장음표시 사용
311쪽
18 8 Trach.I De Essentia-Attributis Dei
tem realiter , dc non terminare eandem visionem , sunt
praedicata realiter contradictoria. Secunda maioris pars probatur, quia si ratio dependentiae albedinis a Deo visonem ocularem terminaret, illam etiam terminaret Deus cum dependentia essentialis ab aliquo termino videri non possit, non viso termino , implicat autem videri Deum oculo corporeo, Ut videbimus tract. de visione disp. Is ergo dia implicat rationem dependentiae terminare realiter visionem Ocularems iamsi ae. Respondeo, Visionem Ocularem albedinis non im pendentia nus terminari ad ipsam albedinem, quam ad dependen-o r. i. c tiam illius a Deo, dc ad omnem conceptum ipsi realiterius Vi glorie identificatum. Nec inde fit, videndum tore Deum adhuc oeulari, n*n indire chE. Tum , quia sensus externi reflexiui non sunt. RUμ' ex eorum limitatione, quo fit, ut visa dependentia albedinis a Deo . nec videatur Deus, nec videri potest visione Corporea. Sum etiam quia licet scnsus externi reflexiuiessentis uno obiecto sensibili in alterum sens bile , non tamen ab uno sensibili, in alterum spirituale, de nullo modo sensibile, qualis cst Deus 1 quia sensibile est ratiosormalis adaequata sensus, quae ratio cum Deo repugnat, quoque repugnat visionem sensibilem terminare. Vnde
licet dependentia albedinis a Deo, utpote sensibilis, videatur, sistit in ea visio, quia in ea finita est, & consum mala sphaera sensus. Sicut intellectus progredi non possct
ab uno oblino vero in aliud, quod verum non esset, quia sphaera illius, in solo vero consummata est. rettia obie- 69. Objicies tertio, in peccato malitia, δέ ens, sunt rea- ...ia , .i' liter idem: suscipiunt autem praedicata realiter contradidi Fetentia istoria r.ergo. Maior nostris Doctoribus communis est.
Minor probatur, quia peccatum , qua ens est , a Deo est, tanquam a causa, qua vero malitia, a Deo non est, tanquam a causa, sed a nobis. Insuper peccatum, qua ens, bonum est ; qua vero malitia , bonum non est: ergo ens
de malitia suscipiunt praedicata contradictoria. Respondeo, peccatum qua ens, dc qua malitia, esse a Deo tanquam Icausa permissiua, de quoad neutrum e sie a Deo tanquam
312쪽
ὀcausa propria &. per se. Similiter dicendum est peccatum , 5 qua ens, & qua malitia, malum esse moraliter, requoad neutrum bonum esse , in quo nulla est contradictio. Plura circa haec dedimus trach. de voluntate disp. I . ubi etiam lach. r. mens Augustini, dc Τhomae declarata est.
o. Objicies quarib, eadem realiter cognitio potest Quarta ob.
esse clara , dc intensa respectu unius, v. R. creatura , dc obscura, & remissa retpectu alterius, videlicet creatoris: tensone eo.
id intelligi non potest, nisi praedicata contradictoria componantur : ergo. Minor probatur , quia haberC sermam, Vnius innoαS carentiam eiusdem formae sunt praedicata realiter con- ' ς tu . tradictoria; illa autem cognitio respectu creaturae haberet rmam claritatis , & intensionis, dc Carentiam talis rmae respectu Dei: ergo dc praedicata realiter contradictoria. Missis aliquibus modernis respondentibus, contradictorium non esse eandem rem habere simul sermam, eiusdemque carentiam respectu diuersorum, nihil enim magis est contradi chorium, quam sermam, eiusque carentiam simul in eodem subiecto, respectu quorumcu que consideratur, cum una sit alterius destructio.
Tr. Respondeo ergo, concessa maiori, negans mino- Eos eonee
rem. Ad probationem concessa maiori, nego suppositum , , T in minori, videlicet claritatem, Mintensionem res,ectu esse de lata Creaturae, & claritatem, dc intensionem respectu Dei esse ux eandemiarmam, non est, nisi diuersa, Zc distincta, cum de facto in ea cognitione realiter separentur. Vnde eam cognitionem habere sermam claritatis respectu creaturae. dc carcntiam formae claritatis respectu creatoris , non est habere sermam eiusdemque carentiam, sed cum una ser-ma habere carentiam alterius, in quo nulla est contradictio. Quod si instes, quia eadem, quae est claritas, dc in tensio respectu creaturae, non est claritas, & intensio respectu Dei: ergo est carentia eiusdem claritatis , & intensionis , & non sormae diuerse in ea cognitione. Respondeo falsam esse consequentiam , quia claritatem respe riu creaturae, non esse claritatem respectu Dei, non est O o carentia
313쪽
carentia claritatis, sed identitati, inter claritatem respoctu creaturae, N. Cinritatem res ectu Dei, cum quo ben Estat, esse in eo actu claritatem respectu creaturae, quin sit carcntia illius, sed sola carentia id cntitatis unius claritatis cum alia, in quo nulla est contradictio. Nam de facto tua anima rationalis stat in materia absque priuatione sui& cum negatione identitatis cum mea anima rationali. Quod diligenter aduertendum est, quoties similis assii-
NEm εχ m 72. Res amplius declaratur ,& Confirmatur, in actu aliaruo comuni tingente directe creaturam , & indirecte tantum crcato- QRS. R My- rem In eo enim actu sor malitas directa creaturae , &. formalitas indirecta creatoris, distingui virtual iter non possunt, aliter utraque directa foret, nam formalitas attingens directe creaturam ut talem, non indirecte creatorem attingeret, sed sola formalitas, quae dicitur in directa; illa autem non attingeret creatorem in creatura, aliter esset formalitas directa creaturae: ergo attingeret creatorem in se ipso , atque adeo directe. Vnde clarum est, eas formalitates non componere praedicata contradictoriae componunt autem habere formam tendentiae directae in creaturam , dc non habere formam tendentiae directae in creatorem : ergo haec non sunt contradi choria. Id autem non ex alio capite prouenire potest, nisi quia illum actum non habete tendentiam directam in creatorem , non sibi vult habere carentiam vendentiae directae in creaturam, sed habere negationem identitatis tendentiae directae in creaturam cum tendentia directa in crcatorem : ergo nostra
lutio tenenda est ab aduersiariis inuba , Orii Cio, quinto, absque praedicatis contradictoriis quinta a D non potest eadem entitas cise similis , dc dissimilis alteri. Homo autem est realiter similis dedissimilis te
iudine. ni, similis in conceptu animalis, S di Isim uas in rati
nati : ergo. Minor videtur certa, quia si homo non solum esset similis leoni in conceptu animalis, sed etiam in Conceptu rationalis, non esset maior similitudo hominis cum homine , quam hominis cum leone, cum similitudo homi
314쪽
hominis cum homine, sit similitudo in utroque conceptu animalis, ec rationalis: ergo si in utroque eodem conceptu esset homo similis leoni, maior non esset similitudo hominis cum homine , quam cum leone. Maior ergo illa probatur , quia absque praedicatis contradictoriis non potest eadem entitas e sic similis, & non similis alteri : ergo neque poterit esse similis , dedissimilis , cum dissimilitudo sit non similitudo. Confirmatur, cadem entitas absque praedicatis contradictoriis non potest e sic alteri quantitatiue aequalis, 3c inaequalis: ergo neque similis, Sedissimilis. 7 . Respondeo negans maiorem.Ad probationem con- similitudo. cesta antecedente , neganda est consequentia , quia non similitudo est carentia similitudinis, atque adeo praedica- fundant illum similitudini contradictorium ; dissimilitudo autem dicata con- non est, non similitudo in rationali reperta , sed in effectu illius, scilicet discursu , ctenim quia sententia communis cst homini cum leone, inde totus homo in ordine
ad sensationem similis est leoni, de quia discursus communis non est, inde totus, dc idem homo dissimilis est te ni , dc magis similis alteri homini, quia discursus utrique
communis est. Quod autem sensatio communis sit homini cum leone , non vero discursus, nulla est contradictio. Ad confirmationem , concesso antecedente neganda est
consequentia. Nam aequalitas consistitia indivisibili , eo enim ipso quod una linea alteram excedat uno solo puncto aequalis illi non est , inde aequalitas secum affert carentiam inaequalitatis. Similitudo autem non stat in indiuisibili, cum detur una maior alia,magis enim similis est homo homini, quam leoni.
315쪽
29 α Tract. I. De Essentia Attributis Dei. SECTIO V. Reliqua obiectiones ad distinetionem pertinente olvuntur.
5 ό, άA: TI djicies sexto, Deus realiter determinat volun
minatio,. tatem liberam , quoad individuum , & non . ιό g. 4' quoad speciem rergo differentia indiuidualis est realiteroohq ad terminus diuinae determinationis, id non specifica, haec si ς iem, de- sunt praedicata contradictoriar ergo. Respondeo, Deum non dici determinare ad individuum , N. non ad speciem,quia ponat connexionem aliquam cum differentia indiuiduali, dc non cum ratione specifica illius : sed quia negato Concursis ad caeteros amores, numero distinctos , praeparat concursum ad amorem. A v.g. tam quoad disserentiam
indiuidualem, quam quoad specificam illius propriam, idemque est, de odio , in quo nulla est contradictio: nam re stricte discussa , non minus, nec aliter determina LDeus ad differentiam, indiuidualem, quam specificam ;
etenim, negando concursum ad caeteros numero amores
& odia, etiam negat illum ad differentias specificas proprias eorum , dc concedendo illum ad differentiam indiuidualem amoris A , & odij, etiam concedit ad differentiam specificam, propriam Corrim. septim, ob 76. Objicies septimo , possibilitas intrinseca Petri, eius-iectio a poc demque a ctualis existentia simi realiter idem: componunt hi a..ui' autem praedicata realiter contradictoria: ergo. Minor pro- cieai uiae. batur quia possibilitas intrinseca Petri cst realiter terminus scientiae simplicis intelligentiae , eiusque connexioni S, quam habet, saltem quoad cis caciam, cum possibilibus: existentia autem actualis Petri non est realiter terminus illius scientiae, aut connexionis illitas, scd tantum est terminus scientiae visionis, quae distincta est a simplici intelligentia, ctiam quoad essicaciam : esse autem rc aliter terminum, Diqiti eo by Gorale
316쪽
minum, & non esse eiusdem scientiae, & connexionis sunt praedicata realiter contradictoria: ergo. Haec obiectio continet grauem illam difficultatem de distinctione scientiarum simplicis intelligentiae, & visionis. Ex dictis ergo de scientia Dei. 7 . Respondeo, eas scientias non distingui e X parte Ob- ,. - .a
tecti, sed ex modo tendendi in idem omnino obicctum, uinae non atque adeo non minus possibilitatem, quam existentiam distinguun
Petri utramque 1 cientiam , eiusque connexionem germi- oblini irea.
narc. Nam scientia simplicis intelligentiae ita habet piissibilis Si Petrus eiusque actualis existentia essent , nihil implicarent uequae scientia possibilitatem simul, dc existentiam attingit, non tamen attingit modo absoluto , sed conditionato. Scientia vero visionis ita habet, Postibilitas , se existentia Petri sunt se nihil implicant ue quae scientia possibilitatem simul , dc existentiam attingit, non tamen attingit modo conditionato, sed absoluto, quo distinguitur a simplici intelligentia. Hinc fit simplicem intelligentiam nullam habere connexionem ab lutam cum possibilitate , aut exrstentia Petri, atque adeo posse existere , quin aliqua earum actu sit, &ab lute, scientiam vero visionis absolutam cum utraque connexionem habere , atque adco non
polso existere, quin utraque actu, &absolute sit pro sua temporis differentia , ad quam visio terminatur. Et ratio est , quia modus tendendi conditionatus in obiectum non pendet ab eo quod obiectum re ipsa st, vel non sit absolute , ut patet in icientia, promissione, contractibus conditionatis, secus ver b absolutus infallibilis, qualis est di
78. Objicies Octauo. In actu intrinsccc vero, qualem octaua nos admittimus, veritas, & qualitas sunt realiter idem componunt autem praedicata realiter contradi ri a: er- & inlinita, go. Minor probatur, quia qualitas realiter sciscipere po- nςς Mid Mtest magis, & minus , veritas autem non potest , cum in indivisibili consistat . potestas autem suscipiendi magis,& minias,& carentia talis Potestatis contradictoria sunt ergo. Nec satisfaciunt Rcccntiores negante, ca esse prae
317쪽
dicata co radictoria , quia sunt respectu diuersorum , nam, ut attingimus Obiectione q. forma eiusque carentia in eodem subiecto nec respectu diuetiorum componi possunt , quia ergo haec obiectio simillima est illi, similis etiam responsio exhibenda est. 11, ;M 79. Respondeo ergo , qualitatem posse quidem suscipe-larent eon. re magiS, dc minus quoad gradu, intensionis, quod aug-x dictψxi δή mentum , & diminutio quid reale est , dc quoad hoc etiam veritatem suscipere posse,magis, dc minus, non minus nec aliter, quam ipsam quahtatem. Magis vero, aut micus in veritate , non sunt augmentum, aut diminutiore alis, sed chymera, quam nec qualitas, nec Veritas suscipere possinit. Qualitatem autem habere potentiam suscipiendi magis, bc minus quoad gradus intentionis, dc augmentum reale , eandemque habere veritatem , icvtramque habere carentiam potetitiae suscipiendi magis,Zc minus, quoad augmentum chymerum in veritate, contradictoria non sunt, ut per se patet, nam carentia illa non est formae existentis in actu , sed non existentis, nec existere valentis, ut constat e X dictis ad 4. obiectionem. Nish, obi. 8O. Objicies nono , Animal, ic Rationale in hominectio quia componunt praedicata realiter contradictoria: ergo&di- . ...hii' stinctionem virtualem intrinsecam. Antecedens probatur,
non eoenito nam cognosci animal, dc per eandem cognitionem non xkQR δε- cognosci rationale,sunt praedicata realiter contradictoria: haec componuntur: ergo. Minor probatur, nam cognita sensatione, cognoscitur illius principium, nempe animat: non autem cognoscitur rationale : ergo. Minor probatur,
quia potest cognosci sensatio, quin cognoscatur discursus, ut patet in brutis: non autem posset , sit cognita sensatione cognosceretur rationale : ergo non cognoscitur. Minor ostenditur , quia cognito rationali , cognoscendus est discursus , saltem in obliquo: ergo si cognita sensatione cognoscendum esset rationale, non posset cognosci sensatio , quin cognosceretur discursus in obliquo. Antecedens probatur , quia rationale est ordo transcendentalis ad dis . cursum, non minus, quam sensatio ad animali ergo sicut cognita
318쪽
cognita sensatione , cognosccndom cst animal, ita cognito rationali, cognosccndus cssct discursus. 81. Confirmatur primo , cognito respectit transseCndCn- Duples, eiu tali directe, id in rccho, necessario indirecte, S in obli- dom 3 gu- quo cognoscendus est terminus illius, si autem animal, tarationale virtualiter idem essent, Virtualiter quoquc forent unus , dc indivisibilis ordo transcendentalis ad scia sationem, & discursum; atque adeo non posset cognosci ordo transcendentalis ad sensationem , quin pariter ordo transcendentalis ad discursum nosceretur : ergo neque posset cognosci animal, quin cognosccretur discursus, Hltem indirecte, dc in obliquo, sicut non potest , quin cognoscatur sensatio , quod est contra manifestissimam experientiam. Secundo, quia dum quis videt a longc , aliquid se mouere motu progressuo, cognoscit, illud , quod ita mouetur, e sic animal, non tamen cognoscit esse hominem , quamuis re ipsa homo sit: crgo cognoscit animal, dc non cognoscit rationale, vel saltem dubitat de rationali , cum de animali non dubitet, quae non minus contradi choria sunt, quam cognosci animal, dc non cognosci rationale.
81. Respondent Eliqui cognita sensatione , cognosci hi is umrationale , non tamen clare , sed confuse, quod non sussi- responso in. cit, ut in illo discursus cognoscatur. Non placet , nam i*φ- ς β cognosci clare animal , dc non ita cognosci rationale per eandem cognitionem , non minUS contradi choria sunt, quam cognosci, dc non cognosci, ideo enim ista contra dictoria uint, quia animal terminaret cognitionem , de
eandem non terminaret rationale I animal autem terminaret claritatem , Cand Cmque non terminaret rationale: ergo omnia pariter conxradictoria Crunt; atque adeo rc
ponsio incidit in idem in conueniens , quod fugere desiderab. t.
83. Rc spondent alij secundo. cognita sensatione, cogno- ςs sci ctiam clare rationale, non minus quam animal ineU- cognitione trum tamen cognosci in ordine ad discursum, sed tantum nim' is
in ordine ad sensationem, seu tanquam principium illius, Lili tib quia
319쪽
ordo trans cendentalis ad plura non est medium
illa eoga seenda. vade unus terminus potius quam alter cogno stat M.
196 Trach. I. 2 e Essentia & Attributis Dei.
quia totus homo cognoscitur per speciem sensationis, Scnon per speciem discurssis. Haec tamen responso quamuis circa cognitionem hominis in sensatione sustineri pos sit, sufficiens tamen non est circa cognitionem hominis in seipso. Nam cum iste sit indivisibilis respectus ad sensationem, & discursum, dc possit in se ipso cognosci per propriam speciem in ordine ad sensationem, & non in ordine ad discursum ; explicanda desideratur ratio, unde cognitio attingens indivisibilem ordinem transcendentalem ad plures terminos in unum ita deflectat, ut alterum nullatenus attingat, quo pacto beati in indivisibili omnipotentia , non omnia possibilia, sed aliqua pertingunt, cum tamen omnipotentia atqualis sit, Ec indivisibilis reppectus ad omnes creaturas possibiles. Quae erat difficultas
prioris Confirmationis. 84. Vt clarius ad argumenti solutionem procedamus, doctrinam in eo implicitam explicare necesse est. Circa respectum ergo transcendentalem ad plures terminos, qui erat basis,& fundamentum illius, censeo, ordinem transcendentalem, esse quidem mcdium aptum, dc siissi. ciens, ut in illo omnes, Sc quicumque illius termini cognosci possint , non vero esse medium necessitans, ut omnes in illo, etiam in se ipso cognito , cognoscantur adhuc in directe. Ratio secundae partis est de prima enim non est, qui ambigat j finitas, dc limitatio intellectus nostri,& dependentia illius ab impari , dc dissimili excitatione specierum ad cognoscendum necessaria. Nam intelleiactus species impressa propria, ad cognoscendum in diuisibilem respectum , plurium terminorum in se ipso, determinari , & excitari possunt, vel determinatione
Cum uno tantum termino connexa, & tum C rumpit cognitio totius respectus in se,&unius tantum termini in illo, vel determinatione cum duplici tantum termino ConnC-xa: & tunc concipitur cognitio totius respectus in seipso& duplicis tantum termini in illo, & sic de caeteris. Quod si determinatio cum omnibus terminis connexa sit, Omnes in illo cognoscendi erunt. Haec mihi est ratio communis Diu igod by Cooste
320쪽
munis experientiae, qua eandem rem modo cognoscimus in ordine ad unum terminum , prorsus immemores alterius, modo in ordine ad alterum similiter immemores illius , quam d strinam diuersis tractatibus tradidimus
saepius. . N81. Hinc facillima est argumenti, Zc primae confirma' histii mentitioni, solutio. Nam etiamsi homo sit indivisibilis rospe- solutio. ctuci ad utramque operationem sentiendi, discurrendi; cum ille cognosci possit in ordine ad unam , dc non in ordine ad alteram , etiam in seipso ; quantumuis cognita sensatione cognoscatur totus homo , totusque respectuS, nihil cogit, ut in eo discursus adhuc indirecte cognoscatur, quia tunc non stat determinatio connexa cum discursu , quod necesse erat , sed cum sola sensatione, quod non sufficit. Et haec eadem determinatio est ratio cognoscendi hominem in ordine in sensationem, & non in or- .dine ad discursum, quod citra doctrinam nostram nominfacile declarari potest, vel saltem non ita clare. 86. Ad secundam confirmationem, dum a longe vide- Confirmamus aliquM progressiuet moueri. Respondeo , tunc ratio- ' β'l' nale eadem claritate cognosci, qua animal, si quod mouetur homo sit. Quia tamen totu, homo cognoscitur turicin ordine ad solam sensationem , & nullatenus in ordine ad discursum inde vulgo dicitur cognosci animal , &non rationale , quia sola cognoscitur sensatio, quae cistoperatio communis homini cum bruto, dc non cognoscitur discursus , quae est propria hominis operatio. Quod idem fateri tenentur aduersarij non distinguentes virtua
liter rationem entis, & indiuidui , ab ultimis differentiis singularii us ι nam dum longissime videtur aliquid , clare
cognoscimus il lud esse ens, dc individuum ; non tamen clare cognoscimus, quale individuum sit. Hoc crgo solo nec probantur in creatis praedicata contradictoria , nec distinctio virtualis intrinseca. 8 . Objicies decim b, & vltimo. Nulla est ratio, cur in ultima ob diuinis cum identitate reali componi possint predicataizctio indi-
contradictoria, & non in creatis. Nam sicut in diuinis ea pue. τ ὰ P p praedicata