장음표시 사용
161쪽
quodque ab eo quod superabunda donominatur. Quod ad Vfortium, a Xatur primo naXagoras, tum quin folli solentiam principiorum, tum quia partium Solon fiam Ruforf5 in via nim sua nihil ori Cognoscibilo tum quin Contingore totum quantumoumque osso eoundum magnitudinem et parVitatem, si artes dolorminatam quantitatem non admittant tum quin si Ogrogatio stabit, non erit quodlibo in illo rosiduo quo sogrogatio 1 nota St, Si 10 oro non stabit, serunt infinita in infinitis infinitius, quod os valdo absurdum tum quia vanam montem introducit, utpoto impossibilia quaerentem nunquam enim feeiSSO O- terit segrogationem quam Somol Ordit os faeero, et secundum quantitatem, Cum non Sit minima magnitudo, of 15 Secundum qualitatem, quoniam insoparabitos Sunt assio- nos) tum fandom quia similia X similibus sompo si ori dieit, On Considerans quod quamvis lutum dividatur inluta, non tamen lateros in lateros et domus in domos Melius orgo dixit Empodoolos finita constituens.
Cum antiquorum cribrari sententias , de prineipiorum veritate determinare instituit, et primo quantum ad eorum contrarietatem speetat.
Id Vero, inquit, quod X antiquorum sonsontiis otioi-25 mus, os quod omnos contrarietatem in prinoi piis agno-Seunt, ut per eorundem positi Onos inducendo os manifestum. Et quid om non in ration o. Sunt enim principia prima quaecunquo ita es liabon ut X aliis non fiant, o alterutris non sant, set se iis omnia fiant porro prima oontraria
162쪽
sunt eiusmodi. Qua Cum sint prima, non fiant, aliis oportet eum in contraria, non sum do communi substantia; Cumque omne quod fit o suo fiat contrario Vol modio, of Omne quod Corrumpitur in Contrarium corrumpatur Vel modium ut tum in simplicibus, tum in compositis quae fiunt os manis stum), sequitur ut omnia fandom fiant X his contrariis, tandoinquo ad prima lino Contraria redueantur ni Versa. Liose autom omnes in no QOD Voniant quod contraria faciant i principia, tanquam non ration TV10 ducti, sed oritati coacti, issem quia ultorum Sumunt ut melius altorum ut dolorius difforunt famon quia alii priora Seeundum Sensum, ut qui Calidum se frigidum di xoro otapud istos principia sunt singularia), alii secundum intel-Jootum priora et notiora OSuere, ut qui rarum et den Sum, a magnum se parvum, litem et amicitiam os apud istos principia sunt univerSalia.
Secundo quod ad eorum numerum attinet.
Consoquon est, inquit, de oriandom umor deformi - 20 naro. Primo igitur non est unum pri Deipium, Cum Contrariotas Xigatur in principiis Soeundo non sunt infinita, tum quia Soeundum hanc iam impoditur Atquo tollitur Solontia, tum otiam quia melius eum principiis dolorminatis roriam positi Sal Vatur per Empedoclem, quam Cum infini-25 is se Ana Xagoram Tortio non sunt duo Contrarium enimno produeit alterum, ne produeitur e alterin neque enim discordiam concordia facit. Quarto debent esse tria unum quippe, quod non it Contrarium, contrariis os subiiciendum quod cum X illis duobus non sit os o oo cum illis
163쪽
sint universa, non minus iis prinoipium os dicendum. Quinto non sunt plura tribus , idque tum o parto contrario TVrum S manifestum , tum etiam e parto ubi poli. X parto quidem contrariorum, quia etsi sint plura Contraria moratn- mon omnia semper se in Omnibus manent, quod maxime conducit ad hoc ut prima sint prinoipia, sed sunt e prioribus plurima Dulce quippe et amarum, Sperum et lene, iuXtn Parmenidi sontontiam coaliditato sunt atquo frigiditato. Aliud igitur duobus ipsis addoro non est noceSSΘ EX BΓto 1 otiam subiecti, quia ad omnem transmutationem naturalem sufficit unum duorum contrariorum subieetum. ISti Consideratis tria osso elemonia rerum idobitur, sicut et aliorum dogmata constare nolunt, licet horum prisol duo agor et Unun pati, OSteriores Vero duo pati Voluerint.15 ARTICVLVS III.
Terti ad venandum numerum et quidditatem priueipiorum pluriina fundamenta iacit.
Antequam, inquit, rinei piorum propriis I)eculemur, quaedam Osferunt praeponenda communia. in orgo 20 quattuor division0s quinque illationes Di Visionum orgo vprima St, quod eorum quae fiunt alia CompleX sunt, ut inmusicus homo is musicus homo alia incomploXe ut homo fit musicus Soeunda oorum qua sori dicuntur alia
manent post transmutationem, mi Subiectum transmuta-25 tionis, o do ipso dicitur hoc fit hoc, ut homo fit musicus,lico aliquando dicaturis lapide fit Mereiarius, non autem lapis fit Morcurius alia non manent, ut privati forma oadvoni sentis, o do hac dicitur X hoo sit hoc, ut X immu-
caliditat , sunt ri inmusicus in musicus 27 fors formao advonienti O megii forma adveniente
164쪽
sie fit musicus. Tertia eorum qua fiunt alia sunt portra Manutationem ut Statua se aere alia per appOSitionem, ut aeservus X lapidibus alia per abstraetionem, ut Mereurius e lapide alia compositione, ut tomuS alia altera tione, ut qua vertuntur secundum matoriam in quibus omnibus sempor est aliquod subiectum. Quarta eorum quaesori dicuntur alia fiunt simplicitor, ut Substantia cuius Stgeneratio et Corruptio, Qui faetioni materia prima subiicitur alia sunt secundum quid, ut accidentia quibus subit 10 citur ubi odium in otia. Illationum ero primu St, quod in omni transmutation naturali sto Subiecto transmutationis dicitur lio fit hoc, quia hanet. Secunda, quod do privation dicitur proprie X hoc fit hoc quia non manos. V Portia se diotis duabus, quod privatio atque Subieetum non 1 sunt idom secundum rationem, quumVi Se Undum Umerum. Quarta, quod in Omni transmutatione naturali duo puta subiectum atque privatio praecedunt et luo nomposubiectum atque forma in re faeta permanent. Quinta, qUaeeOΠSequitur quartam, quoci duo Sunt principia per e, ut 2 puta quae in re facta permanent tertium S per a Ceidens, quod non erSeverat SeXta, ut priΠeipia duo per Se tria,
Si Connumeretur il Sum per a Coiden S; quorum quidem Sub ieetum S unum numero, duo ratione Septima, quod Contrariorum alterum, quod Stior a Coidens, Non Si quodaminodo25 110cessarium Suffiei enim alterum contrariorum quandoque a Sentia Sua atque praesentia mutationem eis Core.
Quarto ex conditionibus eorum infert uniuscuiusque rationem.
Os sors anilom ut X ius fundamentis os manifestum)30 0finition in matoria se privationis et do formae, Se ip-
165쪽
Sum XCuSat, ratione i non dilueta. Dicit ergo maforiam Dr1 primum Subieetum, . o quo fit aliquid primo se se et non Soeundum neoiden S, . eum insit, . CognoSoibilo per analogiam ad tormam. i. pars SubStantia thySicorum, 6. De simpliciter en S, Deo SimplieitΘr OB NS, T. appetenS formam, ut foemina arom, . ingenorabilis, cum se ipsa omnia, . in Corruptibilis, cum in ipsam Omnia. rivn-tionom dicit '. 0 qua fit aliquid primo secundum coi-donS, ΠΟΠ e Se 2. OD Xtan in facto, 3. Cognoscibilo 10 oeundum negationsem formae eum disposition ad ipSam,
rabilis, quia principium, . non Corruptibilis, quia non in principium evanescere enim potiu dicitur, Seu CeSSBre),1 9. quoddam ad malos olum portitiones Formam oro quid Sit, quomodo Sit, et quam multipleX, determinaro poetas ad metaphySicum, praeterquam quod do corruptibilibus in posterioribus considerabitur. Hao o Aristotelo. Porro si qui . formam, quae est hySicum principium, ut duobus 20 aliis rospondet principiis, nosse desiderat, poterit eam Sumero X onditionibus tum oppositis tum Similibus pra0diolorum Est ergo prinoi pium Q. Mans osso simplicitor. V2 immodiato primo subiooto ad Veniones 3. X quo fit aliquid per Se 4 in o nota permanens, 5 ad Cuius analo-25 iam maturin est cognoscibilis 6 par substantino physicae, . ingenerabilis, S inoorruptibilis, . quoddam divinum. optimum et appetibilo.
166쪽
ART. d. Quid sit natura definit, de qua num sit quaisret insensatus.
Cum naturae pocio inSinuarit Arist. Daturno uno donnitionum intoniat. Primo igitur eorum qua Sunt divi-Sionom adducit, inquienS: alia sunt a natura, ut simpliciat corpora se se iis formata alia ab alii causis, ut Voluntate, ea Su, fortuna et Si qua sunt caseioris. Secundo assor dissorsentiam istorum ab aliis, inquion qua Sunt nnatura intrinsecum, quae Vero ab alii Causis sextrinseoum principium agnoSeere Tertio natura dosnition m in fori,1 naturam inquiens ,sSe prinoi pium et Causam motu et quieti S in quo est primum, per Se et On secundum GCi- dotis. Quarto naturalium definitionem dicons naturam ha 1Ο bentia sunt, quas huiusmodi principium haboni. Quinto ea quae Soeundum naturam Sunt definit, hau inquions esse 20 of quaecunque Seeundum naturalibus insunt, ut igni
17 bbicinio ostituit dicens a diem
167쪽
HGURATIO PHYSIC AVD1ΤVs. 155 sursum ferri. Tale Voro principium intrinspoum esse ridiculum Ss Stendere, eum nihil ipso magis Xto mani- fostum.
Naturam duplicem et quodammodo triplieem esse.
Haec, inquit, natura duplo est principium, materiavidoliose at tu forma Matoriam quidem Ss naturum Ss manis stum, tum X hoo quod primum informo ubi potumma Ximo natura Xi Stimatur, ut X looto utroseonio oola - 1 rat Antiphon, et X auro quod in aquam et ligno quod in torram vortitur alii tum otiam X antiquorum Communi sententia, qui Sane totam rei substantiam atquo naturam utpote Unum perpetuo manens, Upra quo infinita forma ovariantur materiam SSe credideriarat, 'HOS quidem per 15 pueros patrem a matro non distinguente. figurasse poSSUmUS. Formam quoque naturam SSe primo X hoo quod
ipsa inhia Dalfuralia distingi sit atques donominat, laudo 1'alitor quam artificialia donominet ars secundo se hoc quod a forma similitudo ab agonio in assum et a produoento 20 in productum transmittitur fortio e eo quia Si materiam, propter quam a turalia Sunt in potentia, naturam dioimus, Cur non maiori ration formam, Cuius morito sunt in notu - quarto quin idoo lignum non uotulum eSS natura diosebat Antiphon, quia non potulus sed li-25 num per generationis notum rodit Formam igitur sub- Stantialem naturam dioimus, quandoquidem o homino fit homo. Privationsem quoquo si cui naturam appellare libuerit, non satis aborrat, si forte aberret privatio quippe
168쪽
156 IORDANI BRVNI forma qua abiicitur ost. Orro utrum in genoratione Sub stantiarum forma substantiales contrarientur, OSte Vi
Ex hoc quod est determinatum quid et quotuplo Sit natura, ;mnit ansam addueendae differentiae inter physicum et matheanatieum.
Dis sorunt, inquit, mathsematicus a physico thysicus
enim formam eum maiori l consiliora atquo motum undo 11'eiusdem ratio ost, voluti do simo. Id quo tribus manife- 10 stamus rationibus. Primo enim, Si Cut RrS, quae naturam imitatur, domus materiam Considera atquo formam, ita otiam ipsa natura, Cuius est odi Ssequa Secundo, quin seiusdsem facultatis si nem et a qua ad ipsum Condu- eunt Spoeulari. Tertio, quia pius tum solentia os utriusque 1 rotativorum habor rationem Mathomaticus autom qui duplicis est onoris altor nim est non puruS, niter Vero
pHI HS qui non purus est, determina quid om formam ad materiam, sed non ad sensibilom, quatenus ossentiato rei constitutivum principium Xistit, ut patet in perSpecti VI, 20 musica et astrologia; qui pro purus os o nillil habens physici amno, a materia prorsus abstrahit atque motu, quemadmodum in arithmotio pato et goomptra Hi tamen abstrahens, ob id ipsum quod abstrahit non os falsus; aliud nim os si hoc in illo, aliud si ho sesso Sine 2 illo quis ConSideret.
169쪽
Convortitur ad causarum genera in naturalibus ontemplanda.
Hinc, inquit, ad rorum naturalium arundemque solontia causas numeranda dosinienda Squo QOD Vertamur. Harum orgo considoratio os primo quantum ad earum n-tiones prima namque est maiorialis ausa, o qua et de
qua aliquid si hoc pacto ut insit; oounda formalis otoxomplaris os rati, ipsius quod quid irat iss fortiat agens est, unde principium mutationi primum quarta
finalis si, cuius ausa et gratia uius. Soeundo quantum ad earum proprietates, quarum prima quod eiusdsem volsunt plures enia Sao, secunda quod di VerSimodo Sunt divorsae, tortia quod sunt sibi invision causae, quarta quod eadem 1 potos sesso Contrariorum Tortio quantum ad parum Suffcientiam, eum omnos Causae ad Stas reducantur ad primam senim roduountur olemonia Syllabarum, materin B Sorum, elementa miXtorum, et Suppositiones Onolusionum ita ad iocundam tofinitio, iompositum, iXemplar it ad 1 HV 20 fortiam somon instrumonium, ollieulum, dirigeDS, CONSilians ita ad quartam Verum, si Tntum B ΡΡΗΓΟΠS, medium, ultimum, modi Ooro Summumque bonum. Quarto quantum ad arundem modos seu disti notiones, quarum prima Causarum alia prior, alia OSterior Seeunda parum 25 alia se so alia per accidens fortia alia ComploXa, alia incompleXa quarta alia ut poton Seu Virtuto, alia ut pe-
170쪽
ra11 Seu notu Sod primi se modi or duos istos ultimos duplicati seddunt duo locim. Quinto quantum ad earum regula S, quarum prima est quod ea HSa in aeti particulares simul sunt eum suis offoctibus, Causae Voro in potentia ΠΟΠ sunt simul; secunda quod in solentiis poculati Vis Summam oportet auSam quaerore tertia quod causa universales do universalibus asserendae, do particularibus Vero partieu
10 Transit a i causas per aegidens casum atque fortunam, quae ire naturalia VerSantur.
Causam inolentem occultam duplicon intolligit, fortunam Videlicet atque casum, pro inuarum consideration 1BJdirigonda primo aliorum opinionos ad dueit. De quorum primis dicit os dubitaro in no no . tum quin omnibus 1 so deforminatam adsignaro Causam non difndunt, tum
etiam quia de antiquorum sapionium numor nullUS Xtat, qui talom fuserit compleXus considerationem De Soeundis inquit os an maXimam faeero CRUSum, quorum ΠUSost X fortuito Conoursu multa omponens et genoran Em-20 0doctos D fortiis sit eos liano longo maiorem neor Causam Democritus nim fortuit atomorum OneurSH ΠΟΠhao inforiora modo sed se ostolum ipsum os omnia constitui vult se ordinari, imporito animalibus se plantis dolo minatam, divinioribus autem atquo sompitornis indoter-25 minatam in causam tribuons. De quartis ait os habero fortunam Causam nobis in manifestum, of on quoddam divinum atquo felicius.