[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

211쪽

diei Dominus. Atqui ideo illos puniri portebat, extremasque poenas, intolerandumque subire supplicium, quod post tanta in sui gratiam sucta miracula, accepta lege non meliores evaserint. Verum hic non poenas ab illis expetit; imo et majora quam prius pollicetur. Oporteret igitur

hodie hujus dissicultatis solutionem asserro. Sed quia ad

aliam rem nos sermo invitat, et ita volumus vos instituere,

ut ne a nobis omnia discatis, sed a vobis ipsis inveniatis, hoc vobis quaerendum et inveniendum relinquo. Si autem viderimus vos perquisivisse nec invenisse, tunc et ipsi manus porrigemus, ut facilius invenire possitis, et Apostolica loca, in queis maxime thesaurum et dissicultatis hujus solutionem invenire est jam vobis praenuntio in epistolis nempe ad Romanos, ad Galatas et ad Haebreos hoc argumentum tractans ille dissolvit, et studiosi quique poterunt, epistolas illas adeuntes, solutionem illam invenire; si tamen insequentibus diebus, intempestivis coetibus, inutilibus colloquiis non vos dederitis; sed dictorum me dilationi operam dantes thesaurum osso deritis. Hoc interim in solutum relinquentes ad sequentia progrediamur. Quaenam illa sunt . Quoniam hoc est es tamentum, quod dispo-anam vobis, dicit Dominus Dan leges meas in mentes eorum, et in cordibus eorum describam eas. Et non do acebunt Unusquisque civem suum, et Unusquisque fratrema suum dicens : Cognosce Dominum quia Omnes scientyme a parVO Usque ad magnum eorum, quia propitius eros iniquitatibus eorum et peccatis eorum, et iniquitatum eorum non recordabor amplius. Cum dixisset Vetus Testamentum, quod dedit cum dixisset novum, quod daturus est hujus pulchritudinem describit, ipsiusque characteres ostendit, et insignia frequentia apponit, ut scias quanta sit disserentia Novum et inter Vetusa disserentia, non

212쪽

contrarietas quanta novi exuperantia, quantus splendor, quantus fulgor donorum et gratiae. Quinam ergo sunt novi characteres et Dan l ges meas in mente eorum, et in scordibus eorum inscribam eas. Vetus nim Testamentum in tabulis lapiduis scriptum erat; et quia prima tabulae confracta suero, alias rursus paravit et cum ibi litteras insculpsisset, descendit Moyses insensibilitati recipiuntium natura similos tabulas labens. IV. Novum autem non ita. Non enim tabulae insculptae fuerunt, cum Novum os tamentum datum est; sed quo modo et qua rationes Audi Lucam narrantem Erant somnes unanimiter in eodem loco, inquit, et factus esta repente do coelo sonus tanquam advenientis spiritus Ve-

hementis. Et apparuerunt illis dispertitae linguae tanquam vignis, et sedit supra singulos eorum. Et repleti sunt Om-nnes Spiritu sancto . et coeperunt loqui variis linguis, , prout Spiritus dabat loqui illis . , Vides- ne quomodo jam olim Propheta hoc clare praenuntiavit ita loquens:

u Dan leges meas in mente eorum, et in cordibus eorum hinscribam illas , Spiritus enim gratia a Deo data, in mentibus eorum deposita, columnas illos esse cit viventes, et gloria mentem adumbrat . quia missus est ad praedicandum, Ion in sapientia orbi, ut non vacuetur Pu Xs Christi Et rursus, a Stultam socii Deus sapientiam η hujus mundi, ubique crucem circumversat. Quia enim , inquit Judaei signa petunt, o Graeci sapientiam quaerunt nos autem praedicamus Christum crucifixum Judaeis quidem scandalum, gentibus autem stultitiam;

vocatis vero Judaeis et untibus Christum Dei virtutem et Dei sapientiam, quia quod stultum est D i sapientius hominibus est o quod iussi inum est Dei sortius est io minibus, stultum Odi et infirmum Dei crucem vocans. on

213쪽

luia stultum nam quid hoc sapientius P non quia infit. mum quid enim hoc sortius P Sed incredulorum opinionem annuntians, quam ea de re habuerunt. Quapropter superius dicebat Sermo enim crucis pereuntibus stultitia est, salutem consequentibus Dei virtus est. Sed non a pereuntibus his de rebus judicia serenda sunt. Quandoquidem ii qui infirmantur mel acerbum eSSE Utant Verum hoc morbi signum est, non mellis crimen. Ita et crux

externis stulta res videtur esse; sed non est. Deinde postquam ostendit non modo non stultam i m esse, Sed admodum Sapientem, nec modo non infirmam, sed admo dum sortem ejus praeclara gesta comparat cum Creatione, cum Veleri Testamento, et cum externa Sapientia : et OS-

tendit, quod ea quod neque interna scipientia invenit, ne que X lerna, neque a creatione multi hominum didico runt, neque Veteri Iestamento lucrati . hoc quod stultum et infirmum esse videtur, potuerint quod videtur, inquam, non quod est. Quapropter cum o rebus ipsis demonstrationem habeat, cum fiducia multa ad pugnam exit, primo contra externam sapientiam dicens, ibi sa-

, pions Quid sibi vult illud, hi sapion. ac si diceret, Ubi sunt illa philosophorum, tibi rhetorum, ubi sophistarum, ubi scriptorum Facessunt omnia ac perierunt,

et evanuere. Nam ita splendida fuit victoria, ut illa amne compareant quidem. Ideo illis omnibus sic tanquam pulvis dissipalis, interrogat et ait bi sapiens Apparuit crux, et illa omnia soluta sunt. Insonuit praedicatio, et sa-cilius quam araneae tela dissipata sunt. Ubi sapiens ubi verborum fastus ubi facundiae pulchritudo ubi sophis matum gravitas ubi vorborum vis ubi lingua acutes tibi

conventus et consessus P Illa omnia detracta sunt, perierunt, OPPUpta Sunt, abierunt, terga dederunt a bi

214쪽

, Scriba , Ubi res Judaeorum, inquit Illa etiam vicit

praedicatio, et occultavit sicut sol umbram. Nam quod per tantum tempus lex non potuit in Una gente, haec cum majori potentia crux ubique perfecit, peccata solvens , justitiam dans, sanctos reddens homines, Dei cognitionem docens, ad c intum manu ducens Deinde Iudaicis relictis,

ad ontilitia venit . Ubi conquisitor hujus saeculi Hic haereticos subindicat, et eos qui syllogismis abutuntur. Qui antehac quidem gladiis acutiores erant : postquam autem crux apparuit, sacilius quam lutum dejecti sunt. An non stultam secit Deus sapientiam hujus mundi Rursus contra gentiles se accingit. Quid sibi vult, stultam secit Pstulta cum esset, stultam monstravit talis enim erat.

Et peccatorum illorum et iniquitatum non recordabor samplius. Sed Propheta quidem Veteris nobis se tam speciem describit Apostolus autem quia cum Judaeis pugnat, e regione utraque ponit. Superius quidem nobis dixit, non in labulis lapideis sed in tabulis cordis carnalibus hic autem, et Non littera, sed spiritus littera enim, occidit, spiritus autem vivificat scin sabbato collegit quis ligna, et lapidatus est. V. Vidisti-ne quomodo littera occidat id est lex puniat disce quomodo Spiritus vivificet Ingressus est quispiam mille malis plenus, qui scortatus CSt, rapuit, Varus suit, adulter, omni nequitiae generi obnoxius, jam mortuus peccato, ipsum accipit Spiritus gratia ad lavacrum et scortatorem silium Dei essicit, et eum qui in peccatis mortuus erat, vivificat. Hoc sibi vult illud, et Spiritus vivi, sicat. , Quomodo autem vivificat Non poenas peccatorum repetens secundum illud Prophet e dictum , a Propistius ero iniquitatibus eorum et peccatis eorum, et inis qui talum ipsorum non recordabor amplius . scin terroga

215쪽

rursus Judaeum , ubinam hoc factum sit in lege sed id ostendere non possit. Nam quid ligna collegerat, lapidatus suit, et fornicatrix comburebatur, et Moyses ob peccatum unum a terra promissionis excidit. In gratiae autem tempore, qui mille scelera perpetrarunt, per baptismi beneficium vivificantur, multaque expetitur Scelerum poena. Ideoque Paulus dicebat Nolite errare Neque

fornicarii, neque molles, neque masculorum Oncubitos reS, Deque adulteri, neque ureS, neque avari, neques ebriosi, neque maledici, neque rapaces regnum Dei pos-ssidebunt. Et haec quinam oratis P Sed abluti estis, sed a sanctificati ostis, sed justificati estis in nomine Domini, Jesu et in spiritu Dei nostri . Vidisti-nequam splendeat Propheticum illud is Propitius ero iniquitatibus eorum PhQuam fulgeat Apostolicum illud, si Spiritus vivifical , Vis aliud discere Apostolum nempe Paulum loquentem quomodo illo brevi tempor orbem pene tollam peragraVit, audi illum dicentem Ita ut ab Ierusalem ad Illyricum

s repleverim Evangelium . sint rursum Nunc vero ut sterius locum non habens in his regionibus, cupiditatems autem habens videndi vos, cum inmispaniam proficiscis cepero, per me Videre VOS, Si Vobis primum ex partes fruitus fuero. Quod si Apostolus unus tam brevi tempore majorem Orbis partem percurrit, cogita quomodo alii orbem totum quasi sagena ceperunt. unpropter dicebat, Evans gelii quod praedicatum est in Omni creatura quae sub coelos est, propheticum illud interpretan Quia omnes s scient mora minori usque ad magnum a Sod quod Christus legem dederit hinc palam est et quod uacchabaei pro lege jugulati, pro legislatore sanguinem fuderint, hoc

quoque manifestum De caeter Charitatem e Stram rogo, ut cum alacritale multa ad sustum accedatis, Sicut apes

216쪽

uo s. Io. cIIRYsos TOMI ARCHIEPIScori Q. s. ab alvearibus exilite ad Martyrum vulnera, eorum qiae cruciatus complectimini, nihil curantes viae longitudinem. Nam si leagarus sone ignem ausus est aggredi, et si beatorum horum mater in extrema senectute tantos paSSaest dolores, quam de sensionem, quam veniam habebitis, si nec pauca stadia percurratis ad illa conspicienda certamina p. . .

Reliqua paucissima, ut Nidetur, deSiderantur.

De laudibus sancti Pauli apostoli. Nihil prorsus erraverit . qui pratum insigno quoddam

virtutum , et paradisum spiritalem Pauli animum nuncupaverit tam multa enim gratia floruit, iamque huic gratiae congruente vitae persectione resplenduit quoniam enim vas electionis sectus est, et bene se ipsum emendare curavit, largissime in eum sancti Spiritus munus cssusum est. nde et mirabiles nobis fluvios genuit, non Sectandum paradisi sontesqu9tuor tantum , scd mulloeliam plures et quotidio fluontos nec terram rigantes, Sed animas hominum ad producenda vir lutum germina suscitantes. Quis ergo ad explicanda virtutum germina sensus P quis ad explicanda istius merita sermo susti tot se tu nu-lcm lingua laudibus jus invenietur aequalis, cum Omnia quae sunt in hominibus bona, Una animo possideat, et ea cuncta plene atquo cumulate, quae non solum hominum

217쪽

sunt, sed, quod amplius est, Angelorum Nequaquam

ergo possumta ejuSexplicare praeconia , nec tamen idcirco reticebimus, quin potius propterea dicemus. Est enim hoc maximum laudis genus, cum rationi copiam Virtus exuperat, et magnitudo laudatici sicque vinci nobis est multo gloriosius, quam saepe Vicisse. Unde igitur opportunius laudum ejus sumemus exordium Unde inquam , incipiemus liliunde, nisi ab hoc ipso primum, ut ostendamus eum bona omnium possidentem Sive enim Prophetae potentius aliquid in se ostenderint, magisque mirabile, si vo Patriarcha, sive justi, si V Apostoli, sive Martyres 4 e omnia simul colligens Paulus habet cum tanto uni talo, cum quanto nullii eorum bonum, quo excellebat, implevit. Hoc itaque diligentius intuere Abel obtulit sacrisi cium, et inde laudatur sed si Pauli hostiam adducamus in medium, quantum Coelum terra, Superior apparebit. Quam ergo vultis ut memorem P Non enim una tantum est siquidem semetipsum per dies singulos immolabat quam tamen rursus hostiam dupliciter osse rebat, cum quotidie moriens, tum corpori suo mortificationem si uointermissione circumferens. Nam et ad pericula jugilo Pparabatur, consumman Voluntate martyrium, et naturam

in se mortificando carnis, nihil minus quam immolatae Deo hostiae munus implebat, imo etiam multo amplius. Non enim ves Osserebat, aut boves, Sed semetipsum pordios singulos dupliciter, ut diximus, immolabat propter quod consilendo dicebat si Ego enim jam immolor , usanguinem Utique suum immolationem Vocans. equo vero his lantum sacrificiis contentus fuit, sed quia se ipsum.

consecraverat Deo, etiam Orbem universum studuit offerre : qui terram videlicet ac mare, Graeciam , Simulque Barbariam, omnemque prorsu , quanta Si Sub coelo, re-

218쪽

gionem, quasi Volitans circum ivit, non simplici labore

veluti in vacuum itinera percurrens : sed peccatorum Spinas pariter eVellens , et Verbum seminans tibique pietatis, fugans errores , veritatem reducens, ex hominibus Angelos

faciens inuinimo ipsos homines quasi ex daemonibus in Angelos provehens Propter quod jam hinc post sudores plurimos, ac tropaea innumerabilia transiturus, pro disci. pulorum consolatione dicebat Sed et si immolo su por sacrificium et obsequium fidei vestrae, gaude , et Ons gratulor omnibus vobis : propter quod et vos gaudete,

set congratulamini mihi As Quidnam igitur huic hostiae reperitur aequale, quam Paulus stricto sancti Spiritus gladio immolavit, quam quo in illo altari obtulit, quod supra coelos locatum ost praedis bol dolo germani percussus

occubuit atque hinc essectus est clarior. At ego innumeras tibi ostendam mortes, tot utique, quot etiam dies beatus iste in praedicatione vixit. Si vero eam quoque Vis OSSE mortem, quae novissimo etiam rebus impleta est ob et quidem a fratro, ut nihil a se laeso, ita nullis assecto benesciis interemptus est Paulus vero ab eis interfectus est, quos innumeris malis cupiebat eripere, et propter quos sustinuit universa quae passus est. Sed Noe justus in gene

ratione Sua, atque perfectus, et solus erat talis in cunctis cisod et Paulus solus inter omnes talis inventus. Et illo quidem tantummodo legitur se servasse cum liberis hic autem multo saeviore randum inundante diluvio . non arcam coaptando compagibus tabularum, sed Epistolas componendo , non duo Vel tres aut quinque cognatos , sed universum prorsus Orbem mergi periclitantem ex mediis suc-libus liberavit. Nec vero haec erat talis arca, Ut uno circumferretur loco , quae uti quo orbis errarum terminos comprehendit. Nam usque nunc Omnes in hanc arcam

Philip ii, 17. - Gen. IV. - Id. VI.

219쪽

Paulus inducit quam certe capacem salvandae multitudinis praeparavit, quod suscipiens irrationalibus pene animalibus stultiores, imitatores estici Angelorum. Et hinc quoque illam vicit arcam, quia illa Midem corvum recipiens, corvum rursus omisit , et includons lupum , seri talem ejus mutare non potuit 5 haec vero non ita, sed acceptos lupo oves reddidit, accipitres milvosque suscipiens locitcolumbas , et excludens Omnem irrationalitatem atque sero citatem, mansuetudinem spiritus introduxit manetque hodie hoe arca navigans, nec tamen aliquando dissolvi lur, nec valet tabulas ejus ulla malitia laxare tempestas :quin potius ipsa tempestatis motus a Vigando compescit. quod satis consequonte osse etiam est. on enim bitumino aut pice, sed sancto Spiritu ejus labulae Sunt pol tinctae. Sed Abraham mirantur omnes, quia cum audisset et Abraham, exi de terra tua, et de cognation tua : set domum reliquit et patriam, et limico At quo Cognat OS, quorum Omnium acturam sol divini praecepti amoro compensabat nam et eum propterea miramur. Sed quis Paulo possit sequari qui non Od patriam, cognatos ac domum, sed ipsum quoque mundum reliquit cimo etiam coelum, et coelum coeli, et haec omnia Christum suscipiendo despexit unum pro cunctis et Solum, id est, Christi charitatem requirens, neque prius entia, inquit,s neque sutura , neque altitudo , neque profundum s neque alia creatura poterit nos Separare a charitates Dei, quae est in Christo desu Domino nostro'. b Sod Abraham se ipsum in periculum tradens , hostibus 1lium fratris eripuit a Paulus non fratris silium, neque tres aut quinque urbes, sed orbem universum de diaboli extorsit manu, innumerabilia per dies singulos pericula sustinendo, propriisque mortibus maXimum securitatem

220쪽

aliis comparando Caput bonorum ejusque culmen philosophiae est, quod silium voluit immolare hic quoque inveniemus Paulum primatum tenentem qui non filium, sed semetipsum, ut dixi, millies immolavit. In Isaac quidum aliquis admiratur, et alia quidem plurima, sed proecipue patientium : quoniam puteos odiens, et propriis Oxagitatus laboribus , in inime resistebat' sed actos a sepulcos Obrui patiebatur, atque ad alium semper migrabat locum. Neque collecta suorum manu in adversarios irruebat, sed propria possessione ubique cedebat, quoadusque iniquissimam illorum expleret cupiditatem. At Paulus non puteos cernens lapidibus obrutos, Sed proprium corpuS non solum sicut ille codebat, sed etiam eos a quibus lapidabatur, in coelum studebat evehere. Quanto enim amplius Obruebatur sons iste , tanto erumpebat magis, ac plures ex so fluvios essuriden d , manabat. De longanimitatu ac patientia huius silium acob admiratur Scriptura.

Et quaenam illa est t9m adamantina pro PSH anima, quae

Pauli patientiam possit imitari Aequo enim bis septem

annorum, sed tot iu vitae ei Vilium pro sponsa pertulit Christi, non adustus solum aestu diei, et noctis gelu, Sed tentationes mille perpeti is Det nunc quidem Verberibus, nunc vero lapidibus scissus atque Collisus, et nunc quidem cuin hostiis, modo autum fluctibus pugnans modo etiam nimia atque continuae reluctans sam diebus atque noctibus, et inter certamina ubique prosilicias, Capta OVCS OX diaboli saucibus ex iraliebat . Seu et Joseph pudicitia vir tuto decoratus est g vereor ne jam ridiculum sit hic Paulum Velle laudare, qui semetipsum mundo crucis gens', non solum hum linorum Coi portam pulchritudines, sed Omnia etiam , qtu videntili in rebus clara atque decora