Opera

281쪽

que artem esse nec dicendi nec disserendi putant. Nos autem, praeceptis dialecticorum, et Oratorum etiam quoniam utramque Vim virtutem esse nuStri putant Sic parentes, ut legibuS, Verbis, quamquam noHS cogimur uti qua docti ut dixi a Graecis petere malent, indocti ne a nobis quidem accipient; ut frustratin is Suscipiatur labor. Jam vero physica, si Epicurum, id est, si Democritum probarem, possem scribere ita plane, ut Ama- lanius. Quid est enim magnum, cum CRUSa rerumessicientium sustideris, de corpuScutorima ita enim appellat atomos concursione fortuita loquii Nostratu physica nosti, quae contineantur X flectione, et e materia ea, quam fingit et format flectio. Adhibenda enim geometria Si quoniam quibuSnam quiSquam enuntiare verbis, aut quem ad intelligendum poterit adducere, haec ipsa de vita et moribus,

de expetendis fugiendisque rebus 3 Illi enim simpliciter pecudis et hominis idem bonum esse cenSent: apud nostros autem, non ignoras, quae Sit et quanta subtilitas Sive enim Zenonem sequare, magnum Stemcere, ut quis intelligat, quid sit illud verum et simple bonum, quod non possit ab honeState Se-jungi quod bonum quale Sit, negat omni Epicu-TUS, Sine voluptatibus e Sum moventibuS, nec Suspicari: si vero Academiam veterem perSequamur

quam DS, Ut Scis, probamus), quam ferit illa

acute explicanda nobis i quam argute, quam ObScure etiam, contra Stoicos disserendum lTotum igitur illud philosoplus studium milii quidem ipse sumo, et ad vitae constantiam quantum possum), et ad delectationem an uni nec ullum arbitror, ut apud Platonem est, majus aut meliu a

Diis datum munus homini: sed meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, id est, ad Graecos ire jubeo, ut ea a fontibus potius hauriant,

quam rivulo consectentur. Quae autem nem adlaucocuerat, nec erat, inde Studiosi Scire poSSent ea,

282쪽

268 ACADEMICORUM LIB. I. CAP. 3.

quantum potui, nihil enim magnopere meorum miror feci, ut eSSent nota nostris A Graecis enim peti non poterant, ac post L. Elii nostri occasum, ne a Latinis quidem. Et tamen in illis veteribus nostris, quae II enippum imitati, non interpretati quadam hilaritate conspersimus, multa admixta ex intima

philosophia, multa dicta dialecticae quae quo facilius minus docti intelligerent, jucunditate quadam ad legendum invitati, in laudationibus, in iis ipsis antiquitatum prooemiis philosophiae, scribereJ voluimus,

si modo consecuti SumUS. III. Tum ego Sunt, inquam, ista, Varro nam nos, in nOStra Urbe peregrinanteS, erranteSque, tamquam hospites, tui libri quasi domum deduxerimi, ut possemus aliquando, qui et ubi eSSemus, agnoScere. Tu aetatem patriae, tu deScriptione temporum, tu Sacroriun jura, tu Sacerdotum tu domesticam tu bellicam disciplinam tu sedem regionum, locorum ἔtu omnium divinarum humanarumque rerum nomina genera Ossicia caurus, aperulati plurimumque

Poeti nostris, omninoque Latinis et literis luminis attulisti, et verbis atque ipse varium et elegans omni fere numero poema fecisti philosophianaque muliis locis inchoasti, ad impellendum satis, ad edocendum Parum.

Causam autem probabilem tu quidem affers aut enim Graeca legere malent, qui erunt eruditi aut ne haec quidem, qui illa nesciunt. Sed da mihi ni crsatisne proba. Immo vero et haec, qui illa non poterunt, et qui Graeca poterunt, non contemnent UR.

Quid enim causa est, cur poetas Latinos Graecis literis eruditi legant, philosophos non legant 3 an quia delectat Ennius Pacuvius, Accius, multi alii, qui

non verba, Sed vim Graecorum XpresSerunt poetarum 3 Quanto magis philosophi delectabunt, Si, ut illi Eschylum, Sophoclem Euripidem, sic hi Platonem imitentur, Aristotelem, Theophrastum Θ ratores quidem laudari video, si qui e nostris Hyperi-

283쪽

ACADEMICORUM LIB. I. CAP. 4. 269

dem sint aut Demosthenem imitati. Ego autem, dicam enim, ut res est dum me ambitio, dum honores, dum causae, dum reipublicae non soliuncura, Sed quaedam etiam procuratio, mullis ossiciis implicatum et constrictum tenebat, haec inclusa' bebam; et, ne ObSOleScerent, renOVabam, cum licebat, legendo. Nunc ero, et fortunae graviSSim percuSSu Vuhaere, et administratione reipublica liberatus, doloris medicinam a philosophia peto et otii oblectationem hanc honestissimam judico. Aut enim huic aetati hoc maxime aptum est; Ut iis rebus, si quas dignas laude gessimus, hoc in pruni consentaneum aut etiam ad nostros cives erudiendos nihil utilius aut, si haec ita non Sunt nihil aliud video, quod agere pOSSunus Brutu quidem OSter, XCellens Onini genere laudis, sic philosophiam Latinis literis persequitur, illi ut iisdem de rebus f irre dia desideret: et eamdem quidem Sententiam equitur, quam tu : nam Aristum Athenis audivit aliquamdiu, cujus tu fratrem Antiochum. Quamobrem da, quaeso, te huic etiam generi literarum. IV. Tum ille, Istuc quidem conSiderabo, nec Vero sine te. Sed de te ipso, quid est, inquit, quod audio Quanam, inquam, de res Relictam a te veterem jam inquit tractari autem novam. Quid Θ ergo, inquam, Antiocho id magis licuerit nostro familiari,

remigrare in domum veterem e nova, quam nobis innoVum e veteres certe enim recentiSSUna quaeque Sunt correcta et emendata maXimae quamquam Antiochi magister Philo, magnus vir ut tu existimas ipse), negaret in libris, quod coram etiam ex ipso audiebamus duas Academias esSe erroremque D- Tum, qui ita putarunt, coarguit. Est inquit, ut dicis Sed ignorare te non arbitror, quae contra Philonem Antiochus scripserit. Inam Ver et ista, et totam veterem Academiam, Iaqua absumtam cliu, renovari a te niSi molestum est, Velim et simul assidamus, inquam, Si ridetur.

284쪽

270 ACADEMICORUM LIB. I. CAP. 4.

Sane istud quidem, inquit sum enim admodum infirmus. Sed videamus, idemne Attico placeat fieri a me, quod te velle video. Mihi vero, ille quid est enim, quod malim, quam ex Antiocho ampridem audita recordarit et simul videre satisne ea commode dici possint Latine 3 Quae cum essent dicta, in

Tum ' arro ita exorsus est Socrates mihi videtur id, quod constat inter Omnes primus a rebuS O cultis, et ab ipsa natura involutis, in quibus omnes ante eum philosophi Occupati fueriint, avoca Mephilosophiam, et ad vitam communem addurime; ut de virtutibus et vitiis, omninoque de bonis rebus et mali quaereret coelestia autem vel procul esse anOStra cognitione censeret, vel, Si maXime cognita essent, nihil tamen ad bene vivendum. Hic in omnibus fere sermonibus, qui ab iis qui illum audierunt, perscripti varie copiose sunt, ita disputat, ut nihil assi et ipse refellat alios : nihil se scire dicat, nisi id ipsum : eoque praestare caeteris, quod illi, quae neSciant, Scire se putent ipse se nihil scire, id unum Sciat ob eamque rem se arbitrari ab Apolline omnium Sapientissimum esse dictum quod haec esset

una Omnis sapientia, non arbitrari sese scire quod nesciat. Quae cum diceret conStanter, et in ea Sententia permaneret, Omnis ejus oratio tum in virtute Iaudanda, et in omnibus hominibus ad virtutis studium cohortandis, consumebatura ut e Socrati rhun

libris, maximeque Platonis, intelligi potes se

Platonis autem auctoritate qui varius et multiplex et copiosus fuit, una et consentiens duobus vocabulis philosophiae forma instituta est, Academicorum, et Peripateticorum qui rebus congruent , nominibus differebanti Nam cum Speusippum, sororis filium, Plato philosophiae qua si haeredem reliquisset duos autem praestantissimos studi atque doctrina, Xenocratem Chalcedonium et Aristotelem Stagiritam;

qui erant cum Aristotele Peripatetici dicti sunt, quia

285쪽

disputabant inambulantes in Lycma illi autem qui, Platonis instituto, in Academia quod est alterum

gymn tum coetus erant et Sermones habere soliti eloci vocabulo nomen habuerimi. Sed utrique Platoni ubertate completi, certam quamdam disciplinae formulam compOSuerunt, et eam quidem plenam, ac refertam illam autem Socraticam dubitationem de omnibus rebus, et nulla ammatione adllibita consuetudinem disserendi, relique L

Ita facta est disserendit quod minime Socrates probabat ars quaedam philosophiae et rerim ordo. et descriptio visciplinae quae quidem erat primo duobus, ut dixi, nominibus una. Nihil enim inter Peripateticos et illam veterem Academiam differebati Abi indantia quadam ingenii praestabat ut mihi videtur quidem, Aristoteles sed idem fons erat utrisque, et eadem rerum Xpetendarii Rigiendariamque partitio. Sed quid agi inquit aut sumne Sanus, qui haec vos doce, nam etsi non sus IIiner-Vam, ut aiunt tamen inepte, quiSqui Minero amdocet.

V. Tum Atticus, Tu vero, inquit, perge, I arro valde enim amo nostra atque Ostros meque Sta delectant, cum Latine dicuntur, et isto modo. Quid me, inquam, putas qui philosophiam jam professus Sim, populo Ostro Xhibiturum 3 Pergamus igitur, inquit quoniam placet. Fuit ergo jam accepta a Platone philosophandi ratio triplex : una de vita et moribus ς altera, de natura et rebus Occultis ς tertia de disserendo, et quid verum et quid falsum quid rectum in Oratione pravumve quid OnSentienS, quid repugnans judicando. Ac primam illam partem, bene vivenda, a natura petebant, eique Parendum esse dicebant; neque ulla alia in re, nisi in natura, quaerendum esse illud summum bonum, quo Omnia referrentur constituebantque, eXtremum SSe Terum Xpetendarum, et finem bonoriim, adeptumebs Omnia e natura et minio, et corpore, et ita:

286쪽

27, ACADEIIICORUM LIB. I. CAP. 6.

corporis autem alia ponebant esse in toto, alia in partibus valetudinem, vires, pulchritudinem, in toto;

in partibus autem, Se Su integros, et praestantiam aliquam partium singularum ut in pedibus celeritatem, vim in manibus, claritatem in voce, in lingua etiam explanatam vocum impresSionem Animi autem, quae SSent ad Onapreliendendam ingeniis virtutem idonea: eaque ab iis in naturam et mores dividebantur. Naturae celeritatem ad discendum, et memoriam dabant; quorum utrumque menti eSSet proprium et ingenii. Iorum autem putabant studiae8Se, et quaSi consuetudinem ς quam partim Xercitationis assiduitate, partim ratione formabant in

quibus erat philosophia ipsa in qua quod inchoatum est, neque abSolutum, progressi quaedam ad virtutem appellaturri quod autem absolutum, id est virtus, quaSi perfectio naturae, omniumque rerum, quas in animis ponunt, una res Optima. Ergo haec

animorum.

Vitae autem id enim erat tertium adjuncta esse dicebant, quae ad 4rtutis usum Valerent. Jam istus animi bonis et corporis cernitur in quibuSdam, quae

non tam naturae, quam beatae Vitae adjuncta Sunt. Hominem esse censebant quasi partem quamdam civitatis, et universi generis humani, eumque Meconjunctum cum hominabus humana quadam Societate. Ac de summo quidem atque naturali bono sic agunt. Caetera autem pertinere ad id putant aut adaugendum, aut tuendum, ut diviti , ut opes, ut

gloriam, ut gratiam. Ita tripertita ab iis inducitur

ratio bonorum.

VI. Atque haec illa sunt tria genera, quae putant plerique Peripateticos dicere id quidem non falso res enim haec partitis illorum illud imprudenter,

si alios esse Academicos, qui Ana appellarentur, alios Peripateticos, arbitrantur. Communi haec ratio, et utrisque hic bonorum finis videbatur, adipisci quae essent prima in natura, quaeque ipsa Per Sese

287쪽

ACADEMICORUM LIB. I. CAP. 7. 273

mpetenda, aut omnia, aut maXima. Ea sunt autem maXima, quae in ipso animo, atque in ipsa virtute Versantur. Itaque omnis illa antiqua philosophia sensit in una virtute esse positam beatam Vitam, nec tamen beatissimam, nisi adjungerentur et corporiS, et caetera, quae Supra dicta sunt, ad cirtutis usum idonea.

Ex hac descriptione, agendi quoque aliquid invita, et ossicii ipsius, initium reperiebatur quod erat

in conservatione earum rerum, quas natura praescriberet. Hinc gignebatur fuga desidiae, Ohiptatrimaque contemtio; ex quo laborum dolorimaque susceptio

multorum, magnorum recti honestique cauSara et earum rerum, quae erant congruentes cum descriptione naturae unde et amicitia exsistebat, et justitia, atque aequitas haeque et voluptatibus, et multis Vitae commodis, anteponebantur. Haec quidem fuit apud eos morima institutio, et ejus partis, quam primam posui, forma atque descriptio. De natura autem id enim sequebatur ita dicebant, ut eam dividerent in res duas ς ut altera esset ciens, altera autem quasi huic Se praebenS, ea, quae emceretur aliquid. In eo, quod emceret, vim

Se censebant in eo autem, quod esseeretur, materiam quamdama in utroque tamen utrumque 2 neque enim materiam ipsam cohaerere potuiSSe, Si nulla vi contineretur, neque vim sine aliqua materia.

Nihil est enim, quod non alicubi esse cogatur. Sed quod ex utroque id jam corpus, et quasi q/talitatem quamdam nominabant dabitis enim profecto, ut, in rebus inusitatis, quod Graeci ipsi faciunt, a quibus haec jam diu tractantur utamur verbis interdum inauditis. VII. Nos vero inquit Atticus. Quin etiam Graecis licebit utare, cum voles, si te Latina forte deficient. Bene sane facisci sed enitar ut Latinie loquar, nisi in hujuscemodi verbis ut philosophiam, aut rhetoricam, aut physicam, aut dialecticam appellem,

288쪽

274 ACADEMICORUM LIB. I. CAP. 7.

quibus, ut aliis multis, consuetudo jam utitur pro Latinis. tia uates igitur appellavi, qua Πγοτητο ς Graeci vocant; quod ipsum apud Graecos non StVulgi verbum, sed philosophorima atque id in multis. Dialecticorum vero verba nulla sunt publica: Sui utuntur : et id quidem commune omnium fereeSt artium Aut enim nova sunt enim novarum facienda nomina, aut ex aliis transferenda quod si Graeci faciunt, qui in iis rebus tot am secula er- Santur, quanto id magis nobis concedendum est, qui

haec nunc primum tractare conamur 3 Tu vero, inquam, arro, bene etiam meriturus milii videris de tuis civibus, si eos non modo copia rerum auXeris, ut effecisti, sed etiam verborum. Audebimu ergo, inquit, novis verbis uti, te auctore, Si necesse erit. Earum igitur qualitatum sunt aliae principes, aliae e iis ortae. Principes sunt uniusnmodi, et simplico: e si autem ortae, varia sunt, et quasi multiformeS. Itaque aer quoque, utimur enim pro Latino ignis, et aqua, et terra, prima sunt ex iis autem ortae animantium forinae, eariunque rerum quae gignuntur e terra. Ergo illa initia, et, ut e Graeco Vertam, elementa dicuntur e quibus aser et ignis movendi vim habent et efficiendi reliquae partes, accipiendi, et quasi patiendi aquam dico, et terram. Quintum

rumque quatuor, quae supra dixi, dissimile Aristoteles quoddam esse rebatur.

Sed subjectam putant omnibus sine ulla specie, utque carentem Omni illa qualitate faciamus enim tractando usitatius hoc verbum, et tritius materiam quamdam,

e qua Omnia expressa atque emcta Sint quae tota

Omia accipere possint, omnibusque modis mutari, atque X Omni arteri eoque etiam interire, non in nihilum, sed in suas partes, quae infinite secari ac dividi possint, cum sit nihil omnino in enim naturuminimum, quod dividi nequeat quae autem OVe-

289쪽

ACADEMICORUM L1B. I. CAP. B. 275

tur, omnia intervallis moveri quae intervalla item infinite dividi possint.

Et cum ita moveatur illa vis, quam qualitatem esse diximus, et cum Sic Ultro citroque verSetur et materiam ipsam totam penitu commutari putant, et illa Sci, quae appellant Qualiut e quibus in omni natura cohaerente et continuata cum omnibus suis partibus effectum esse mundum ς X tra quem nulla pars materiae Sit, nullumque OrpUS: partes autem esse mundi omnia quae inSint in eo, quae natura entiente teneantur; in qua rati perfecta insit, quae sit eadem sempiterna nihil enim Valentiu eSSe, a quo intereat quam vim animum esse dicunt mundi, eamdemque esse mentem Sapientiamque perfectam quem Deum appellant, omniumque rerima, quae sunt ei subjectae, quasi prudentiam quamdam, ProcUrantem coelestia maxime deinde in terris ea, quae pertinent ad homines ; quam interdum eamdem e- cessitatem appellant; quia nihil aliter possit, atque ab ea constitutum sit, inter quasi fatalem et immutabilem continuationem ordinis sempiterni nonnunquam quidem eamdem Fortunam, quodissiciat multa improvisa haec, nec opinata nobis, propter ObScuritatem, ignorationemque CRUSarum. VIII. Tertia deinde philosophiae pars, quae erat in ratione et in disserendo, sic tractabatur ab utri8queu quamquam Oriretur a sensibus, tamen non esse judicium veritatis in sensibus II entem volebant rerum esse judicem solam censebant idoneam, cui crederetur: quia sola cerneret id quod semper esset Simple et Uniusmodi, et tale, quale esset hanc illi Ideam appellabant, jam a Platone ita nominatam: nos recte Speciem possumus dicere. Sensus autem omnes hebetes et tardos esse arbitrabantur, nec percipere ullo modo res eas quae Subjectae sensibus viderentur; quae essent aut ita parVae, ut sub sensum cadere non possent aut ita mobiles et concitatae, ut nihil unquam unum esset constans;

290쪽

276 ACADEMICORUM LIB. I. CAP. 9.

ne idem quidem, quia continenter laberentur, et fluerent omnia. Itaque hanc Omnem partem rerum opinabilem appellabant. Scientiam autem nusquam esse censebant, nisi in animi motionibus atque rationibus : qua de cauSadefinitiones rerum probabant; et has ad Onania, de quibus disceptabatur, adhibebant. Verborum etiam explicatio probabatur, id est, qua de cauSa quaequeeSSent ita Onunata quam tynwωςtiam appellabant: OSt argumentis, et quaSi rerum notis ducibus, utebantur ad probandum et ad concludendum id quod explanari volebant in qua tradebatur omnis dialecticae disciplina, id est Orationis ratione conclu-Sae. Huic, quasi ex alte a parte oratoria vis dicendi adhibebatur, explicatrix rationis perpetuae ad per- Suadendum accommodatae. Haec erat illis prima a Platone tradita cujus quas acceperim diSputationes, Si nillis, exponam. Os vero VolumuS, inquam, ut pro Attico etiam respondeam. IX. Et recte, inqhiat, respondes praeclare enim explicatur Peripateticorum et Academiae veteris auc

Aristoteles primus species, quas paulo ante diri, labefacta fit quas mirifice Plato erat amplexatus; ut in his quiddam dicinum esse diceret.

Theophrastus autem, Dr et oratione uaris, et ita moratus ut prae se probitatem quamdam et ingenuitatem ferret, vehementius etiam fregit quodammodo auctoritatem veteris disciplinae Spoliavit enim virtutem suo decore, imbecillamque reddidit, quod negavit in ea Sola positum esSe beate Vivere. Nam Strato, ejus auditor, quamquam fuit acri ingenio, tamen ab ea disciplina Omnino Semovendus t qui, cum marime necesSariam partem philosophiae, quae posita est in virtute et in moribus, reliquisset, totumque se ad investigationem naturae conis

tulisset, in ea ipsa plurimum dissedit a suis. Speusippus autem et Xen rates, qui primi Plato-