Opera

341쪽

ACADEMICORUM 1A. II CAP. 32. 327

sententia namgaturum 3 qui potest 3 Sed si jam ex hoc loco proficiscatur Puteolos stadia triginta, probo

navigio, bono gubernatore, hac tranqruditate probabile videatur, se illuc venturum SSe Satiram. Hujusmossi igitur risis consilia capiet et agendi, et non agendi faciliorque erit, ut albam 8SemiVem probet, quam erat AnaXagoras, qui id non modo ita esse negabat, sed sibi, quia sciret aquam nigram SSe, Unde illa concreta esset, albam ipsam esse, ne rideri quidem. Et quaecumque res eum Sic attinget, ut it

visum illud probabile, neque ulla re impeditum,

movebitur. Non enim S e SaXO SculptuS, Ut robore dolatus habet corpus habet a num : O- Vetur mente movetur sensibus ut ei multa vera

Videantur; neque tamen habere insignem illam et propriam percipiendi notam eoque Sapientem nouaSSentiri, quia possit ejusdem modi exsistere falsum inqu0d, cujusmodi hoc verum. Neque o contra SenSUS aliter dicimus, a Stoici, qui multa falsa Sessicunt, longeque aliter Se habere ac SenSibu H-

deantur.

XXXII. Hoc autem si ita sit, ut Dum modo senSibus falsum videatura prίDStO Si qui neget, rem ullam percipi posse sensibus. Ita nobi tacentibus,e uno Epicuri capite, alter vestro, percepti et

comprehensi tollitur. Quod est caput Epicuri 3 Si ullum Sensibus visum falsum est, nillil percipi potest. Quod vestriimo Sunt falsa sensit visa. Quid Sequiatur 3 Ut taceam, conclusio ipsa loquitur, nillil posse percipi. Non concedo, inquit, Epicuro Certa igitur

cum illo, qui a te totus liverSus est: noli mecum,

qui h0 quidem certe fati esse aliquid in sensibus,

tibi assentior. Quamquam nihil mihi tam mirim videtur, quam ista lici, ab Antiocho quidem maxime, cui erant, quae paulo ante lixi, notissima. Licet enim haec quiri arbitratu suo reprehendat, quod negemu Temussam percipi 3SSer certe te 40 Ieprehensio St.

342쪽

329 ACADEMICORUM LIB. II CAP. 32.

Quod tamen dicimus esse quaedam probabilia, non

videtur hoc satis esse vobis. Ne sit. Illa certe debemus effugere, quae a te vel marini agitata Sunt:

Nihil igitur cernis 3 nihil audis 3 nihil tibi est perspicuum 3 Explicavi paulo ante, Clitomacho auctore, quo modo ista Carneades diceret. Accipe, quemadmodum eadem dicantur a Clitomacho, in eo libro, quem ad C. Lucilium scripsit poetam, cum ScripSiSSet iisdem de rebus ad L. Censorinum, eum, qui conSulcum M' IIanilio fuit. Scripsit igitur his fere verbis: Sunt enim mihi nota, propterea quod earum ipSarum rerum, de quibus agimus prima institutio, et quasi disciplina, illo libro continetur; sed scriptum recita: Academicis placere esse rerum ejusmodi dissimilitudines, ut aliae probabiles videantur, aliae contra; id autem non esse satis cur alia percipi posse dicas, alia non OSse propterea quod multa falsa proba-bdia sint nihil autem falsi perceptum et cognitum

POSSit esse.' Itaque ait, vehementer errare OS, qui dicant, ab Academia sensus eripi, a quibuSm quam dictum Sit, aut colorem aut saporem aut Onum nullum esse illud sit disputatum, non inesse in his Propriam, quae nusquam alibi esset, veri et certi

notam.

Quae cum exposuisset, adjungit, dupliciter dies

SenSu SUStinere sapientem uno modo, cum hoc intelligatur, iamin eum rei nulli assentiri altero, cum Se a respondendo, ut aut approbet quid aut improbet, SuStineat, ut neque neget aliquid, neque aiatis cum ita sit, alterum placere, ut nunquam Sentiatur alterum tenere ut sequens probabilitatem, ubiemnque haec aut occurrat aut deficiat, aut Etiam, aut Non respondere possit: nam, cum splaceat, eum, qui de omnibus rebus contineat se ab Mentiendo, moveri tamen, et agere aliquid, reliquit ejusmodi visa, quibus ad actionen excitemur item ea, quae interrogati in utramque partem respondere POSSimuS, Sequentes tantummodo quod ita visum sit, dum sine

343쪽

assensu neque tamen Omnia ejusmodi visa approbari, Sed ea, quae nulla re impediantur. Haec si vobis non probarnus sint falsa sane invidiosa certe non sunt. Non enim lucem eripimus: Sed ea, quae VOS

percipi comprehendique eadem OS, Si modo probabilia sint videri dicimus. XXXIII. Sic igitur inducto et constituto probabili, et eo quidem expedito soluto libero, nulla re implicato vides profecto, Luculle jacere jam illud tuum perspicuitati patrocinium. Iisdem enim hic

Sapiens, de quo loquor, Oculis, quibus late Vester, Coelum, terram, mare intuebitur : iisdem sensibus reliqua, quae Sub quemque SenSum cadunt, Sentiet. Mare illud, quod nunc Favonio Meente, purpureum videtur, idem huic nostro videbitur; nec tamen assentietur; quia nobismetipsis modo caeruleum fidebatur, mane flavum quodque nunc, quia a Sole collucet, albescit, et x ibrat dissimileque est proximes et continenti ut etiam Si possi rationem reddere, cur id eveniat, tamen non possis id verum esse, quod videbatur oculis, defendere.

Unde memoria, si illi percipimus, sic enim

quaerebas quod meminisse visa, nisi comprehenSa, non possumus 3 Quill Olyaenus, qui magnu mathematiciis fuisse dicitur is posteaquam Epicuro SentienS, totam geometriam esse falsam credidit, num illa etiam, quae sciebat, Oblitus est 3 Atqui, falsum quod est id percipi non potest, ut vobismetipsis placet. Si igitur memoria perceptarum comprehenSarumque rerium St, Onania, quae quiaque meminit, habet ea comprehen Sa atque percepta. Fabi autem comprehendi nihil potest et omnia meminit Scyron Epicuri dogmata vera igitur illa sunt mmcOmnia. Hoc per me licet sed tibi aut concedendum est ita esse, quod minime vis aut memoriam mihi remittas, Oportet, et facile esse ei locum, etiam Sicomprehensio perceptioque nulla sit.

Quid siet artibus Θ quibus 8 iisne, quae ipsae s

344쪽

330 ACADEMICORUM LIB. II CAP. 34.

tentur conjectura e plus uti quam scientia an his, quae tantum id, quod videtur, sequuntur, nec habent Liam artem vestram, qua vera et salsa dijudicent ΘSed illa sunt lumina duo, quae maXime auSamistam conti nenti Primum enim negatis fieri posse, ut quisquam nulli rei assentiatur. At id quidem perspicitum Est cum Panaetius princeps prope, meo quidem judicio dimicorum ea de re dubitare se dicat, quam Omnes, praeter eum, Stoici certissimam putant, Vera esse haruspicum auspicia, Oracula, Sonania vaticinationes seque ab assensu Sustineat.

Quod is potest sacere de iis rebus quas illi, a quibus ipse didicit, certas habuerint cur id sapiens de reliquis rebus facere non possit A est aliquid quod Positum vel improbare vel approbare possit, dii bitare non possit 3 An tu in soritis poteris hoc, cum voles ἔille in reliquis rebus non poterit redem modo insistere, praSertim cum Possit, Sine assensione, ipsaruverisimilitudinem non impeditam sequi 3

Alterum est quod ne tis actionem ullius rei posse in eo esse, qui nullam rem Mensu in comprobet Primum enim videri oportet, in qu sit etiam a cnsusu dicunt enini Stoici sensus ipsos Menm esse ἔquo quoniam appetiti conse luatur, actionem Sequi: tolli autem iamia si visa tollantur.

XXXII . Hac de re in utramque partem et dicta

sunt et Scriptamnilia sed brevi res inest tota Onfici. Ego enim etsi maximam actionem puto, re- Pugnare visis Obsistere opinionibus as ensus lubricos Sustinere credoque Clitomacho ita scribenti Herculiquemdam laborem exanclatum a Carneade quod, ut feram et immanem bellum, sic ex animis nostris assensionem, id est opinationem et temeritatem, X- traxi et tamen ut ea pars defensionis relinquatur,

quid impediet actionem ejus qui probabilia sequitur, nulla re impediente inquit ipsum impediet quod statuet ne id quidem quod probet, P Se Percipi Iam istuc te quoque impediet in namgando,

345쪽

ACADEMICORUM L1B. II CAP. 34. 33l

c in conserendo, in uxore ducenda, in liberis procreandis, pluriniisque in rebus, in quibus illi sequere, Praeter probabile. Et tantae illud usitatum et saepe repudiatum, refers, non ut axntipater, Sed ut ais, preSSius Nani Antipatriua reprehenSum, quod diceret, consentaneum esse ei, qui assirmaret nihil posse comprehendi, id ipsum saltem dicere posse compreliendi: quod ipsi Antiocho pingue videliatur, et sibi ipsum

Contrarium. Non enim potest convenienter dici, nihil comprelaendi posse, Si ipsum comprehendi posse di-ccitur. Illo modo potius putat urgendum fuisse Carneadem cum sapientis nullum decretuin esci; possit, nisi comprehensum, perceptum, cognitum ς ut hoc ipsum decretum, luod sapientis esset, nihil posse percipi, fateretur esse perceptum proinde quaSi Sapiens nullum aliud decretum habent, et Sine decretis vitam Vere pOSSit.

Sed ut illa habet probabilia, non percepta, Sic hoc ipsum, nihil posse percipi. Nam si in hoc haberet

cognitionis notam, iidem uteretur in aeteriS: quam quoniam non habet, utitur probabilibus. Itaque non metuit, ne confundere omnia videatur, et incerta reddere. Non enim ciuemadmodum, Si quίPSitum XC Sit, Stellarim numerus par an impar Sit item, si

de officio, multisque aliis de rebus, in quibus Versatus CXercitatus lue sit, nescire se dicati In incertis enim nihil est probabile in quibus autem est, in his non deerit sapienti, nec quid faciat, nec quid respondeat. Ne illam quidem pr PieriiDisisti, Luculle, reprehensionem Inti re hi nec mirum : in prinris enim est nobilis qua solebat dicere Intiochus Philonem

maxinae perturbatum cum enim Sumeretur imum,

CSSe quaedam fessa visa alterum, nihil ea differre a Veris; non attendere, superius illud ea re a Se esse conceSSum, quod videretur esse quaedam in visis di ferentia eam tolli altero, quo neget visa a falsi Vera

disterre: nihil tam repugnare. di ita SSet, Si nos

346쪽

3M ACADEMICORUM LIB. II CAP. 36.

verum omnino tolleremus. Non facimus: nam tam Vera quam falsa cernimus sed probandi species est: percipiendi signum nullum habemus. XXXV. Ac mihi rideor nimis etiam nunc agere jejune. Cum sit enim campus, in quo pOSSit eXSultare

oratio, cur eam in tanta angustias, et in Stoicorum

dumeta compellimus 3 Si enim mihi cum Peripatetico res esset, qui id percipi posse diceret, quod

PreSSum eSSet e vero neque adhiberet illam magnamaCc Sionem, quo modo imprimi non posset a falso; cum simplici homine simpliciter agerem nec ma Opere contenderem atque etiam, Si, cum ego nihil dicerem posse comprehendi, diceret ille, sapientem interdum opinari non repugnarem praeSertim ne

Carneade quidem huic loco valde repugnante nunc quid facere posSum Quaero enim, quid sit, quod comprehendi possit. Respondet milii non urist Iteles, aut Theophrastus, ne Xenocrates quidem, aut Polemo, sed nihilo minori, tale verum, quale falsum esse non possit Nihil ejusmodi invenio. Itaque incognito nimirum Ssentiar id est, opinabor. Hoc mihi et Peripatetici, et Vetus Academia concedit vos negatis, Antiochus inprimis qui me valde movet: vel quod amavi hominem, sicut ille me vel quod ita judico, politissimum et acutissimum omnium nostrae memoriae philosophorum. A quo primum quaero, quo tandem modo sit ejus Academiae, cujus esse se profiteatur 3 Ut omittam alia, haec duo, de quibus agitur, quis unquam dixit aut veteris Academiae aut Peripateticorum 3 vel id solum percipi posse quod eMe verum

tale, quale falsum esse non posset: vel Sapientem nihil opinarii Certe nemo Horrum neutrum, ante Zenonem, magnopere defensum est. Ego tamen utrumque Verum puto nec dico tempori cauSa;

sed ita plane probo. XXXI I. Illud serre non possum. Tu, cum me incognito assentiri vetes, idque turpissimum esse di-

347쪽

ACADEMICORUM L1B. II CAP. 36. 333

cas, et plenissimum temeritatis tantum tibi arroges,

ut exponas disciplinam sapientiae, naturam rerum Omnium evolvas, mores fingas, fines bonorum malorumque constituas ossicia describaS, quam citam ingrediar, definias idemque etiam disputandi et intel- Iigendi judicium dicas te et artificium traditurum :perficies, ut ego ista innumerabilia complectenS, RUS- quam labari nihil opineri quae tandem ea est disciplina, ad quam me deducas, si ab hac abstraxeris

I ereor, ne Subarroganter facias, Si diXeris tuam. Atqui ita dicas, necesse est. Neque Vero tu SoluS, Sed me ad suam quisque rapiet.

Age, restiter Peripateticis, qui sibi cum Oratoribus cognationem esse, qui claro VirOS, a Se inStructos, dicant, rempublicam Saepe reXiSSe: SuStinuero Epicureos, tot meos familiares, tam bonos, tam inter

Se amantes viros Diodoto quid faciam Stoico quem a puero audi i qui mecum fi fit tot annosa qui habitat apud meri quem et admiror et diligori qui ista

laxntiochea contemnit. Nostra, inquies, Sola vera Sunt. Certe sola, Si vera plura enim vera diScrepantia esse

non possunt. Utrum igitur nos mapudentes, qui labi nolimaus an illi arrogantes, qui ibi persuaserint, Scire se Olos omnia Θ Non me quidem, inquit, Sed sapientem, dico scire optimae nempe Sta scire, quae sunt in tua disciplinti. Hoc primum quale St, a non Sapiente explicari sapientiam 3 Sed discedamus a nobismetipsis de sapiente loquamur; de quo ut saepe jam dixi omnis haec quaeStio St. In tres igitur partes, et a plarisque et a nobismetipsis distributa sapientia est. Primum ergo, Si placet, quae de natura erim Sunt quaeSita, Ideamus;

vellit illud ante Estne quisquam tanto inflatus errore, ut sibi se illa scire persuaserit 3 Non quaero ratione ea quae e conjectura pendent quae clisputationibus huc et illuc trahuntur, ni illam adllibent persuadendi necessitatem. Geometrae provideant, qui se profitentur non persuadere, Sed cogere et qui On ia

348쪽

334 ACADEMICORUM L1B. II. 4P. 37

vobis, quae describunt, probant. Non quaero ex his

illa initia mathematicorum, quibus non cone SiS, digitum progredi non possunt: unctum Se quod magnitudinem nullam habeat Eitremitatem, et quasi libramentum, in quo nulla omnino crassitudo sit: Lili ea inentum, longitudinem sine latitudine. i. Haec cum Vera esse concessero si affligam jusjurandum, Sapientemne sp quani Archimedes, eo inspectante, rationes Omnes descripserit eas, quibus citur, multis partibus solem majorem Se quam terram juraturum putas 3 Si fecerit, solem ipsum,

quem Deum censet eSSe contemseriti

Quod si geometricis rationibus non est crediturUS, quae vim afferunt in docendo, vos ipsi ut dicitisa nae ille longe aberit, ut argumentis credat philoSophorum aut, Si St crediturus, quorum potissimum Omnia physicorum licet eXplicare : sed longum SL.

Quaero tamen, quem sequatur. Finge aliquem nunc fieri sapientem nondum esse : quam pol Simum Sententiam eliget et disciplinam Θ etsi, quamcumque eliget, insipiens eliget. Sed sit ingenio divino, quem unum e physicis potissimum probabit 3 nec plus uno

poterit. , On persequor quaestiones infinitas tantum, de principiis rerum, e quibus Omnia OnStant, VideamuS, quem probet: Si enim inter magnos homini summa dissen O. XXXI II. Princeps Thales unus e septem, cui Se reliquos concessisse primas serunt, ex aqua dixit constare omnia. At hoc Anaximandro, populari et Sodali suo, non persuasit. Is enim infinitatem naturaedixit esse e qua Omnia gignerentur. Post ejus auditor Anaximenes infinitum aera sed ea, quae ex eo orirentur, definita gigni autem terram, aquam, ignem, tum ex his omnia: Anaxagoras, materiam infinitam sed ex ea particulas, simile inter e, minutas ea primum confusas postea in Ordinem adductas a mente divina Xenophanes paulo etiam

antiquior, unum esse omnia, neque id esse mutabile;

349쪽

ACADEMICORUII L1B IL CAP. 23. 335

et id esse Deum, neque natum inquam, et Sempiternum, conglobata figura Parmenides, ignem, quim OVeat terram, quae ab eo Ormetur Leucippus, plenum, et inane Democritus huic in hoc similis, uberior in caeteris : Empedocles, haec pera ulgata et nota quatuor Heraclitus, ignem Melissus, hoc

quoci esset infinitum, et immutabile et fuisse semper, et fore. Plato, ex materia in Seinania recipiente, mundum esse factum censet a Deo senapiternum. Pythagorei e numeris, et mathematicorim initiis proficisci olim omnia. Ex his eliget vester Sapiens unum aliquem, credo, quem Sequatur : caeteri, tot viri et tanti, repudiati ab eo, condematique discedent. Quamcumque Vero sententiam probaverit eam sic animo comprehensam habebit, ut ea qua SensibuS: nec magis approbabit nunc lucere, quam, quoniam Stoicus est, hunc mundum SSe Sapientem, habere mentem, quae et Se et ipsum fabricata Sit, et Omnia Oderetur, moveat, regat. Erit ei persuasum etiam, solem, lunam, Stellas omnes, terram, mare, D S Se quod quaedam animalis intelligentia perini a ea emaeet et transeat fore tamen aliquando, ut omnis hic mundus ardore deflagret.

XXXI III. Sint ista vera: vides enim jam me fateri aliquid esse veri comprehendi ea tamen et percipi nego. Cum enum tuus iste Stoicus sapiens syllabatim tibi ista dixerit veniet flumen Orationis aureum fundens, Aristoteles, qui illum desipere dicat: neque enim ortum eSSe unquam mundulia, quodntilla fuerit, novo consilio inito tam praeclari operis inceptio; et ita eum esse undique aptum, Ut nullari tanto queat motus mutationemque moliri nulla senectus diuturnitate temporim exsistere, ut hic ornatus unquam dilapsus occidat Tibi hoc repudiare, illud autem superius, sicut caput et famam tuum, defendere necesSe erit mihi, ut ne dubitem quidem, relinquatur

350쪽

326 ACADEMICORUM LIB. II CAP. 39.

Ut oranitiam levitatem temere a sentientium, quanti libertas ista aestimanda est non mihi neceMe esse, Uod tibi est 3 Curicus, omnia nostri causa cum sacerct, cic enim vultis tantam vim natricum viperarumque

fecerit 3 cur mortifera tam multa peri es a terra marique disperserit 3 Negatis haec tam polite, tamque subtiliter effici potuisse sine dicina aliqua sollertiari cujus quidem vos majestatem deducitis usque ad apium formicarumque perfectionemra ut etiam inter eos IIyrmecides aliquis, minutorum Pugularum fabricator fuisse videatur. Negas Sine Deo posse quidquam. Ecce tibi e trans-Vera Lampsacenus Strato, qui de isti Deo immunitatem magni quidem muneris. Sed, cum Sacerdotes Deorum vacationem habeant, quanto est intuitis habere ipsos Deo. Negat opera Deorum se uti ad fabricandum mundum. Quaecumque Sint docet Omnia CSSe effecta natura nec ut ille, qui asperi et laevibus et hamatis uncinatisque corporibus concreta haec se dicat interjecto inani somnia censet haec esse Demi criti non entis sed optantis. Ipse nutem

Singulas nindi partes persequens, quid tulit aut Sit aut fiat, naturalibus fieri aut factum esse docet ponderibus et motibus. Sic ille et Deum opere magno liberat, et me timore. Quis enim Pi)t cum XL- timet a Deo se curari non et dies et noctes diviniminumen horreres et si qui adversi acciderit quod cui non accidit 3 extimescere, ne id jure evenerit 3Νec Stratoni tamen assentior, nec vero tibi Ilodo hoc, modo illud probabilius videtur. XXXIX. Latent ista mamia inculte crassi occultata et circumfusa tenebris ut nulla acies humani ingenii tanta Sit quae penetrare ini Phura et Tram intrare, Possit. Corpora nostra non novimus miti Sint situs partium quam vim quaViue pars hahcat, ignoramu Itaque medici ipsi iluoriuri intererat ea OSM, IKruerunt, ut viderentur. Nec eo tamen aiunt empirici

notiora esse illa; quia possit fieri, ut patefacta cc -