장음표시 사용
261쪽
i 3 8 Tract. I. De Essentia I Attributis Dei.
rem connotat spatium, AEternitas tempUs, ens a se carentiam causae, quae omnia connotata posteriora sunt intellectione necessaria. Ratio dubi. I s. Dissicultas ergo est, an haec omnia sessiciant ad attributum purE logicum. Ratio dubitandi est, quia attri zἱ ἰοι ρ,. tum pure logicum, seu nothro tantum modo concipiendi, est aggregatum indivisibiliter claudens diuinam persectionem, S cognitionem creatam attingentem illam in ordine ad con notatum posterius: hoc autem coniunctum non consequitur necessarib essentiam, sed omnino contingenter, cum per accidens omnino sit respectu essentiae, quod existat creata cognitio : ergo attributum non erit, cum de ratione istius sit, essentiam consequi, non utcunque, sed omnino necessario, quo attributum distinguitur ab accidente. Maior certa est,nam perfectio diuina ex se,&intrinsecε nec attributum logicum est, neque consequitur essentiam, sed totum id Labet a cognitione attin gente illam in ordine ad connotatum posterius, sicut esse logice distinctam habet Armaliter a cognitione. sitictE, ae I 6. Assero, stricte, proprie, neganda esse in Deo at Lia , . z. tributa pure logica, etiam in Ordine ad con notata poste-.tilibuta riora necessaria; Connotata necessaria voco, non quae
pine logi , sinit ens necnssarium, sed quae necessario , & non Contingenter connotantur ab essentia, siue ea sint impossibilia, qua ratione ens a se connotat sui causam , reddendo
illam impossibilem, dc existentia necessaria meram sui possibilitatem , dc futuritionem , siue sint possibilia, qua
ratione immensitas con notat jatium, &2Eternitas teminas, vel absolute, vel saltem rub conditione , quod possibilia sunt. Probatur conclusio quia, ut optime conuincit ratio dubitandi, attributum pure logicum est aggregatum indivisibiliter claudens diuinam persectionem , & nostrum actum attingentem illam in ordine ad connotatum posterius, quod coniunctum non necessario, sed contingenter consequitur esct tiam: ergo stricte, dc propriἡ attributum non erit de cuius r tione est, essentiam necessario consequi, non solum partialem,sed integram,& adaequatam, Disiligod by Cooste
262쪽
quatam, quod impossibile esse constat satis ex dictis disp.
praecedenti sect. 8.I . Confirmatur cognitio creata distinguens nostro mo- Confirmatuedo concipiendi unam persectionem diuinam ab altera, non potest constituere illam necessario distinctam, sed loris,.seu pure contingenter : ergo neque cognitio reddens unam ' : Q Π ' :persectionem diuinam posteriorem altera, poterit consti- ῆμ' 'i' 'φ tuere illam necessario posteriorem , seu necessario consecutam ad illam : ergo nec poterit attributum pure ogi Cum constituere , de cuius ratione est, essentiam consequi necessario. Consequentia probatur, ideo cognitio creata distinguens nostro modo concipiendi unam perfectionem diuinam ab altera , non potest constituere illam necessario distinctam, sed pure contingenter, quia forma distinguens, scilicet cognitio , omnino per accidens se habet respectu diuinae persectionis : forma autem reddens diuinam perfectioncm posteriorem altera, scilicet cognitio creata , omnino per accidens se habet respectu persectionis diuinae: ergo non poterit constituere illam necessario posteriorem, atque adeo nec attributum. I 8. Dices, ad attributum pure logicum, non opus esse quod forma illius, scilicet cognitio, necessario consequatur, nec obest consequi contingenter, sicut ut eadem forma reddat essentiam priorem, non opus est, quod sit prior eadem essentia , nec obstat esse posteriorem illai sed sulficit cognosci a tali serma in ordine ad con notatum posterius non contingenter , sed neεessario con notatum ; scutvt essentia sit logice prior , sufficit, cognosci in ordine ad connotatum essentialc prius. I9. Contra, quia licet hoc pacto Vnus conceptus possit Ad altilibu necessario consequi alterum, id non sussicit ad strictum
attributum, de cuius ratione est, conseqUi necessario to- essentiam tam essentiam , S: non solum aliquid essentiae: persectio necetiario autem cognita in ordine ad con notatum necessarium po-
sterius, est aliquid essentiae , etiam nostro modo concipiendi , ut ostensum est disp. praecedenti sect. 8. ergo stricte dc proprie attributum non erit, sed largissime, Sc valde improprie. SECTIO
263쪽
L o Tract. I. Se Essentia & Attributis Dei. SECTIO III.
An essentia diuina includat formaliter art
buta , vel includatur In illis.
1 o. Icitur sormaliter, quia controuersia non est.. J Ide inclusione virtuali , seu eminentiali , qua
.nares virtute tantum , & eminenter continere dicitur P Valeneia. aliam. Prima sentenιia utrumque affirmat, & essentiam, Aesi:., claudere formaliter attributa, dc attributa essentiam. Ita p. Granadus. P. Soarius disp. 3o. metaphys. sect. 6. & hic lib. I. cap. i a. P.T. xi Rus, P. Molina quaest. 18. art. 2. disp. q. P. Valencia quaest. I 2. p. cui in V punct. 6. P. Arrubal disp. IO. cap. I 3. P. Amicus disp. 3. P .Fasotu . lect. 7. num I 13. P. Granadus I. pari. tom. I. tract. 2. disp. Libί, ' T. P. Turrianus I. par quaest.28. disp. 2. dub. vlt. Henricus P. Martinon. in summa art. 3 a. quaest. 4. & alij. Secunda sententia negat QSU' virlimque. Ita P.Vasqueet a. pari. disp. II '. cap. 2. P. Gillius lib. 2. tract. i. cap. 7. P. Fasolus hic. P. Ribas tract. I. disp. 3. dc plures tum Thom istae , tum etiam Scotist . Tertia sententia, & media inter utramque, docet , essentiam diuinam includere formaliter attributa, non verbattributa essentiam. Ita Albis tract. I. disp. a. sect. 6. P. Marti non disp. 3. sect.93. num.'. P. Qui ros disp. I 8. sect. I.
NEqu. .s,ε. δἰ - Asserendum est , neque essentiam metaphysicam ii, ineludit Dei includere formaliter attributa, neque attributa esse .in s. iam. ProbatUr primo , Vnum includere aliud formaliter, neque attii. est , continere formaliter illud , & simul aliud mutuo sebuia ectn- formaliter excludentia: ergo essentiam includere formaliter attributa, erit continere formaliter attributa, Sc simul aliud, nem pe essentiam, mutuo se formaliter excludentia : ergo essentia, dc attributa mutuo se formaliter excludunt , & cohsequenter neque essentia includet attributa , neque attributa essentiam. Utraque consequentia optima
Sententiae Doctorum, P.So Ilus.
264쪽
opima est , si antecedens sit verum , ex illis enim iste so matus syllogismus. Omne includens aliquid dicit inclusum, & aliud mutuo se excludentia , essentia autem diuina includit formaliter attributa : ergo dicit formaliter uitributa, dc aliquid aliud, nempe essentiam, mutuo se excludentia: ergo essentia , & attributa se mutuo non includunt. Tota ergo difficultas est in antecedentis probatione.
22. Quod sic ostendo,nam homo physice sumptus, ideo
dicitur includere animam, quia propter illam continet eludat aliuia
corpus, quod corpus,& anima physich mutuo se excludunt ue similiter homo metaphysice sumptus ideo dicitur includere animal, quia praeter illud, Continet rationale, quod rationale, dc animal mutuo se formaliter excludunt, modo scilicet quod i stinguuntur inter se , dc ratio est, quia distinctio includentis ab incluso est propria totius respectu suae partis, nam si una pars includeret compartem,tam non esset pars, sed totum , cuius est proprium continere
partes ue unde nec includeretur in toto, cum totum non
includatur in se ipso ; etenim homo non includitur in homine , nec leo in leone: ergo quaelibet pars inclusa in toto, debet excludere compartem: ergo unum includere formaliter aliquid , erit continere illud, M simul aliud , mutuo se excludentia, cum unum dc aliud sint partes includentis. 2 . Probatur secundo concluso,si essentia diuina inclu- Ab absurdo deret formaliter attributa,& attributa sissentiam, fieret,es e, τ .. sentiam esse coniunctu ex attributis,&. essentia,&attributa esse colunctum ex essentia, dc attributis; nam includens nihil est aliud quam coniunctum inclusorum : ergo essen-ria , & attributa non se mutuo includunt. Probatur Consequentia, quia idem neque includit, neque includitur in se ipso ι essentia autem, dc attributa sunt idem coniunctum ex essentia, dc attributis: ergo implicat essentiam,& attributa se mutuo includere, aliter idem coniunctum
clauderet se ipsum, quod mente percipi vix potest. a I. Tertio, egentia nihil potest claudere, quod non sieHi1 forma
265쪽
Σ i Tract. I. De Essentia & Attributu Dei.
Essenti, ni sermaliter essentia, nec attributum potest aliquid inesu hil potest dere, quod non sit formaliter attributum: attributa autem 'i ἡ 'bis non sunt formaliter essentia, neque essentia formaliter
sit essentia. attributum, fatentibuS aduersariis : ergo neque essentia, poterit claudere formaliter attributa , neque attributa
Essentiam. Confirmatur primo , quidquid est formaliter inessentia est de constitutivo essentiae : attributa.autem non sunt formaliter de constitutivo essentiae: ergo neque continentur formaliter in essenti ac Insuper quidquid clauditur in attributo est de constitutivo illius : csientia autem diuina non est formaliter de constitutivo attributi: ergo
neque includitur formaliter in attributo. Confirmatu ec o, quia attributum non potest continere formaliter,quod fomnialiter no attributum est: essentia autem formaliter attri butu non est. ergo neque potest formaliter in attributis contineri. Quomodo enim attributum poterit esse attributu,& simul etiam quod attributum non est , videlicet essentia, tenim coniunctum ex essentia, & attributis aliquid amplius dicit, quam attributa pura: ergo illud amplius nequit in puro attributo contineri, quia hoc ita est attributum , ut formaliter nihil amplius sit. si voluto Quarto, in sentcntia aduersariorum costa actualis ri .nEMia intellectio necessaria est essentia Dei, non vero volitio quoque ei et ergo volitio non includitur formaliter in intellectione, nec intellectio in volitione. Probatur consequentia,quia si intellectio clauderet formaliter volitionem, cuius est essentia intellectio , essentia quoque erit volitio : ergo
non includit illam. Antecedens probatur, quia cuius est essentia includens, est etiam inclusum ι sic quia homo est essentia Petri, etiam est inclusum in homine , videlicet animat: ergo si intellectio clauderet formaliter volitionem , volitio inchisa esset essentia Dei, cuius est essentia
intellectio. Praeterea, quod continetur in attributo est extra essentiam , extra quam est attributum : ergo si intellectio in attributis clauderetur, esset extra essentiam Dei, tra quam sunt attributa : unde fieret primo, intellectionem esu formaliter essentiam, & non esse , esse, ut suppo-
266쪽
Di sp. VI. De attrib. Dei in comm. Se ct.III. 243
nitur ab aduersariis, Non esse, quia esset formaliter attributum essentiae, quod in sententia aduersariorum sorma liter non est essentia. volitionem esse, dc non esse attributum , quia intellectio, quae attributum non esset
Confirmatur, nam ex doctrina aduersariorum,Filio ' ἡά ex vi formalis processionis sola communicatur intellectio, suorum au-N Spiritui sancto volitio: ergo neutra includit aliam. Pro- xho u P, '
Datur consequentia, nam ii mutuo se Includerent,Vtraque tiatia.
Communicaretur formaliter,iam Filio, quam Spiritui sancto : ergo Minor probatur,quia illi communicaretur formaliter volitio, cui communicatur se alitet includens volitionem , & illi communicatur formaIiter intellectio, cui communicatur formaliter includens intellectionem, in intelligibile enim est, communicari alicui includens, quin communicetur inclusum : Filio autem communicatur formaster includens volitionem , scilicet intellectio: ergo dc communicatur formaliter volitio. In stiper Spiritui sancto communicatur formaliter includens intellectionem , nempe volitio: ergo dc Communicatur sormaliter intelictio. 28. Quinto, essentia diuina est radix,&principium at- entia diaetributorum, ut constat ex dictis; non autem esset,si inclu- ζὸ ;, .ui deret formaliter attributar ergo non includit. Minor pro- butorumbatur primὸ, quia principium non continet formaliter terminum cuius est principium,sed tantum eminenter: ergo si essentia contineret formaliter attributa,non esset eorum radix, & principium. Secundo, quia idem non potest esse connaturale sui principium : si autem essentia, & attributa mutuo se includerent, idem omnino esset essentia, Mattributum: ergo neutrum posset esse principium alterius. Tertiὸ . quia attributum consequitur essentiam, est illa posterius, & nulla ratione prius: si autem essentia includeret se aliter attributa, & ista essentiam , attributa essent priora,& posteriora se ipsis; priora quatenus includerentur in intellectione,quae prior est posteriora quatenus essent attributa essentiam consecuta. Similiter essen-
267쪽
tia e siet prior, dc posterior se ipsa ι prior quatenus radix
attributorum ; posterior quatenus inclusa in attributo posteriori. 29. Sexto conceptus iustitiae, aut omnipotentiae,non est conceptus essentiae r ergo conceptus essentiae est extra conceptum cuiusuis attributi: ergo excluditur ab attributo. Pariter conceptus essentiae non est conceptus attributi: ergo conceptus attributi est extra conceptum essentiae: ergo cxcluditur ab essentia. Responsio 3 o. Respondent Aduersarij, conceptum explicitum at-:ridori uti tributorum non e se explicitum essentiae, esse tamen imis ab abitu. plicitum ι & idem est de conceptu explicito essentiae re--' spectu attributorum. Contra tamen primo , quia ex Caresponsione clare fit, essentiam,&. attributa in conceptu explicito mutuo se excludere, cum conceptus explicitus unius, sit tantum implicitus alterius: ergo essentia, & attributa in conceptu explicito mutuo se excludent. Secau-
d. , quia explicandum restat Aduersariis,quid sit implicitε
continere aliud λ si enim sit eminenter continere, non est ad praesens institutum, differimus enim de continentia formali ; si sit conceptum clarum attributi,esse confusume Tentiae, ad eum modum, quo conceptus clarus hominis cst confusus animalis, falsum omnino est, quia essentia effet de constitutivo attributi, dc attributum de constitutivo essentiae, sicut animal est de constitutivo homi-- nis, sicut ergo in homine , non obstante implicita continentia illa, animal, eiusque dimerentia mutuo se excludunt, ita in attributo essentia , dc differentia attributi mutuo se excludent.
3 i. Si autem implicite continere sit, solo nostro modo concipiendi distingui, non videtur doctrina consona principiis Aduersariorum distinctionem virtualem,& obiectivam propugnantium,nec inde soluitur argumentum Nam duo se excludere formaliter ex modo concipiendi. nihil est aliud, quam conceptum clarum unius, non esse
conceptum clarum alterius, sed conceptum tantum confusum dc implicitum , nec ex alio capite mutuo se ex lud v
268쪽
Disp. VI De attrib. Dei in comm. Secti. I. 2 1
dunt animal,& rationale in sententia solas praecisiones formales admittente : Conceptus autem claru S essentiae, non est clarus , & explicitus attributorum, sed implicitus tantum, & confusus, dc e contra: ergo essentia , & attributa mutuo se excludent nostro modo concipiendi. 3 r. Septimo,quia ex opposita sententia fierct,totum non Ex opposita esse maius sua parte, contra principium per se notum. a. ': 'ista Sequela probatur, quia includens respectu inciti si Est to . non essema tum, inclusum vero respectu includentis pars; etcnim si ivs su par- inclusum pars non esset, sed integrum totum in quo clauditur , sicut totum non includit se ipsum , ita neque includeret suam partem : includens autem maius non esi et inelu : ergo neque totum maius esset sua parte. 33. Minor probatur, quia nihil diceret totum quod non diceret pars: ergo totum non e siet maius sua parte. Consequentia clara est, quia ut totum maius esset sua parte deberet dicere aliquid quod non diceret pars. Antecedens probatur, quia totum, nempe essentia, esset coniunctum ex essentia , dc attributiSi parS Vero , nempe attributum, esset coniunctum ex attributis, dc essentia aergo nihil dicerct totum, quod non diceret parS.
34. Ex dictis collige primo essentiam diuinam , & at- ω
tributa mutuo se excludere , eo pacto quo distingUuntUr mutuoso inter se , idem dicendum deessentia respectu relationis. excludunt. Tum ob rationes praemissas, Tum etiam quia tota essentia, & quidquid in illa formaliter continetur, communi catur omnibus personis incommunicatis relationibus: ergo relationes non includuntur sormaliter in essentia, ne
33. Collige secundo, neque unum attributum aliud inia ες numcludere, quia attributum includens praeter inclusum de- illeium 'berct dicere aliud mutuo se excludentia; partes enim totius mutuo e excludunt, qua is quaelibet earum includatur in toto ; modo ergo quo unum attributum distinguitur ab alio, excludit illud. 16. Obiicies primo, quodlibet attributum est formali ter ens a se .cns autem ale est formaliter essentia : ergo &
269쪽
Betnardus obiectus, &explicatus.
Quo pacto essentia sit simplieiter infinita in omni gene
quodlibet attributum erit formaliter essentia. Respondeo, quodlibet attributum esse ens latum realiter a se,nonvero virtualiter quod proprium est essentiae,ut aute attributum includeret essentiam deberet esse ens virtualiter a se. Ad do ex communi sententia attributa , dc essentiam esse quidem ens virtualiter a se, sed non idem ens formaliter , sed diuersum, quod non tussicit ad mutuam inclusionem , etenim licet animal, dc rationale sint sermaliterens, quia tamen non sunt formaliter idem ens, sed diuersum , neque se formaliter includunt. 37. Objicies secundo ; argumentum , quo usus est Ber- nardus contra Gilbertum serm. 8 o. in Cant. si .iustitia, dcessentia diuina se mutuo non includunt essentialiter, quaero , an iustitia sit aequalis essentiae , vel maior, aut minor 3 maior esse non potest, quia nihil maius Deo, nec minori quia iustitia diuina non est aliquid creatum , si autem est aequalis, includit necessarid omnes perfectiones essentiales Deo: ergo essentiam. Respondeo , mentem Bernardi alienam esse a nostra controuersia, assiimptum enim erat stabilite identitatem realem intercssentiam, dc attributa contra Gilbertum , unde nomine inclusionis solam identitatem rcalam intelligebat, de quo non disierimus, aliter ex inaequalitate formali iustitiae, cum essentiae non infe rei optim E fore iustitiam creaturam. Sermo ergo erat de aequalitate reali iustitiae cum e ssentia per mutuam earum identitatem realem.
38.Objicies terti δ; ex nostra sententia fieri essentiam Dei non esse simpliciter infinite perfectam in omni genere,
cum non includat persectiones attributoru:ergo ut silperinsecta in omni genere,includere debet attributa. Respondeo, essentiam diuinam tantu esse infinitam formaliter in suo genere, Bc eminenter in omni, quia eminenter tantum,d non formaliter Continet attributa , quod autem aliqui objiciunt, admittendam sore in Deo compositionem, contra simplicitatem diuinam , non est momenti, nam diuinae simplicitati sola repugnat compositio realis formalis, non autem virtualis, aut per rationem.
270쪽
Disp.VI. De attrib. Dei in comm. Se Ch. IV. 2
o pacto essentia metaphysica Dei contineat
attributa virtuatiter ab ipsa distincta.
3μ DRima sententia tenet, essentiam diuinam conti pu ilio, a nere attributa per modum principij, tam activi, solum, 'quam passiur, producentis scilicet, & recipientis attributa , iuxta modum distinctionis illorum ab essentia. p Helle. Ita S. Bonaventura in I. dist. quaest. i. Durandus ibi- P Hemel .dem quaest 1. Secunda Sententia tuetur, essentiam diuinam hi, '' esse quidem principium activum attributorum , non vero passivum. Ita plures Recentiores. Tertia sentenIra, utrumque negat essentiae, 6c rationem principij activi, & passi- ui attributorum, etiam admissa, vel permissa distinctione virtuali eorum ab essentia. Ita P. Herice disp. I x. cap. I. P. Hemelmon disp. I. Cap. I 3. existimantes, essentiam, α attributa tantum 1e habere , tanquam perfectiones primarias, &secundarias. P. Ribadeneyra de voluntate disp. 3. censens, impossibilem esse productionem virtualem in Deo, etiam supposita virtuali distinctione. Alos in sitis selectis disp. I. cap. I. docens , essentiam respectu attributorum esse subiectum purae informationis, ad eum modum , quo materia informatur anima rationali, absque ulla actione, & passione. Aliqui tandem Recentiores intendunt , attributa esse puros terminos respectu essentiae, scut verbum respectu humanitatis Christi. o. Assero , essentiam Dei metaphysicam continere Essentia dI eminenter attribuin per modum principii physice virtuaiam 3 ςψntiliter, seu aequivalenter productivi. DRitur Virtualiter, rei auribula seu aequivalenter , quia sicut distinctio virtualis non est plin- brmaliter distinctio , sed virtute rantum, & aequivalenter ad distinctionem realem Ermalem , componendo lis. cum identitate reali formali praedicata contradictoria il- , lius