장음표시 사용
351쪽
3 2 8 Tract. I. De E sentia & Attributis Dei.
nes nec se tenent ex parte actus secundi, sed ex parte actus primi, tanquam requis ta& complementa proxima, sicut applicatio, v. g. ignis ad palIum; ira neque decreta diuina cffectus necessari j, quantumuis abso luta , & efficacia, actiones erunt i maxime cum de ratione actionis, sicut de unioni; , sit, non polle cxiit ere sine termino, dc ipsi intrinsece adhaerere, quod decreto diuino competere non potest,utpote extrinseco creaturae,&existenti ab aeterno, non existente creatura.
ωεὸi, ε ό λ - A uero Ultimo, Deum ita concurrere immediate ea eutrit sti im dem actione cum Crcaturis ad earum essectus, ut prorsus yli x. R R implicet non ita concurrere. Ratio huius asserti colligitur E. '' ' ex dictiς, nam Deus abdicare a se non potest stipremum,&perfectissimum in creaturas dominium, postulans ita sibi creaturas subjectas, ut neque esse, neque quidquam operari valeant , nisi dependenter immcdialc Deo; quo, enim maior dc immediatior eli dependentia creaturarum a Deo,eb perfectius est dominium Dei in creaturas. Objςctio 16 obiicies, si Deus concursu phvsico ,& immediato
e let eausa concurreret ad peccatum , est et caula propria, & per lepuccati con. illius contra Tridentinum sess. 6. can. 6. crgo non ita concurrit. Antecedens probatur, nam illa est causa propria , M per se alicuius effectus, quae proprie, & per seipsam concursu physico immediato concurrit ad effectum. Deus au tem propriE, dc per seipsum concursu physico, & imme- . diato concurreret ad peccatum : ergo esset causa propria, N. per se illius. Maior probatur, nam causa concursu physico, de immediato inquens in effectum neque causat illum improprie, neque per alium, sicut causa remota , ergo est causa propria, Sc per sic. Confirmatur, nam si Deus immediate concurreret ad peccatum cooperaretur iniquitati ; &peccaret, sicut creatura immediate concurrens ad peccatum, eique cooperans, peccat: ergo non ita concurrit.
i. T a T. Respondeo, Tridentinum non vocare causam pro deminu pro priam, & per se , illam, quae immediato concursu physico I 'E,.c. ἡ influit in effectum , sed illam, quae influit moraliter, sua- peceatum. dCndo, consulendo, dc e X speciali complacentia in effecto.
352쪽
Disp.VIII. De attrib. omnipot. Sect. H. 3 2 9
Qua ratione Deus non concurrit ad peccatum , immo hcontra dissuadendo, minis terrendo , iubendo ne fiat, dc displicendo in illo. Id idem fateri tenetur Durandus, nam si permittere, dc non propriE, dc per se causare, esset mediate tantum , dc remote concurrere, cum in cius sententia ita Deus concurrat ad bona opera ea tantu in permisiue ageret, Sc non proprie, dc per se , quod est contra Tridentinum. Similiter ad confirmationem dicendum, solam Cooperationem moralem ad peccatum repugnare Deo, non veris pure physicam praestitam a Deo ex munere causae primae, potentis permittere peccatum, dc nulla lcge adstrictae ad vitandum illud; quod in creatura legibus adstricta ad vitandum peccatum, aliter contigit, unde nec physice nec moraliter concurrere potest ad peccatum libere , dc s pontanee, dc talis concursus peccatum est,etiamsi mediatus tantum csset. Vnde confirmatio contra concursum Durandi conuerti posset. 18. Instabis, cooperatio Dei physica ad peccatum est omodo idem cum actione creaturae peccantis : haec autem actio Dςψε nunmala est, dc peccatum: ergo cooperatio Dei physica mala ,- , esset, & peccatum. Deo autem omnino repugnat iniquitas, Sc peccatum: ergo dc cooperatio physica ad illud, non minus quam moralis. Restondeo actionem creaturae esse quidem in se malam, quatenus procedit a Crcatura, non vero quatenus procedit a Deo, qua ratione dicitur cooperatio Dei; nam talis actio praestatur a creatura indebite, a Deo vero debite ex munere causae primae. Nec mirum est, eandem actionem pe ali malam esse, dc peccatum respectu creaturae,& talem non esse respectu Dei, cum illa eade in actio vitaliter procedat a creatura , dc talem non esse respectu Dei, cum illa eadem actio vitaliter procedat a creatura; unde mala ipsi est, dc non ita procedata Deo. Diqitig ooste Ti
353쪽
3 3 o Trach. I. De Uentia m Attributis Dei. SECTIO III.
1,s cur effectus formalis omnipotentis creatura communicam non possiZ
- - 29. Jon posse creaturam intrinsece ex se esse omni-ttinisee, M L potentem, nec per realem Identitatem Cum diui- . . 'st. na omnipotentia , certum est, cum omnis creaturae virtus
omΛiρoiει. finita sit, dc realiter a Deo distincta. Dissicultas ergo est, an creatura Per omnipotentiam diuinam sibi intrinsece unitam denominari possit omnipotens, sicut a sanctitate diuina intrinsece unita denominatur sancta, dc a subs stentia subsistens. In hac satis ardua quaestione superanda, communiter Doctores appellant ad capacitatem creaturae . ad effectum sanctae, dc subsistentis, ec incapacitatem ad
effectum omnipotentis. Caeterum haec est materia prae- scotis controuersiae ; cur scilicet creatura sit incapax cs ctus formalis omnipotetis,cum tamen aliorum effectuum, seu denominationum capax sit, ut patct in humanitate
Christi, quae de facto sancta est a sanctitate diuina, dc lubsistens per subsistentiam Verbi
uald sit esse , o. Censeo primo, denominationem omnipotentis non
i. esse habere utcunqUe libi coniunctam omnipotentiam,
seu virtutem omnium producibilium effectivam, sed habere illam propriae voluntati subordinatam, ita ut, quod . voluntas habentis talem virtutem voluerit fieri, fati &quod fieri noluerit, nullatenus producatur.Ratio est,nam si quis haberet sibi coniunctam virtutem omnium producti-uam, nec tamen pro libito possiet cauti, producendo quod vellet, dc impediendo, aut suspendendo, quod nollet existere. Is nullatenus e siet, aut diceretur omnipotens; sicut nec potens diceretur, aut diues, qui habens sibi coniunctum thesaurum, nihil pro libito dispensare posset. Qu migitur esse omnipotentem, non si praecise erit, vicum quo haber Dissiligis by Corali
354쪽
Disp. VIII De Attributo omnip.Sect III. 3 3 r
habere sibi coniunctam virtutem omnium productitiam, sed illam habere propriae voluntati subordinatam, ut quod ipsa fieri Voluerit fiat, Sc quod noluerit, nullatcnu, producatur. Hinc, ,3 i. Censeo secundo creaturam ideo incapacem esse e si crea
fectus formalis omnipotentis ii quia licet habere possit sibi ιζ' εὐ9..
intrinsech unitam omnipotentiam, non tamen illam ha- omnipata
bere potest propriae voluntati subordinatam. Tum quia 'nihil diuinum potest esse creaturae subordinatum s imo
voluntas creata in omni sua operatione voluntati, dc o
nipotentiae diuinae subiccta cst. Tum ctiam, quia habere Omnipotentiam propriae voluntati subordinatam, ita ut quod ipsa fieri voluerit, fiat, dc quod noluerit non fiat, est habere supremum in creaturas dominium , quod a se Deus abdicare non potest. Tum denique, quia in rationalibus virtus activa imperio voluntatis subjecta, applica
ri tantum potcst ab ea voluntate , cui subordinata est , non verb ab extranea demptis motibus violentis. Sic potentiae externae Petri citra violentiam, applicari tantum possunt a I ropria voluntati Petri, cui subiectae sunt, non vcro a vo-untate Pauli: Omnipotentia autem diuina nullam, vel leuem pati potest a creatura violentiam: ergo neqUC poterit ab alia, quam a diuina voluntate ad suos effectus producendos applicari ι atque adeo neque poterit subordina- ita esse creatae voluntati, nec ista capax esse effectus -- malis omnipotentis. 31 Alia etiam est ratio, unde effectus formalis omnipo- Alia ratio
tentis creaturae repugnet, Videlicet, quia esse Omnipoten- ctu, omni
tem, est, omnia posse, non solum conseruare , sed primo potetis erea. etiam producere ν quolibet enim eorum in Deo deficien 'r' te , effectus quoque Hrmalis omnipotentis deficeret: huiusmodi autem effectus rmalis omni creaturae repugnat, Crgo. Minor probatur, nam quaelibet creatura praecedere deberet existens unionem omnipotentiae cum ipsa : ergo praecedere deberet primo a Deo producta : ergo superveniens omnipotentia non posset denominare creaturam scipsam primo producentem, cum ante unionem Omni-
355쪽
3 3 α Tract. I. De Essentia S Attributis Dei.
potcntiae sit iam a Deo producta: ergo neque poterit de nominari omnipotens. Patet haec consequentia, nam denominatio omnipotentis imbibit,. posse omnia primo producere: nulla autem creatura id potest, cum nulla possit seipsam primὁ producere, nec huiusmodi denominationem ab omnipotcntia sibi unita vendicare : ergo. Solmio ra. 33. Vnde constat ad rationem dubitandi. Etenim cum ia. 4Rhi' Creatura iciam ex se capax effectus sancti, Sc subsistentis, solam desiderat communicationem sanctitatis, & subsistentiae ad earum effectus formales recipiendos,cum nihil aliud speciale necessarium sit. Creatura autem incapax ι est, cui diuina omnipotentia subordinetur ad effectus sibi placitos, incapax praeterea est supremi in creaturas omnes
dominb , incapax denici ae producendi primo se ipsam,
quae omnia ad effectum omnipotentis necessaria sunt. Et confirmatur, nam esse omnipotentem non minus est proprium Dei, quam esse immensum, aetcrnum , dc infinitum nulla autem creatura ab immensitate aeternitate, & infinitate denominari potest immensa, aeterna, aut infinita, ergo neque omnipotens,eadem enim vidctur omia i u ratio. ima obie- 3 . Objicies primo, si denominatio omnipotentis dice-qui3 ret.virtutem omnium productivam subordinatam volunt,
.u La. ti , potenti ea uti pro libito ad quod voluerit, sequeretur
rer volunta. virtutem omnium productivam, ut distinctam a voluntate
divina non esse omnipotentiam : id falsum est: ergo &effectum formalem omnipotentis dicere subordinatio nem illam. Maior probatur, quia sola virtus omnium productiva, vidistincta a voluntatc diuina, non denominare homnipotentem ι ergo neque esset omnipotentia , haec enim sola est, cuae effectum sermalem omnipotentis praestat, sicut sola albedo cffectum albi. Vnde sterum fierct, omnipotentiam, non solum esse virtutem omnium productivam, sed coniunctum ex ea virtute, & voluntate di Di se im is mina, potente ea Vti ad effectus quoscunque sibi placitos.
iniιr effectu 3 3. Respondeo negans maiorem, si virtus omnium pro-ὼ ' , ai; strua distincta sit a volutate diuina, te quo sect sequenti. mam eius. Ad yrobationem distinguo antecedes sola virtus omnium
356쪽
D Q.VlII. De attrib. omnipolriecit. III. 3 3 3
producti ira sime requisiitis ex parte subiecti non dc nominat omnipotentem , concedo. Positis illis nego. Et negandacst consequentia. Aliud enim est, quaenam sit foriDa denominans omnipotentem in hoc concreto omnipotens, &hanc dicimus csse setam virtutem omnium productitiam
sicut forma denominans tinctum est sola lanchitas , &, ima denominans album sola est albedo. Aliud vero est, quid siit e ffectus serinalis formae; & hic praeter formam, cuius est denominare , dicit applicationem formae, &aptitudinem subiecti ad essectum sermalem suscipiendum. Dicimus ergo voluntadem potentem uti virtute omnium productiva ad quoscunque voluerit effectus, non iliabere rationem formae denominantis in hoc Concreto,-nipotens , sed pertinere ad capacitatem subjecti, ut eam denominationem suscipere possit a forma. Inde licet oste-chus formalis omnipotentis ea omnia includat,non tamen
3 6. Objicies secundo, creatura diuinitus eleuari potest φδς' ad producendum seipsam, etiam primo: ergo eo quod non se a in possit seipsam primo producere incapax non crit cffectus cipsit uer prosermalis omnipotentis. Restondeo , permisso antccedente, i ii ' '' negans consequentiam. Nam licet creatura possit diuinitus eleuari ad primo se ipsam producendum , id praestaret, non ut causa principalis,sed instrumentalis; effectus autem omnipotentis,non est utcunque omnia posse, sed tanquam causa principalis eorum, qUod prorsus creaturae reptagnat. 37. Scd instabis, nulla est implicantia, quod de absoluta potentia, creatura aliqua possit seipsam primo, dc principaliter producere : ergo talis creatura capax esset effectus rmalis omnipotentis. Restondeo, negans an incedens. Nam vel creatura illa se ipsam necessario produceret, vel libere: Si necessario,. aperte implicat i nam prius est esse, quam operari, etiam necessario, dc omnis productio est a principio prioritate aliqua praeexistente ; unde etiam in diuinis impossibile est, idem producere se ipsem saltem naturaliter. Si vero creatura illa se ipsam libere produceret,quoque implicat, nam ad exercendam suam libertatem praecedere
357쪽
3 3 Tract I. De E flentia S Attributis Dei.
deberet ex is ens, atque adeo primo producta: ergo implicat primo se ipsam libere producere , huiusmodi enim productio esset prima, ut supponitur; non esset, cum supponeret exercitium libertatis, & hoc primam productionem exercentis illam. Dixi saltem Maturaliter, quia principium illud, scilicet, idem non posse esse principium sui 38sii productivum, sed minus verum e sse debet de causalitate connaturali , dc principali, quidquid sit de obedientiali, Minstrumentali. . 38. Obij cies tertio , posse idem seipsum principaliter producere, non est persectio infinita: ergo finita, atque ad eb possibilis creaturae. Antecedens probatur, nam si esset persectio infinita concedenda Deo foret, unde Deus posset seipsum physice,& realiter producere, quod dici non potest. Restondeo, posse idem seipsum principaliter producere , neque esse perfectionem finitam , neque infinitam, sed chymeram; sicut posse hominem esse brutum,
Gn omnipotentiast virtualiter distincta a cateris auu perfectiombin diuinis necessariisp
DIxi necessariis , quia omnipotentiam diuinam esse virtualiter a persectionibus liberis distin P 'p' ' ' ctam , mihi certum cst, cum Omnia necessaria, distincta sint virtualiter a liberis, dc omnipotentia sit perfectio necessaria , cum Deus non possit non esse omnipotens, nec a se supremum in creaturas dominium abdicare: Dissicultas ergo est de perfectionibus necessariis, scilicet, scientia,intellectione, voluntate, volitione. Nec locum habet controuersia in sententia omnem distinctionem virtualem ne gante, inter perfectiones omnes absoluta, necessarias, sed ca admissa, vel supposita, saltcm inter aliquas: An sicut
358쪽
Disp. VIII. De Attributo omnip. Se Ct. IV. 3 3 3
istae distinguuntur virtualiter inter se. Ita Omnipotentia distinguatur virtualiter ab ipsis, vel illis omnibus, aut alicui, Carum virtualiter identificetur. o. Prima sententia asserit, Omnipotentiam csse virtua- s ntem Iaeliter di stinctam ab omnibus aliis perfectionibus diuinis ne- , e. I 'cessari is & liberis. Ita Durandus in I. dist. 38. qt aest. I. 'satius. P. Soarius disp. 3O. Metaphy. sect. 27. P. Marti non. disp. 11. kΜ' inod de Deo sect. i. P. Fasolusqtiaest. 2 F. de pinentia art. I .qUam- P. Atriar..uis dubiolis aliquantulum verbis colloquatur,& plures alij. P./ldme. Secunda senientia , docet, Omnipotentiam identificari, vir- i υ's iuεY.tualiter cum intellectione necessaria, quam supponit Dei PValentia. e sientiam metaphysicam , dc simul Ctiam cum Volitione, p Aes Eu, quam supponit proprietatem , seu attributum estcntiae , ab P. quos. eaque virtualiter distinctam,atque adeo , Omnipotentiam esse duplicem virtualitatcni intellectionis, dc volitionis. Ita P. Arriaga. tractatu de potentia , secl. I. P. Aldret clom. I. de incarnatione disp. 16. scct. 6. dc multi Reccntiores cum ipsis. Tertia sententia tuctur, omnipotentiam esse virtualiter idem cum sola voluntate diuina, dccaeteris, aliis perfectionibus distinctam. Ita Scotus in a.dist. 37. quaest. I. fine, P. VaZqueZ disput. IOχ. cap. 3. P. Valentia quaest. de potentia puncto primo P. Molina I. p. quaest. 1 F. art. I. disp. 1. P. Amicus,&alij, quoω resere, & sequitur P. Quiros disp.6 a. sect. 2. i. Asserendum est, omnipotentiam diuinam identifi- Omnipoten cari virtualiter cum sola voluntate diuina , & consequon-et 2 ter distingui virtualiter ab omni alia perfectione a quibuS eum Volun
distinguitur voluntas. Probatur, quia haec sententia con- δὴς in tria.
formior est scripturis, soli diuinae voluntati tribuentibus potentiam operandi ad extra. Sic Paulus ad Ephes 1. Operatur omnia ferundum conisilium voluntatis sua. Et Psalm. I a. Omnia quacumque vetuit fecit. Et Psalm. I 8. Pse mandauit, cst creata sunt. Firmant Patres Fulgentius lib. de speculo cap. 7. omnia qtia ex nihilo creasti sola voluntate fecisti. o Papa scrin.
a.de Nativit. Dem,euim natura bonitas,cuius voluntas potensia.
Quae omnia ad alias sententias, sine aliqua violentia detorqueri vix possunt. Et ratio est, quia hoc pacto clare
359쪽
3 Tract. I. De Esentia Et Attributis Dei.
percipitur,quomodo voledo Deus producat ad extra, quia scilicet, volitione applicat voluntatem, quae est potentia, creaturarum productitia. Vnde fit, volente Deo essicaciter existentiam creaturae, re ipsa applicari potentiam , dc produci creat Hram ι & nolente, non produci. Quod licet fieri posset in aliis sententiis, etiamsi Dotentia productiva ad extra distincta foret a voluntate, ut contingit in nobis, quando potentias a voluntate distinctas applicamus imperio absoluto, & eficaci , persectius tamen est, producere potentia indistincta a voluntate, hoc enim pacto praecishvolcndo producitur creaturas & nolendo, non produ
Nulla in Et q*- Confirmatur, nam in diuinis nulla stat distinctio vi
voluntatem, tualis nisi inter persectiones praedicata realiter contradi .erii in Q storia componentes: haec autem nulla sunt inter volunta- ponuntur tem diuinam, dc omnipotentiam : ergo. Maior constat ex
ebriuidia, di p T, Minor probatur, quia nihil realiter competititi. diuinae voluntati, quod idem realiter omnipotentiae non conueniat, dc e contra, ut constabit ex obiectionum solutione. Hinc colliges, omnipotentiam diuinam identificari virtualiter cum omni illo, Cui voluntas virtualiter identificatur distingui virtualiter ab omni illo a quo voluntas virtualiter distinguitur. Cum vero voluntas diuina virtualiter distinguatur ab e sientia, seu intellectu diuino, ab intellectione, & volitione, tam libera,quam necessaria, ut tradidimus disp. i. de voluntate, etiam omnipotentia distinguetur virtualiter ab illis. Voluntas di- 3.. An autem omnipotentia distinguatur nostro modo h;ν. est, .ά intelligendi a Voluntate diuina λ Respondeo assirmative, modo eon. nam voluntas, & omnipotentia diuina habent connotata, hi.A.' M' diuersa scilicet volitionem,& creaturas;& quatenus vom Iunias concipitur a nobis, vel concipi potest, in ordine ad solam volitionem diuinam, per quam formaliter est volens, quin in ordine ad creaturas, saltem immediate, cognoscatur , quatenus vero omnipotentia concipitur, vel concipi potest, in ordine ad creaturas, quarum est virtus physich, S: realiter productiva, quin in ordine ad volitio
360쪽
Disp. VIII De attrib. omnipSectav. 3 37
nem diuinam concipiatur, saltem immediate, quod sufficere distinctioni nostro modo intelligendi, mihi certum est.
Obij cies primo, Sanctum Thomam r. pari. quae st. 23. S. Thomasari. I. ad 4. ita scribentem. Ad quartum dicendum, quod poten i*μ- - tia non ponitur in Deo, ut aliquid disserens a seientia , Or voluntate. Secundum rem sed solum secundum rationem: in quantum sciliceι potentia importat rationem principi, exequentis , id quod voluntas imperat ad quod scientia dirigit. Matria Deo secundum idem conueniunt. Vel dicendum quod ina scientia, vel voluntas diuina, secundum quod est principium essectivum habet rationem potentiae. Et ibidem art. s. corpore ita scribit. Cum autempotentia Dei qua es eius egentia ὶ non sit aliud , quam Dei sapientia, conuenienter quidem dici potest, quod nihil sit in Deilotentia , quod non sii tu ordine diuinae sapientiae ; nam diuiua sapientia totum posse potentiae comprehendit. Quibus manifestis. sime docet, potentiam diuinam, non virtualiter, sed solum secundum rationem distinguia scientia, & voluntate diuina , id est, nostro tantum modo concipiendi: ergo omnipotentia diuina non cum sola voluntate, sed cum illa
timui, de intellectu seu scientia, idem virtualiter erit. 1. Respondeo Sanctum Thomam ea phras , Iecunilum Dricti; narem , sed secundum rationem, non exeludere distinctionem nostra ex
virtualem, scd solam realem formalem, ut attingimus iam * ,s 'disp. I. scct. J. Nam I. pari. quaest. 2 O. art. 2. disputans dCidentitate, & distinctione relationum ab essentia circa finem corporis ita scribit. Etsic manifestum es , quod relatio
existens in Deo, es idem essentia secundum rem , or non ἀνfert, nisi secundum intelligentia rationem. Quibus non excludi rurdistinctio virtualis fatentibus Aduersariis. Pariter dicimus, eo testimonio non excludi distinctionem virtualem omnipotentiae ab intellectione, sed solam realem. An a uicinstet virtualis, vel non, praescinditur, & cx aliis capitibus colligendum est, ad neutram partem eligendam co testi monio cogente. Quare ex illo testimonio , utpote eodem modo de scientia, & voluntate loquente, neque identitas
virtualis omnipotentiae, neque distinctio cita dem a scien-V v tia