장음표시 사용
421쪽
3 9 8 Tract. I. De Essentias Attributis Dei.
aliae pelli in hac Vsurpatione entia a se, quaenam vero entia ab alio,ctiones ita Rc spondeo solam Filiationem , & spirationem p.issiuam si'. ' esse entia ab alio, tanquam a principio mali formali, quia sola illae rc aliter tormaliter producuntur in diuinis i caetcrx vero perfectiones Omnes , sunt entia a se , quia nulla earum habet principium productivum reale formalc. dii, id ens a Assero tertio ens a se, quatenus opponitur enti ab is q'- ςηψ' alio.tannuam a principio virtuali, consistere inente, seenti ab ,lio ipso, reddente impollibile omne lui principium virtuale. anqv Constat ex dictis conclusio,& eadem ratione , qua praece - .isux' dentes firmanda est; quaenam autem perfectiones in diuinis sint entia a se, quatenus opponitUr enti ab alio, tanquam a principio virtuali ι constat ex dictis toto hoc tractatu, ubi ostendimus essentiam diuinam esse principium virtuale omnium attributorum, & relationum , unde sola essentia diuina erit ens virtualiter a se , attributa vero erunt entia ab alio, ranquam a principio virtuali
mutabituas,tiquot oplex opposta
MMvTABILiTAs opponitur mupationi, quae aliud non est, quam rem aliter
nunc, aliter postea se habere. Sic a Erex renebroso dicitur in lucidum transmutari , quando sub oriente sole persunditur luce, quam antea non habebat. Mutatio duplex est, una physica & entitativa, quando restrantit ab existentia in non existentiam, vel e contra; aut quando res durans in existentia acquirit entitati in persectio
422쪽
Disp. XI. De Immaetabilitate Dei. Sect. I. 3' '
nem, quam antoa non habebat, vel habitam amit tit. Altera moralis spectans ad deliberationes volun
tali, , quando quis propositum semel habitum per subsequens oppositum reuocat, vel incipit nunc habere propositum, quod antea non habeb.it,aut cessat ab habito.
In quo stit utraque Dei immutabilitas st
,. π Eum ab lute immutabilem e se, certum est,tum Devi abs fide. tum ratione naturali. Prima pars statuitur =- ςIacobi I. Apud quem non es transmutatio , nu vicissitudinis Iu
Obumbratio. Malachiae 3. Ego Dominus, o non mater. Et in Laia tione nat
teranensii sub Innocentio III. quod habetur cap. semiter de ''l' summa Trinitate. Ex quibus physica saltem, dc entitatiua immutabilitas Dei tenenda est de fide. De morali autem constabit infra. Secunda pars ostenditur, quia Deus est simpliciter necessarium, &. omnino perfectum : ergo repugnat illi mutatio in existentia , & quaelibet alia, utpote imperfectionem inuoluens. 3. A sIero primo, immutabilitatem Dei in existentia, ni- Quid immu hil differre ab ente necessario. Probatur , quia immutabi- alli yy .litas in existentia nihil aliud est, quam rem ita existere, ut stentia. non possit, nec potuerit non existere , huiusinodi autem est conceptus entis necessarij : ergo, &c. Minor probatur, quia mutatio in existentia , cui opponitur immutabilitas, nihil aliud est, quam rem esse futuram, vel praeteritam, unde mutabilitas erit futuritio, vel praeteri t io, aut mera possibilitas rei possibilis : ergo immutabiLtas erit persectio diuina se ipsa reddens impossibilem omnem suturitionem, meram possibilitatem, & praeteritioncm sui ue autem estcns necessarium : ergo. dcc. Minor probatur ex dictis de
423쪽
oo Tract. I. De Essentia o Attributis Dei.
Cnte nece Vario, nam quod non potest cile mcre possibile, nec futurum, aut praeteritum, hoc ipso existentiam habet omni tempore indefectibilem , atque adeo hoc ipso est emittimulabili n*ςςssi rium. Immutabilitas autem Dei, suppota, sup=bsta sita Dei existentia, ad adquirendam perfectionem, antea ex stemia non habitam, vel ad possessam amittendam, duplex est, si iii, it Una phy sica, moralis altera. Phy sica est qua Deus seorsim,que. a libertate redditur immutabilis, quae respicit perfectiones omnes necessarias. Secunda moralis, qua Deus in ordine ad actus liberos redditur immutabilis, dicitur autem moralis, non quia physice compossibilis sit cum mutatione circa actus liberos,sed quia actus liberi dicuntur entia moralia, siue ad virtutes moralis spectat ilia. Vnde nuncupationem haurit immutabilitas morales, ut distinguatur ab immutabilitate, quae circa perfectiones non liberas ver
di quo stet . Affero secundo immutabilitatem Dei physicam , ut Ρ' μ' e contradistinctam a morali duo dicere, scilicet, dc perfe-Dei ctiones druinas csse entia necessaria, &. alias persectiones
aequivalentes numcro distinctas impossibiles. Probatur quia co ipso, quod perfectiones semel in Deo existentes sintentia neccitaria, dc impossibiles sint aliae aequivale esdi stinctae, Deus deficere non potuit a persectionibus habitis semel, nec ab illis in alias transire: ergo eis immutabilitas physica consistet in necessitate persectionum diui narum. Quod autem immutabilitas physica differat a morali, quia dicit perfectiones necessarias, dc alias aequi ualentes impossibile sue patet, Tum quia actus liberi diuini non sunt entia simpliciter necessaria , sed contingentia. Tum ctiam quia actus liberi de facto existentes in Deo, potuerunt non esse, & alij aequi ualentes substitui : perfectiones
autem necessariae nec potuerunt non csse , nec adiae aequi- ualentes su brogari. s.M.filiae S. Circa immutabilitatem moralem , cur scilicet Deus aeitea immo liberE non volente non possit transire in volentem, &avo--iii Dei. lcnte in I iaemem maior est disti cultas. Priissententia asserit cons stere eam immutabilitatem in vimite constantiae , dc
424쪽
Disp. XI. mutabilitas Dei. SectJ. or
perfectione diuina tendendi positive,& non omissiue in
aliquod objectum, ita Recentiores aliqui. Secunda sententia asserere posset consistere in scientia omnium motivorum comprehensiva, dc virtute constantiae.Graia docere posset, consistere in sola natura rationali persectissima exigente comprehensionem omnium motivortim , qua sola exigentia d. sionum illi est , ab assiimpto proposito desistere sine
6. Assero tertio, immutabilitatem moralem consisterc, Marii istiem inscientia diuina , dc virtute constantiae repugnantis Cum ti His v. luuitate in proposito senici assumpto, vCl in ea Constantia constantiae. scientiam illam praesupponentc. Probatur nam licet mutabilis non dicatur, dc inconstans inter nos, qui CX uno moti uo rationabili eligit unum , &. postea ex alio grauiori de nouo occurrentC,m Utat propositat in tamen,qui eis de stantibus motiuis tenax non est in proposito, sed nunc cligit, quod antea respuit, dicitur, & est mutabilis ; id autem totatum corrigitur per scientiam comprehcnsillam motui orum, SI virtutem constantiae, obligantis ad conseruandui, propositum non superueniente novo, grauiori mortuo, crgo moralis diuina immutabilitas consistet in scientia comprehensiva omnium motivorum,& Virtute constantiae,
repugnantis cum leuitate in proposito semel assiimpto, vel in ista ut praesupponente illam. .
SECTIO II. n possit Deus decretum prius babitum per sub-
. A Sserendum est,tanquam de fide, non posse Deum Nequit Deus λα mutare consilium,seu decretum prius habitum per AE i. et subsequens oppositum reuocare. Probatur primo ex Scri- g. sub
425쪽
4o, Tract. I De Essentia U AE tributis Dei.
tiones in corde virι, volunιas DomIni permanebit. Ples. 31. Censilium autem Domini In aeternum manet, cogitationes cordis eius
tu generatione, π generationem. Isaiae 46. Consilium meam stabit, omnis υοluntas mea fiet. Malachiae 3. Ego Dominus, ct non mutor. Hebraeorum 6. In quo abundantius volens Deus sendere pollicitationis haeredibus immobilitatem consiti' sui , interposeia
iusiurandum : υι per duas res immobiles , quibus impossibile es mentiri Deum, forti firmum flatium habeamus. In quibus testimoniis adeo perspicue nostri asserti veritas continetur , ut nulla sit opus poderatione,maxime, cum mutatio consili j prius habiti, per subsequens oppositum, sit omnium maior, dc Deo indignior, ut constabit ex dicendis. Assummium 8. Probatur secundo conclusio firma, &. communi ra-tMione fir- tione , Nam Deus ab aeterno comprehensiue nouit cuncta risitabεΛ mortua, & circunstantias, quae conducere poterant, tam fione omniu ad decernendum mundum , quam eius carentiam; quin
mox ψο ψ vlla, vel minutissima latuerint ipsum : ergo non potest Deus decretum condendi mundum, semel conceptum, per subsequens oppositum reuocare. Tum quia mutarC conli lium semel habitum, nulla de nouo superuenietite causa, motivo, aut circunstantia, solius libertatis exercendae gratia , est leuitas animi, contra petiectionem deliberandi cui dentissime. Tum etiam, quia mutare consilium, st desistere a proposito semel assumpto, quod, nulla de nouo
superueniente causa, motiuo,aut circunstantia, solius libertatis exercendae gratia, est contra virtutem constantiae.
Tum denique , quia Deus possiet consilium suum absolutum , dc emcax, Histrare per decretum subsequens absolutum similiter , dc cssicax. Quae omnia Deo penitus repugnare, quis, vel caecus non videat ergo.
Impruden- 9. Confirmatur , & ponamus, Deum per nolitionem ab ἡ Ε .ui se essicacem condendi mundum, reuocaturum s e silium rc ipsa decretum ericax , dc antecedens condendi illum. xam pQ, Nunc ita. Vel Deus nouit hoc fiiturum conditionatum,' videlicet. Si posuero decretum condendi mundum postmodum eis set, eius reuocatio, vel non 3 si non nouit, constituitur Deusi guinans eam veritatem, quod est Deum impetere. Si n uit;
426쪽
Disp. XI. Immutabilitas Dei. Sect. I I. o 3
est: ergo Deus ea notitia instructus imprudenter decreuisset condere mundum, idemque esset de quocumque alio decreto cuiusuis creati effectus productiuo: Quid enim imprudentius agenti rationali contingere pol, it , quam ablolute, & cficaciter decernere aliquid fieri, cum certissisima, de infallibili praeuisione , quod non fiet res, de frustrandum esse decretum 3 Id quod non leuitcr innuit Christus Matth. I . aiens. aeuis enim ex votis volens turrim aedificare, non prius sedens compusat sumptus, qui necessardi sunt ,s habeat ad perliciendum, nepostea quam 'buerat fundamentum , o
non potuerat perficere i omnes . qui vident, ιncipianι illudere ei, dicentes, quia hic homo carpiι ad care, o non potuit consummare. Vbi irridendus exponitur, qui aedificandae turris iacit fundamenta , non prius sumptibus necessariis computatis. Quanto magis irridendus effet, qui computatis, dc habitis sumptibus necessariis , fundamenta iacerct, qualia sunt decreta diuina ad productionem creaturarum, sciens opus inceptum non esse consummandum , sed penitus frustrandum, dc irritum fore conatum voluntatis cricaciter intendentis illud. Io. Probatur tertio, nam posito decreto absoluto, Sc Effectus es
emcaci condendi mundum , eo ipso mundus est absolute,& infallibiliter futurus: ergo implicat Deum per subse-tus.
quentem nolitionem absolutam, & efficacem, reuocare priorem voluntatem producendi mundum. Aniccedens Certum est, nam decretum absolutum , dc essicax , est
causa necessario,& ineuitabiliter inferens futuritionem sui obiecti,cum eaque metaphysica infallibilitate connexum. Consequentia probatur, quia sit Deus per subsequentem
nolitionem, absolutam , dc cssicacem reuocaret priorem, fieret, vel mundum ex vi prioris voluntatis non fuisse futurum , cum vi posterioris nunquam existeret; vel vi prioris voluntatis e si e futurum , & vi posterioris non esse futurum , cum tantae essicacitatis sit nolitio ad prohibendam futuritionem , quam volitio ad conserendam , utrumque autem implicare perspicuum est: ergo. II. Confirmo , implicat Deum ex vi unius voluntatis E e e a ponere
427쪽
propossiti se. mel habiti. Seripturet te.
strinoma in quibus vide. ut Deus Priorem vo-inntatem re uocalle.
ponere existentiam mundi in instanti, A ; dc ex vi alterius voluntatis eandem impedire, ne sit : id autem continge ret, reuocante Deo priorem Voluntatem absolutam, dc efficacem per oppositam posteriorem : ergo implicat ea reuocatio. Maior notissima est, quae enim maior contradictio fingi potest,quam eandem mondi existentiam, esse,& non esse in eode instanti, A, Miuor ostenditur,nam ex vi prioris voluntatis volentis mundu existere in instanti A,utpote ab solutς & eficacis,esset in eo instanti existentia mundi,& ex vi posteriori, nolentis mundum existere,in instanti Α, none siet: ergo in eodem instanti esset, dc non esset existentia mundi. Vnde altera iterum emergeret implicantia , videlicet , cxistere mundum in instanti Λ , nulla tunc existente volitione diuina circa talem existentiam, cum reuocata fuerit per subsequentem nolitionem efficacem in coniungibilem cum illa. His contentus nullo alias rationeS, quae
facile occurrent rem attente meditanti.
11. Obiicies aliqua Scripturae testimonia, in quibus vide- tur Deus priorem voluntatem reuocasse, quale est illud
Genesis 6. Videm autem Deus, quod multa malitia hominum esset, in terra. Gr cuncta cogitatio cordis sntenta esset ad malum omni tempore , paenituit eum , quod hominem fecisset in terra, Grtacras dolore cordis inIrinsecus. Delebo, inquit, hominem, quem creaui. Poenitere autem aliud non est, quam priorem voluntatem per subsequentem Oppositam reuocare: ergo. Alia testimonia subticeo , quia una est omnium solutio. Resondeo , ea omnia testimonia accipienda esse metaphoric moreque humano. Deus enim destruens, quod prius scicerat,ita sic gerit, ac si facti poeniteret, cum tamen Vt m-que decretum creandi, dc destruendi immutabile , aeternumque sit; ut bene Diuus Gregorius lib. I o. Moralium
cap. 23. ussmuis rem mutet, consilium non mutat.
13. Ita expresse S. Thomas quaest. I9. art.7. Ad primum. Ergo dicendum, quod illud verbam Domini metaphorice miriligendum est, secundum similitudinem nostram. Cum enim nospar- nitet , de Uruimus, quod fecimus : quamuis hoc esse possit ab que mutatione voluntatis, cum etiam aliquis homo absque mutatione
428쪽
Disp. XI. Immutabilitas Dei. Sect. II. os
moluntaris inperdum velit aliquid facere , simni intendens postea illud LBruere. De igitur Deus paenituisse dicitur secundum similitudinem operationis, in quantum hominem , quem fecerat, per diluuium a facie terrae deleuit. Et ad secundum. uod ergo
dicit, Poenitentiam agam ego scilicet Ieremiae I 8.ὶ intelligitur metaphorice dictum. Nam homines , quando non ιπlent, quoά comminati sunt, paenitere vIdentur. I 4. An autem Catholicum hoc a Tertum , stabile , Sc firmum sit in sententia extrinsecis, Sc creatis con notatis, decreta libera complente 3 afirmant communitcr Rcccntio res cum P. Granado hic tractat.3. disp. I. scet. . nual Cr. 20. P. Ribadeneyra disp. 2O.cap. I.num. I. Quorum plures adeo
facilem,ec claram existimant praedicti Dogmatis rationem in ea 1ententia, ut vel inde fieret ipsis de veritate suspecta. In ea enim sentcntia decretum liberum condendi mundum , v.g. claudit essent aliter productionem ipsius : noli rio autem condendi claudit carentiam productionis: ex suppositione autem , quod sit productio , aut conditio mundi, implicat non e sie: ergo &. Deum nolle condere mundum, ex suppositione , quod condCredecreuit. a s. Quid tamen in hac parte sentiam, breui cum discinctione declaro. Fateor in ea sententia , ex suppositione, quod decreuerit Deus producere creaturam, quod posse nolle tam producere , quia ex suppositione, quod sit productio, qua volitio creaturae completur, implicat esse carentia eiusdem productionis, qua nolitio creaturae pariter completur. Caeterlan hoc non obstante iudico non saluari in ea sententia , diuinam omnem volUntalcm priorem e 1se irrevocabilem tar oppositam posteriorem. Nam volitici producendi creaturam, nolitio eam conseruandi , sunt in ea sententia voluntates oppositae ; priorque per posteri orem reuocatur: ergo. Antecedens quoad utramque partem probandum est. 16. Prior igitur pars , scilicet, volitionem producendi Creaturam, Sc nolitioncm conseruandi illam csse voluntates oppositas. Probatur, quia volitio producendi creatu ram , constituitur in ea sententia ipsa productione crea- E e e 3 tutae:
eomplente deereta ex itii ecisco notatis non tauatur iminmutabilitas diuin a Voluntas producendi, Si non eonin
429쪽
turae : nolitio aurum conseruandi constituitur destructione ipsius productionis , Productio autem creaturae , eiusque destructio, opposita sunt et ergo, dc volitio producendi creaturam , & nolitio eam conseruandi. Confirmo, ideo vo. litio, & nolitio producendi, sunt in ea sententia voluntares oppositae,quia una const i tuitur productione, altera vero carentia illius , & productio, eiusque carentia opponuntur: non miniis autem opponuntur productio eiusque
destructio, sicut enim impossibile est coniungi productio nem, eiusque carentiam ita impossibile est coniungi productionem ciasque destructionem: ergo sicut voluntas pro ducendi opponitur cum nia itione produce ndi, ita & cum
i 7. Dices volitionem,& noIitionem producendi, ideo
opponi quia sunt respective ad idem instans , in quo implicat utramque coniungi ue producere autem, & non conserinuare sunt respective ad tempora diuersa , unde sicut nulla est oppositio, me existere hodie, & mane non exister seu non conseruari, ita neque est oppositio Deum velle producere , & nolle conseruar . I 8. Contra, quia licet productio, & non conseruati o sint respective ad rempora diuersa, id tamen non tollit earum
oppositionem , nam respective ad idem instans, impossibile est, rem produci, & simul destrui : sicuti subiectum esse calidum in gradibus intensis, & csse fiigidum diuer
sis temporibus non tollit natiuam oppositionem earum qualitatum, quia illaemet qualitates contrariae, quae diue sis temporibus existunt respective ad idem instas coniungi 'non possitnt, imb diuersitas illa temporum necessaria ca- Iori , & frigori, ut existant, est argumentum contrariet tis qua pugnant inter se: ergo licet produci, non eo seruari sint respective ad tempora diuersa, quia tamen re spective ad idem instans coniungi non possitnt, oppo nemur inter se : ergo volitio producendi completa ipsa productione , dc nolitio conseruandi completa destru ctione productionis , pariter opponentur inter se , dc
in eodem instanti simul in Deo existere non poterunt,
430쪽
Disp. XI. Immutabilitas Dei. Sect. II o
cum in eodem instanti , earum complementa , scilicet productio , eiusdemque destructio simul existere non
I 0. Iam secunda illius antecedentis pars , videlicet, vo p '
litionem producendi priorem , reuocari per nolitionem piicit teu conseruandi posteriorem , reuocari inquam , id est, de-ς. ux pςr
itrui , ne de voce contendamuS. Probatur nam in ea eonseruandi sententia decretum producendi est complexum , ex peria posterioἷς fectione diuina, &. productione Creaturae , nolitio autem conseruandi est similiter complexum ex perfectione diuina , & destructione productionis creatae : Complexum autem ex perfectione diuina, dc productione , prius est, homplexo ex perfectione diuina, dc destructione productionis , nam productio prior est ipsius destructione; aliunde complexum ex perfectione diuina, 6c productione creata , quae est decretum producendi, destruitur per complexum , ex perfectione diuina , dc destructione productionis , quod est nolitio conservandi, cum productio non stet, nec stare possit, stante ipsius destructione. ut per se patet': ergo decretum producendi prius , reciocatur , & destruitur per nolitionem conseruandi poste
1o. Confirmatur , si forte aliquis irrito Conatu tenta-xit , nolitione conseruandi , non constitui destructione productionis , nam in ea sententia negari non potest diuinam liberam volitionem destruendi rem productam constitui destructione productionis ι sicut diuina libera volitio producendi constituitur productione i ea autem volitio destruendi est posterior fe destructiua , voluntatis producendi ν cum destructio, qua completur, si posterior productione, ipsiusque destructio,i ergo in ea sententia saluari non potest, voluntatem diuinam priorem esse irrevocabilem per oppositam posteriorem. Vnde mihi sententia illa semper fuit de veritate suspecta. I