Jordani Bruni Nolani opera latine conscripta publicis sumptibus edita

81쪽

SUMMA TERMINOBNM METAPHYSICORUM. 1

Ρ0S); apud plure Vero Vel omnes, aut simpliciter aut Sapientes. Ρarti l cularis vero alia est divina, alia sero humana. ατ 1 GPrima eroditur simpliciter se absquo dubitatione, cum Creditur Ses di Vina nempe non X porsual si ono, sed X SUM roi voritato ita 80 habotis. Humana vero alia Si probata,

sicut magistri erga discipulum, quoadusquo fuerit discipulus oporto senim discontem rodoro); alia est improbata, sicut eius qui didicit se qui non os amplius in ordino akusticorum, sicut OX institution o Pythagorion, in quorum Scholis, 10 0Stquam biennio uorant auditoros, discipulis licobat interrogare et disputaro. Auctoritas tandum alia resolvitur ad principia rationis of Sensus Vol veridica intelligentino rationum, et in ea domum est onsistendum alia ad aenigmata, Somnia et praeStigias, et hae OSDeontemnenda. 15 Auctoritas doniquo alia ostis virtuto veritatis ad Orodenda et intelligunda, si out philosophorum o Omni generi Snpientum alia Vero e Virtute rerum agendarum, OVendR-rum et gubernandarum, Sicut principis vel tyranni aliaeS e utroque principio, sicut boni rogis o Dol. 20 LI. FIDES.

dioitur idolis alia os circa cognition om et neo S dupleX, theologica et philosophica Theologica est cortitudo quaedam primorum quorundam principiorum, qua illis por25 s habuntur manis sta liuot nul in ratione comproli sensibilia), quia a superior intelligenti Sunt XΡreSSn, quae neque decipi nequo decipore poteSt; hil OSOphion Ver est ertitudo quaedam se his qua per Se ad SonSum et ad oculos

82쪽

72 10RDANI BRVNIechabitu primorum principiorum sunt i manifesta. Ita tuo Tifidos, sive theologica si V philosophion est circa principia indubitabilia. Et has distinguitur in implicitam os Xplicitam implicita fides os consoquentiarum et OnSequuti O-5 Um earum, quae X habitu primorum prinoipiorum deducuntur in eo enim quod roditur hominem maius OSSO

anima est implicita fidos, id os habitus illius principii TR

primi totum os maius sua parto'); alia est Xplicita, Sicut eXpressio istiu propositionis oeundum se Seeundum Seho- 10 lasticos thoologos fidos implicita os in infantibus et plebe, qui in Virtute parotitum os maiorum, quibu Subsunt et quibu obtemperant et quorum munerum Sunt arti dipeS, credor intolliguntur a quorum rationem non habent Deque Videntiam; Xplicita est, qua in Sapiontibus et do015 foribus. Distinguitur otiam in Vivam et mortuam etC. LII. EVIDENTIA.

Evidon aliquid dicitur vol o fido tantum, o hae volthoologica voi philosophica ut istud dicitur in primo gradu, et ho os o duobus sensibus, qui sunt principia disci-20 plinae, o visu vi dolico se auditu ubi visus obses sesso do visibilibus, auditus do invisibilibus); alia os Conclusio

con Sequuntur X his qua habsentur por dot ovidontiam. Crodibilium sola principiorum dicitur osse intellectUS, ΟΠ-25 clusionum oro sesso solontia undo i sciuntia 40finitur habi GR tu conelusionis per domonstrationem aequiSitHS. Haec Videntia is dupondons ab illa undo illa comparatur Soli,

83쪽

SUMMA TERMINORUM METAPHYSICORVM. 73

EIUSDEM PRAXIS DESCENSUS,

Doseondit sens primo in substantiam por Ontra otionem differentiae, qua est iuxta fortium modum per e, Cui HS morito subindo oscondit in os, quae sunt in Substantia, Cum SubStantia, circa substantiam os univorsa litor do SubStantia praedicantur, prinoipia, partes, genera, disse-rsentia se modi Distributionsem seorum qua do substantia dicuntur et do accidonio praedicatorum, fusius in Seeunda 1 huius voluminis parto proposuimus t uno formationem 'PB Gistorum, qua definiuntur entia metaphysio et ea quae media sunt inter metaphysica atquo physica principia et 11-tia, Xoroebimus. Ormabilia Sunt Deus Seu mens, intel- leotu Seu idea, amor seu anima mundi. Itaque iuXta tria

15 haec pars ista ultima in tros applicationus distribuitur.

DE DEO SE MENTE

84쪽

T IORDANI BRVNIII VERITAS.Cuius oritato omnia Vera Sunt, quia Si Dou Vere non

esset, nihil esset vorum, unde ipso veritas est ipsa domuius fonte alia plus et minus, ominentius os summissius sunt in ordino rorum, ut de illius Veritato magis atque minu pariticipant A quo quanto amplius longantur ad inlimum naturae Seniae gradum spropinquantia, minus habent Voritatis o plus vanitatis, usque ad fundum Scalae, quod dicitur vanitas, malum, tenebrae simplieiter Vero Vnnum 10 nihil os positivo advorsum simplieitor Verum Is Sum Stianum, quemadmodum in omni genere maXimum est unum; se hau veritas est unum Simplicitor atque Super omne ge-ΠUS mnXimum, ConSequenter ipsa maXimita S, qua in Singuli maXimum et Verissimum est unum generibus omnini quae sunt infra maXimum se sub maximo, infra simpli lci 4 4 ter Verum, Sunt partiei pation Vera, id est participia veritatis, et propt0roa in illis coniit cor os distinctionsem in TOR ter participan quod est non Veritas, o participatum quod est Verita S participans quidem, quod si Sicut materia O-20 fontia poseptiva et subiectum, et articipatum, quod Stnntur et poetes. En ergo ratione, qua aliquid participat

que si nihil propterea falso diceretur non ens Simpliciter, Sed os non ens oeundum quid, quod appositiSSime appel-25 latur vanum undo divina os conssenda illa sententia ofValde metaphysion, quae est Vanitati subiecta est omnis creatura', id est omnis natura prooedon Seu dependenS. Absoluto igitur os simpliciter vorum et veritas est Deus

85쪽

III. TONITAS.Cuius bonitato omnia sunt bona, sicut uius Veritato Omnia Vera, ut proXim dietum, mutatis tantummodo dictionibus. Si enim o omnia praetor ipsum participia sunt

mali, quia distinguuntur in id quod si bonum o id quo

os bonum, ubi illud quod ubi sectum bonitatis seu sesso boni non os bonitas equo bonum. In omnibu enim praetor primum os disti notio eius quod est et eius quo est, Seu Ss of Ssontine. Eon autem tum naturaliter, quia a10 bonitato illius naturali omnia a boni bonum SS naturR-lo ut bonitato illius morali, qua ist in institution frespectu et notu ad Creaturas rationatos, Omnia sunt bona bonitato morali. Et i has os duplox altora consistit in 1 M logo insita in ordino naturao, in qua Onitnte omne geΠ-15 os possunt consentire altera qua Consistit in Ordine supernaturali, Secundum quam bonitatem quidam tantum, quibus revolavit, boni Sunt.

IV. PRINCIPIUM.Ρrincipium omnis principii, irinoipium anto Omne 2 principium, a quo et post quod omni ratio, Vis et offectus principiandi demanat. V. CAUSSA. V oCaussa omnium Caussarum efficieUS, per qHam et ropter quam, in qua et Sub qua Omni CRUSSant.1 o M: tum moralitur, quia G ra causarum M

86쪽

76 1ORDANI BRVNI VI ELEMENTUM.

Elomotitorum ordinator, dispositor, ompoSitor et distinctor, indo primarum partium universi sortes et Otius mundi constitutioit archiloctura fabricatio dorivatur. VII. MATERIA. Cuius operationi universalis materi SuboSt, quam ad formationem omnium Specierum ipSe promovit, quamque subindo ad particularium generationem, iuXt innumerabilium individuorum vicissitudinom a subordinati caussisl peragendam, per aeternitatem seculorum destinavit.

VIII. QVANTITAS. Qui infinitus infinita potontia, sapientia atque boni fato, infinito sibi ubi octo in spatio, infinitamque poteri TSI

tiam Suseoptricom sui nolontissimo osecundavit atque foe- 15 cundat, ut sicut ipso os infinitus intonsi vo totus ubique, ita etiam pro captu invoniatur infinitum Corporeum Seu materiale, quod Variis partibus, Variis in locis spatium et materiae appetitum Compleat et Xplent. IX QUALITAS.20 Exploat autom non solum magnitudinem atque CertoS fine unieuiquo praescribsens, sed etiam potentias naturales atque facultatos naturalesquo dispositiones, quibus ad ageΠ-

1 spadium M

87쪽

clum et pationilium in Composita rursum et 1figura uni-Cuique proprias atque formas insculpsit, inscripsit, insevit et appinxit, unde supersi ei tonus tanta rerum arietas tum

ter quam lutum sub manu figuli, lignum sub manu fabri lignarii, et unaquaeque materia disposita os sub voto tilosinittion proprii opificis qua stantes intor possentiam Suillam activam atques lano passi Vam aetatione, aeSpe tul atque consensu sequitur ista puteioohia, isto notus, haeo apprimo commendabilis constitutio in universo os in partibus uni VerSi. XII PERFECTIO. Qua omnia ita sunt constituta, ut molius non ullo 2 pacto constitui possint of ordinari, quando unicuique pro sua capacitate et propriae pesti ei conditione, pro Datura, Virtute, notione, Susooptiono, formatione, duration est elargitum, quandoquidem coonditionibus maioria subi00-ta tum Seeundum Speciem, tum oeundum numerum, nihil 25 est quod a quoquam possit vel digne adimi Vol digno apponi, iuXta quom sensum dictum estis Moso, omnia osso

Vegetantur correcyge cf. p. 73, 24 G 9 sq. adsentiunt, adstipularituri 25. 26 apponii opponi M

88쪽

78 IORDANI BRVNI

valdo bona haud quidem si ad singulorum Votum et appetitum spectemus quandoquidem singula in praesenti Spoei et numero desiderant porpotuari), sed si ad ipsius univorsi ordinem pectemUS. XIII. COGNITIO. Ipso est luX, tum Omnia id sens, tum omnia videre faciens, quem nihil latet quia quemadmodum quaecunque sunt, illius praeSentia sunt, quo absent nihil ossos Ita of

unedunque OgΠOSciant, Videns, O NOSCuntur utque Vi- 10 ontur, sub illius lumino claritatem atque Videntiam Concipiunt, Cuius cognitio neque Sensus est, sed sonsum faciens, ' a Rnoque rati est Sed rationem ordinans j Seu promovens, πτnoquo intellectus rationis opus ConsequeΠS, Sed men OmnΘm intellectum, ration om atque sensum anteeoden et Super- 15 astans, lux inaccossibilis omnem lucem terminans a nullo torminata. XIV. VOLUNTAS. Hac cognition o tuo praeVia omnia Cognoseonte t-

quo distinguento et uniuscuiusque rei aptum atquo digni-20 fatem cognosconio suocedit actus illius voluntatis omnia porsiolontis se ad bonum optimumque finem dirigenti S pro-moVentis et perdueontis qua Sano VoluntRS, Cum Omnipotens Sit atque omni solens, non potos irregularitato ulla praeVaricare, quin potius ipsa est ipsissima rogula, reeti-25 uno at tuo iustitia.

14. 15 suporans G 24 raovaricari e forse per errore lavroseo

quia G

89쪽

XV. RELATIO. Ipso in sua absoluta natura, SSentia atque Substantia,

simplicitato, immaterialitate absconditus, oeultuS, Sibi quo soli notus, nulli vel attingibilis Oroatura innotuit por rospectum, habitudinem et relationem illam, qua Se ipsum robus communicat, diffundit et quodammodo impertit, undo nomon habet Creatoris, patris, domini ol dominii, pulchritudinis, optimi maXimi, potentissimi, Sapientissimi olo. Sub quibus rationibus ipsum realtura Cogno T M. 10 cor lioset, et ipSiu actuato osse necessario inforro Si quippe Sunt pulchre facta, mota, ordinata, concordantin,

num et plantaram sensum fontium et radicum colligoro 15 cogimur. Itaque duplici respectu Xistente, alter quo DeuS ad possibilo se inclinavit, set altero quo possibilia ot 1 focta ad Doum ordinantur Soque X tollunt, primum Uidem mundus est productus a Deo, Secundo Deu QOgΠOSCitur a mundo.

20 XVI. ACTIO. Actio illius, ut consequitur essentiam atque potentiam, os infinita se subi0otum sequirit innuitum, quam quidem 'VS GeSSe eeeSSe St, ut omnes tum theologi, tum principes philosophantos intolligunt; sed illius actum quidam collocant2 in ipsa divinitato, ut infinitum patrem infinitum generare filium Sserant, ompo infinitam montem infinitum intol-

26 infinitam montum, infinitum intollectum M

90쪽

IORDANI BRVNI

lectum, et X hao rotatione patris et filii cognoscontis of cogniti, vicissitudina liquo quadam seu Vioissim commeante relatione, Complicentia illa cognoscentis et cogniti propter comportam infinitam pulchritudinem, quam pater in filio, filius in patro unicam contemplatur, sequatur infinitus illo amor utriusquo noXus, ita ut non in tria numina substantialiter distincta, sed unus seu se ipso S ipsum G M

XVII PASSIO.10 In quo multa passio, sicut nulla passibilis qualitas, nulla materia, nulla physion Subieetio, nulla recepti propior simplicissimam potivitassem et notualitatem possimus a S-

SereΓΘ HB eo enim Omnia eorum Sunt, quae Corruptioni Sunt obnoXia. assio enim in os ad alterationsem, alteratio tan-

15 dom ad corruptionsem perducit, neque perfectiva passio illi congruere potest, qui nihil habet quod ab alio accipiat.

XVIII. Aug. XIX. AcCIPERE. XX. HABERE. IpSe Si fonS, a quo emanat Omne donum. portento enim illo manum suam omnia implontur bonitato. id ost20 entitate, Veritate, perseetione, a quo omnia accipiunt quidquid haboni. Sicut nim nulla natura est e Se praeter illam, ita equo aliquid habo a se, sed totum ab illa, undo et On Sequenter nihil orum omnium, quae Sum HS aliquid tanquam nostrum habemus, sed illius Sunt et nostra et nos 2 ipsi. Ideoquo ipso absoluto est Dominus, ipso omnes diVitia se omnis plenitudo, cui nihil post substantiao, boni

complicentia scio complacentia M ac complication G cognoSeontis ci cognoScentes ut om G 12 sq. possit asseri emenda