscens rem aliquam in se ipsa ut priorcm altera, si re ipsa intrinsece talis est, constituit prioritatem logicam , seu formalem cum fundamento intrinseco. Altera est prioritas cum fundamento extrinseco desumpto a connotatis rei extrinsectS,eo quod Connotatum unius sit prius connotato alterius , quo pacto actus cognoscens rem in ordine ad connotatum,priuS constituit prioritatem logicam , seu cum fundamento CX-trinseco, sicuti a s cognoscens distincta, quae re ipsa talia sunt, constituit distinctionem logicam, seu formalem cum fundamento intrinseco, qui vero penes diuersa tantum con notata distinguit , si ea distinctioni virtuali non sussiciant , constituit distinctionem logicam , seu formalem. Quod si solum stet fundamentum extrinsecum , dc non intrinsecum, prioritas illa poterit dici pure logica , utpote fundamentum intrinsecum excludens. His possitis, quae iterum inferyis firmabuntur.3 r. Astero tertio,existentiam essentiae diuinae propriam Existemia posse per ipsam mct essentiam, quatenus est ens aselogic E ςi ςmi κ. seu nostro modo concipiendi, positive a priori dcmon - ' ἡ.tabis strari, quae prioritas erit pure logica , si virtualem exclu- strabilia per
moueor, quia ut una res sit logice prior altera, duo se ficiunt. Primum est distinctio logica, seu nostro modo concipiendi unius ab altero. Secum prioritas con notati, unius ,& posterioritas con notati alterius: utrumquC reperitur in essentia diuina, quatenus est ens a se, dc in existentia necessaria : crgo de prioritas logica essentiae , dc posterioritas existentiae. Vtraque praemissa probanda est. a. Maior igitur , scilicet, illa duo sum cere ad priorita Rςquisita ad
. tem Iogicam ostenditur. Nam distinctio Connotatorum logieam seu
sussiciens est ad distinctionem logicam , seu rationis : er- vixi go prioritas seu posterioritas eorundem sufficiens etiam ν άὸ Η ' M erit
113쪽
s o Tra ct. I. De Essentia & Attributis Dei.
erit prioritati, & posterioritati logicae,seu rationis.Probatur consequentia, quia ut duo conceptus logice dissierant ratione nostra , non opus est, quod re ipsa intrinsece,&&ex parte obiecti distinguantur , sed satis est c nota torum diuersitas: ergo, ut unus conceptus sit logice prior ratione nostra, nece sic non erit, quod re ipsa intrinsece,& ex parte obiecti prior sit , sed satis erit prioritas, &posterioritas connotatorum. Qua ratione apprehensivum prius est iudicatiuo , sensitiuum appetit io, rationale volitiuo, id risibili,si nulla esset distinctio virtualis inter illa, iidemque est de omni essentia, respectu proprietatis solo nostro modo concipiendi ab illa distinctae si quae sit, quam
non negant, imo expresse concedunt aduersarij nostri.
13. Dices, illa duo prioritati logicae non sussicere. Nam vis intellectiva,&volitiua liberorum in Deo logich distintellectinati. guuntur,&connotatum virtutis volitiuae, nempe volitici
h ' R ' libera prius est connotato virtutis intellectivae, scilicet scientia simili ea libera , nec damen ca vis volitiuae prior est logico virtute intellectiva, imo posterior cum vis intellectiva Messentia, volitiva vero pro prictius , Vt Constabit ex dicendis de constitutivo Dei. Idem mcditari licet in creatis in virtute cognoscit tua per actus pendentes a libero voluntatis imperio ipsis priori , nam voluntas quatenus productiva actus imperantis prior logice non est, virtute intellectiva per actus imperatos,etiamsi actus voluntatis imperans prior sit actu intellectus imperato, imo est posterior. Vis intelle. S . Contra,quia vis intellectiva liberorgiri in Deo, est
L iu iuc quidem titulo essentiae logicae prior , fundamento in D Eoquo' trinseco, virtute Corundem volitiva, id tamen non obia pacto pilor , quominus sit logice posterior cum fundamento PR*ς 'R exirinseco tergo doctrina ἱ nobis tradita circa priorit tem logicam vera est. Antecedens probatur, quia vim intellectivam liberorum csic logice priorem cum filiadamento intrinseco,est, concipi a nobis ut radicem volitivi, rere ipsa talem esia, cum hoc autem optimc stat,cognosci a.nubis, eandem vim intellectiuaui in ordine ad coli
114쪽
notatum p aerius connotato virtutis volitiuae, in quo stat postarioritas logica cum fundamento extrinseco: o go vim intellectivam liberorum esse priorem cum fundamento intrinseco virtute Corundem volitiva, non excludit, eam cisse posteriorem cum fundamento extrinseco, cum non excludat talc fundamentum, scilicet, connotatum posterius re ipsa tale. De ratione enim essentiae habentis re ipsa con notatum posterius connotato proprieta tis , non est priorem esse cum extrinsecos dammo, sed cum intrinseco tantum, si inter essentiam, dc proprieta
tem stet distinctio virtualis. Secunda vero instantia ab actu imperante voluntatis , Sc imperio intellectus petita, non est ad rem praesentem, nam ea posteriorito actus imperati est valde per accidens, de qua non procedit nosti R. argumentatio, sed desola prioritate ,&pol crioritate per se, de qua idem dicendum est in creatis, quod in diuinis, si eodem modo se habeant intellectivum, & volitiuum , Corumque actu in creatis, quo se habent in diuinis ; videlicet cum distinctione virtuali, prioritate actus voluntatis, dc posterioritate intellectus.11. Iam prioris syllogismi minor illa, scilicci, illa duo, Ad priori-
nempe , distinctionem logicam, seu nostro modo con- Cipiendi re prioritatem con notatorum reperiri in essentia eiserita di- diuina quatenus formaliter est ens a se, & m exilientia ' pur a necessὰria, probatur Nam essendia diuina quatenus sor- quisita. maliter ens a se, non stante inter eos conceptus distinctione virtuali est tota natura diti in a se ipsa reddens im possibilem, omnem sui causam cum essentiam diuinaria esse a se non plus valeat, nec aliud sit formali ter, Sc ex plicite, quam non esse , nec posse esse ab alio, videlicet causa, atque adeo est tota natura diuitia in Ordine ad causam i quatenus vero cxistentia necessaria, non stante distinctione virtuali, est tota eadem natura se ipsa rcddens impossibilem omnem sui moram possibilitatem, & futuri- . tionem; atque adeo est tota natura diuina in ordine ad meram possibilitatem , & futuritionem: sicut negata distinctione virtuali in creatis, homo ut formaliter rationa
115쪽
s i Trach. I. De E sentia Histributis Dei.
lis est totus homo in ordine ad discursum , dc quatenus: risibilis in totus homo in ordine ad risum : causa autem lex una parte , dc mera possibilitas, Zc futuritio rex altera sunt con notata distincta, dc distinctioni logicae susticientia: ergo essentia diuina, quatenus formaliter est ens a se, distincta est logich ab existentia necessaria , unde ex hoc capite prioritas essentiae, quatenus cns a se, dc posteriori
tas existentiae negari non poterit.
16. Dices, ad distinctionem logicam sussicere quidem
connotata diuersa , dummodo transcendentia non sint, qualia sunt illa entis a se, 6c existentiae necessariae. Contra titie, bd, connotata esis transcendentia, nihil obstat, quo mi intelligendi. nus explicitE, dc Armaliter, perfectio diuina cognosci possit in ordine ad unum , quin cognoscatur in ordine ad
alterum; aliter nulla perfectio diuina cognosci possct in
ordine ad unum connotatum , quin omnia praedicata communia, Zc omnia attributa transcendentia cum suis con notatis aequali dii tinctione, dc claritate noscerenturi . quod est contra manifestissimam experientiam: ergo con- notata transcendentia non obstant distinctioni rationis.
37. Dices iterum ens a se reddere formaliter impossibilem, non solum omnem sui caulam , sed etiam meram possibilitatem, Zc fururitionem. Quia utraque ista dicit Armaliter potentiam non cxistendi, nihil enim potest esse mere possibile, aut futurum quod non possit non exi
stere, ut est certum. Potentia verb non existendi essentialiter est a Causa, atque adeo cum ens a se formaliter reddat impossibilem omnem sui causam, reddet quoque impossibilem potentiam non existendi, bc cum ea incram possibilitatem, dc futuritionem. Idemque est de existentia necessaria, cum enim ista reddat impossibilem essectum , scilicet meram possibilitatem , dc futuritionem, etiam reddit impossibilem illius causam. η' .ά. SP Contra, quia id solum probat, ens a se formalitertioles meram mediate reddere impossibilem, meram possibilitatem, &poisibi μη fit turitionem, quatenus videlicet immediate reddit im- iubis in ' possibilem causam, a qua Potentia non existendi, imbibita Diuitigod by Cooste
116쪽
ta in mera possibilitate, & futuritione, dependet. Idem que e contra est de existentia necessaria. Id autcm non obstat distinctioni logicae, cum connotata immediata Cn-tis a se, & existentiae necessariae sint diuersat & patet inscientia diuina, nam licet cognitio directa effectus indirectSrcspiciat causam, distincta est nostro modo concipiendi, a cognitione directa cauis ue idemque est de cog .nitione directa Paternitatis, & indirecta Filiationis respectu cognitionis directae Filiationis,& indirectae Paternixa-. .
F9. Quod vero con notatum directum entis a se prius sit Connotatum connotato directo existentiae nece Cariae, quae erat secun- ρ iu: ε
da illius minoris pars, ostenditur. Nam Connotatum dire- notato t.
Eium cntis a se est causa, cum ens a se idem sit, ac ens non ab alio, scilicet causa: connotatum verb existentiae necessariae est effectus causae, cum sit mera possibilitas, &futuritio, quae utraque e Metus est causae, cum potentia non existendi in illis imbibita sit effectus causaeaeausa autem prior est effectu : ergo & connotatum entis a se directum, prius erit connotato directo existentiae necessariae. 6o. Confirmatur, nam mera possibilitas, Zc futuritio entis sunt effectus causae potentis producere , & non producere tale ens: ergo mera possibilitas,& futuritio Dei erunt effectus causae potentis producere Deum qui effectus sine dubio posterior esset, causa vcro prior. Conceptus autementis a se connotat causam Dei reddens illam prorsus impossibilem , conceptus vero existentiae necessariae conno tat meram possibilitatem, dc futuritionem reddens simili ter impossibilem utramquς : ergo con notatum entis a se prius est con notato existentiae necessariae, cum unum sit effectus, alterum vero causa illius.
6 i. Obijcies primo , nos tractatu de Voluntate disp. I. saepius negasse prioritatem pure logicam, quam nunc admittimus, eo quod ut una res sit logice prior altera,debet cognosci a nobis ut prior , 8c ut ita bene concipiatur, debet re ipsa prior esse, nam alioqui res conciperetur a nobis aliter ac est in se, eccum praedicato sibi repugnante, . . M 3 quod
117쪽
9 Tract. I. De Essentia & Attributis Dei.
quod chymera potius esset, quam prioritas. Respondeo negatam ibi cssc a nobis prioritatem pure logicam , non tamen omnem, seci illam, quae est cum fundamento intrinseco, qualem intendimus esse illam, quae reperitur, interessentiam, dc voluntatem diui nam , & inter voluntatem,
ZI volitionem, de quibus ibi sermo erat. Nam ad huius modi prioritatem logicam , dcbet perfectio in seipsa intrinsece concipi a nobis ut prior , ad quod opus est, essere ipsa priorcm , bc non tantum penes nostros Conceptus temporales, &. contingentes. Haec autem non excludunt prioritatem pure logicatri cum fundamento pure extrine, nitidis ςς γ quam nunc admittimus.
Ad Ebristi 32. Sed instabis, nam illud idem fundamentum militateueni priQxi' etiam in prioritate pure logica cum fundamento extrinseco, nam actus constituens illam debet cognoscere per ctum attia sectionem, quatenus priorem : ergo debet in se esse prior. Κ Aespondeo negans antecedens, sicut enim actus distinguens
pure logice aliquam persectionem, non cognoscit illam ut distinctam, scd distinguit cognoscendo illam in ordine
ad unum con notatum , ita actus Constituens prioritatem
pure logicam non cognoscit Eerfectionem, Ut priorem, sed constituit priorem, cognoscendo illam in ordine ad Connotatum prius. Quod si huiusmodi perfectio ut prior cognoscenda sit, id per actum reflexum contingere neces se est, non minus, quam vidistincta cognoscatur. Eris . in qua 63. Obi jcies secundo, ensa se non solum reddit impossi-ιs, A.- bilem Omnem sui causam existentem, sed etiam me reti sui. iiis possibilem & Qturam: ergo reddit impossibilem meramnem redd x possibilitatem,& mturitioncm conccsso antece- 'p'ΠΤ' ' λenti, distinguens consequens, reddit impossibilem meram possibilitatem, & iaturitionem causae, Concedo: meram possibilitatem, & iaturitionem sui, id est, ipsius Dei, nego; istam enim formaliter sola existentia necessaria reddit impossibilem, quam distinctam esse, a mera possibilitate, & futuritione cause, quis ambigat Causa quan- 64. Obiicies terti δ, causa impossibilis, non est prior ef-νbii bii P sectu similiter impossibili: causa autem Dei est impossibili
118쪽
bilis, similiterque mera possibilitas, & futuritio : ergo non pilor en-ssent con notata priora, dc posteriora. Restondeo distinguens civ. maiorem, causa impossibilis non est prior prioritate reali effectu impossibili, concedo: prioritate rationis, nego. Et concessa minori neganda est consequentia. Quia omnis causa, modo, quo est causa, est prior effectu.
o. existentia necessaria essentia propria possit a priorι demonstrari per ipsammet essentiam
61. A Sserendum est , non posse. Quam assertionem Existentia L 1 multis cum Arriaga tentant Recentiores stabili- ἡ--bi,
m,quae aliquibus in lubilia visa sunt, mihi tamen non ita. bilis von est Primo ergo argumentantur ita, supponentes cssentiam non posse esse virtualiter priorem existentia, nisi sit radix, priorem. aut principium virtuale illius, cum ea prioritas non possit Nesse in quo , nec dependentiae ab independenti , sed tan- ita esses tum , a quo originis. Quae suppositio, non displicet nobis, ecca posita argumentantur ita. Si cssentia esct radix, aut principium virtuale sive existentiae , cset quoque
principium sui ipsius: id implicat: ergo. Sequela probatur, quia esse principium alicuius,aliud re non est, quam producere illius existcntiam : ergoc sientia diuina, si produceret sui exitantiam , principium esset sui, ipsius. Ratio ista intentum non euincit. Nam idem produccre seipsum non est utcumque producere suam existentiam,' sed producere suam existentiam , sed .producere sua in existentiam indistinctam ab essentia: essentia autem di-υina producens suam existentiam , non produceret CXistentiam indistinctam virtua iter ab c sientia, sed distinctam si adque adeo non esset virtuale principium sui ipsius, sod. altorius distincti, scit, cet existentiae. 66. Insta
119쪽
9 6 T ract I. De E flentia Attributis Dei.
66. Instare posses, si existentia creata distingueretur
realiter ab essentia , non alia ratione produceretur e sientia, quam productione existentiae, &qui causaret existentiam , noc ipso causare diceretur essentiam: ergo si essentia diuina produccret suam existentiam, quantumuis distinctam, hoc ipso produceret se ipsam. Facile responderi potest , negando consequentiam. Nam in eo casu , qui produceret existentiam, eadem actione , vel distincta, simul etiam produceret essentiam, non praecise quia produceret existentiam, sed quia una cum illa simul etiam produceret essentiam, quod si sola per impossibile
produceretur existentia, non inde producta foret essentia. In nostro autem casu essentia manet improducta, titulo entis virtualiter a se , & sola existentia virtualiter produceretur I atque adeo essentia non produceret seipsam, etiamsi suam produceret existentiam. seeunda o7. Argumentatur secundo , si essentia diuina esset ra- probatio dix virtualis existentiae, fieret, existentiam diuinam di-
ζὸia ' stinguendam esse virtualiter a semetipsa , quod planis
guenda esset implicat: ergo. Sequela probatur , nam quaelibet res posi' sibilis talis est naturae, ut etiam ex suppositione quod actu existat, possibilis sit , possibile cnim est, quod si esset nihil implicaret, id est, quod cum suppositione existentiae nullam dicit contradictionem : ergo essentia diuina cum suppositione existentiae possibilis erit: ergo si ut possibilis esset radix existentiae , etiam cum suppositione existentiae esset radix existentiae, cum ut sic possibilis sit: non autem esset radix existentiae distinctae, ab existentia supposita: ergo eiusdem. Vnde eadem existentia, utpote radix, &terminus distincta esset virtualiter a semetipsa. Apetitur 68. Haec tamen ratio aequivoca est. Permitto essentiam praeςς en diuinam esse logice possibilem sub conditione , non im q. voea plicantis existentiae, seu cum suppositione illius ι negotio. tamen ut sic possibilem, esse radicem existentiae. Tantum enim essentia radix est, quatenus absolute possibilis, seu quatenus absolute exigens suam existentiam prod
cere , dc nihil cana implicare, quo pacto existentia , nec inadae
120쪽
Disp. II. De ris.& Vnit. Dei. Secit. V. 97
inadaequale ingreditur Conceptum radicis , sed tantum est purus terminus illius. Vnde existentia , nec 1ui ipsius radix est , nec a semetipsa distincta. 69. Instant, Nam e sientia diuina non solum se habui
per modum potentis radicare existentiam, qua ratione
nostra solutio sustineri posset; sed etiam per modum essentialiter actu radicantis: id autem competit essentiae cum suppositione existentiae: ergo essentia cum suppositione illa erit actualis radix existentiae. Minor probatur, primo , quia essentia non potςst actu radicare sine actualitate, seu existentia habita, quomodo enim erit radix actualis, nisi supponatur cum actualitate: ergo essentiam esse actu radicantem competit illi cum suppositione actualis existentiae. Secundo, quia essentiam actu radicare existentiam, conuenit illi ratione possibilitatis : ergo cum
essentia si possibilis cum suppositione existentiae , cum eadem suppositione radicabit illam. o. Haec instantia melior est , sed aliunde urgenda, dici m. latione
enim posset, essentiam diurnam dici essentialiter actu ellentia di- radicare, seu radicem actualem existentiae , non ab eo- ἡ ' i ' dein conceptu, sed diucrsis. Nam radix existentiae est, & dix actualia
dicitur a possibilitate absoluta tantum; actualis verb est, ς 'φR κ' dc dicitur ab ipsa existentia, cuius essentialiter est radix, M per quam actu , &essentialiter existit. Vnde essentia non est radix una cum suppositione existentiae , sed actitalis, siue existens per talem suppositionem; atque adeo
suppositio existentiae non intrat adhuc in adaequa te conceptum radicis , sed tantaim est id , quo integra radix, reddi tur form aliter, dc denominatur existens, & actualis. 7 I. Argumentatur terti b, essentia diuina non potest Teryia ratio distingui virtualiter ab existentia necessaria : ergo neque identitatem poterit esse virtualis radix illius. Antecedens probatur. virtualem
Nam existentia diuina necessaria est formaliter perfectio 'a' i se ipsa reddens impossibilem omnem futuritionem, dc meram possibilitatem essentiae, hoc idem est formaliter essentia: ergo. Minor probatur, nam essentia est formaliter intellectivum virtualiter a se: hoc formaliter se ipso red-