[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

331쪽

incidimus, age deinceps ad Daphnes suburbium ascendamus, et rationem ad Martyris p rdeclara facinora traducamus Enim vero probra et dedecora gentilium divulgare

percupitis, attamen hoc pacto etiam illa in medium adducemus si quidem ubi martyrum sit mentio, illic et gentilium dedecus innotescit. Hic igitur Imperator cum Daphnen ascendisset, illic Apollinem precibus satigabat, sollicitabat, supplicabat, ut sibi de robus suturis quidpiam vaticinaretur. Quid igitur magnus ille gentilium vates Deus P Mortui moimpcdiunt, inquit, ne loquar. At tu capsulas effringe, ossa esso di, mortuos transfer quid Scelestius his mandatis fieri possit insolitas daemon sepulcrorum spoliationis leges invehit, et novos abigendi hospites modos excogitat: quis unquam mortuos ejectos audivi P quis anima destitatula corpora sedibus pelli jussu Vidit, quemadmodum hic

imperavit, et communes naturae leges unditus evertit PSunt enim apud mortales omne hae lege communes, ut qui vita sunctus cst, terra condatUr, Sepulturae tradatur, ac sinu magnae omnium matris Ob Volvatur. Atque has non Graecus, non barbarus, non Scytha, nec si quis illis immanior reperiatur, unquam lege Convulsit, Sed reveren-liarit Observant omnes, adeoque JCrae, et apud Omnes

veneratione sunt dignox daemon talem Sublata larva communia naturae dogmata palam oppugnat Piaculum enim, inquit, sunt mortui. Non mortui Sunt piaculum, scelestissime daemon, sed voluntas ira Va res bominanda est.

Quod si dicendum sit admiratione dignum aliquid, vivo

rum potius nequitiae plena, quam mortuorum delestanda sunt corpora : nam illa quidem animae famulantur imperiis haec vero immobilia jacent : autona immobile

est, omnique sensu destitutum , ab omni criminptione liberum esse solet. Quanquam alioqui ne vivorum quidem corpora dixerim ego natura esse abominanda, sed ubique

332쪽

pravam O perversam olim talem Ouinium criminationibus esso obnoxiam. Non corpus mortuum is piaculum, Apollo, sed puellam caste vivere Volentem p rs qui, Virginisque iudicitiae stuprum asserre, et ab impudenti actione depulsum lugere , hoc accusatione dignum et poena. Ac multi quidem apud nos mirabiles magnique Propholae extiterunt, qui de rebus suturis Vaticinati sunt, o us piam iis a quibus interrogabantur imperabant, ut defunctorum ossa res derenta quin ipso etiam Zechiel prope ipsa stans ossa, non modo nihil ab illis impediebatur.

sed et carnem illis, nervos pellesque circumdedit, C rursus ad vitam illa revocavit . Magnus putem Moyses non juxta mortua stetit ossa, sed ipsum integrum mortuum proferens Joseph, ita sutura praedicebat ac merito sane. Nam illorum quidem verba spiritus donum erant : horum autem verba fraus et mendacium, quod nulla potest ration celari. Nihil enim aliud haec fuisse, quam oblentum et praetextum, ac beatum Babylam eum reformidasse, satis liquet ex iis , quae ab Imperator sunt acta : si quidem reliquis omnibus omissis mortuis solum illum martyrem loco movubat. Quanquam si quod illum hominaretur, ac non potius timeret, haec ab illo gerebantur, confringi loculum, in mare demergi, in solitudinem amandari, vel

alio quopiam perditionis genere deleri jubendum fuit hoc

enim abominantis suisset Hla secit Deus cum do gentium abominationibus Hebraeos illocutus est, confringi statuas ipsarum jussit non a suburbii. in urbes iacula

transferri.

III. Ac movebatur quidem loco Martyr daemon autem ne sic quidem sectaritate ruebatur, sed confestim didicit ossa quidem Martyris loco mo Veri posse, manus autem mar-i3ris evitari non posse. Nam simul ac loculus ad urbem pro

333쪽

tractus est, de cael sulmen in statuae caput immissum cuncta combussit Enim vero si minus antea, tum saltem

impium Imperatorem irasci par fuit, et in Martyrium martyris iram essundere, sed ne tum quidem ausus suil tantus illum timor occupaverat : quin potius licet incendium videret intolerabile, causamque probe illius nosset, quietus suit. Neque vero tantum hoc mirum est, quod Martyrium

non subvertit, sed quod ne tectum quidem templo rursus imponere ausus est. Overat quippe, OVerat immissam DSSe cladem a numine, ac pertimescebat, ne si quid ulterius excogitasset, ignem illum in suum caput accerseret.

Propterea cernere templum Apollinis ita desolatum sustinuit neque ulla sui alia causa, ob quam id quod evenerat, minime reparavit, nisi solus timor qui eum invitum quietem agere coegit idque cum sciret quantam ignominiam daemoni relinqueret, quantum Martyri decus. Stant enim jam pro tropaeis parietes, et iuba clariorem Ocommittunt ac Daphnes incolis urbis incolis, his qui e longinquis regionibus illuc ventitant, hujus aetatis, ac temporuin futurorum hominibus ipso aspectu cuncta narrant, luctam, congressum , Victoriam Martyris. Nam qui longe dissitus est a suburbio, cum Martyriuiti quidem loculo destitutum, templum autem Apollinis tecto privatum intuitus fuerit, horum utriusque causam Verisimile est quδesiturum; cumque deinde totam historiam didicerit, sic inde discessurum ejusmodi sunt praeclara Martyris post obitum ejus facinora. Quamobrem vestram quoquo laudo civitatem, quod multum erga sanctum istum studium exhibueritis. Nam quo temporc Daphne revertebatur, tota nobis civitas in viam effusa est, vacua suerunt viris s. ra, vacuae seminis aedes deserti a virginibus thalami

sic et Omnis aetas, et uterque sexus exilierunt ex Urbe,

tanquam patrem ex longo peregrinatione post multum

334쪽

tempus revertentem recepturi. Ac vos quidem illum eodem et succensorum coetui reddidistis , Dei vero gratia perpetuo manero illic non permisit, sed rursus illum ultra flumen transtulit, ut multa loca suavi Martyris odore

Complerentur. Neque ero , cum huc Venisset, Diu mansuru Ssuit, sed vicinum confestim et contubernalem, iisdemque moribus praeditum accepit. Nam et ejusdem praesecturae particeps actus est, et aequalem loquendi libertatem in causa religionis exhibuit quapropter et idem ac ipse domicilium obtinuit, non frustra, ut videtur, hic mirabilis Martyris imitator Tanio enim tempore illic labOravit ad Imperatorem litteras mittens, magistratus inter pellans, et corporis ministerium Martyri do serens. Scitis

enim utique a re Cordamini, quo paci desii V tempore, dum meridiani solis radiis coelum arderet, cum sui S SSes

soribus singulis diebus illuc perge rot non ut spectaret

solum, Sed etiam ut in eorum qu Id ger banita P, COI SOP-tium seniret. Nam et lapides stirpius alligit, et funem traxit, et ei qui structura aliqua indigebat, ante ipsos ministros Obtemperavit. Overat quippe noverat quanta ipsi horum Busa praunia reservanda essent: atque idcirco in Obsequio cultraque Martyrum perseverabat, non splendidistantum aedificiis struendis, aut continuis festis celebrandis, sed potiori quadam his omnibus ratione : quanam illa tando in P vila in imitatur illorum, sortitudinem arinulatur, C per omnia imaginem Martyruin pro viribus in se ipso conservat. id enim : exposuerunt illi corpora muciationi at hic membra carnis mortili cavit, quod Sunt Super terram rustilo ni illi flammae ignis, hic cupidi tulis flammam restinxit : pugnarunt illi curia dentibus bestiarum sed et hic arvissimam in nobis perturbationum iram Seda vi l. 'lo ruri igitur omnium causa Deo gratia agamus, quod et Martyros nobis ita generosos largitus sit, et Mar-

335쪽

in aedificationem corporis Christi , cum quo Patri gloria, honor, imperium cum sancto et visi sic Spiritu nunc et

Semper, et in Saecula saeculorum. Amen.

LIBER

In sanctum Ba lam, contra Iulianum, et contra Gentit S. I. Dominus nos loriae sus Christus supplicium jamjam subiturus, et morte vivisi ea moriturus, nocte illa postrema discipulos seorsim vocavit, ipsisque ium alia multa monila odit, tum se etiam verba fecit : Amen, amens dico vobis, qui credit in me, opera, quod ego facio, et sipse faciet, et majora his spei et . Atqui multi alii magistri exstitere, qui discipulos habuerunt et miracula perpetrarunt, Ut Graeci actitant: attamen nullus eorum unquam simile quidpiam Vel cogit pro vel dicere ausus est. Neque possunt quiquam eorum, etsi admodum impudentes

sint, praedictionem sermonemve similem penes se exhibero; sed spectra defunctorum, mortuorumque Simulacra

multi orum dicunt a plurimis apud se mir9bilium patratoribus ostendici voces item o sepulchris ad quosdam omissas actiunt; quod autum quis ex viris, qui apud se vix runt et admirationi habiti sunt, aut ex iis quos post decessum deos reputaverunt, tale quidpiam discipulis

dixerit, nullus eorum amrmaro audeat. Causam autem, Si placet, aperiam; Ur scilicet cum coetera omnia impu-

336쪽

denter effutierint, et perfricta fronte mentiti sint, nihil hujusmodi comminisci ausi sint. Non enim ab re, neque sine quadam ratione a tali commento abstinuere sed astuto conspicati sunt pestiferi illi homines eum, qui sucum sacer Velit, oportere probabilia quaedam, et allaciae plena, quae acile non possint salsi argui, proferre. Nam in more est ut piscibus avibusque callidioribus non nudi hami proponantur, sed esca obtegente illi capiantur,

atque ita Venatio utraque prospere cedat: si vero conspicua retia essent, neque pisce neque Ves irretirentur unquam, im vero ne Vel tantillum accederent; sed tum piscatortum Venator vacuis manibus redirent. Quia igitur illis in proposito erat homines ceu Sagena capere, non nudam

sallaciam in hujus vitae pelagus immisere, sed iis confictis

ac compositis, quibus possent imprudentiores capere, Ulterius mendacio progredi supersederunt veriti ne ultra modum procederent, metuentesque, ne pOSteriorum raudum immoderat Usu priore subverterent. Nam si dixissent suorum quempiam rem talem pollicitum esse, qualem

discipulis Servator noster promisit, etiam iis quos deceperant sese ridiculos praebuissent, utpote qui ne verisimilia quidem mentiri possent talia enim praedicere atque praestare, ad beatam illam virtutem solam pertinet. Quod si potuere olim daemones iis, quos deceperant, nonnihil phantasmatis exhibere id tunc evenit, cum luminis sons vulgo nondum cognitus esset. Illo quippe tempor tum ex aliis allaciis, tum ex ipsis sacrificiis ostensum est ea,

quod gerebantur, daemonum opera esse. Nam quod humano sanguine ara sua cruentari juberent, et a generantibus

tales sibi parari victimas praeciperent, id quam insaniae

speciem non obruat Qui enim calamitatibus nostris nunquam satiantur, neque ullum finem ierminumve ponunt

bello contra nos indicto, sed immortali semper rabie

337쪽

ducti, ac si non satis sit ad eorum explendum animum, quod mulieres et parvuli, ovium boumque loco ad aras suas immolentur, novam homicidii iniquitatem excogitarunt, inauditumque calamitatis induxere modum. Quos enim par erat peremptorum caedes lugere, iis persuasere ut ad miseram illam subeundam caedem sese offerrent: utque non leges modo ab hominibus positae violarentur, ipsas quoque naturae leges standitus destruxerunt, ipsam

adversum so naturam grassari curantes, omniumque Celestissimam caedem in hominum vitam inducentes. Nullos enim inimicos perinde atque parentes tunc formidabant omnes: a quibus maxime sidendum erat, eos in primis suspectos habebant et aversabantur. Siquidem nefarii daemones, per quae Deus illos ad hujus mundi contemplationem induxerat, per eadem ab ejusmodi dono dejicero satagebant, dum eos qui vitam ministraverant, mortis auctores constituerent declarare volentes, nihil eos amplius ex Dei bonitate consecutos osse : ut qui non aliis opus haberent interscctoribus, quam parentibus. Haec etiamsi magnum aliquod miraculum subsecutum fuisset ; ne dicam ostensum fuisse, rem exiguam ac nihili faciendam, multaque plenam sallacia esse; sed etiamsi vere magna patrata suis Sent, ea sane quae dixi, iis saltem qui

non mente capti sunt, demonstrare possunt, quinam essent

qui talia agerent, quam flagitiosi, quam scelesti, qui nihil

non molirentur ad nostram latusque nostri subversionem.

ΙΙ. At Dominus noster Jesus nihil tale imperavit nobis; sed mirabilis cum sit ob prodigia, nec minus praeceptis,

quam signis admirandus, jure ab omnibus adoretur, ac Deus esse credatur. Hanc enim impietatem adventu ipse suo solvit: quodque mirabilius est, a fora illa et immani tyrannide, non nos tantum, qui adoramus eum, sed etiam

eos, qui ipsum blasphemis dictis impetunt, liberavit neque

338쪽

enim Gentilium quisquam uiles hostias daemonibus suis

posthac immolare coactus est: lanta nempe usus est erga

genta nostrum benigni latea majora tuo bona Deus inimicis Suis Contulit, quam mala damiones ramicis Daemones quippe eos, qui e colerent et honorarent, ad proprios mactandos uilios coegerunt Christus vero id versarios suos his praeceptis liberos osse curavit, ut ferini ministerii immunitatem, et pacem hanc mirabile is, non suis modo contulit, sed et alienis praestitit ostendens illos tyrannos, generi nostri hostes et corruptore esse; quapropter

etiam iis, qui sibi haerebant . quasi alienis utebantur,

alieni quippe revera erant. Illo Ver rex, re 3 tor et Servator totius enoris humani orbi ideoque ab se alienis quasi propriis pepercit. Etenim proprium ejus opificium erat humana natura, quemadmodum Discipulus ejus ait :u In propria venit, et ui eum non receperunt . Ejus vero totam in nos clementiam enarr3re, non eS praesentis

temporis; sed otiamsi per cuncta saecula de illa quis loqueretur, etiamsi tant9m haberet Virtutem, quantam paros incorporeas illas hal, ure Virtutes, ne sic quidem illam pro dignitate posset attingui c. Quam bonus enim sit, ipse solus novit, mur loquidem ipse solus ita bonus est. Vide igitur quae verba discipulis pro sera Amen , amen dicos vobis, qui credit in me, opera quae ego socio, et ipses faciet, et liis majora faciot'. 'quo enim tantum illis honoris contulis sui, nisi immeris boni late praeditus esset. Duod si quis dubitando tuaerat a nobis, ubinam finem

habuerit hoc oraculum, accepi libro, cui nomen acta Apostolorum', qui non iam tum sed unius vel duorum acta, elique non ita Ulla conliuet: videbit aegrotos in lectulis decumbentes, umbras quo caloriam illorum vel solo lactu sanitatum restituisse : mullos quo furiosos Pauli

339쪽

tantum vestimentis ab agitante se daemone liberatos. Quod si quis haec sucum esse dicat, et portentorum sigmenta non credibilia vel ea quid nunc videntur satis sunt ad blasphemum ejus Os obturandum et confundendum , et ad effrenem ejus linguam cohibendam. Nulla enim in Orbe nostro est regio, nulla gens, nulla urbs, ubi haec miracula non celebrentur, quae utique si sigmenta essent, non admirationi haberentur cujus rei testimonium os ipsi x hibere polostis. Non enim idem aliunde mutuari opus habebimus, cum vos inimici nostri eam Oxhibueritis. Cur, qudes a Zoroastrem illum 6 o Zamolxim multi non omino quidem norunt imo non nisi admodum pauci norunt 'inonne quia figmenti erant omnia, quae do illis dicebantur quanquam tum illi, tam ii, qui illa confinxerunt, viri graves suisso orantur illi quidem ad praestigias

inveniendos exercendasque, hi ver ad mendacium Ver- horum suco ad umbrandum. Sed ad frustra o in assum proseruntur, quando ipsum argum ontum pravum et allax esse comperitur ut Contra quando certum Verumque est, frustra Omnia cedunt, quae ad illud vertendum ab inimicis excogitantur : Veritatis quippe robur nullo ge auxilio sed etiamsi innum ori sint qui illam extinguere conentur, non solum non destruitur; sed etiam impugnantium opera

splendidior sublimiorque vadit, illosque irridet, qui frustra sese excruciant ot insaniunt. Nostra quippe illa, qtu vos sigmento esse dicitis, et tyranni et roges, o di condo invicii sophistae itemque philosophi et praestigia

toros ut magi et daemones destruere curarunt; sit infirmatas os contra illos lingua Orum , suciandum propheticum Seriti Onom, et Sagittae parvulorum saetae Stant plagae eo arum. Reges quippe ex insidiis contra nos structis tantum lia crati sunt, quantum salis erat ad se rini animi famam

340쪽

apud omnes sibi parandam : ob iram enim contra Martyres

susceptam, in communem naturam serocientes , sese imprudentes sexcentis opprobriis obnoxios reddiderunt Philosophi autem et acuti Rhetores, opinionem magnam, alii probitatis, alii eloquentiae apud multos habentes, post commissam adversum nos pugna in ridiculi essecli, a pueris nugacibus nihil dissorre visi sunt. Α tot enim populis gentibusque non sapientem quempiam, non in Sipientem, non

Virum, non mulierem, non parvulum ad suam pertrahere sententiam potuerunt; Sed eorum scripta usque de risu

digna sunt, ut x eorum libris alii jam diu perierint, alii statim atque visi sunt exoleverint. Quod si quid ex iis supersit, apud Christianos servari comperitur tantum abest ut ex eorum insidiis damni quidpiam nobis timendum suspicemur ita ridemus versutos illorum adversum nos CO- natus. Neque enim si corpora nobis adamantina essent et incorruptibilia, scorpiones, serpentes et ignem manu Stringere formidaremus; verum ostentandi causa saceremus;

sic neque quando nobis Christus ejusmodi animos atque fidem paravit, venena hostium penes nos habentes pertimescimus. Nam si nobis ussum est supra serpenteS, Scorpionos et omnem diaboli tyrannidem ambulare, multo magis supra vermes et lumbricos, tantum enim est intervallum inter illorum nocumentum, et maligni diaboli insidia S. ΙΙΙ. Et nostrarum quidem rerum illa est ratio, vestras

autem re oppugnavit nemo unquam. Neque enim sas est Christianis necessitate ac violentia errorem Sub Vertere, Sed suadela sermo no et mansuetudine hominum salus curanda

est. Qua in ob rem nemo ex Christianis Imperatoribus talia contra Os posuit decreta, qualia contra nos ii qui daemones colebant. Altamen error ille Gentilium, tantam consecutus quietem et a nemine turbat US Unquam, per