장음표시 사용
251쪽
Σ18 Tract. I. De Essentia s Attributis Dec
. -,M.ta lares icctivi potest denominari prior, dc e sientia , & talisis sonet ad non denominari perfectio intrinscca intellectionis, nulla uexi ioxum stante inter ipsas distinctione intrinseca, ut arbitrantur
't aduersari j, sed tota persectio intrinseca denominari debet
prior in ordine ad con notatum posterius,qua ratione nulla est contradictio , cum prioritas, & posterioritas sint respectu diuersorum , sicut nec contradictio est, cogno-- sci hominem in ordine ad sensationem, dc non cognosci in ordine ad discursum. Et ratio est, quia idem ab eadem firma denominari , dc non denominari prius, sunt contradi choria ι quae non stant absque distinctione virtuali rintellini uum autem , & intellectio secundum persectio . nem intrinsccam sunt idcm : crgo non potest intellectiuum secundum intrinsecum, quod dicit, ab eode in actu denominari prius, & talis quoad intrinsecum non denominari intellectio. Nec dici potest intellectitium csse capax eius denominationis, dc non esse intellectionem. Nam idem ab eadem formae, & eiusdem effectus 1, e sic capax , dc non esse , manifesta est contradictio. seetifida ti, IO'. Probatur secundo conclusio , si sola persectio in scidi eonesi - trinseca intellectivi esset essentia Dei se alissima, dc ta-
ά. t ' lis non esset intellectio; sicut directe possum ego assererem esse in Deo persectionem intrinsecam intellecti ui ,& intellectionis , pariter asserere possem solam persectioncm intrinsecam intellectivi esse essentiam sorinalissimam, Ectalem non esse intellectionem, cum aequaliter intrinsece utrumque esset in Deo. Vel ergo huiusmodi actus directus verus esset, vel falsus. Si verus : ergo ex parte obiecti correspondere debet, intellectivum esse essentiam fommatissimam ,& intellectionem non esse, atqne adeo diuersa erunt constitutiva ex parte obiecti. Si actus falsus
est: ergo vel quia sola persectio intellectivi non est essent a formatissima, vel quia inici lectio talis est, utrumque est contra aduersariosi ergo constitutivum formatissimum distinctum esse non potest a constitutivo ex parte obiecti, nisi nostrum gerim includat : istum includere non po
252쪽
Disp. V. De constitutivo Dei sect. VIII. λα' .
mo. Tertio,vel ex parte obiecti datur fundamentum,Vel batio sumia
solum intellectivum alseratur essentia formatissima Dei, vel non 3 si non stati indamentum: ergo sine fundamento Misi eo asseritur intellcctivum csse essentiam Dei sermalisit
mam , dc talem non esse intellectionem. Si stat fundamentum : ergo intellectio, quae dicitur extra essentiam forinalissimam Dei etiam ex parte obiecti erit extra illam , atque adeo idem erit constitutivum ex parte obiecti, ic nostro modo concipiendi. Probatur conssequentia , quia intellectivum dare fundamentum , ut asseratur essentia Dei formatissima , dc tale fundamentum non dare intellectionem, sunt contradictoria : ergo intellectio non dans fundamentum , ut asseratur formatissima Dei essentia virtualiter, dc obiective distincta erit ab intellectitio simile fundamentum praebente. Vnde nihil mirum si unus conceptus sit ciliantia formatissima , non vero alter. Nec recursus fieri potest ad fundamentum cxtrinsecum ex parte obiecti a con notatis prioribus,de posterioribus petitum, cum huiusmodi connotata nulla sint rcspc-ctu intellectitii, S: intellectionis, ut ostensum cst Ii Dices intellcctiuum , & intellectionem non praeia Aduς lidrbere fundamenta secundum se, qua ratione virtualiter Pode εχ distinguenda forent ;, scd quatenus cxistunt in intellectu, pressione 'unusque conceptus, scilicet intellectivum, concipitur per g ' ἡ ''
actum directum ad modum prioriS, & non alter scilicet ordine adi intellectio; non quod intellectivum terminet illum mota ς ς xv dum concipiendi, eundem non terminet intellcctio, id enim contradictorium esset, sed quia uterque conceptus terminat ex parte obiccti solam expressionem in te lectitii, dc non intellectionis , exprimentem intellecti uum diuinum ad modum intellectivi creati. Hic autem modus concipiendi , sicut solum exprimit ex parte actus
intellectivum , ita ex parte actas solum concipit intellectivum diuinum ad modum prioris ,-consequenter Ium ipsum constituit, redditque prius ex parte actus, seu ex modo concipiendi ; Hocque est fundamentum , ut postea intellectus per actum reflexum concipiat intcl-
253쪽
Ptae te. pontis librata, vi reisiecta. Instantia compta ex
Σ3o Tract. I. De Essentias Attributis Dei.
lectivum csse prius intellectione ex modo concipiendi. . Haec tamen responsio qua parte confugit ad expressionem intellectivi diuini in ordine ad intellectivum
creatum expuncta iam est sectionis initio. Qua vero parte ait actum directum concipere intellectivum ad modum prioris, non subsitit, nam quod in se prius non cst concipi peractum directum admodum prioris, est concipi cum praedicato sibi repugnante. Quod vero additur de prioritate rationis, non agitur in argumento de illa, quam supponimus extrinsecam esse intellectivo cum aduersa
rio, sed de essentia formatissima, quae ipso approbante,&appositum abhorrente, nihil extrinsecum de constitutivo dicere potest. Denique responsionem argumentum non soluere , ita ostendo. Vel ante actrina directum datur intellectivum esse essentiam formatissimam Dei, & tale in non esse intellectionem , vel non si primum : ergo actus directus concipiens Deum in ordine ad intellectivum creatum supponit essentiam formatissimam Dei, & fundamentum illius non erit. Si secundum: ergo cum ante nostrum actum dircctum sit tota intrinseca perfectio Dei,& non sit essentia formatissima, haec aliquid dicet extrinsecum de constitutivo illius.113. Confirmo ad hominem , nam in sententia respondentis, Deus nulla ratione connectitur cum possibilibus
creatis. Vel ergo nullo possibili nostro actu, esset solum intellectivum essentia formatissima Dei, vel non 3 Si primum t ergo essentia formatissima non pendet a nostris actibus directis, aut reflexis, & seorsi m ab illis stat ex pa te obiecti fundamentum talis essentiae. Si secundum : e go sola intrinseca ea perfectio intellectivi non est essentia sormatissima Dei, sed una cum illa aliquid extrinsecum. Nec dici potest nostrum actum directum esse puram conditionem, ut essentia formatissima adaequate Deo intrinseca resultet, ut de actu libero tenent multi. Tum quia perfictio resultans in Deo ex aliqua conditione creata ipsi contingenti necessaria Deo esse non potest: ergo neque essentia formalissima necessaria Deo esset,
254쪽
Disp.V. De conlisutius Dei. Sect. VIII. et 3 r
q uod implicat cum nihil contingens possit constituere Deum. Tum etiam , quia idem dici posset de prioritate , & distinctione rationis, quod non admittitur ab
aduersario. I l . Quarto, noster actus praestare non potest, ut conceptum qui re ipsa est essentia , talis non sit, Δ qui re ipsa nosse ctu. proprietas non est , talis fiat: intellectio autem re ipsa est px it ton R
essentra per vos, & non proprietas: ergo nolter actuS prae- quod assen.
stare non potest, intellectionem non esse cssentiam, &esie proprietatem : praesaret autem : ergo. Maior probatur, nam intellectio esset extra essentiam formalinimam adaequatam fatentibus aduersariis: ergo non esset essen-.tia. Quidquid autem est extra essentiam, modo quo extra illam est , proprietas est cum subiecto necessario con ueniat ; intellectio autem necessario Deo conuenit:
ergo si extra ossentiam formatissimam esset , proprietas foret solo nostro modo concipiendi: proprietas autem 'solo nostro modo concipiendi talis cst implicatoria, ut ostendam disp. sequenti se et . 1. ergo& constit 'tiuum n stro modo intelligendi distinetiam a constitutivo ex parte obiecti. Et quamuis ca constitutiva inscriptis nostris aliquando videantur a nobis admissa, id tamen praestitum cst, vel supposita communi sententia ea constitutiva distinguente, vel tantum quoad distinctionem conceptuum
nostro modo intelligendi. ii 1. Objicies, inici lectivum diuinum est gradus, ratio Ρbiectione nostra distinctus, dc prior intellectione; aliunde cst ν lata
adaequatus, dc proprius Dei : ergo & essentia formatissima. intellectivi Haec ratio non militat Contra nos , qui solum intelle- α' aiotii .ctiuum diximus esse essentiam Dei metaphysi eam ex parte obiecti, unde licet solum intellectivum esset ossentia nostro modo concipiendi , non probatur distinctum esse constitutivum ex modo concipi cndi a constitutivo ex parte obiecti. Quia tamen circa alios conceptus ab intellectivo virtualiter indistinctos, & ratione noli ra po-stcri pres illo. idem argumentum contra nor fieri potest. M i. Respondeo , prioritatem pure logicam, seu ratio-
255쪽
α 3x Tracta. De Essentia N Attributu Dei.
pes4Η-nis , sussicientem non esse, ut conceptus prior sit essentia ea sormatissima, dc talis non iit posterior , nam ea prioritas intrini a non est persectioni diuinae priori, sed extrinceptus prior seca, dc inuoluens nostrum actum 1 e sientia autem forma..h Σ - 'tota'intrinseca , atque adeis, ut una perfectio sit sit posterion essentia sormatissima, & non alia , intrinsece debet esse prior i cumque inter conceptus virtualiter indistirustos, impossibilis sit prioritas intrinseca, unde impossibile est unum esse essentiam formatissimam , & non alterum.' Prioritas ergo, & distinctio rationis , solum praestabunt perfectiones eiusdem essentiae distinctas esse, & unam autera priorem.
De attributis Dei in communi, eorumque inclusione , s emanatione ab essentia.
O s I T A existentia, unitate, & essentia Dei metaphysica, eius nos vocant attributa, nunc in communi, & sequentibus disputationibus in particulari. Nec sermo est de attributis largissime sumptis, scilicet, prout vox attributum significat idem , ac praedicatum , quod in propositione attribuitur subie sto,quo pacto etiam essentia diuina dici posset attributum , cum de Deo praedicetur, non minus, quam essentia hominis de homine. Controuersa igitur est de attributis proprie, & stricte talibus, quatenus attributum idem
256쪽
Disp. VI. De attrib. Dei incommAeest. I. Σ
idem valet, ac perfectio consequens essentiam.Cuius leges, & requisita sectione sequenti aperientur.
r. ' Res conditiones communi Theologorum Con- Conditiones
L sensu pro attributi constitutivo praefigi solent, ζ'R:ἰ η' Prima, ut essentiam supponat iam constitutam , etenim si ti=i fieuis ex defectu attributi formaliter, & immediate integritas inx. deficeret essentiae, huiusmodi persectio, non attributum sed pars essentiae numeranda foret. Secunda, est, ut sit perfectio positiva adaequatam consequens essentiam. Perfe-fectio quidem positiva, quia reali identitate essentiae debet esse coniuncta. Consequens vero adaequatam essenistiam, quia debet esse posterior tota essentia , nam si posterior esset partiali essentia, non inde attributum necessariis foret; posterior inquam,non in quo, cum nulla perfectio diuina, etiam libera, possit esse adhuc virtualiter futura respectu alterius , nec posterior natura , cum inter persectiones necessarias nulla stet dependentia ab inde pendenti ue sed a quo, siue origine , cum alia prioritas non sit. Tertia, ut sit persectio necessario assiciens, & denominans essentiam ; nam attributum , seu proprietas necessario conuenit essentiae. 3. His conditionibus communi omnium plausu recep tis , alij alias superaddunt. marum prima est, ut sit persectio absoluta : existimant enim relationes diuinas attributa non esse. Primo, quia attributum commune debet esse omni illi, cui communis est essentia, quod nulli competit relationi. Secunda, quia iuxta frequentem Pa- , trum locutionem , Pater Filio communicat essentiam, &
257쪽
α 3 4 Tract. I. De Essentia U Attributis Dei.
attributa omnia, non vero Paternitatem. Teuto,quia rela-.kis , tiones non siint persectiones simpliciter simplicςs. Ita P.
Goatius. Ribas hic disp. 3. cap. I. num. 3. e X P. Soario, & aliis. . Haec autem conditio , licet pro attributis absolutis, Ax bψx ς' veram ι fassiciens tamen non est fundamentum ad attrita non sunt. buta relativa neganda. Primo, qui Zomnis perfectio essentiam consecuta , vel est accidens, vel proprietas , seu attributum : relationes autem diuinae respectu naturae non sunt accidens, cum non illam contingenter, sed omnino necessario assiciant: ergo attributa erunt saltem cum addito , scilicet relativa. Tertio, quia communi Patrum, Theologorumque locutione relationes diuinae dicuntur proprietates relativae: ergo & attributa , cum voces sint tantum diuersae non re S. Tertio, quia relationes diuinae sunt
perfectiones simpliciter simplices, ut ostendi trai'. de Trinitate disp. I 2. scct. IO. eo quod nullius relationis desectus per aliam perfectionem compensabilis sit, atque adeo ex hoc capite ab attributi ratione non deficient. N. . .,4 F. Secundam conditionem superaddit AEgidius lib. 1.eshauit butu de Beatitudine quaest. q. art. q. scilicet attributum debere edo creatura, esse creaturarum respectivum. Non placet, nam diuinus a uum Eori. amor essentiae, & relationum , Ut formaliter talis, attribu ua .Esidiu. tum est, & in sentcntentia nostra, etiam similis cognitio, nec tamen ut sic respiciunt creaturas. Insii per relationes diuinae sunt attributa relatiua , cum tamen non sint ad creaturas respectus. Praeterea si Deus cognitione nece saria creaturarum possibilium metaphysice constituatur tam respectiva crcaturarum erit essentia, quam attribu tumi nempe volitio necessaria: ergo respectus ad creaturas conditio non erit propria attributorum.
6. Tertiam conditionem superaddit P. Vasque et, videresib. - licet, attributum debere esse perscinionem naturaliter de nitui aliter monstrabilem. Etiam displicet, nam virtus unionis hypo-s., ' productivae, amor diuinus Trinitatis, & relationestra p. vas attributa sunt, & naturaliter inde monstrabilia. Et quam- 'M MM. Dis attributum deberet esse demonstrabile, id proprium illius non esset, sed commune etiam essentiae t ergo ad diagnoscendum attributum inutilis est conditio illa.
258쪽
Disp.VI. De attrib. Dei in comm. Sect. I. 23s
. Aserendum igitur est primo, attributum esse perfe- Quid itas
ctionem cum identitate reali ad aequatam essentiam necessario,attributum consecutam. Probatur ex dictis. Nam quaelibet perfectio extra essentiam adaequatam , vel est accidens, vel proprietas, seu attributum : accidens est, quae contingenter consequitur essentiam: ergo quae necessario consequitur attributum erit. In Deo autem nullum attributum distinguitur realiter ab essentia: ergo attributum diuinum erit, perfectio cum identitate reali CL sentiam necessario coniecuta. Qua autem ratione attributum consequatur essentiam. Respondeo attributum
quod virtualiter distinguitur ab essentia irtualiter etiam consequi illam , quod vero logice tantum,seu nostro modo concipiendi distinguitur, logice tantum, seu nostro modo concipiendi consequetur, quod amplius declar bitur iusta. 8. Circa secundam sectionis partem, quot uplex videli- cet sit attributum diuinae essentiae , sermo esse potest, vel de attributis virtualiter ab essentia distinctis, vel logiEo tantum, seu ratione nostra distinctis; in Deo enim nullum dari attributum realiter formaliter ab essentia distinctum, res est certissima. Dari autem in Deo attributa pure logica, vix est qui neget. Nam qui distinctionem virtual Cm inter voluntatem, dc essentiam non admittunt,
concedunt distinctionem logicam , &. similem posterioritatCm voluntatis respectu essentiae , idemque est de negantibus distinctionem virtualem inter absoluta diuina. Qui vero, admisso actu primo intelligendi, illum identificant cum actuali intellectione, dc istam excludunt abcssentia nostro modo intelligendi i concedunt actualem intellectionem necessariam esse logicum attributum: eL sentiae. Denique cum attributa transcendentia non posisint virtualiter ab essentia distingui, concedunt, ea esse attributa pura logica. 9. Asserendum est secundo, tria esse attributa virtuali- .
ter inter se, de ab essentia distincta; videlicet intellecti
nem necessariam, voluntatem, & volitionem pariter ne is tristiae
259쪽
Σ3 6 Tract. I. De Essentia Attributis Dei. ,
essentia di. Cessariam, omnipotentiam enim indistinctam esse a v - .- μψ' luntate diuina constabit infra. Suadetur, ic inprimis ea omnia esse virtualiter ab essentia distincta , constat, de actuali intellectione ex dictis disp. praecedenti sect. s. de voluntate vero, & volitione , constat ex ibidem dictis sect. 3. & 4. esse autem virtualiter inter se distincta constat tum ex dictis tract. de voluntate disp. I. tum etiamttact. de Trinitate disp. . ubi ostensum est solam intellectionem necessariam esse rationem formalem communicandi respectu filij, M solam voluntatem principium Communicatum respectu Spiritus sancti , & solam volitionem communicationem respectu ipsius. Atmbuta Io. Asserendum est tertio,attributa relativa quatuor tan- . α tum esse. Ratio est, quia quatuor sunt tantum relationes tum. in Deo, videlicet Paternitas, Filiatio, Spiratio activa , dc passiua; ergo dc fatuor tantum erunt attributa relativa circa attributa pure logica, seu nostro tantum modo concipiendi essentiam consecuta , aliqua sunt obseruatione digna, idcirco ea, eiusque requisita & conditiones in sectionem sequentem differo libranda.
SECTIO II. eis simi in Deo attributa pure logica seu nostro
Ad aetribuis tr. Ertum mihi est primo, ad attributum pure lo- . tariis. gicum, exclusa distinctione virtuali, opus esse, cessatis di. ut ab ementia nostro modo intelligendi distinguatur. Ra--ὰ bsur attributum, modo quo attributum est alicuius modo eoa- essentiae, non est essentia, sed supponens essentiam quam 'ξ μή/- consequitur; sic perfectio, quae virtualiter est attributum essentiae, virtualiter quoque supponit, & consequitur essentiam, atque adeo virtualiter distinguitur ab illa: ergo attributum pure logicum supponere debet nostro modo
260쪽
εoncipiendi essentiam , quam consequitur 3 atque adeo& ab illa vistingui. Pariter quoque certum Videtur CX dictis, attributum pure logicum debere consequi essentiam nostro modo concipiendi, quia modo quo attributum est essentiae, debet esse posterius illa. 12. Certum mihi est secundo, attributum pure logicum Attributum contingere debere per cognitionem attingentem perse- ρώhi i E'ctionem diuinam, ut est in se; nam si attingatur aliter, ac debet perest in se; Chymera potius,quam attributum consurget. Hi S P ' 'da' tamen non intenditur , perfectionem attingendam esse in se. ordine ad omnes terminos, quos respicit, sed ordine ad unum , vel ad alterum ex his, quos re ipsa connotat. Sicut distinctio nostro modo concipiendi contingit per cognitionem , non quidem attingentem rem aliter ac est in se, sed ut est in se, id est, in ordine ad unum,uel alterum terminum ex his, quos re ipsa connotat. Et quidem in hac parte eandem esse rationem distinctionis, id posterioritatis pure logicae, quis dubitet 313. Verum insuper mihi est tertio, ad prioritatem , & Ad priorita. posterioritatem pure logicam , sussicere connotata re ipsis priora, & posteriora. Ratio est, quam fusius expendimus pute logica disput. a. scct.4. Nam ut duo conceptus puro logice disse rutfς vnt
sece, dc ex parte obiecti distinguantur,sed satis est con no- postutior . latorum diuersitas : ergo ut unus conceptus sit pure logice posterior, aut prior altero , non opus erit, quod re ipsa intrinsece, & p x parte obiecti prior sit, aut posterior ,s ed satis erit prioritas, & posterioritas connotatorum. Qua ratione apprehensivum prius est iudicativo, sensitiuum appetitiuo , rationale volitiuo, & risibili, etiamsi nulla stet inter i Ila distinctio virtualis. I . Vcrum praeterea mihi est quartδ, dari in Deo perse- Dant ut inctiones logice tantum nostro modo concipiendi distinctas ab essentia,& habentes con notatum post ri US con- pice diit m- notato essentiae. Ratio est, quia essentia nostro modo concipiendi stat in solo intellectivo diuino, quatenuS connΟ-tante intellectionem saltem necessariam i Immensitas au-