[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

431쪽

levi momento sunt. Hic quid in ob res secundas in altum subvehitur, ille oro propter res adversas profunde admO- dum deprimitu verum nec infletur ille, nec animum iste despondeat : quippe celerrimam singuli mutationem sortientur. At non ille, qui in coelum commigravit, et ad eum, quem desiderabat, desum prosectus est, qui ad lo- Cum pervenit turbarum X pertem, unde dolor et egritudo ac gemitus abest non illic mutationis est imago, non vi cissitudinis obumbratio, sed omnia fixa, et immobilia, omnia firma et labilita, omnia incorrupta et immortalia, omnia inlcritus expertia et aeterna idcirco, inquit, Anten mortem ne quemquam laudes Quamobrem p suturum quippe incertum est, et imbecillis natura Voluntas segnis, et pronum ad nos obsidendos peccatum multi sunt laquei u Scito enim, inquit, quoniam in medio laqueorum

pertransis continuae sunt tentationes , multa turba negotiorum, tum daei nonum perenne bellum, et assidui perturbationum insultus. Proptero si Ante mortem, in-ηquit, ne quemquam laude ergo post mortem tutum

est laudare dignum vel potius non simpliciter post mortem, sed post mortem ejias modici quando cum corona vita quispiam excesserit; quando cum consessione, et sidenon ficta. Si enim quovis modo mortuos laudare quis potest, quanto magis eos, qui Sic suerint mortui Quis autem eos laudavit, dicet aliqui , qui quovis modo sunt mortuit Salomon ille Salomon sapientissimus momenim leviter hominem praetereas, sed quis esset perpende, et quo pacto ViXerit, quanta cum securitate ac voluptate mollem et aerumnarum expertem vitam traduxerit. Siquidem genus omne doliciarum percurrit, et multiplices recreationis animi modos xcogitavit Varias atque diversas

432쪽

oblectationum species adinvenit, quas et enarrans dicebat:

AEdificavi mihi domos, plantavi vineas seci mihi hortosset pomaria seci mihi piscinas aquarum Mercatus sum, mihi servos et ancillas, et vernaculi nati sunt mihi Pos- η sessio armentorum boum et gregum sui mihi. Congres gavi argentum et aurum sicut arenam. Feci mihi canto η res, et cantatrices, pincernas et vivi ministras . , Quid igitur idem iste post tantam affluentiam peCUniarum , OS- Sessionum, deliciarum , voluptatum refert Laudavi, sin quit, eos, qui mortui sunt, super Viventes, et bonus η super Os, quicumque nondum natus est. Vere dedignus hic est deliciarum accusator, qui talem de illis seri sententiam. Nam si quispiam ex iis qui vitam in paupertate

ac mendicitate traduxissent, hanc sententiam duersus delicias tulisset, visus esset non ex rei veritate, sed quod expertus non esset, ita criminari cum vero is , qui omnes percurrit, et singulas earum vias per VeStiga Vit, eas contemnit tum omni suspicione libera est criminatio Existimatis fortasse a proposito deflexisse Sermonem cim Veros attendamus, cum e maxime cohaerere deprehendemus, quae dicta sunt. Nam in Martyrum commemorationibus conveniens est et connexum de philosophia sermonem instituere non ut vitam praesentem damnemus, haec dicimus, absit sed quod delicias insectemur. Non enim Vivere malum ost, sed temere et inconsiderate Vivere.

II. Itaque si quis in recte factis ac bonorum spe suturorum vitam traduxerit, poterit cum Paulo dicere , et Vis vere in carne multo melius 40 enim mihi fructus ope sat est quod utique beato Eustathio contigit, qui et in vita et in morte, ut par erat, se gessit. Non enim in sua regione sed in ullona propter Christum moriona obiit,

quod facinus ejus hostium fuit. Siquidei cum illi a patria

Eccle ii 4. - Philip . I, 22.

433쪽

ro legarunt, ut ipsum probro assicerunt, at ille colobrio et illustrior hac in exilium commigratione reddebatur; quod

et rerum exitus demonstra Vit. Adeo nam quo celebris evasit ut cum in Τhracia sepultum sit ejus corpus, in dies singulo memoria ejus apud nos florescat et cum in illo barbarico oppidulo Sit ejus tumulus, noster in eum amor, qui tanto ab eo disjungimur intervallo, post tam diutusenum tempus singulis diebus augeatur cliuo si verum dicendum sit, apud O etiam est sepulcrum eius, et non in Thracia tantum monumenta enim Sanctorum non Oculi solum sunt, Capsulae, colum me, ae litterae, sed res praeclaro gestae ac si de Zelus, et sana apud Deum OnScientia. Siquidem omni columna splendidior haec Ecelesia

martyri est erecta, quae littera habet non mulas, sed quae rebus ipsis buccina clarius memoriam jus praedicant, ac celebritatem, et unusquisque Vestrum, qui adestis, Sancti illius est sepulcrum, sepulcrum animatum, atque spiritale. Nam si cujusque vestrum, qui adestis, conscientiam X-plicuero, sanctum istum intus in mente Vestra reperiam diversantem. Videtis, ut nihil profecerint adversarii, ut gloriam non extinxorint, Sed extuleruit potius, sed illus triorem reddiderint, tot pro uno sepulcPis erectis, epulcris nimatis , sepulcris Ocem mittentibus, sepulcris ad

eumdem gelum comparati. Idcirco Sanctorum corpora, et sontes , et radices, et unguenta nuncupo spiritalix quid ita quoniam unumquodque istorum, quae dixi, Virtutem suam apud se non retinet tantum, Sed etiam longo lateque diffundit Exempli causa, sontes multis quidem scaturiunt laticibus : at eos intra sinu suos non retinent, sed longa flumina parientes cum mari junguntur, et tanquam 3IJUS cujusdam extensione longitudine illorum marinas aquas prehendunt. Rursus arborum radi deorsum in terrae visceribus est abscondita, sed non omnelia virtutem suam

434쪽

426 s. Go. ἘHRYSOSTOMI ABcΗIEPIScOPI c. i. deorsum continet, ac vitium praesertim arbustivarum est haec natura. bi enim per excelso calamos ram OS SUOS extenderint, per arundines illas serpentia sarmenta longum quoddam doctum irondium densitate , consciunt. Eiusmodi est et unguentorum natura siquidem illa saepenumero sunt in conclavi recondita sed erumpens eorum Odor in vicos, angiportus, et ora, eis etiam, qui oris ambulant, intus repositam aromatum virtutem indicat. Quod si sons et radix, et arborum atque unguentorum natura tantam vim habent, multo magis Sanctoriam corpora. Enimvero salsa non esse quod dicit nus, vos mihi testes eStis.

Nam Martyris quidem silum est corpus in Thracia, vos autem qui in Thracia non versamini, sed ab illa regione multum dissiti estis, suavem odorem lantis spatiis interjectis percipitis, ideoque convenistis, nec eum viae longinquitas impedivit nec diuturnitas temporis extinxit. Talis enim spiritualium

recie actorum est natura nullo corpore interrumpitur obstaculo, sed floret, et crescit in dies, eam quo nec longinquit ac temporis dabefactat, nec intervallum cilinoris intercludit. Neque vero mirum vobis videatur, quod ipso in limine irationis ac laudationis Sanctum martyrem appellarim siquidem sua morte sublatus e vivis est qui potest igitur martyr esse Soepenumero dixi vobis martyrem sacere non mortem tantum, sed animi quoque propositum non enim eventu solo , sed itiam Voluntate martyrii corona comparatur Et hanc non ego, Sed Paulus asser martyrii desinitionum, cum ita dicit u Quotidio

morior', Quomodo quotidie moreris qui sieri potest, ut uno Corpo te sexcenta mortes excipias proposito nimirum animi, inquit, quodque ad mortem sim paratus. Ita Deus etiam declaravit: etenim Abraham non gladium cruentavit : non altare rubefecit non Isaac jugulavit sed tamen

435쪽

sacriscium perfecit. Quis hoc ait illo ipso qui sacriscium

suscepit. Non pepercisti enim, inquit, silio tuo dilectos propter me Atqui vivum eum recepit, et incolumem reduxit quomodo igitur non pepercit quod non ex sactorum exitu , sed ex animi sententia , inquit, de ejusmodi sacrificiis soleam judicare. Non mactavit manus, at Voluntas mactavit: non gladium pueri jugulo immersit: non cervicem incidit; sed est sacrificium etiamsino sanguine Sciunt illi, qui mysteriis initiali sunt, quid dicamus : propterea et illud sacrificium sine sanguine persectum est, quoniam hujus sigura esse debuit. Vides in Veteri est amento im tiginem multo ante adumbratam pioli veritati idem denegare. III mi itaque martyr martyrem inim nobis Umoratio demonstravit ad sexcentas mortes paratus erat, et omnes illas voluntate animi quo alacritate toleravit. In te laver pericula permulta re ipsa quoque sustinuit. Nam et opatria eum ejecerunt, atque in exilium relegarunt, alia quo

multa tum temporis in boatum illum machinati sunt; tametsi quod illi iuro crimini verterent, nihil haberent,

sed quod Paulum dicentum cum audiisset, a Coluerunt et

Ser Vierunt creaturae potius quam creatori , n impietatem ac scelus evitaret: intenim hoc quidem Corona, non re,

prehensione dignum erat Tu vero diaboli malitiam, quaeso, perpende. Nam quia non ita pridem Paganorum bellum

suerat extinctum, et a gravibus conlinuisque persecutionibus paulo anto omnes Ecclesiae respirarant, meqUe multum es luxerat temporis, ex quo templa omnia clausa, altaria extincta suerant, et daemonum rabies omnis deleta, haecque improbum daemonem male habebant, neque pacem Ecclesiae sequo animo serre poterat, quid ergo iacit aliud infert bellum infestum. Nam illud quidem externumuit hoc vero intestinum talia porro mulio difficilius prae

436쪽

CaVentur, et facile eos opprimunt, in quos incurrunt. Illo itaque empore Ecclesiam, quae apud nos est, regebat beatu iste, ac morbus exortus est quasi pestis quaedam

infesta ab AEgypti rogionibus, qui per urbes interjectas

grassatus in nostram urbem impetum sacer properabat. At ille vigilans et altentus, Omniaque praevidens quae imminebant, ingruens bellum arcet, ut et tanquam sapiens aliquis medietas, priusquam morbus urbem in qua residebat, invasisset, medicamenta comparabat, ac Saeram hanc navem tilia cum Securitate gubernabat, quoquo VerSUS

citans, et curans ut vigilarent, et attenderent, quasi jam invaderent eam piratost, ac si de thesaurum contenderent depraedari. Neque vero hic tantum hanc curam adhibuit, Sed in omnes partes mittebat, qui docerent, qui cohortarentur, qui disputarent, qui hostibus aditum omnem intercluderent. Probe si quidem a Spiritus gratia suerat edoctus, Ecclesiae praesulem non de illa tantum sollicitum esse debere, quae a Spiritu sancto illi commissa est, sed etiam do quavis in Orbe terrarum constituta atque hoc ille sacris e precibus colligebat. Si enim pro universa Ecclesia, inquit, undendae sunt preces, quod a sinibus ad sine usque pertinet Orbis terrarum, multo magis et jus Universae gerere curam Oportet, et de omnibus pariter osse sollici tum omnibus providere. Quod ergo in Stephano accidit, id in eo etiam venit. Ut enim Judaei cum Stephani sapientiae non possent resistere , Sanctum illum lapidabant: sic et isti cum hujus sapientiae resistere non OSsent, ac munita cernerent propugnacula, tum e ciVitate praeconem expellunt. At enim vox minime tacebat; sed licet homo expelleretur, non expellebatur sermo doctrinati diam et Paulus alligatus erat ; sed verbum Dei non erat alligatum

437쪽

1 S. Edsi ΑΥINU, ANTIOCHEΝυ11 4 abc hic peregre erat, et doctrina ejus apti nos erat. Erumpentes ergo constipati tanquam Violentus quidam lorrens impetum fecerunt: sed neque plantas Vulserunt, ne ille fruges obruerunt, neque Sege te Va Starunt tam egregie,

lam perite ab ejus sapientia excultae radicibus fixis perobant. Verum enimvero dicendum nobis est, qua de causa permiserit illum Deus hinc expelli. Respirare coeperat non ita pridem Ecclesia, neque mediocrem ipsi consolationem illius rogimen asserebat undique illam muniebat, et hos-lium impoliis propulsabat. Cur igitur est ejectus, et hoc illis pol misit, qui hinc eum ablegarunt, Deus quam tariclem

ob causam P Nolite autem arbitrari, quod nunc tr3ctamuS, solius qui Pstionis hujus esse solutionem ς sed sive cum Paganis, si vo cum haereticis a vobis de rebus ejusmodi sermo fiat, ad omnem solvendam quaestionem sussciet, quod dicemus Deus quidem Veram suam et Apostolicam

fidem in multis oppugnari permittit haereses autem atque Paganismum Secura tranquillitate perfrui sinit. Quid ita ut illor in quidem infirmitatem discas quo cum minimo divexentur, Sponte destruuntur; si dei vero virtutein PgnOSC3S, Ude dum oppugnatur, eorum opera qui se illi Opponunt augetur. Quod autem non mea sit haec conjectura, sed divinum ac de coelo delapsum responsum, Udiam HS

quid Paulus hac de re dicat: nam et humanum quid aliquando passus hic etiam est. Licet enim Paulus esset attamen naturo nostrae particeps erat. Quid vero illud est, quod est passus Exagitabatur, oppugnabatur, virgis I)debatur, sexcentis insidiarum generibus appetebatur, inlus, oris, ab iis qui domestici esso videbantur, ab alienis. Sed quid opus est commemorare, quantas a lictiones sit perpessus Faligatus igitur, nec amplius serens tot hostium incursiones, qui semper ejus doctrinam interrumpebant, ejusque Verbo adversabantur, supplex Domino provolutus

438쪽

eum obtestatur, et ait, Dalus est mihi stimulus carni, vangelus Satanae, Ut me colaphiget. Propter hoc te Do-aminum rogavi, et dixit mihi, Sussicit tibi gratia mea snam virtus mea in infirmitate perficitur . Scio equidem quosdam corporis infirmitatem esse arbitrari, sed non est illud, prorsus non est Verum angeΙum Satanae honi ines, qui adversabantur, appellat illud enim Satan vox est Hebraica, porro Satan dicitur adversarius. Instrumenta ergo diaboli, et eos homines, qui ei famulantur, angelos ejus appellat. Cur igitur, dicet aliquis, additum est, carni

quia caro flagellabatur, anima Vor elevabatur spo uturorum erecta. Non enim animam attingebat, nec interiores cogitatione supplantabat, sed intra Carnem consistebant tormenta bellumque, nec intus poterant penetrare. Quoniam igitur haec concidebatur, haec flagellabatur, haec Vinciebatur, animam quippe ligare nemo potest; idcirco dicit, uiatus est mihi stimulus carni, angelus Satan δθ, Ut suae colaphi Zet tentationes, asilictiones, persectationes innuens Deinde quid si Propter hoc tor, inquit, Domianum OgaVi s hoc St, Saepenumero precatu Sum, inquit, ut a tentationibus paululum respirarem vos vero causae meministis, Ob quam Deum dixi verberari servos suos permittere, VeXari, infinita mala perpoti, ut virtutem suam Ostendat. Ecce enim et hic cum precatus esset, Ut a se innumera mala recederent et adversarii, non obtinuit

quod petebat, et causam addit, Ob quam non obtinuerit: quaenam igitur est causa nihil enim prohibet rursus eam memorare. Susticit, inquit, tibi gratia mea virtus enim, mea in infirmitate perficitur. IV. Vides idcirco Deum permittere angelos Satanae SerVOS Suo premere, et excenta illis negotia exhibere, ut ipsius Virtus appareat Vere namque sive cum Paganis,

439쪽

sive cum miseri Judaeis disseramus, ad divinam virtuto mos tendendam hoc sussicit, quod infinitis exagitata bellis fides superaverit, quod ni Vers terrarum Orbe repugnante, cunctisque duodecim illos homines magna contentione repellentibus, Apostoli, inquam, illi brevi tempore virgis caesi Vexati, innumera mala perpessi, eos, a quibus haec inserebantur, potuerint prOSper SUCCeSSU devincere. Propterea beatum etiam Eustathium in exilium abduci permisit Deus, ut veritatis nobis Virtutem, et haereticorum imbecillitatem amplius demonstraret. Itaque peregre profecturus urbem quidem dimittebat, at charitatem in vos non dimittebat neque quod ab Ecclesia expellebatur, a

praesulis etiam munere , Vel a Ura Vestri, quam gerebat, alienum se ipsum putabat, Sed tum amplius curabat et sollicitus erat. Ideo vocatos omne admonebat, Ut De Uccumberent, neVe lupi cederent, aut illis gregem proderent; sed intus manerent, Ut S illi Obstruerent, eos convincerent, ac simpliciores fratres confirmarent. Et vero recte illum imperasse tandem exitus comprobavit : nisi enim tum in Ecclesia remansissetis, corrupta pars major civitatis suisset, oves in deserto devorantibus lupis verum illius sermo, ne Suam nequitiam impudenter exererent,

impedivit. Neque vero solum exitus id ostendit sed et Pauli orba : nam et ab illo hic edoctus sic admonebat quid igitur ait Paulus Cum olim Romam esset abducendus ultima sua prosectione, postquam non amplius discipulos visurus erat,4 Non enim amplius videbo vos , s qui hoc autem dicebat, non ut illis dolorem inureret, sed quod confirmaro illos vello inde igitur profecturus hoc pacto illos confirmabat dicens, si Scio quoniam in ira , bunt post discessionem meam lupi graves, et ex vobisa ipsis exurgent viri loquentes perversa. y riplex bellum,

440쪽

serarum natura, belli arvilia, quodque non alieni sint, sed domostici, qui bellum inserunt, ideoque gravius. Nam

si extrinsecus ulla re me quispiam, ut bellum inserat, facile illum potero superare sin aulem intrinsecus ab ipso corpore Dicus oriatur, sanatu dissicile sit malum quod Di mirum tune etiam Venit Propterea monebat dicens , At-stendit vobis, et universo rogi : non dixit, derelictis ovibus oras aufugite dis instructus cum suisset beatus Eustalli ius discipulos suos admonebat quae nimirum sapiens hic quoque, ac genero Sus magister cum audisset Opere sermonem implevit. Invadentibus igitur illis vos

non deseruit, tametsi in thronum praefectura suae non 3Scenderiit; sed hoc illa generosa et philosophia praestans

anima non Curabat: nam Pn'sulum honores caeteris relinquebat labores putem proesulum ipse exant labat et intus cum inpis versabatur nihil enim eum serarum dentes laedebant, ita solidiori de praeditus orat, quam ut CD-rum morsibus esset Obnoxius. Cum igitur inlus Versa Potur, et plagna qua iam e congrediebantur, umes illos distineret, multam Vibus tranquillitatem comparabat. Neque vero tantum id agebat, ut Oriam Ora Obturaret, et blasphemias refelleret; sed ipsas etiam vos circumiens OP- pendobat num quis telo percussus suisset Dum grave vulnus accepi SSet Statimque medicamentum adhibet, it . Ηο dum acoret, ad veram fidem omnes nimavit, DUCprius destitit, quam Dei munere atque concessu beatias Meletius advenit, qui lotam massam accepit hic seminavit, illo messuit. Tale quid oliam Moyses ta Aaron praesti- ierunt. Nam et illi sermonii in morona , dum in medio Egyptiorum versarentur, multos domesticae pietatis aemulatores reddobant. estatur lioc Ioyses, dum mullum vulgus promiscuum cum Israelitis ait ascendisse . Ilunc