장음표시 사용
381쪽
serat, et eos quasi concordia quadam placet ac leniat. Temperantia est enim quae in rebus aut e etendis aut fugiendis rationem ut e luamur, monet. Nec enim satis est judicare quid faciendum, non faciendumve sit Sed stare etiam oportet in eo quod sit judicatum. Plerique autem, quod tenere atque Servare id quod statuerim t. non possunt, victi et debilitati objecta specie voluptatis tradunt se libidinibus constringendos nec quid eventurima Sit provident;
Ob eani lue auram, propter voluptatem etiam ana et non necessariam, et quae vel aliteran raretur et quacitam carere possent sine dolore tum in morbos graves, tum in danma tum in de lecora inoirrunt:
Saepe etiam inima judiciorimultae poenis obligantur. Qui autem ita frui volunt voluptatibus ut nulli
propter eae dolores conse luantur et qui suum judiciunt retinent, ne voluptate victi faciant id qui H sentiunt non esse faciendum : hi voluptatem maximam uili piscuntur ira te littend i voluptate Iidem etiam dolorem S. Ppe Perpetiuntur ne si id non faciant incid:int in majorem Ex tuo intelligitur nec intem IKmantiam propter se fugiendam esseri temperantiam lue X Petendam non quia voluptates fugiat, sed quia
XU. Eadem fortitudinis ratio reperietur. Nam
neque laboriim periunctio, neque perti Si dolonina per se ipsa allicit nec patientia nec ae siduiuit , nec vi liae nec ea it in qua laudatur, industria, ne
fortitudo luidem sed ista se luimur ut sine ira metu lue vivamus unim uni lue et O triis fluantum cerelo simus molestia liberemus. J enim naOrtis metu Omnis quietae vitiae status periuri Aturri et
ut Succunibere doloribus, eosque humili aninio imbecilloque ferre, miseriim est Obiani lue debilitatemnninii, ni ulti parentes, multi amicos, nonnulli πι- triam plerique autem se ipsos penitus 3erdideriint ἔSic robustu animus et cxcelsus omni si liber cura et angore, cum et mortem contenmit, qua qui affecti
382쪽
263 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. I 6.
Sunt in eadem causa sunt, qua antequam nati et ad dolores ita paratus est, ut meminerit, maximoS morte finiri, parvos multa habere intervalla requietis, mediocrium nos esse dominosa ut Si tolerabiles sint,
feramus ; sin minus, aequo animo e Vita, cum ea non placeat, tamquam e theatro, exeamus. Quibus rebus
intelligitur nec timiditatem ignaviamque vituperari, nec fortitudinem patientiamque laudari, suo nomine;
sed illas dici, quia dolorem pariant has optari,
quia voluptatem. XVI. Justitia restat ut de omni istute si di tum sed similia fere dici possunt. Ut enim sapientiam, temperantiam, sortitudinem, copulatas esse do- Cui cum voluptate ut ab ea nullo modo nec divelli
nec distrali possint; sic de justitia judicandum est;
quae non modo nunquam nocet cuiquam, Sed contra
semper alit aliquid, tum vi sua atque natura, quod tranquillet animos tum spe, nihil earum rerum defuturum, quas natura non depravata desideret. Quemadmodum temeritas, et libido et unama semper unimum eXcruciant, et semper sollicitant, turbulentaeque sunt; sic cujus in mente consedit, hoc ipw, quod adest, turbulenta non potest fieri et si Vero molita quidpiam est quamos occuli fecerit, nunquam tamen confidet id ore Semper occultum. Plerimaque improborum facta primo suspici inse luitur deinde ema atque famari ima acini Sator ἔtum judex multi etiam, ut te consule, ipsi se indi
Quod si qui satis sibi contra hominum conscientiam septi esse et numiti videntur, eorum tamen horrent easque ipsas sollicitudines, quibus eorum animi noctes atque dies exectuntur a Dii immortalibus, supplicii causa importari putant. Quae autem tanta ex improbe factis ad minuendas vita molestias accessio fieri potest quanta ad augendaS cum Onscientia factorum tima pii na legum odioque civium 3 Et tamen in quibusdam neque iri unire nH -
383쪽
dus est, neque honoris neque imperii, nec libidinum,
nec epularum, nec reliquarum cupiditatum quas nulla praeda unquam improbe parta minuit potiuSinflammat ut coercendi magis, quam dedocendi,
Invitat igitur vera ratio bene sanos ad justitiam aequitatem, fidem neque homini infanti atque impotenti injuste facta conducunt qui nec facile efficere pOScit, quod conetur nec obtinere si effecerit: et Opes, vel fortimae vel ingeries liberalitati magis conveniunt qua qui utimtur, benevolentiam sibi conciliant et quod aptissimum est ad quiete vivendum caritatem; prariertim cum Omnino nulla sit causa peccandi. Quae enim cupiditates a natura proficiscuntur, facile explentur sine ulla injuria qua autem inanes sunt his parendum non est nitidenim desiderabile concupiscimi plusque in ipsa injuria detrimenti est, quam in iis rebus emolumenti, quae pariuntur injuria. Itaque ne justitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem sed quia jucunditatis vel plurimum afferat. Nam diligi et carum SSe jucundum est propterea, quia tutiorem citam, et voluptatem emes pleniorem. Itaque non ob ea solum incommoda quae eveniunt improbis fugiendam improbitatem putamus, sed muli etiam magis, quod, cujus in animo versatur, nunquam sinit cum inpirare, nunquam acquiescere. Quod si ne ipsarum quidem virtutum laus in qua marime artem-rum philosophorum exsultat ratio reperire potest exitum, nisi dirigatur ad voluptatem, Ollipta autem idola, quae nos vocet ad se, et alliciat suapte naturari non potest esse dubium, quin id sit summum atque eXtremum bonorum omnium obeateque vivere, nihil aliud sit nisi cum voluptate ViVere.
XI II. Huic certae stabilique sententia quae Sint conjuncta, Xplica ire 4. Nullus in ipsis error est finibus bonorum et malorum, id est in voluptate aut
in dolore sed in his rebus peccant, cum, e quibus
384쪽
370 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. 18.
haec essiciantur, ignorant. Animi autem voluptates et dolores nasci fatemur e corporis voluptatibus et doloribus. Itaque concedo, quod modo dicebas,
dere causa, Si qui e nostris aliter existiment quos quidem vide esse multos, sed imperitos. Quamquam autem et laetitiam nobis voluptas animi, et molestiam dolor afferat eorum tamen utrumque et Ortum e e corpore, et ad corpus referri nec Ob eam causam non multo majores esse et voluptates et dolores animi, quam corporis. Nam corpore nihil, nisi praeSens, et quod adest, sentire possumus animo autem, et Praeterita et futura Ut enim aeque doleamus animo, cum corpore dolemus fieri tamen pe agna accessio
potest, Si aliquod aeternum et infinitum impendere malum nobis opinemur. Quod idem licet transferre in voluptatem, ut ea major sit, si nihil tale metua
Jam illud quidem perspicuum est, maximam mimi aut voluptatem aut molestiam plus aut ad beatam aut ad miseram x itam afferre momenti quam eorum utrumvis, si aeque diu Sit in con ore. Non Placet autem, detracti voluptate, Gritudinem statim consequi, nisi in voluptatis locum dolor forte successerit: at contra gaudere nosmet omittendis doloribus, etiam
Si voluptas ea, qua Sensum moveat, nulla Succe erit. Eoque intelligi potest, quanta voluptas Sit non dolere. Sed, ut iis bonis erigimur, quae e Pectamus;
sic laetamur iis, quae recordamur. Stulti autem ni larum memoria torquentur : sapiente bona praeterita, gratii recordatione renovata, delectanti Si autem itum in nobis, ut et adverin quasi perpetua Oblivione obruamus, et Secunda jucunde ac Suaotermeminerinius. Sed cum ea, quae praeteriemni, acri animo et attent intuemur, tunc fit, ut aegritudo S
quatur, si illa mala sint latitia, si bona. X III. O praclaram beate 1 ivendi, et apertam ct simplicem et directam manat una enim certe nihil tonitia possit melius esse, quam a re omni
385쪽
dolore et molestia, e fruique maximis et animi et corporis voluptatibus idetisne, quam nihil praetermittatur, quod tam adjuvet, quo facilius id quod propOSitum est, Summtu bonum consequamur Clamat Epicurus is, quem vos nimis voluptatibus esse deditum dicitis , non posse jucunde vivi, niSi Sapienter, honeste justeque vivatur nec Sapienter, honeste juste, nisi jucunde. Neque enim civitas inseditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus quo minus animus, a se ipse diSsidens, Secumque discordans gustare partem ullam liquidae Voluptatis et liberae potest. Atqui, pugnantibus et contrariis studiis consiliisque semper utens niladquieti videre, nihil tranquilli, potest. Quod si corporis gratioribus morbis vita jucundita impeditur, quant magis animi morbis impediri necesse est Animi autem morbi sunt cupiditates immensae et inanes, divitiarum gloriae dominationis, libidinosariun etiam voluptatum. Accedunt aegritudines, molestiae, maerores, qui anmaDS Xedunt, conficiuntque curis, hominum non intelligentium, nihil dolendum esse animo, quod sit a dolore corporis prae- Senti futurove sejunctum. Nec ver quisquam StultuS non horum morborum aliquo laborat. Nemo igitur
Accedit etiam mors, quae, quasi saxum Tantalo, semper impendet tum superstitio, qua qui est imbutuS, quietus eSSe nunquam potest. Praeterea bona praeterita non meminerunt praesentibus non frimntur nitura modo exspectant quae quia certa SSenon OSSunt, conficiuntur et angore et metu maXimeque niciantur, cum Sero sentiunt, frustra Se aut pecunio studuisse, aut imperiis, aut opibus, aut gloriae. Nullas enim consequuntur voluptates, quarum potiendi spe inflammati, multos labores magnOSque SUSceperanti Ecce autem alii minuti et angusti, aut Omnia Semper desperantes, aut malevoli, invidi, dissiciles, lucifu-
386쪽
372 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. 19.
, maledici, monstrosi: alii autem etiam amatoriis
levitatibus dediti, alii peridantes, alii auda S, Protem iidem intemperantes et unam, nunquam in
Sententia permanentes quas Ob causas in eorum vita
nulla est intercapedo molestiae. Igitur neque stultOrum quisquam beatus, neque sapientiim non beatus: multoque hoc melius nos veriusque, quam Stoici. Illi enim negant bonum quidquam esse, nisii claquam illam imibram quod appellant honestum non tam solido quam splendido nomine virtutem autem, nixam hoc honesto, nullam requirere Voluptatem, atque ad beate vendum seipsa esse contentam. XIX. Sed possunt iam quadam ratione dici, non modo non repugnantibus verum etiam approbantibus nobis. Sic enim ab Epicuro sapiens semper l,
tus inducitur. Finitas habet cupiditates negligit
mortema de Diis immortalibus sine ullo metu Vera Sentit non dubitat si ita melius sit migrare de Vita. Iis rebus instructus, semper est in Voluptate: neque enim tempus est ullum quo non plus habeat Voluptatum quam dolorum. Nam et praeterita grate meminit et praesentibus ita potitur, ut animadvertati, quanta in ea quamque juriinda : neque pendet EX futuris sed exspectat illa et fruitur pra mentibus : ab HSque vitiis quae paulo ante collegi abest plurimum:
et cum stultorum vitam cum Sua comparat, magna
asscitur volii plate Dolores autem, si qui incurrunt nunquam in tantam habent, ut non plus habeat SapienS quod gaudeat, quam quod angatur. Optime vero Epicurus quod exiguam dicit sortirnam intervenire sapienti maXim que ab e et g - 4Mimas res consilio ipsius et ratione administrari neque majorem vi hiptatem ex inlinito teminire aetatis percipi posse quam ex hoc percipiatur quin Videamus esse finitunt. In dialectica autem V tra nullam vim existimavit esse nec ad relius rivendum,
nec ad conma ius disserendum. In physicis pluri-inum posui Ea scientia, et verborum vis et natura
387쪽
orationis, et consequentium repugnantiumve ratio, potest perspici omnium autem rerum natura cognita, levamur superStitione liberamur mortis metu non conturbamur ignoratione rerima e qua ipsa horribiles exsistunt saepe formidines. Denique etiam morati melius erimus cum didicerimus quae natura desideret. Tum vero, Si Stabilem scientiam rerum tenebimus, servata illa quae quasi delapsa de coelo est ad cognitionem Omnium regula, ad tuam omnia judicia rerum dirigantur, nunquam ullius Oratione victi sententia desistemus. Nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo poterimus sensuum judicia
defendere. Quidquid porro animo ceminuis id omne oritur a sensibus qui si omnes veri erunt ut Epicurietatio docet , tum denique poterit aliquid cognosci et percipi. Quos qui tollunt, et nihil posse percipi dicunt ii, remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt quod disserimi Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae, et rerum gerenda a Sic e physicis et fortitudo sumitur contra mortis timorema et constantia contra metum religionis et sedatio aninai. omnium rerim Occultarum ignoratione sublatara et mcderatio, natura clipiditatum generiburiue earum explicatis;
et ut modo docui ciNnitionis regula et judicio ab eadem illa constituto, veri a falso distinctio traditur. XX. Restat locus huic disputationi vel maxime
necessarius, de amicitia, quam, Si Ohipta Summum sit bonum affirmatis nullam omnino fore de qua Epicurus quidem ita dicit: Omnium rerum quas ad beate civendum sapientia comparaverit nihil esse majus amicitia nihil uberius, nihil jucundius. V eque vero hoc ratione solima sed nulla magis cita et factis et moribus comprobavit. Quod quana magnum sit, ficta veterum fabula declarant in quibus tam multis, tamque variis ab ultima antiquitate repetitis, tria is amicorum paria reperiuntur ut ad Orestem emenias profectus a Theseo. At vero
388쪽
374 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. 20.
Epicurus una in domo, et ea quidem angusta, quant
magnos, quantaque amori conspiratione consentientes, tenuit amicorum g est quod fit etiam nunc ab Epicureis. Sed ad rem redeamus : de hominibus diei non
necesse est. Tribus igitur modis video esse a nostris de amicitia disputatum. Alii, mi eae voluptat , quae ad amicos pertinerent, negarent esse Per Se PS tam Xpetendas, quam nostras expeteremus i tu loco nitetur quibusdam stabilitas iniciti a vacillare , tuentur tamen eum locum seque facile ut mihi videtur, expediunt. Ut enim virtutes, de quibus ante dictum est, sic amicitiam n ni posse a voluptate discedere. Nam cum solitudo, et vita sine amiciti insidiarum et mellis Plena sit ratio ipsa monet amicitias comparare quibus partis confinitatur animuS, et a spe pariendarum voluptatum ejungi non Pot t. Atque ut odia invidiae despicationes a lvereantur voluptatibus; sic amicitiae, non modo fautrices fidelissimae sed etiam eis trices sunt voluptatum tam amicis quam sibi quibus non solum ramentibus fruuntur, sed tiam Spe eriguntur come luentis ac posteri temporis.
Quod quia nullo modo sine amicitia simam et
perlietuam jucunditatem vita tenere P sumus, neque vero ipsam amicitiam tueri nisi a lue amicos ac nosmetipsi, diliganaus idcirco et lic ipsum stacitur in amicitia et amicitia cum volupini connectitur. Nam et laetamur amicorum laetitia aeque atquem trari et pariter dolemus angoribus. Quocirca e litem Diodo sapiens erit affectus erga amicum quo in Seipsum quosque labores propter viam Ohi Ptatem Susciperet eosdem suscipiet propter amici voluptatem : quaeque de rirtutibus dicta sunt quem-a haaodum hae semper voltiptatibus inhaerent eadem de amicitia dicenda sunt. Praeclare enim Epiclirus his P. Pne verbis Eudem. V inquit scientia confimaavit animum, ne quod aut sempiternum aut diuturni i
389쪽
timeret malum, quae perspexit, in hoc ipso niae sp tio, amicitiae prasidium esse finanissimum.' Sunt autem quidam Epicurei timissiores paulo contra veStracon ficia, Sed tamen Fatis acuti qui verentur ne Si amicitiam propter nostram voluptatem expetendam Putemus, tota amicitia quasi claudicare videatur. Itaque Primos congressus, copulationemve et On-Suetudinum instituendarum voluntates fieri pri PterVoluptatem e cum autem usus progrediens familiaritatem effecerit, tum amorem mor cere tantum, ut,
etiam si nulla sit utilitas ex amicitia tamen ipsi amici propter se ipsos amentur. Etenim si loca, si fana, si urbes Si gymnasia, Si campum. Si canes, Si equos, si ludicra exercendi aut venandi consuetudine, adamare solemus; quanto id in hominum consuetudine facilius fieri poterit et justius l, an autem, qui dicant scidus quoddam Me a-Pienti. Ira, ut ne minus quidem amicos quam se ipsos
litigant quod et fieri posse intelligimus et Mael eid videntusa et perspicuum est nihil ad jucunde vivendum reperiri posse quod conjunctione tali sit
aptius. Quibus ex omnibus judicari potest, non modo non impediri rationem amicitiar Si summum nun in viiluptate ponatur, sed, sine hoc institutionem anticitiae omnino non posse reperiri. NXI. Quapropter, si ea quae dicii sole ipso illii triora, clariora sunt: si nuria dixi hausta e fonte natura si tota ratio nostra omnem sibi fidem sen-Fibus confirmat, id est incorruptis atque integris testibus; si infantes pueri mutae etiam bestiae paene loquuntur, magistra ac duce natura nillil esse Pr -l erum HSi voluptatem nihil asperum niti dolorem ;de quibus neque depravate judicant neque corrupteri nonne ei maximam gratiam habere debemuS, qui, liac Xaudita quasi voce naturae, Sic eam firme gravit que comprehenderit, ut onmes bene sanos in viam I lacata: tranquillίP quietae beata vita deducere Θ lui'uri tibi parum videtur eruditu ea culina in
390쪽
376 DE FINIBUS, LIB. I. CAP. I.
quod nullam eruditionem esse duxit, nisi quae beatae vita disciplinam juvaret.
In ille tempus aut in posetis evolvendis, ut ego et Triarius te hortatore facimus, consumeret in quibus nulla solida utilitas, onmisque puerilis est delectati : aut se, ut Plato, in musicis, geometria, numeris, Stris, contereret quae et a falsis initiis profecta, Vera Me non possunt; et Si essent vera, nihil afferrent, quo jucundius, id est, quo melius ciVere- nauS. Ea ergo artes persequeretur vivendi artem, tantam, tamque perOSam, et perinde fructuOSam,
relinqueret 8 Non ergo Epicurus ineruditus, sed ii
indocti, qui, quae puero non didicisse turpe est , in Putent usque ad senectutem esse discenda. Quae cum dixisset, Explicavi, inquit, sententiam meam et O quidem consilio tuum judicium ut O OScerem: quae mihi facultas, ut id meo arbitratu facerem, ante hoc tempus nunquam Si data.