장음표시 사용
371쪽
DE FINIBUS LIB. I. CAP. 7. 357
rem. Ita, quae mutat, ea corrumpit quae equitur, sunt tota Democriti atomi, inane, imagines, quae idola nominant, quorum incursione non Solum videamus, sed etiam cogitemus infinitio ipsa, quam Απειίιχν Vocant, tota ab illo est: via innumerabiles mundi, qui et oriantur et intereant quotidie. Quae etsi mihi nullo modo probantur, tamen Democritu , laudatum a caeteris, ab hoc qui eum num Secutus
II Jam in altera littoSophiae parte, quae est quaerendi ac disserendi, quae Aγγικη dicitur, ibis V ter plane, ut mihi quidem ridetur, inemiis ac nudus est. Tollit definitiones nihil de dividendo ac
partiendo docet non, quo modo Sciatur conchidaturque ratio, tradit non qua Via cnptiOS SOlVuntur,
ambigua distinguantur, ostendit. Judicia erim in Sensibus ponit quibus si semel aliquid falsi pro vero Probatum Sit, sublatum esse me judicium veri et falsi putat. In tertii vero parte, quae est de vita et moribus in constitutione finis, nil generosum sapit, atque magnificum. Confirmat illii vel maxime, quod ipsa natura ut ait ille adsciscat et reprobet, id
est, voluptatem et dolorem. Ad haec, et qua Sequantur, et quae fugiamuS, refert Omnia quod quam.
quam Aristippi est, a Cyrenaicisque mesus liberiit que defenditur tamen ejusmodi esse judico, ut nihil homine videatur indignius. Ad majora enim quad.
dam nos natura genuit et conformant, ut mihi quidem ridetur. Ac fieri potest, ut errem Sed ita prorsus XLtimo, neque viri Torquatum, qui hoc primus cognomen invenerit, aut torquem illum hosti detraxisse, ut aliquam X e Perciperet corpore O-Iuptatem, aut cum Latinis tertio consulatu conflixisse apud I eserim propter Ohiptatem. Quod ver securi silium percusserit, privarisse se etiam videtur multis voltiptatibus, cum ipsi naturae patrioque amori praetulerit jus majestatis atque imperii. Quid Θ T. Torquatus, his, qui consul cum Cn.
372쪽
353 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. 7.
Octavio fuit cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Silano emancipaverat, ut eum, Macedonum legatis accusantibus, quod pecunias praetorem in procincta cepiSSe arguerent, causam apud se dicere juberet reque e utraque parte audita, pronuntiaret, eum non talem videri fuisse in imperio, quales ejus majores fuissent, et in conspectum Suum Venire vetuit numquid ridetur tibi de voluptatibus suis cogitavisses Sed, ut mittam pericula, labores, dolorem etiam, quem Optimus quiS-que pro patria et pro suis suscipit, ut non modo nullam captet, sed etiam praetereat omnes VoluptateS, dolores denique quos fis Suscipere malit, quam deSerere ullam ossicii partema ad ea, quae hoc non minuS declarant, sed videntur leviora, VeniamUS.
Quid tibi, Torquate, quid huic Triario, literae,
quid historiae, cognitioque rerum, quid poetarum evolutio, quid tanta tot versuum memoria Vollaptatis
affert Nec mihi illud dixeris : Haec enim ipsa mihi
sunt ollaptati et erant illa Torquatis. Nunquam hoc ita defendit Epicurus neque vero tu, Triari, aut quiSquam eonim, qui aut Saperet aliquid, aut ista didicisset. Et, quod quaeritur saepe, Cur tam multi sint Epicurei; Sunt aliae quoque causae; sed multitudinem hoc maxime allicit quod ita putat dici ab
illo, recta et honeSta quae Sint ea facere pin Per Selaetitiam, id est, ohiptatem. Homines optimi non intelligimi, totam rationem everti, si ita se res habeat. Nam Si concederetur, etiam si ad corpus nihil
referatur Sta Sua ponte et per Se SSe jucunda per Se esset et Virtus, et cognitio enim, quod minime
ille mali expetenda. Hie igitur Epicuri non probo, inquam. De caetero, Vellem equidem aut ipse doctrinis fuisset instriictior est enim, quod ita tibi vi deri necesse est, non Satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur aut ne deterruisset alios a Studiis quamquam te quidem video minime esse deterritum.
373쪽
VIII. Quae cum dixissem, magis ut illum provocarem, quam ut ipSe loquereri tum Triarius, leniter arridens, Tu quidem, inquit, totum Epicurum paene e philosophorum choro sustulisti. Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intelligere, quid diceret 8 Aliena dixit in physicis, nec ea ipsa, quae tibi probarenturi siqua in his corrigere oliuit, deteriora fecit disserendi artem nullam habuit voluptatem cum summum bonum diceret, prunum in eo
ipso parum vidit deinde hoc quoque alienum ; nam ante Aristippus, et ille melius. Addidisti ad extremum, etiam indoctum fuisse. Fieri, inquam, o Triari, nullo pacto potest, ut non dicas, quid non probes ejus, a quo dissentias: quid enim me prohiberet Epicureum Sse, Si probarem, quae ille diceret cum praesertim illa perdiscere ludus esset. Quamobrem dissentientium inter
se reprehensiones non sunt vituperandae maledicta, contumeliae, tum iracundiae, contentiones concertationesque in disputando pertinaces, indigna mihi philosoplata videri solent.
Tunc Torquatus, Prorsus, inquit, Mentior neque enui disputari sine reprehensione, nec cum laxicundia aut pertinacia recte disputari potest. Sed ad haec nisi molestum est, habeo quae Velim. At me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum
fuisset Utrum igitur percurri omnem Epicuri disci.
plinam placet, an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est 3 Tu vero id quidem, inquam, arbitratu. Sic faciam igitur, inquit: unam rem X-plicabo, eamque maximam. De physicis alias, et quidem tibi et declinationem istam atomorum, et magnitudinem solis probabo, et Democriti errata ab Epicuro reprehensa et correcta permulta. Nunc dicam de voltiptate nil Id scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum eSse confidam. Certe, inquam, pertinax non ero tibique, si mihi probabis ea quae
dices, libenter assentiar. Probabo, inquit; msdo ista
374쪽
360 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. 9.
sis aequitate, quam Stendis sed uti oratione perpetua malo, quam interrogare aut interrogari. Ut placet, inquam. Tunc dicere eXOrru rati
IX. Primum igitur, inquit, Sic agam, ut ipSi auctori hujus disciplinae placet. Constituam, quid et
quale sit id de quo quaerimuS, O quo ignortare VOS arbitrer, sed ut ratione et via procedat Oratio. Quaerimus igitur, quid sit extremum, quid ultimum honorum quod Omnium philosophori a sententia, tale debet oesse, ut ad id omnia referri oporteat ipsum autem nuSquam. Hoc Epicurus in voluptate ponit, quod Suarimum bonum eSSe est Summumque malum, dolorem idque instituit docere sic: omne animal, simul atque natum sit, Voluptatem appetere, eaque gaudere, ut Summo bono dolorem adspernari ut Summum malum, et, quantum m it, a se repellere idque facere nondum depravatum, ipsa natura incorrupte atque integre judicante. V Itaque negat Opus Se ratione, neque disputatione, quam ob rem volupta expetenda, fugiendus dolor sit Sentiri hoc putat, ut calere ignem, nivem esse
albam, dulce mel quorum nihil oportere exquisitis
rationibus confirmarici tantum Satis esse admonere: interesse enim inter argumentum conclusionemque rationis et inter mediocrem animadversionem atque admonitionem : altera, Occulta quaedam et quati involaita aperiri Paltera, promta et aperta indicari. Etenim quoniam, detractis de homine sensibus, reliqui nihil est, necesse est, quid aut ad naturam, aut conistra sit a natura ipsa judicari. Ea quid percipit, et quid judicat, quo aut petat aut fugiat aliquid, praeter
voluptatem et dolorem ΘSunt autem quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere, et negent satis Se quid bonum Si aut quid malum, sensu judicari sed animo etiam ac ratione intelligi posse et voluptatem ipsam per Se
giendum. Itaque aiunt hanc quaSi naturalem atque
375쪽
insitam in animis nostris inesse notionem, ut alterum se appetendum, alterum adspernandum, Sentilamus. Alii autem quibus ego assentior , cum a philosophis compilaribus e vita dicantur cur nec Ohiptas in boni sit numeranda nec in malis dolor, non existimant oportere minium O cauis confidere, sed et Pimentandum, et accurate, Serendum, et rationibus conquisitis, de voluptate et dolore, disputandum putRnt. X. Sed, ut perspiciatis, inde omnis iste natus sit eNO Voluptatem accusantium, doloremque laudantium totam rem aperiam eaque ipsa quae ab illo inventore veritatis, et quasi architecto beatae vitae, dicta sunt, explicabo. Nemo enim ipsam voluptatem, quia volupta Sit, adspernatur, aut Odit, aut
fugit; sed quia consequuntur magni dolore eos qui ratione voluptatem Sequi nesciunt. Neque Porro quisquam est, qui dolorem ipsum, quia dolor sit amet, consectetur, adipiSci velit; sed quia noma quam ejusmodi tempora incidunt ut labore et dolore magnam aliquum quaerat Voluptatem. Ut enim ad minima veniam quis nostr im exercitationem ullam corporis suscipit laboriosam, nisi ut aliquid ex ea comanodi consequatur 3 Quis autem vel eum jure reprehenderit, qui in ea Ohiptate Velit esse quam nihil molestiae consequatur, vel illum, qui dolorem eum fugiat, quo voluptas nulla pariatur 3 At vero eos et accusamus, et justo odio dignissimos ducimus qui, blanditiis praesentium voluptatum deleniti atque corrupti quo dolore et quas molestias excepturi Sint, occaecati cupiditate, non provident: missique sunt in culpa, qui ossicia deserunt mollitia animi id est, laborum et dolorum fuga. Et harium quidem rerum facilis est et expedita distinctio nam libero tempore cum Oluta nobis S eligendi Optio, cumque nillil impedit quominus id, quod mainime pla
omnis dolor repellendus. Temporibus autem qui Phil03. VOL. II. NI
376쪽
362 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. 10.
busdam, et aut ossiciis debitis aut rerum nec Sit tibUS, Saepe eveniet, ut et voluptates repudiandae
Sint et molestiae non recusandae. Itaque earum
rum hic tenetur a sapiente delectus, ut aut rejiciendis voluptatibus majores alias OnSequatur, aut Perferendis doloribus asperiores repellat.
Hunc ego cum teneam sententiam, quid eSt, cur Verear, ne ad eam non possim accommodare Torquato ΠOStros, quo tu paulo ante, cum memoriter,
tum etiam erga nos amice et benevole, collegistia Nec me tamen, laudandis majoribus meis cor PiSti, nec segniorem ad respondendum reddidisti. Quorum facta quemadmodum, quaeso, interpretaris Siccine eos censes aut in armatum hostem impetum fecisse, aut in liberos et in sanguinem suum tam
crudeles fuisse, nihil ut de utili atibus, nihil ut de commodis suis, cogitarent At id ne fert quidem
faciunt, ut ita ruant, itaque turbent, Ut earum motus et impetus quo pertineant, non intelligamus. Tutam egregios 4ros censes tantas res geSSiSSe Sine
cauS 3 Quae fuerit causa, mox videro interea hoc tenebo: si ob aliquam causam ista, quae sine dubio praeclara sunt, fecerint, cirtutem his ipsam per se causam non fuisse. Torquem detraxit hosti et quidem se telat, ne interiret. At magnum periculum adiit in oculis quidem exercitus. Quid e eo On-Secutus est 3 Laudem et caritatem, quae sunt Vitae Sine metu degendae praesidia firmissima. Filium morte multa fit si Sine causa, nollem me ab eo Ortum, tam importuno, tamque crudeli Sin ut dolore suo sanciret militaris imperii disciplinam, exercitumque in gravissimo bello animadversionis metu contineret saluti prospexit trium, qui intelligebat
Atque haec ratio late pateti In quo enim maxime consuevit jactare vestra se oratio, tua praesertim, qui Studiose antiqua persequeris claris et fortibus viris commemorandis, eorumque factis non emolu-
377쪽
Inent aliquo, sed ipsius honestatis decore, lauda dis id totum evertitur, e delectu rerum, qUem In do dixi, constituto, ut aut voluptate Omit Antur, majorum voluptatum adipiscendarum cauSa, Ut do-IOre Suscipiantur, majorum dolorum effugiendorum gratia.
XI. Sed de clarorum hominum factis illustribus et gloriosis, satis hoc loco dictum sit. Erit enim jam
de omnium virtutium c S ad voluptatem PropriuS disserendi locuS. Nunc autem explicabo, voluptas ipsa quae qualisque Sit, ut tollatur error omnis imperitoruma intelligaturque ea, quae voluptaria, delicata, mollis ii beatur disciplina, quam graciS, quam continenS,
quam Severa Sit. Non enim hanc Solam Sequimur, quae SuaVitate aliqua naturam ipSam OVet, et cum
jucunditate quadam percipit a Sensib r Sed mari mam illam voluptatem habemus, quae percipitur, omni dolore detracto. Nam quoniam, cum privamur dolore, ipsa liberatione et vacuitate omnis moleStiae gaudemus, O me autem id, quo gaudemuS, VoluptaSint, ut Omne id, quo offendimur, dolor doloris omnis privatio recte nominata est voluptas. Ut enim, cum cibo et potione fames sitisque depitas egi ipsa detractio molestiae consecutionem ineri voluptatiari Sic, in omni re desoris amoti successionem essicit Olup
Itaque non placuit Epicuro, medium SSe quiddam inter doloren et voluptatem illud enim ipsum, quod quibusdam medium videtvi , cum Omni dolore
caret, non modo voluptatem eSSe, Verum etiam Summam voluptatem. iiiSquis enim Sentit, quemadmodum Sit affectus, eum necesse est aut in Voluptate eSSe aut in dolore. Omniti autem privatione doloris putat Epicurus te inari summam voluptatem ut
Stea variari voluptas dilatinguique possit augeri amplificarique non POMit. At etiam Athenis ut a patre audiebam, tacete et
378쪽
364 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. I 2.
urbane Stoicos irridente statua est in Ceramico,
Chrysippi sedentis, porrecta manu ; quae manu Significet illum in hac esse rogatiuncula delectatum: Num quidnam manus tua, sic assecta quemadmodum affecta nunc est, desiderat V Nihil sane. At, Si voluptas esset bonum desideraret. Ita credo. Non est igitur voluptas bonum. Hoc ne statuam quidem dicturam pater aiebat, si loqui posset. Conclusum CS enim contra Cyrenaicos satis acute nihil ad Epicurum. Nam si ea sola voluptas SSet, quae quasi titillaret sensus ut ita dicam , et ad eos cum
suavitate assiveret et illaberetur nec manus Sin contenta posset ulla vacuitate doloris sine jucundo motu Voluptatis. Sin autem summa voluptas est ut
Epicuro placet nillil dolere primum tibi recte,
Chrysippe, concessum est, nihil desiderare manum,
cum ita Met ast in secundum non recte, Si Voluptas esset bonum fuisse desideraturam. Idcirco enim non desideraret, quia, quod dolore caret, id in
XII. Extremum autem esse bonorum voluptatem, ex hoc facile perspici potest. Constituamus aliquem magnis, multis perpetuis fruentem et animo et cor-POre voluptatibus, nullo dolore nec impediente nec impendente quem tandem hoc statu praestabiliorem aut magis Xpetendum P risumus diceres In se
enim necesse est in eo, qui ita sit assectus, et firmitatem animi, nec mortem nec dolorem timentis, quod mors Sensu careat dolor in longinquitate levis, in gravitate brevis, Oleat esse ut ejus magnitudinem celeritas, diutumitatem allevatio, consoletur. Ad ea cima accedit ut neque dionum numen horreat, nec praeteritas voltiptates emuere patiatur. carumque assidua recordatione laetetur quid est, quod huc Possit quod melius sit accederes Statue, contra, aliquem confectum tantis animi corporisque
doloribus quanti in hominem maximi cadere P Sunt, nulla Spe proposita, re levius aliquando, nulla
379쪽
praeterea nec praesenti nec XSpectata voluptateu quid
eo miserius dici aut fingi potest 3 Quod si vita doloribus referta maxime fugienda
est, Summum profecto malum St, vere cum dolore. Cui sententiae consentaneum St, ultimum Sse bonorum cum voluptate vivere. Nec enim habet nostra mens quidquam, ubi OnSiStat tamquam in extremo omnesque et metu et aegritudines ad dolorem rese turri nec Praeterea Si re tuta, quae sua natura aut Sollicitare pOSSit aut angere. Praeterea et
appetendi et refugiendi, et Omnino rerum gerendarum, initia proficiscuntur aut a voluptate aut a dolore. Quod cum ita Sit, perspicuum St, OmneS rectas res atque laudabiles e referri, ut cum Voluptate vivatur. Quoniam autem id Si vel summum bonum, vel ultimum, vel extremum, quod Graeci ελο nominant, quod ipsum nullam ad aliam rem, ad id
autem res referuntur omnes fatendum St, Summum esse bonum jucunde Vivere.
XIII. Id qui in una virtute ponunt, et splendore nominis capti, quid natura Postulet, non intelligunt,
errore maximo, Si Epicurum audire voluerint, liberabuntur. Istae enim veStrae Ximiae pulchraeque virtutes nisi voluptatem sacerent, quis eas aut laudabiles aut expetendas arbitraretur Ut enim medicorum scientiam, non ipsius artis, sed bona valetudinis causa, probamuS et gubematori urS, quia bene navigandi rationem habet, utilitate, non arte laudatur; sic sapientia quae ars Vivendi putanda St, non X- peteretur, si nihil emceret nunc eXpetitur, quod est tamquam artifeX Onquirendae et comparandae voluptatis.
Quam autem dicam voluptatem, jam videtis, ne invidia verbi labefactetur ratio mea. Nam cum
ignoratione rerum bonarum et malarum maxime hominum vita veXetur Ob eumque errorem et voluptatibus maximis saepe priventur, et gravissinii unutii doloribus torqueantur Sapientia Stinvisibenda, quH ,
380쪽
et terroribus cupiditatibusque detractis et omnium falsarum opinionum temeritate demta, certissimam se nobis ducem praebeat ad voluptatem. Sapientia cnim est una quae institiana Pellatis animis quae nos Xhorrescere metu non Sinai; qua praeceptrice. in tranquillitate vici potest omnium clipiditatum ardore restincto Cupiditates enim sunt insatiabiles: quae non modo singulos homines sed Universa familias evertunt totam etiam lTi ni Publicam. Ex ipidi uitibus D lil
jactant, nec tantum in alios axo initri tu incurrunt: sed intus etiam in animis inclusa inter se dissidentasque discontant ex quo tam amarissiuaam e. cesse est offici ut sapiens Milus, amputat circiim cisaque inanitate omni et errore naturiae finibus contentus, Sine auritudine Po sit et Sine metu vivemula P est niui aut utilior aut ad li dii lii maptior partiti luam illa qua est iis pqui unum genus Posuit Carum CVPicii l. l i . sentis naturales et in Sariae alterum quae naturales in senti nec anac nec F ariae tertium quae nec naturales nec nec sariae. Quarum ea ratio int
ut necessariae nec per i muli 1 nec ina pensa expleantur. Ne naturales quidem rimit deSiderant propterea ii in ipsa natura dicitia Moptibus contenta fiat in parabiles, tenninatas habet Inani inna cupiditatum nec modus ullus cc finis t. XIV. v Μ si vitam omnem Peril lia Uscrrore t inscientia, Sapientiamque e e Solam quae
nos a libidinum impetu et formidinum terrore vindicet et ipsius fortuna modice ferre diκcat injurias, ct omnes monstret vias quae ad quietem et tranquillitatem serant quid est cur dubitemus dicere et Sapientiam propter voluptatem xl ctendam et insipientiani Pri pter molesti essuriendam 3 Eadem