장음표시 사용
531쪽
3 o 8 Tract. II. De Visione beata
dens, est extra obiectum adaequatum intellectus creati si viribus relicti, concedo, supernaturaliter adiuti, nego , dc si mit iter distinguo consequens est incapax propriis suis vi ribus relictus, concedo , supernaturaliter adiutus, dc eleua
II. Instabis nulla potentia valet etiam supernaturaliter eleuari ad percipiendum obiectum , quod est extra illius adaequatam spheram connaturalem , sic quia sensus est extra spheram adaequatam naturalem potentiae visivae, ista nec supernaturaliter eleuari potest ad videndum sonuni, Deus autem in se videndus, est extra spheram adaequatam. naturalem intellectus creati : ergo iste nec supernaturaliter eleuari potest ad videndum Deum. Vnde in El. I 2. Respondeo distinguens maiorem, si tale obiectum sit extra spheram adaequatam naturalem potentiae respectu videt,dud'omnis illius actus naturalis , concedo , si tantum sit respe-Dςumi ctu alicuius, nego; dc concessa minori, nego consequentiam ι quia licet Deus respectu visionis beatae sit extra spheram adaequatam naturalem intellectus creati, non tamen est extra spheram adaequatam naturalem respectu omnis actus, nam Deus unus attingitur euidenter abstractive a Creatura actu naturali, dc ut Trinus attingi potest actu probabili, ut supra ostendimus. Sonus autem n Ullo actu naturali attingitur a potentia visiva, ideoque neque supernaturaliter ad illum videndum eleuari potest. Ratio omnium est, quia obiectum, quod valet aliquo actu naturali attin-gi,absolute non est extra adaequatam illius naturalem spheram, sed intra. Vnde improportio ad aliquem specialem. actum suppleri potest. Idcirco, licet Deus, ut videndUS,.siue respectu visionis, sit extra spheram intellectus creati, quia tamen aliquo actu naturali attingi potest, inde quoque eleuari potest ad visionem beatam, sicut eleuatur ad mi ex obita alios actuS supernos.cto simplici. i Obij cies quarto , impossibilis est visio creata Dei sim- 'hbis ... pliciter infinita: omne Cni in creatum finitum est i talis auia dit .isio sim. te m e siet visio beata, scilicci simpliciter infinita, si possi- μῆ bilis esset: ergo possibilis non est. Minor probatur. Primo,.
532쪽
Di*.XV. Possibilitas visionis Dei. Sect I. sos
quia visio illa specificaretur ab obiecto simpliciter infinito. Secundo, quia, quo persectius est obiectum, eo caeteris paribus perfectior est cognitio; obiectum autem visitonis beatae, scilicet Deus, esset simpliciter infinite persectum: orgo dc visio. Respondeo, concessa maiori, negans minorem, cuius prior probatio nulla est; actus enim non specificantur intrinsece ab obiecto , sed a respectus, quem dicunt ad obiectum, sicut ergo cognitio solis, aut substantiae,sol noncst, neque substantia; ita neque cognitio obiecti simpliciter infiniti, simpliciter infinita erit. Et ratio est,quia creata differentia ab intrinseco limitationem importat. Neque secunda probatio calculatoria, quamuis semper molesta, robustior est. Nam ut aliqua cognitio euadat simpliciter infinita in ordine ad obicctum, opus est, Vt CX parte potentiae minime limitetur, finitas enim, vel infinitas obiecti, nec est sufficiens, nec necessaria ue tam enim infinita cst scientia diuina obiecti finiti, quam infiniti; quia ex parte potentiae nulla est limitatio; ex parte autem intellectuscrcati stat limitatio , utpote finitiue ideoque nullus illius partus, etiam circa obiectum simpliciter infinitum,prodire valet simpliciter infinitus.1 . Instabis, visio beata superaret perfectione infinitas Superare in. species cognitionum substantialiter inaequalium, quarum una csset persectior alia , dc alia ista, dc sic sine termino: tionum Li- ergo visio beata utpote superans infinitas cognitiones,alias
aliis meliores, infinita cisci. Respondeo, conccssio antecC- sio euadat dente , negans consequentiam. Nam ut aliquod ens sim- infinita.
pliciter infinitum sit, satis non est, superare alia infinita entia substantialiter inaequalia; sed necessarium cst, modo infinito superare , aliter homo, & angelus superantes infinitas species inaequales infra se contentas, infiniti in persectione e sent. is. Sed instabis iterum , cognitio superans perfectione, Eiusdem exl- aliam coenitionem, est perfectior illa; quod si cognitio su ut xionii perata sit perfecta ut unum , cognitio iupcran S perrecta de- bustist.bet esse saltem ut duo: Insuper superans persectione cognitionem persectam ut duo, debet esse persecta saltem ut tria,
533쪽
sta. ut quaestionis ne eessaria prat-
1io Tract. II. De Visione beata.
N. sic de aliis: crgo cognitio superans persectione cogntutioncs infinitas inaequales, debet esse infinite perfecta ; visio autem superat cognitiones infinitas inaequales infra se possibiles : crgo erit infinite perfecta. Hoc argumentum fallax est, utpote probans, quamlibet cognitionem , imo,& creaturam infinitam esse, cum nulla sit, quae infra se non contineat infinitas species inaequales in perfectione. Nam, ut ostendi in Physicis, possibilis non est creatura omnium summa, vel infima in persectione substantiali. I 6. Respondeo igitur, concesso antecedente , negans Consequentiam. Ratio est nam omnia creata, quamuis intensione , extensione, dc numero possint esse infinita ; non vero in perfectione substantiali; haec enim finita est in omnibus, tam collective, quam diuisiue , quia creata sunt. Inde ut series aliqua infinita rerum inaequalium superetur, necessaria non est perfectio infinita, sed sussicit finita melior, qua ratione visio superat infinitas cognitiones inaequales infra se contentas, sicut angelus, dc homo superant infinitas specios inaequales sub se contentas; sicut ergo angelus & homo uafinisi inde non sunt, ita nec visio.
possibile sit creaturam videre Deum per
I7. Iota huius controuersiae resolutio petenda est ex L his, quae in libris de anima pro actu vitali statuta sunt: Suppono ergo ex ibi traditis,achum vitalem esse perfectionem ab intrinseco essentialiter ad communicandum suum effectum formalem fieri,&. intrinsece manere in principio a quo fit. Dixi ad communicandum suum effectum formalem , quia ad praecise existendum a parte rei, vel in subiecto aliquo, necessarium non est fieri, & recipi in illo, inde expuli a ratione actus vitalis nutritionem , quia Vnio
534쪽
Disp. XV. Possibilitas visionis Dei. Sect.II. 1 1 r
materiae alimenti cum materia praeexistente, in quo stat nutritio, eadem persisteret, si ab extrinseco agente, nempe Deo, vel angelo, materia alimenti applicaretur praeexistenti, cum ad existentiam Vnionis ex parte extremorum sola indistantiarcquiratur. Idcirco sbias tendentias intentionales doctii esse actus vitales. Dissicultas est. An possibile sit creaturam rationalem, Punctu nesi
verbi gratia angelum , vel hominem videre Deum per sientiam increatam illi unitam, sicut possibile est naturam angelicam, vel humanam subsistere per subsistentiam in- coeatam illi unitam. Dixi possibile nam de tacho nullum
beatum videre Deum per scientiam increatam ipsi unitam, adeo certum est, ut oppositum iudicent aliqui haereticum, alij temerarium, & improbabile alteri. Nec instruitur controitersia circa possibilitatem unionis scientiae diuinae cumini ellectu creato ι haec enim pugna alterius est palaestrae. Quare ut nostrae disputationi detur locus, permittenda est
I9. Prior ergo sententia assirmat possibile esse , beatum Seninxit omvidere Deum per scientiam increatam sibi unitam. Tenent hanc aliqui Recentiores. Imo Ioannes de Neapoli, rinthumani- Ioannes de Ripa teste Capreolo in 3. distinct. I . quaestio. i. Hugo de Sancto Victore opusculo de anima, dc eius scien- Geatam. tia,existimant,defacto humanitatem Christi videre Deum per scientiam increatam. Negantque Ripa, & Hugo humanitati creatam scientiam, ut ostendit Aldrcte de Inca natione disp. 6 I. sect. I. Secunda, Sc communis sere omnium sententia negat possibile, beatum videre Deum per scientiam increatam. Ita Soarius tomo primo in tertiam partem, disput. 24. sect. 2. quem sequuntur commuRiter Recentiores, quamuis tamen Omnium negantium una sit mens,non
tamen eadem ratio. 1 o. Altero primo, secundam sententiam esse vCram. Pro- Creatura viiabant aliqui primo. Quia cognitio diuina, quidquid sit de
creata, essentialiter est alligata, non solum suo obiecto, per seleti in
quod exprimit, scd etiam proprio suo intellectui diuino, ' ςM M.qri obiectum repraesentat:ergo scuti cognitio diuina semel
535쪽
1 i 2 Tract. II. De Visione beata.
unicum tantum obiectum repraesentans , non valet impo-isterum illud , aliud repraesentare i ita nec semel um i tellectui repraesentans, poterit illi, dc alteri repraesentare. o lauditur ri. Sollidum mihi non est fundamentum istud, etenim non ob te ii on minus ligatur substantia increata naturae diuinae, quam
ili'Mione . . . . D O . I. . . .
erignitioni, ,cientia increata intenc UI duuno, utraque enim ligatur
ad potentia per identitatem: id tamen non obstat quominus substantiae increata semel complens naturam , ulteriuS vniatur naturae creatae,eamq; reddat completam,& subsistentem: ergo ne
que determinatio scientiς increatae ad intellectu diu in uob- stabit, quominus scientia increata uniatur intellectui creato, eumque denominet cognoscentem. Nec paritas sum pta ab obiecto ad potentiam est momenti. Tum quia in creatis invariabilibus obteistis, potest cadem cognitio variare potentias. Tum ctiam quia quaelibet cognitio per se ipsam est obiecti expressio, unde vel semper, v l nunquam debet obiectum repraesentare ; At per se ipsam non denominat intellectum creatum cognoscentem, ted media unione physica , unde si ista de nouo producatur, poterit etiam de nouo consurgere denominatio cognoscentis. Neque ob a 2. Probant aliqui secundb, quia intellectus creatus nona. . - -'.ό PQ est denominari cognoscens, ni si a cognitione , quae sit et lesbiniam. torma οῦ intellectio autem diuina non potest e sse forma ergo neque ab illa poterit intellectus creatus intelligens denominari. Infirmum etiam est fundamentum istud,nam increatis sicut est forma cognitio , ita etiam substantia, dctamen natura creata potest denominari subsistens a sub si stentia increata , quin ista sit forma: ergo a scientia increata poterit intellectus creatus denominari cognoscens, etiamsi forma non sit scientia diuina, si nulla aliunde sub oriatur implicantia. 13. Probant alij tertio, quia si beatus Deum intuiti uecognosceret per increatam Dei scientiam sibi unitam, comprehenderet Deum , sicut Deus se ipsum peream scientiam comprehendit : id autem repugnat Crcaturae : Ergo,&c. Sequela probatur , quia scientia Dci increata est comprehensio ipsius Dei': ergo unita beato , sicut redderet 'Dissiliaco by Corale
536쪽
Disp. XV. Possibilitas visionis Dei. Sect. II. s a 3
deret illum videntem,& cognoscentem Ueum,ita & comprehendentem. 14. Eificax non est sundamentum istud. Primo , quia, si-Netiue fie-cut scientia diuina est cognitio, dc comprehensio Dei, it x όν Ei Eris personalitas Verbi est relatio, 3c subsistentia , dc tamen tos Deum. unita humanitati denominat illam subsistentem, quin de- μ' V l. .
nominet relatam : ergo pariter icientia diurna Unita m-na eompre
tellectui creato posset illum denominare cognoscentem, Mosi quin denominaret comprehendentem y tam incapax enim est intellectus creatus effectus comprehendi Deum , qUam humanitas effectus relatae; dc ad communicationem ei
chus formalis capacitas subiecti necessaria est. Secundo,quia, licet subsistentia Vorbi sit sanctitas simpliciter infinita, tamen unita humanitati, non denominat illam simpliciter infinite sanctam , ut ostendi de Incarnatione, dc fatentur praecedentis fundamenti Patroni. insuper licet eadem subsistentia Verbi sit valoris simpliciter infiniti, non tamen denominat Christi merita valoris simpliciter infiniti, ut tenet Aduersarius : ergo licet scientia diuina sit Dei comprehensio , non ideo denominabit intellectum creatum Comprehendentem, quia applicatio creata illius scientiae improportionata est; sicut applicatio verbi respectu meriti humanitatis est cliam improportionata , & in sum ciens ad tribuendam humanitati denominationem simpliciter infinite sanctae., quae Beati per
sequentiam, quia non viderent tanta perfectione, quanta Deus, Deus enim videret per scientiam magis sibi intrin- DEu, νω. secam, utpote identificatam, quam intellectus creatus,qui
tantum videret per scientiam sibi unione distincta coniunctam. Insuper Deus videret per scientiam sibi connaturalissimam; intellectus vero creatus per scientiam sibi indebitam, eiusque capacitatem etiam in genere intellectivosmpliciter infinite superantem. Denique videret Deus per scientiam increatam absque ulla limitationc cx parte in-Tit tellectus. as. Dices, beatos per eam scientiam videre omnia
videret Deus, dc tanta claritate , quanta Deus ipse :comprehenderet Deum. Perm i sio antecedente, nepc
537쪽
vnde repuωgnet creatuis La m videre Deum pervientiam in creatam
utria non prutest esse ab intrinseco
ue 1 Trae II. De Visione beata.
tellectus , secus vero creatura. Idcirco Deus cognoscere dobiectum quanta persectione cognoscibile est , in quo stat Comprehensio, siccus vero intellectus creatus. Dixi permi sto antecedente, quia forte intima applicatio auget cognoscenti claritatem, sicut, maiori applicatione lucis, clarior obiecti visio generatur. 16. Probanda est ergo conclusio communi, & solido fundamento, quia nullum intelligens potest percipere obiectum nisi per intellectionem, quam habeat ab intrinseco , intellectus autem Creatus non potest habere ab intrinseco cognitionem increatam : ergo neque intelligere per illam. Maior certa videtur, nam intelligere est vivere, viuere autem est habere pcrfectionem ab intrinseco , id est cxigentem essentialiter , ad communicandum effectum formalem , produci, & recipi in eodem principio. Minor etiam est Certa, nam cognitio diuina, nec produci potest, nec recipi in intellectu creato: ergo neque potest esse ab intrinseco respectu illius. 27. Obij cies primo , forma communicata subiecto apto tribuit illi suum effectum formalem: scientia autem diuina potest per unionem intellectui creato communicari, Zc hic aliunde est capax ad intelligendum : ergo denominaretur intelligens per scientiam increatam. Restondeo, concessa maiori di stinguens secundam minoris partem tintellectus creatus est capax ad intelligendum per intellectionem quae sit ab intrinseco, concedo; quae non ita sit nego. Et nego consequentiam , quia scientia diuina non potest esse ab intrinseco respectu intellectus creati. 18. Obijcies secundo , essentia diuina potest uniri intellectui creato , eique communicare effectum speciei im- prcta: ergo etiam expressae. Confirmatur. Personalitas ver- hi unita humanitati communicat illi effectum subsistendi , ergo etiam intellectio communicabit effectum intelligendi. Concessio argumenti, & confirmationis anteced cn te, nego utriusque consequentiam: Disparitas est, quia e Gfectus speciei impressae, & subsistentiae, non sunt vitales, unde nec opus est, quod sint ab intrinseca; effcchus vero intelligenti S,. Disiligod by Corale
538쪽
intelligentis, utpote vitalis, neces I)rio debet esse ab intrinseco, qualis esse non potest diuina scientia respectu intellcctus creati.
c An possibile sit creaturam videre Deum potentia, aut visione materiati
29. Tomine potentiae materialis intelligo tam inter-1 nas, quam externas , tam humanas , quam brutas. Dico igitur dissero. Primum, an possibilis sit potentia materialis, quae de potentia absoluta eleuari potest ad videndum Deum visione corporea. Secundum ,- an saltem sit possibilis, quae eleuari posset ad videndum Deum visione spirituali. Dixi, depoιentia absoluta: quia naturaliter id pos sibile non effet , tanquam tertum ab omnibus stippo
3o. Prior sententia absolute assirmat, quam tenent aliqui sententiae Doctores, quibus fauero videtur in hoc puncto valde dubius Augustinus,praecipue tertio contra MaXiminum,c. 26. p sba tu, ' & a. de Trinitate, cap. 8. Posterior tamen, & communis sen- P. Am g , tentia negat. Ita P. Soarius hic lib. 1. cap. 6. P. Arriaga disp. 6.sect. I. docens potentias materiales de facto exi stentes, nec diuinitus posse percipere obicctum spiritualeuepossibilem tamen C si e aliquam valentem praecipere obiectum spirituale , nullam tamen potentem cognosccre Deum propicr illius infinitam perfectionem longissime positam a termino potentia materialis .Quanti autem momenti sit additio i sta constabit ex dicendis. 31. Assero primo , nullam potentiam materialem possie Nulla pote. Quam de potentia absoluta eleuari ad vid dum Deum 'visione spirituali .Probatur primis,quia Deus est extra sphe- potest ad .iram naturalem adaequatam cuiuscumque potentiae materialis, cum per nullum actum sibi naturaliter possibilem iii v. 'Tit a possit
539쪽
ue i 6 Tract. II. De Visione beata.
possit illum attingero: nulla autem potentia vitalis eleuari potest etiam diuinitus ad percipiendum obiectum extra illius adaequatam spheram naturalem Constitutum: ergo neque potentia materialis eleuari poterit ad videndum Deum. Maior perspicua est ex terminis: minor autem mihi certissima , nam sit semel potentiae vitales eleuari possint ad aliarum obiecta percipienda , nulla maneret ratio, cur non posset eleuari visus ad videndum suum , vel illum. audiendum , dcc. quod ab omnibus reiicitur. Consequentia autem bona est. absutio 32. Probatur secunda nostra conclusio. Potentiae mate-οstς' 4 v riales eleuari non possit ni ad percipiendum obiectum spi-
ia, piae lictae rituale cognitione similiter spirituali: ergo neque ad vi-Ueuationis. dendum Deum visione spirituali . Antecedens probatur,
quip. si aliqua potentia materialis posset diuinitus eleuari ad percipi ehdum obiectum spirituale cognitione etiam spirituali, etiam posset eleuari ad cognoscendam honestatem, & tu pitudinem obiecti actu sprrituali, unde ea cognita posset appetitus cleuari ad amandum libere obienum honestum, amore libcro, & spirituali; vel saltem posset
actus virtutum moralium libere exercere, quando omissio
prohibita non esset, quibus posset plura apud Deum brutum mereri: haec autem absurda sunt: ergo. Sequela pro batur, quia si semel una potentia materialis cleuari potest ad unum obiectum spirituale , actu etiam spirituali percipiendum , cur ista, vel alia poterit eleuari ad obiecta , &actus earum virtutum cognoscenda, dc amplectenda, si se mel extra spheram vagari posset. 33. Confirmatur, nam nullus actus vitalis potest communicare suum effectum formalem potentiae, quae non sit ipsi debita, Sc Connaturalis; sic potentia vi sua, quia debita non est, & connaturalis auditioni, denominari non potest ab actu auditionis, audiens; potentia autem materialis debita non est, dc connaturalis intellectioni spirituali , ut per se liquet : ergo nec poterit ab ea intelligens denomi
3 Asiero secundo , impossibilem esse potentiam male
540쪽
rialem , quae posset videre Deum Visione materiali: pro- potetvIema. banda est haec conclusio eisdem argumentiS, quibus praeia xeriali im- cedens. Vlterius confirmatur. Implicat sensatio connaru- , ἡ . GEOraliter attingens obiectum spirituale : si autem potentia visione ma- materialis eleuari posset ad videndum Deum actu male ς Nil tiali , non implicaret sensatio con naturaliter attingens o
lectum spiritii ale : crgo. Maior certa est , quia sensatio, siue actus materialis, quo potentia sensitiva cognoscerct Deum vel quod uis aliud ens spirituale, esset natura sua ex pressio obtesti spiritualis, imo nullius alterius posset esse praesentatio. Maior probatur. Primo , quia ens spiri male non est naturaliter sensibile: ergo neque erit possibilis sensatio , quae id naturaliter attingat ; cum solum sensibile sit obiectum adaequatum sensus, sensationi S, Vt patet. Secundo, quia vel illa sensatio esset corinaturalis alicui potentiae iensitivae, vel nulli λ Si primum: ergo illa potentia materialis, non solum diuinitus, sed con naturaliter posset Deum , & alia obiecta spiritualia percipere sensatione materiali. Si secundum : ergo nulla sensatione sibi connaturaliter possibili posset Deum , aut alia obiecta spiritualia percipere : ergo sicut intellectus eleuari non potest cognitione saperna ad percipiendum , quod nullo actu sibi conia naturaliter possibili pertingere valet, ita nec potentia materialis eleuari poterit ad percipiendum obiectum , quod
actu sibi connaturali possibili pertingere non potcst.
3 1. Obij cies primo. Potcntia activa diuinitus eleuari po- obiectio intcst extra spheram adaequatam , sic lapis cleuari potest ad O,
producendum angelum, aqua in baptismo ad produc n- ad quoi diu dam gratiam intellectus creatus ad producendos actus lv et icci . supernaturales, quos nulla actione sibi connaturaliter possibili, utpote cum termino superno connexa, producere
valet : ergo similiter potentia sensitiva poterit diuinitus eleuari extra spheram adaequatam naturalem sui obiecti,
etiamsi nullo actu sibi connaturaliter possibili possit illud
attingere. Idem confirmari potest potentia passiua eleu bili ad formas supernas recipiendas absque ulla inchoatione naturali ad illas. .