장음표시 사용
391쪽
virtualitate omne --tium,& tempus respi
sens rebus creatis per essentia prae sentiam 3epotentiam.
3 s 8 Tract. I. De Essentiais tributis Dei.
muntur angustiis, nam in corum plurium sententia immensitas rei picit omnia spatia, tanquam con notata essentialia, & independentita, quae enim dependentia esse potest inter locum Valentinum, & Romanum : ergo respicit distinctis virtualitatibus distincta loca, ad quas in ea sententia sussiciunt diuersa connotata essentialia, Zcinde pendentia. Nec video qua doctrinae sequela similes virtualitates ad Mi iti possint eo fundamento in omnipotentia respe ctu creaturarum possibilium, & negari in immensitate, &aeternitate respectu suorum tarminorum.1. Respondeo igitur, immensiitatem, & aeternitatem intrinsecam Dei, eadem indivisibili virtualitate respicere omne spatium, & tempus cui correspondere possunt. Cuius facilis, dc firma ratio est, nam ad distinguendas virtualitates in diuinis unum e duobus necessarium est, vel componere cum identitate reali praedicata realiter contradictoria, vel ratio principi j, dc termini: neutrum reperitur in immensitate, aut aeternitate respectu suorum terminorum, ut consideranti fiet manifestum , unde enim respectus ad locum Valentinum esse poterit principium respectus ad
locum Romanum, aut e contra : praedicata autem contradictoria nullas int: ergo, &c.
6. Rogabis secundo , Quomodo dicatur Deus esse in
omnibus rebus creatis per essentiam , potentiam ,& p sentiam Et quidem Deum ita esse in rebus omnibus creatis supponitur a Theologis cum S. Thoma I. pari. quaest. 8.art. 3. Missis aliorum sententiis, quae circa existentiam Dei in creaturis per essentiam, non plene satisfaciunt. Re Dpondeo primo, ideo Deum esse in rebus omnibus creatis per essentiam, quia cum omnia creata sint ens per participationem, nullum est , in quo aliquid essentiale primientis non sit participatum. Respondeo secundo, ideo esse
in rebus omnibus creatis per potentiam, quia per omnipotentiam ita omnia in omnibus operatur, juxta Apostolum, ut Omne creatum pendeat a virtute diuina. Respondeo tertio, ideo Deum esse in rebus omnibus creatis per
392쪽
praesentiam, quia ratione immensitatis est intime penetratus cum omni creatura, Sc indistans ab illa.
Mn s quomodo repugnet creatura esse immensam ,-aternam t
. , Ripliciter posset aliquod ens esse aeternum, & im- L mensium. Primo, exigens essentialiter omni loco, Mtempori correspondere eo ipso quod sit. Secando conti nisgenter, & per accidens correspondens omni loco, dc tempori. Tertio per immensitatem, aut aeternitatem intrinsecam Dei, illi physice unitam . quo pacto diuina Sanctitas denominat humanitatem Christi Sanctam, & subsistentia
subsistent m. 8. Aff. ro primo, non repugnare creaturam esse immensam , & aeternam improprie, per correspondentiam omni tempori, & loco, ipsi contingentem. Correspondentiam Contingentem voco, quae rei iam existenti per accidens
contingit, siue sine qua res durare potest existens ,- non quae sumitur ab existentia contingenti, quia potuit res non existere. Probatur quia nulla est assignabilis repugnantia in eo quod Deus Angelum constituat, & replicet in omni spatio, cum nullus sit assignabilis locus, ultra quem Deus non valeat Angelum diffundere, & replicare, nec tempus vltra quod Deus non potuerit Angelum producere, aut conseritare: ergo poterit ab aeterno in aeternum conser re, & omni spatio diffundere. Confirmatur, si id implicaret, maxime, quia posset Angelus participare attributum diuinae immensitatis,aut aeternitatis: id falsum est tergo. Minor probatur, quia immensitas diuina non stat praecise in correspondentia omni loco, & tempori; sed in tali correspondentia ad locum, ut eo ipso, quod existat res, necessario, dc essentialiter diffundatur per omne spatium , quin A a a contra
Creatura ii proprie, Ac per aceide spotest esse
393쪽
3 o Train I De Essentia m Auributis Dei.
contrahi possit, aut ab aliquo dimoueri, dc aeternitas in tali coi respondentia ad tempus, ut eo ipsoqtiod res existat, omni tempore coexti tura sit; Angelus autem nullatenus id participaret,quantumuis a Deo in omni spatio replicaretur, vel omni tempori coexistens conseruaretur, quia id illi per accidens omnino contingeret: ergo, &c. citata iri 9. Affero secundo, repugnare creaturam eme immen- esse propriε sam, aut aeternam, exigendo essentialiter omni loco, aut tempori correspondere, ex suppositione quod existat. Pronam,aut im batur, quia huiusmodi aeternitas, & immensiuas sunt attri- ς' buta Dei, ut posuimus sest I. ergo repugnant creaturae, πι-
pote finitae, & limitatae , & nulla ratione valenti attributa propria Dei continere. Vnde sicut illi repugnat infinitas propria Dei, ita & immensitas , & aeternitas. Dices attributa diuina immensitatis, & aeternitatis, non stare in praecisa illa exigentia correspondendi omni loco , aut tempo-- 'ri , sed addere vlterius, ita existere, Ut non potucrit non existere , Haec tamen re,ponsio audienda non est, quippe non distinguens inter ens neccssarium , & immenstarem , & memitatem diuinam , quae distincta sunt Dei at- ributa. obiectio 3o. Obijcies possibilis est cognitio supema repraesentans Eriglii bii. CUC Vbique ; hujusinodi autem cognitio ita correspo seper . deret omni spatio , ut ex suppositione , quod existeret, n cessario, & cssentialiter exigeret, ira omne spatium replere , ut contrahi non posset, aut ab aliquo dimoueri ergo huiusmodi correspondentia ad spatium non est pro-ma Qt ius Dei. Minor probatur, quia cognitio supcrna estinentialiter vera et ergo si semel existens repraesentaret se esse ubique, ita corresponderet omni loco ut contrahi non possiet, aut ab aliquo dimoueri,eo enim ipso quod aliquod Darium non occuparet falsa esset, idem argumentum proderernitate efformari potest, in cognitione superna reprae pessivi , 45 1entante, se ab aeterno in aeternum duraturam. est cognitio II. . Respondeo negans majorem: sicut enim implicat co-ν ,se. in superna repraesentans, se ita existere, vi non potu se esse Vbi- rit non existere , quia esset ens necessarium. sicut Deus ἡ ita ιDiuitigod by COOste,
394쪽
ita dicimus implicare cognitionem supernam repraesentantem se esse ubique , quia esset diffusa, & immensa, sicut Deus. Vnde sicut prima cognitio inepte assumeretur adprobandum ens necessarium posie competere cream illa secunda cognitio solide assumi non potest ad probandum , posse creaturam ex suppositione, quod sit, ita per omne spatium diffundi, ut nulla potentia ad breuius co trahi possit, aut ab aliquo dimoueri i idem cum proportione de cognitione aeternae durationis philosophandum est. I x. Instabis: ergo saltem posset cognitio stipematuralis repraesentare, se esse ubique per horam, id enim non esset
participare diuinam immensitatem, quae non tantum per horam , sed tota aeternitate exigit spatium omne replere. Restondeo, negans consequentiam, quia cognitio illa licet non participaret aeternitatem diuinam, participaret immensitatem,quam nec uno solo instanti participare potest, scut nec alia attributa Dei. i 3. Major tamen dissicultas est, an, & Vnde repugnet Quid de Im.
Creaturae esse aeternam , ic immensam, aeternitate , &im- ςnsi x atmensitate intrinseca Dei ipsi phy sicε unita, cum tamen cieatura' non repugnet effectus Sancti, ic subsistentis a Diuina banctitate, de subsistentia intrinsece unitis. Communiter Doctores confugiunt ad incapacitatem subjecti. Caeterum mnde huiusmodi incapacitas contingat creatum; est tota praesens dissicultas,ad cujus pleniorem notitiam,obseruandum cst, immensitatem & aeternitatem diuinam , nihil aliud esse , quam capacitatem ita occupandi omne spatium, & correspondendi omni tempori,ut prorsus implicet ab aliquo spatio dimoueri, dc alicui tempori non corres. pondere. Vnde effectus formalis, vel quasi essectu quem
communicare deberent creaturae i deberet ossc dcnomin tio,ita occupantis omne spatium,& correspondentis omni tempori, ut prorsus implicaret aliquod spatium non occupare, aut alicui tempori non corresponderς- v,-,-a . Assero tertio, ideo repugnare creaturam esse aeter- nes eieri ynam, dc immensam ab immensitate, & aeternitate diuinar m esse
395쪽
37L Tract.I. De Essentia & Attributis Dei.
.ui immε, ipsi intrinsecE Vnitis, quia penitus repugnat creaturae spa- iam ab aeter tium omne ita ocupare , omnique tempori ita correspon- ἰῶ .hai ci dere, Ut implicet ab aliquo spatio dimoueri,aut alicui dem diuina. pori non correspondere. Probatur, quia isti sunt essectus formales,quos aeternitas, & immcnstas diuina communi care possent creaturae ipsis unitae : id autem repugnare,
manifestum est ; aliter humanitas Christi de facto ex illeret ubique,per immensitate In verbi ipsi intrinsece unitam, quod dici non potest.
c An futura absoluta contingentia ratione aternitatis phsiti e Deo ab aterno coexstanti
sententia Doctorum Caietanus. P. Sciarius. P. VaetqueZR valeneia P. At rubal. P. Becanus P. Herice P. Aia conP. M 'racius
13. U Iificultas est, an futura absoluta, antequam in se, IZc in propria mensura existant , habuerint ab aeterno, praeter praesentiam , seu existentiam Oricctiuam, aliam physicam,& realem, non quidem in propria mensura, sed in aliena, scilicet, aeternitat s diuinae Nam creaturas non cocxtitisse physicc Dc o aeterno in propria mensura actu mensurante , certum sopponunt : res dufide; aliter creaturae habuissent ab aeterno ess ' immutatum,
, ,-; 2 & e tra causas, quod dici non posse , fatentur Thom istae.
p. Maii inon Prior sententia affirmat, quam nullus docuerat ante Caie- v xibi. . tan Lirn, quem sequnxur caeteri Thom istae, Posteriar negat, ita communiter Doctores Societatis P. Soarius lib. i. de scientia futurorum cap.7. P. VaetqueZ ibidem disp. 64. C. 3. P. Valencia, P. Arriabat. P. Bec anus. P. Hertze. P. Alarcon. P. Maeratius. P. Fasolus, P. Amicus. P. Marti non. P. Ribas
& plures alij tum nostri, tum Scotistae, & Nominales,qoos refert, & sequitur P. Ribadencyra disp. I . de scientia Dei
16. Asserendum est, futura absoluta contin entia . non o existere physice Leo ab aeterno, sed tantum ob cive. Et Disiligod by Cooste
396쪽
Et hanc esse sententiam Thomae testantur, Prim. Ψς lius Romanus dilcipulus, dc auditor Angelici Doctoris. Hic
enim in opusculo contra coe ruptores doctrinae S. Thomae art. 3. Cum Doctores Parisi cnseS praesentiam, a Caietano quini cim annorum m ditatione compactam D. I homae
ad si riberent, S. Doctorem ab ea i mpQ stura liberat, asse-rcn,, solam ciocuit sc praesentiam objectivam a cui ergo magis credendum, Caietanone distanti ab ore D. Thomae, an AEgidio praesenti, de audienti Z Secundo idem ic statur I crucus coaevus D. Thomae teste B es arminio de Scriptoribus Eccli si isticis in I .dist. 38.art. 3.Graiocius dc narci
testis est Siluester Sacri Palati j Magister, qui poli quadra
ginta , & duos anno, expensos in exponenda doctrina D. Thomae, ut ipsetcstatur in Conflato, l .partiqUaest. I art. 1 R. ait. Hanc Caietani sententiam nunquam csse ita ditam a S. Thoma si esse in excogitabilem; dia quam nullus J ho- missa, praeter Caicianum, austis est assirmare , quia vi-drtur sequi aliquid contra fidem. O uidquid tamen de his sit,
17. Probatur conclusio primo eri S Thoma l. parr. q. 14.art. I 3. aikrcnte. Omn a qua sunt in tempore Iuui Deo ab aterno praesentia , nou solum ea rasione, qua habet raIiones rarum
AEpud se praesentes, ut quidam dicunt , sed quia eius intuitus seriurabat erno 1oper omnia, prout sunt in sua prae sentialitate. Hoc est testimonium, unde Caietanus suam sententiam meditatus est, simillimum alteri quaest. 86. art. 4. In Ieiuis futura cognosci non possutit, nisi AE Deo, cui etiam sunt pra; rnita , dum incursa rerum sunt futura , in quantum eius aeternas intuiIus simul fertur supra ιοtum temporis cursum. Et quidem in prima parte prioris illius testimonij, scilicet , non solum ea raI one, qua habeι rationes rerum apud se praesentes , solam contineri praesentiam objectivam, fatentur Thom istae , quia rationes rerum vocantur ideae, quas Deus habet circa onari a possibilia. I 8. In secunda autem parte illius testimoni),videlicet, cuia eius intuitus fertur, prout sisnt in sua praesent alitate, solam contineri existcntiam obiectivam futurorum , probatur.
ab aetern ptima pro bat io eic s. Thoma.
397쪽
Altera eiusiadem assuptic struatio.
3 Tract. I. De Essentia I Attributis Dei.
Quia ibi S.Doctor distinguit duplicem cxistentiam nam possibilium , quam habent in ideis, quae dicuntur rationes
rerum ι alteram futurorum, quam habent in intuitu diuino, quatenus fertur super omnia, prout sunt in sua praesentialitate, id est , prout sunt in sua temporis ditarentiar utraque autem existentia est tantum objectiva ab aeterno: ergo. Minor probatur, quia, S.Doctor ait, ideo futura esse praesentia ab aeterno, quia Dei intuitus fertur super illa: praesentia autem, quae habetur ab intuitu diuino, tantum
est objectiva, sicut praesentia, quae habetur ab ideis, seu
scientia possibilium : ergo. Maxivi cum S. Doctor, non asserat, intuitum diuinum serri in creaturas, quia istae sunt ab aeterno praesentes aeternitati I scd E contra , creaturas esse praesentes aeternitati, quia intuitus Dei sertur super
illas. xy. Confirmatur primo. Nam sanctus Doctor non ait, in tuitum diuinum serri super creaturas futuras , secundum earum praesentialitatem physicam aeternam, quod necessarium erat inuento Caietani: ergo nullam agnouit praesentiam physicam futurorum ab aeterno, ni si solam objecti-uam praesentialitatis temporalis physicae, quam habent
suo tempore futura. Probatur Consequentia, nam haec propositio S.Thomae ; Omnia, qua sunt in tempore, prout sunt in sua praesentialitate, sunt Deo ab aeterna prasentiai indifferens de se est ad praesentialitatem physicam creaturae, habitam physice ab aeterno, vel tantum objective, eo quod praesentialitas physica, & temporalis creaturae, ab aeterno sit in intuitu diuino, seu, ut ait Sanct. Doctor, quia intuitus Dei fertur super omni a, prout sunt in sua praesentialitate, scilicet, physica, & temporali ergo sine fundamento in S.Th ma determinatur ea illius propositio ad praesentialitatem, physicam creaturae, habitam physice ab aeterno; cum propositionis veritas saluari possit, cum sola praesentialitate physica temporali, habita objectiuE tantum ab aeterno in intuitu diuino, iuxta sensum antiquorum Thomistarum. 2 o. Confirmatur secundo cx eodem Angelico Magistro I.sent.dist. 38. quaest. I. an. I. Vbi praesentem agitans quaestionem Diuili od by Cobste d
398쪽
Disp. IX. De Immensis AEtemit. Secl. II 3 7 1
stionem explicaturus, quomodo cognitio diuina intueatur omnia temporalia quamuis sibi succedentia) ut praesentia sibi, nec aliquid eorum sit futurum respectu ipsius, id est, quod per eam cognitionem nondum cognoscatur existens pro sua temporis differentia ue ita loquitur. Omnia ut praesenιia uno intuitu procul videt, quasi ab aternitatisecula. Ac si diceret, omnia ut praesentia, uno intuitu videt Deus, sed praesentialitatem illam physicam , quam intactur, vi- det procul, id est, physice , dc infinito distantem ab alta aeternitatis specula, & tantum illi objective praesentem ratione intuitus diurni extendentis se ad omnes praesentialitate, temporales physicas, quantumuis physicE distanti D simas ab aeternitate Dei, per intercapedinem temporis interiecti inter existentiam physicam aeternam Dei, dia tem
1 I. Probatur secundo conclusio ex S. Augustino serm. i I. Seeuda pro-
dc verbis Apostoli, ubi ait: Habet Deus euectos apud seipsum, Λ non in natura sua ,sed in praescientia sua. Quibus excluditur
Omnis praesentia creaturae ab aeterno, dempta Objectiva. Insiiper lib. . de Gones ad literam cap. I 8. Res antequam
fierent erant, en non erant, erant in Derscientia, non erant in sua
natura. Praeterea in illud Psalm. s. Pulchritudo agri mecum es, inquit, sunt omnia cognitione quadam infallibili sapientiaver in verso ιonstituta. Et paulo phst. Et quare apud inum om--a P tauia anteqaam Usent omnia, aut crearentur, ei nota erant
omnia. Quibus, omnis praesentialitas, Objectiva CXcepta, . , respuitur ab Augustino. Mitto alios Patres quia sufficiun nobis Thomas, &. Augustinus. 22. Probatur tertio ratione , si futura essent praesentia Fundamem toti aeternitati Dei ab aeterno, maxime, quia aliquando in Propria mensura erunt illi praesentia, &aeternitas Dei e 9 ium. indivisibilis, & tota simul: haec ratio solida non est: ergo. Maiore se fundamentum Caietanora Minor probatur quia rem in propria mensura, scilicet in instanti tantum A esse praesentem aeternitati Dei indivisibili solam arguri existentiam illius in instanti & excludit Omnem imaginabi lem existentiam in praecedentibus instantibus aeternitatis:
399쪽
3 6 Tract. I. De Essentia-Attributis Dei.
ergo excluditur praesentia illius in aetetnitate. Antecedens probatur, quia rem aliquando in propria mensura esse locatam in spatio tantum A, & praesentem immensitati Dei indivisibili, solam arguit praeientiam in loco Λ, 8c omnem imaginabilem praesentiam excludit ad alia loca, dc similiter praesentiam ad illa etiam in aliena mensura , scilicet, diuinae immensitatis: ergo rem aliquando in propria mensura esse praesentem aeternitati Dei indivisibili in instanti
tantum A pariter excludet omnem praesentiam eiusdem in tota aeternitate , etiam in aliena mensiira. 'φἰ φ 13. Respondet primo Albedia, concesso antecedente, dae' esutata. negans consequentiam , disparizatem dat, quia res non dicitur esse in immensitate , bene vero in aeternitate. Non placet solutio. Nam si particula in denotet rationem subje isti, sicut immensitas Dei non est subjectam creaturae,ita neque aeternitas. Quod si ita sit, quia creatura cst illi praesens, etiam est pr ens immensitati Dci : ergo, etiam in mensitas erit subjectum. Confirmatur et coexistentia iupropria mensura unius ad aliud formaliter indivisibile, dc aequi ualenter extensum , infert coexistentiam in aliena mensura, totalem, & adaequatam, vel pon 3 Si secundum: ergo coexistentia Creaturae in propria mensura aeternitati Dei sermaliter indiuisio ili, dc aequi ualenter diuisibili, non infert co cxistentiam totalem in omni tempore, etiam in aliena mensura. Si primum: ergo cocxistentia creaturae in . propria mensura immensitati Dei, formaliter indivisibili, infert coexistentiam totalem siue in omni loco in aliena
mensura. Meunda res. 14. Respondet secundo,Vides in manuscrrptis, terminum
creatum in triplici statu considerari, Primo, in statu possibi- ieeentium. litatis, dc sic est terminus omnipotentiae. Secundo, in stata passive producti, siue extra causas, & in propria mensura,& ita esse terminum immensitatis. Tertio, in statu medio,
scilicet, termini possessi, dc praecise i pecti s ib ratione termini, qui producitur active, non est passue prodrustus.
Hinc contundit disparem esse rationem pro immensitate,& aeternitate,quia una respicit terminum in aliena mensura existentems Disitigod by Cooste
400쪽
existentem scilicet aeternitas, altera verb, nempe immen- stas, respicit in mensura propria. x3. Multa sunt in responsione ista explicatione,& proba - praeeedenatione draena , illud praecipuuin est, cur immensitas, potius ThQmistaru
quainaeternita respiciat creaturasn in statu passive produ- iEct..ctam,siue cxtra causas,& in propria mensura etenim sicut immensitas complectitur omnem loeum etiam illum cui est cietatura praesens , siue in quo existit in propria mensura, ita aeternitas complectitur omne tempus, etiam illud eui creatura est praesens, quando existit in propria mensura. Insuper creatura existens in propria mensura dicit duplicem praesentiam , unam ad locum determinatum , cui cst praesens, alteram ad tempus Cui correspondet : ergo Vna praesentia pcrtinebit ad immensitatem ι altera verb ad aeternitatem : utraque aurem est in propria mensura, vel est ipsam et propria mensura creaturae:ergo in respiciendae Creatura in propria mensura pares sunt aeternitas, dc im
a 6. Hinc impugnatur solutio.Quia non minus aeternitasqUam immensitas, respicit creaturam in propria mensura, ista loci, illa temporis: immensitas autem , praeter existentiam in propria mensura in loco A, non potest respicere Candem creaturam , adhuc in aliena mensura existentem in omni loco, neque eam constituere : ergo nCque aetem itas, respiciens creaturam in propria mensura in instanti A, Poterit eam respicere, adhuc in aliena mensura existentem in omni tempore, neque eam existentem constituere.
Infringitur ulterim prasentia futurorum
27. DRobatur quarto conclusio.Si futura coexisteret ab I aeterno Deo in aliena mensura, couxi sterct in pro- ' B b b. pria.