Opera

351쪽

ACADEMICORUM L1B. II CAP. 40. 337

tecta mutentur. Sed ecquid nos eodem modo rerum naturas persecare aperire, dividere possumus, ut Videamus, terra penitusne defixa sit, et quasi radicibus Suis haereat an media pendeat Habitari ait Xenophanes in luna, eamque eSSe terram multarum urbium et Cntiunt. Portenta dentur: sed tamen neque ille, qui diXit, jurare posset ita Se rem habere, neque ego non ita. Etiam dicitis,

Se e regione nobis, e contraria parte terrae, qui adversis vestigiis stent contra nostra Vestigia, quo Antipodas vocatis. Cur mihi magis succensetis, qui ista non adSpernor quam eis, qui cum Udiunt, deqipere Vos arbitrantur 3 Hicetas Syracusius ut ait Theophrastus coelum, Solem lunam, Stellas, Supera denique omnia, Stare cenSet neque praeter terram, rem ullam in mundo moveri; quae cum circum Xem se Summa celeritate convertat et torqueat eadem effici Omnia, quaSi stante terra culum OVeretur. Atqui e

hoc etiam Platonem in Timaeo dicere quidam arbitrantur, Sed paulo obscurius. Quid tu Epicures loquere. Puta Solem esse tantulum 3 Egone ne bis

luidem tantum: sed et vos ab illo irridemini; et ipsi illum vicissim eluditis Liber igitur a tali irrisione Socrates, liber Aristo Chius, qui nihil istorum

sciri putat PCSSe. Sed redeo ad animum, et corpus Satisne tandem

ea Cta Sunt nobis, quae nervorum natura sit, quarvenarum tenemusne quid animus sit 3 ubi sit Θdenique, sitne aut ut Dicaearcho visum est ne sit quidem ullus Θ si est, tresne partes habeat, ut Platoni placuit, rationis, irae cupiditatis an simplex unusque sit 3 Si unus et simpleX utrum sit ignis an anima, an Sanguis 3 an ut XenocrateS, mens nullo corpore 3 quod intelligi quale sit, vix potest. Et, quidquid est, mortale sit an aeternum 3 nam utramque in partem multa dicuntur. XI. Horum aliquid vestro sapienti certum videtur: OStro, ne quid maxime quidem probabile sit, Philas. voL. II. 2 G

352쪽

23: ACADEMICORUM LIB. II CAP. 41.

occurrit. Ita sunt in plerisque contratiarum rationum

paria momenta.

Sin agis verecundius, et me accusas, non quod tuis rationibus non assentiar, sed quod nullis vincam animum cuique Sentiar, deligam. Quem potissimum Quem Θ Democritumi semper enim ut scitis studiosus nobilitatis fui. Urgebor jam omnium

vestriim con ficio. Tune aut inane quidquam putes Se cum ita completa et conferta sint Omnia, ut et quod movebitur corporum, cedat et qua quodque cesserit, aliud illico subsequatur 3 aut atomos ullas, equibus quidquidissiciatur, illarum sit dissimillimum paut, sine aliqua mente, rem dam mei posse praeclaram Θ et, cum in uno mundo Ornatus luc tam sit mirabilis, innumerabiles, supra, infra, deTtra, Sinistra, ante, post, alios di8Similes, alios ejusdemmodi mundos esses et, ut o nunc Sumus ad Baulos, Puteolosque videmus; sic innumerabiles paribus in locis esse, eisdem nominibuS, honoribus rebus gestis, ingeniis, forinis, aetatibus, eisdem de rebus disputantei et Si nunc, aut Si etiam dormientes, aliquid animo videre rideamur imagines extrinsecus in animo LOStro per corpus immapere ΘTu vero ista ne adsciveris, neVe fueris conamenticiis rebus assensus. Nihil sentire est melius, quam tam prava sentire. On ergo id agitur ut aliquid as-

Sensu me comprobem quae tu vide ne impudenter etiam poStules, non Solum arroganter praeSertim

cum ista tua milii ne probabilia quidem rideantur. Nec enim divinationem, quam probatis, ullam esse arbitror fatur raque illiud etiam, quo onmia contineri dicitis, contemno. Ne exaedificatum quidem hunc mundum divino consilio existimo atque haud scio, an ita sit.

XLI. Sed cur rapior in invidiam 3 licetne per

Vos nescire, quod nesci, an Stoicis ipsis inter se disceptare mihi cum iis non licebit Zenoni, et reliquis fere Stoicis, aether videtur Summus in

353쪽

mente praeditus, qua omnia regantur Cleanthes qui quasi majorum est gentium Stoicus, Zenonis auditor, Solem dominari, et rerum potiri putat. Itaque cogimur, dissensione Sapient im, dominum OStriim ignorare quippe qui nesciamus, Soli an Etheri ser-Viamus. Solis autem magnitudo ipse enim hic radiatus me intueri ridetur admonet, ut crebro faciam mentionem sui. Vos ergo hujus magnitudinem, quasi decempeda pernae Si reseritS. Huic me men- Surae eStrae, et ObiS, quasi mali architectis, nego ego credere. Dubium est, uter nOStrum Sit leniter ut dicam verecundior 3Neque tamen istas quaestiones physicorum exterminandas puto. Est enim animorum ingeniorumque naturale quoddam quasi pabulum considerati contemplatioque naturae erigimur elatiores fieri videmur humana despicimus cogitanteSque Super atque coelestia, haec nostra, ut erigua et minima, contemnimus. Indagatio ipsa rerum tum maXimarum, tum etiam Occultissimarum, habet oblectationem. Si vero aliquid occurret, quod verisimile videatur humanissima completur animuS Ohiptate. Quaeret igitur haec et veSter Sapiens, et hic nOSter: Sed vester, ut assentiatur, credat, assirmet: OSter, ut vereatur temere Opinari praeclareque agi Secum

putet, si in ejuSmodi rebus, verisimile quod sit, invenerit. I eniamus nunc ad bonorum malorumaque

notionem sed paulidum ante dicendum est. Non mihi fidentur considerare, cum physica ista valde

affirmant, eariun etiam rerum auctoritatem, Si quae illustriores videantur, amittere, Non enim magi M- Sentiuntur neque approbant, trucere nunc, quam eum

cornix cecinerit, tum aliquid eam aut ubere aut Ve-tare nec magis assinuabunt, signum illud, si erunt menSi, SeX pedum Sse, quam Solem, quem metiri non POSSunt, plus quam duodeviginti partibus majorem ESSe, quam terram. Ex quo illa conclusio nascitur: Si Sol quaatus sit, percipi non potest; qui care

354쪽

340 ACADEMICORUM LIB. II CAP. 42.

ra res eodem modo, quo magnitudinem Soli probat, is eas res non percipit. Magnitudo autem solis percipi non potest: qui igitur approbat, quasi Percipiat, nullam rem percipit. Responderint, pOSSepercipi, quantus sol sit. Non repugnabo, dummodo eodem pacto caetera percipi comprehendique dicantet nec enim possunt dicere, aliud alio magis minusve Comprehendi quoniam omnium rerum ima Si definiti compreliendendi

XLII. 2d, quod caeperam Quid habemus in

rebus bonis et malis exploratii Nempe fines constituendi sunt, ad quos et bonorum et malorum Summa referatur. Qua de re est igitur inter summos VirOS major dissensi, et omitto illa, quae relicta jam videntur, et Heridum, qui in cognitione et Sesentia Summum bonum ponit; qui cum Zenonis auditoreSSet, Vides quantum ab eo dissenserit, et quam non

multum a Platone Megarici, quorum fuit nobilis disciplina, cujus ut scriptum fideo princeps Xenc-Phanes, quem modo nominam deinde eum secuti,

Parinenides, et Zeno. Itaque ab his Eleatici philo- Sophi nominabantur. Post Euclides, Socratis discipulus, JIegareus a quo iidem illi Iegarici dicti,

qui id bonum solum esse dicebant, quod eSSet unum et Simile, et idem semper. Hi quoque multa a Platone. A Menedemo autem, quod is Eretria fuit, Eretriaci appellati; quorum omne bonum in mente

Positum, et menti acie, qua verum cerneretur. Illi similia, sed, opinor, explicata uberius et ornatiuS. HOS Si contemnimus, et jam abjectos putamuSς illos certe minus despicere debemus, Aristonem, qui, cum Zenonis fuisset auditor re probavit ea, quae ille verbis, Nihil esse bonum, nisi virtutem neque malum, nisi quod cirtuti esset contrarium in mediis ea momenta, quae Zeno voluit, nulla GSe cenSuit. IIui sumnium bonum cst in his rebus neutrum in Partem moveri; quae διαφορ in ab ipso dicitur. PJTrho autem, ea ne sentire quidem Sapientem;

355쪽

ACADEMICORUM LIB. II CAP. 43. 34I

quae παθεια nominatur. Has igitur tot sententias ut omittamus haec nunc Videamus, quae cliu multumque defenin Sunt.

Alii voluptatem finem SSe Voluerunt quorum princeps Aristippus qui Socratem audierat unde Cyrenaici Post Epicurus, cujus est disciplina nunc notior neque tamen cum Cyrenaicis de ipsa voluptate consentiens. I Oluptatem autem et Onestatem

finem esse Callipho cenSuit vacare omni molestia, Hieronymus hoc idem cum honestate. Diudorus. Ambo hi Peripatetici moneSte autem UiTere fruentem rebus iis quas primas homini natura conciliet et vetus Academia censvit. ut indicant scripta Polemonis quem Antiochus probat marcinae et Aristoteles

ejusque amici nunc prorim I identur accedere. Introducebat etiam CarneadeS, non quo probaret, sed ut opponeret Stoicis, Sammaum bonum esse friticiis rebus quas prima natura concilia esset Honestum autem quod ducatur a conciliatione naturae, Zeno

statuit finem esse bonorima qui inventor et princeps Stoicorum fuit. XLIII. Jam Illud perspicuum est, omnibus iis

finibus bonoriim, quo eX Sui, malorum fines esse contrarios Ad vos nunc refero quem Sequari modo ne quis illud tam ineruditum abSurdumqUe reSpondeat Quemlibet modo aliquem Nihilistes diei inconsideratius Cupio sequi Stoicos : licetne omitto per ipsum Aristotelem me judicio in philosophia prope singularem per ipsum Antiochum 3 qui appet labatur Academicus erat quidem Si perpauca mutavisset, germantisimus Stoicus. Erit igitur res jam in discrimine. Nam aut Stoicu constituatur sapiens, aut veteris Academiae. Utrumque non potest: est enim inter eos, non de terminis, sed de tota SeSSione, contentio nam omis ratio vita definitione

summi boni continetur de qua qui dissident, de omni ratione vitae dissident. Non potest igitur uterque Me sapiens, quoniam tantopere dissentiunt, sed

356쪽

34'T ACADEMICORUII LIB. II CAP. 44.

alter si Polemoneus, peccat StoicuS, rei falsae sentiens. Vos quidem nihil dicitis a sapiente tam alienum esse. Sin vera sunt Zenonis, eadem in veteres Academicos Peripateticosque dicenda. Hic igitur neutri Sentiens, Si nunquam, uter St pruindentior Θ Quid Θ cum ipse Antiochus dissentit quibusdam

in rebus ab iis, quos amat, Stoicis nonne indicat, non posse illa probanda esse sapienti Θ Placet Stoicis, omnia peceat esse paria : at hoc Antiocho vehementissime displicet. Liceat tandem mihi considerare, utram sententiam Sequar. Praecide, inquit statue

aliquando quidlibet. Quid Θ quae dicuntur quidem,

et acuta mihi fidentur in utramque partem, et paria nonne caveam, ne scelus faciam Θ cellas enim dicebas esse, Luculle dogma prodere. Contineo igitur me, ne incognito assentiar quod mihi tecum est

dogma Immune.

Ecce multo major etiam dissensis Zeno in una firtute positam beatam citam putat. Quid Antiochus 3 Etiam inquit beatam, sed non beatissimam. Deus ille qui nihil censuit deesse viscuti homuncis hic, qui multa putat praeter virtutem homini partim Cara esse, partim etiam neceSSaria. Sed ille, vereor, ne rirtuti plus tribuat quam natura patiatur, praesertim Theophrasto multa diserte copioseque dicente. Et hic metuo ne vita sibi constet qui, cum dicat esse quaedam et corpori et fortuna mala, tamen eum, qui in iis omnibus sit, beatum fore censet si Sapiens sit. Distrahor cum hoc mihi probabilius, tum illud, videtur et tamen, nisi ulcerutrum Sit, virtutem jacere plane puto.

I ertina in his discrepant. Quid Θ illa, in quibus

pientis animum nunquam nec cupiditate moveri, nec laetitia efferri. XLII . Ige, lim probabilia Sane sint num etiam illa Θ nunquam timere, nunquaui dolere. a-

357쪽

piensne non timeat 3 nec, si patria deleatur, non doleat 3 Satis durum sed Zenoni necessarium cui, praeter honestum, nihil est in bonis : tibi vero Antioche, minime cui praeter honestatem, multa bona; praeter turpitudinem, multa mala' identum quae et venientia metuat sapiens necesSe est, et veniSSe do- leat. Sed quaero, quando ista fuerint ab Academia vetere decreta, ut animum sapientis commoveri et conturbari negarento Mediocritates illi probabant; et in omni permotione naturalem Volebant SSequemdam modum. Legimus omne CruntoriS, Veteris Icademici, me Luctu: V est enim non mag-nUS, Verum aureolus, et ut Tuberoni Panaetius

praecipit ad verbum ediscendus libellus. Atque illi

quidem etiam utiliter a natura dicebant permotiones istas animis nostris datas metum cavendi causa ;misericordiam aegritudinemque, clementiae ipsam iracundiam fortitudinis quasi cotem esse dicebant; recte, SecuSne, alia viderimus Atrocitas quidem ista tua quo modo in veterem Academiam irruperit, nescio. Illa vero serre non possum, non quo mihi displiceant: Sunt enim Sociatica pleraque mirabilia Stoicorum, Uae ΠαραM ξα nominantur: sed ubi Xenocrates, ubi Iristoteles ista tetigit 3 hos enim quasi eosdem esse vultis. Illi unquam dicerent, sapientes solos reges 3 solos divites Θ solos fori oso. Omnia, quae ubique eSSent, Sapientis esses neminem OnSU-lem, praetorem, Imperatorem, neScio an ne quinque- virum quidem quemquam, nisi Sapientem DPOStremo, Solum civem solum liberum 3 insipientes OmneS PeregrinOS, XSuleS, Servos, furioso. denique scripta Lycurgi Solonis, duodecim tabula nostraS, non eSSelege. ne urbes denique, aut civitates, nisi quae S-sent sapientium 3 Haec tibi, Luculle si S SSensus Antiocho, familiari tuo, tam sunt defendenda, quam moenia mihi autem bono modo, tantum, quantum videbitur.

358쪽

344 ACADEMICORUM LIB. II CAP. 45.

XLV. Legi apud Clitomachum, cum Cameades

et Stoicus Diogenes ad senatum in Capitolio starent, A. Albinum, quitiam, P. Scipione et M. IIarcello consulibus praetor eSSetheum, qui cum avo tuo Lure1lle, consul fuit doctum sane hominem ut indicat ipsius historia, scripta Graece jocantem di Esse Cameadi: Ego tibi, Cameade, praetor Sse non Indeor, quia Sapiens non Suma nec hae urbs, nec in ea civitas 3 Tum ille, Huic Stoico non videris. V Aristoteles, aut Xenogrates quos Antiscnus eqssi Volebat, non dubitavisset, quin et praetor ille esset, et Roma urbs, et eam civitas incuteret. Sed ille noster est plane ut supra dixi Stoicus, perpauca balbutiens. Vos autem mihi veremini, ne labar ad opinionem, et aliquid adsciscam et comprobem incognitum quod minime vultis. Quid consilii dati. Testatur saepe Chrysippus, re sola esse Sententias quae defendi possint, de finibus bonorum circumcidit et amputat

multitudinem : aut enim honeStatem esse finem, aut voluptatem, aut utrumque: nam, qua Summum bonum dicant id esse, si vacemus omni molestia, eos invidiosum nomen Ohiptatis fugere sed in vicinitate versari quod facere eos etiam, qui illii idem

cum honestate conjungerent nec multo Se US eos,

qui ad honestatem prima naturae commoda adjungerent. Ita tres relinquit Sententias, qua putet probabiliter posse defendi. Sit Sane ita quamquam a P0-lemonis, et Peripateticorum et Antiochi finibus non facile divellor; neque quidquam habeo adhuc probabilius. Verumtamen video, quam Uanter Voluptassensibus nostris blandiatur. Labor eo ut a sentiar Epicuro, aut Aristippo revocat Virtus, vel potius reprehendit manua pecudum illos motus esse dicit: hominem jungit Deo. Possum esse mediuS Ut quOniam Aristippus, quasi animum nullum habeamus, corpus Solum tuetur Zeno, quasi corporis simus eXperteS, animum Solum complectitur ut Calli. phontem Sequar; cujus quidem Sententiam Car-

359쪽

neades ita studiose defensitabat, ut eam probare etiam Ideretur quamquam Clitomachus affirmabat, nunquam se intelligere potuisse, quid Carneadi probaretur. Sed, si ipsum finem velim sequi, nonne ipSRVeritas, et raris et recta ratis missi obversetur ΘTu, Cum honestas In Ohiptate contemnenda conSiStat, honeStatem cum Ollaptate, tamquam hominem c abellua copulabis ΘXLVI. Unum igitur par, quod depugnet, reliquum rat, Ohipta cum honestate de quo Chrysippo

fuit, quantum ego Sentio, non magna contentio Alterim Si sequare, multa rumi, et maXUDe communita cum hominum genere, caritas, amicitia, justitia, reliquae cirtutes quarum esse nidia potest, nisi erit gratuita. Nam quae Ohiptate, quasi mercede aliqUa, ad officium impeditur, ea non est virtus, sed fallaSimitati simulatioque estutis. Audi contra illos, qui nomen honestatis a se ne intelligi quidem dicant, nisi forte, quod gloriosum sit in vulgus, id honestum Velimus dicere fontem omnium bonorum in Orpore CSSe hanc normam hanc regulam, hanc praeScIψ-tionem esse naturae qua qui aberraviSset, eum nunquam quid in cita sequeretur, habiturum. Nihil igitur me putatis, haec et alia innumerabilia cum audiam, moverit Tam 1OVeor, quam tu, Luculle neque me minus homilaem, quam te, putaveris. Tantum interest, quod tu, cum e commotuS, acquiescis, assentiris approbas; verum illud, certum csmprehenSum, perceptum, ratum, firmum, fixum Vis deque e nulla ratione neque pessi neque moveri potes ego nihil ejusmodi esse arbitror, cui si assen-SUS ita, non assentia Saepe falSO, quoniam Vera falsis nullo discrimine separantur, praeSertim cum judicia ista dialecticae nulla Sint. enio enim jam ad tertiam partem philosophiae. Aliud judicium Protagorae est, qui putet id euique Verum SSe, quod cuique videatur aliud Cyrenar- eorum, qui, Praeter perinotiones intimas, nihil putant

360쪽

346 ACADEMICORUM LIB. II CAP. 47.

esse judicii aliud Epicuri, qui omne judicium in

Sensibus, et in rerum notitiis, et in voluptate, conStituit Plato autem omne judicium veritatis, veritatemque ipsam, abductam ab opinionibus et a Sensibus, cogitationis ipsius et mentis esse voluit. Numquid horum probat noster Antiochus 3 Ille vero nem Ortim quidem suorum. Ubi enim aut Xenocratem

Sequitur, cujus libri sunt de ratione loquendi multi, et multum probatio aut ipsum Aristotelem, quo profecto nilii est acutius, tulit politius o Chry

XLVII. Qui ergo Academici appellamur an

abutimur gloria nominii aut cur cogimur eo Sequi, qui inter se dissidenti In hoc ipso quod in elementis dialectici docent, quo modo judicare Oporteat, Verum falsumne sit, si quid ita connexum St, ut hoc, Si dies est, lucet quanta contentio est Aliter Diodoto, aliter Philoni, Chrysippo aliter placet. Quid Θ cum Cleanthe, doctore suo, quam multi re

bus Chrysippus dissidet Θ Quid Θ duo vel principes

dialecticorum, Antipater et Archidemus, opinio 2Simi homines, nonne multis in rebus dissentiunt 3 Quid me igitur Luculle, in invidiam, et tamquam in concionem, vocat et quidem, ut seditiosi tribuni Solent, Occludi tabernas jubes Quo enim spectat illud, cum artificia tolli quereris a nobis nisi ut opifices concitentur 3 qui si undique Omnes conVenerint, facile contra vos incitabuntur. Expromam primum illa invidiosa quod eos omnes, qui in concione Stabunt, XSules, Servos, insanos esse dicatis deinde ad illa veniam, quae jam non ad multitudinem, sed ad VOSmetipsos, qui adestis, pertinent. Negat enUT VOS Zeno, negat Antiochus, scire quidquam 3 Quo modo Zinquies nos enu defendimus, etiam insipientem multa comprehendere. At scire negatis quemquam rem ullam, latis pientem : et hoc quidem Zeno gestu eonficiebat: nam, eum, Stensis digitis, adversam manum Osten-