장음표시 사용
221쪽
reconciliationi meae operam daret, Sed quatenus Pro secerit, non respondit. Nunc alitem eum et episcopum Londoniensem qui regis gratiam dicitur habere
Prae aeteris, iterat sollicitavi scripto, sicut vobis lator Praesentium poterit indicare. Si vero alicubi in Praesentia vestra de pace mea actum uerit, ad eam quaeso formam per vom et alios laboretis, quae nec PDrfidiae maculam, o turpitudinis irroget notam, alioquiumalo Perpetuo exulare. Si enim exigeretur a me, ut abnegarem archiepiscopum meum, quod nullus Suorum fecit adhuc, o aliquis de toti Anglia absit ut adquiescam tantae turpitudini primus, aut ultimus. Se vavi quidem debitam fidem venerando meo archiepiscopo, sed ex conscientia mea salvo honore regis, contra quem si quis dixerit me esse Versatum, ubi hoc ex usare nequivero, ad honorem et beneplacitum ejus dictante justitia, paratu Sum emendare. Ovitonim cordium inspector, et verborum judex et operum, quod saepius et asperivi, quam aliqui mortalium Corripuerim dominum archiepiscopum do his, in quibus
ab initio dominum regem et Suo et quodam inconsultius visus est ad amaritudinem Provoc Se quum Pro loco, et tempore, et personis, multa suerint dispensanda. Credo autem indubitanter ala et mihi saltem cras respondebit justitia mea per miserico diam Domini, et Proculdubio ovain Cantuariensi, quod ad litteraturam et mores, plurimum profuit exilium istud, et aliquantulum mihi ipsi, ut dispositioni
divinae gratias habeam. Ollem quidem expromittere quod Cantuariens de aeter non servirem, ei tamen mihi Deus testis est quod X Proposito vestro ero de caeter curialis. Si vero mihi Dominus redeundi viam aperuerit, rescribite si placet, an me redire oporteat cum cibis et tota sarcina. Nam si hoc fuerit, Plures equi neceSSarii erunt, et plura quae ad Praesens de Sunt.
222쪽
SAPIENTE quaerendum esse consilium, Scripturarum monita docent, et fidem amicorum in angustiis comprobandam; et qua quis erga alium moveatur affectione, articulus necessitatis examinat. Quum vero minus dubito de sapientia vestra, quam litterarum copia, tum rerum experientia comparastis, tum, quod primum est, suscepisti ex gratia nec de ea apud vos quam natura et virtus vestra multis probata mihi
pollicentur, caritate dissido. Inde est quod a vobis in hujus meae necessitatis articulo consilium petens, precor attentius, quatinus mihi per nuntium, quem ad dominum Baiocensem diroxi, Super statu meo rescribatis, quod salva honestate sine qua nihil expediens arbitror, maxime videbitur expedire. Ut autem de consilio dando plenius instruamini, causa mea haec
Ecclesiae et archiepiscopo Cantuariensi debitam servavi fidem, et ei ubi justitia et modestia ridebantur adesse, et in Anglia, et in partibus cismarinis fideliter astiti. Sicubi vero aut exorbitare a justitia,
aut modum excedere videbatur, restiti ei in faciem. Horiim mihi Deus testis est, et conscientia, et amici, et socii, qui nobiscum versati sunt. In his autem omnibus contra honorem domino regi debitum, aut utilitatem, ex proposito mihil feci, sicut dictante justitia docere paratus sum, si liberum et tutum fuerit: aut si in aliquo invenire obnoxius, condigne et animo libenti satisfaciam. Tractatum est hoc anno de Pace mea, et obtentum est a rege, ut mihi liceret redire, si tactis Sanctis jurare vellem, quod contra honorem vel utilitatem ejus non fuerim in partibus
223쪽
1165-66. EPIATOL E. 206cismarinis. Retuli hoc ad dominum papam, et respondit regem et curiam interpretaturos fuisse contra ejus honorem, si quid a me factum agnosceret contra ipsius voluntatem, et dissuasit ne sub ea conditione redirem, sed expectarem, ut ira ejus aliquantulum deserueret. Deinde sollicitaverunt me quidam, ut Praestarem Securitatem, quod in nullo deinceps uvarem archiepiscopum, ut sic redirem in gratiam regis. Ego autem, licet non tenear archiepiscopo ad fidelitatem ex hominio vel juramento, nec fidei obligatione, utpote qui nihil ei debeo, nisi obedientiam, quae omni episcopo debetur a subjectis suis: quia tamen
inhonestum credidi esse dominum abnegare, et renuntiare obedientiae, quod nullus adhuc de toto regno fecit, conditionem hanc recipiendam esse non credidi. Alias autem quicquid salva conscientia et fama possem, libenter facerem Quum haec domino Rotho- magensi, de quo multum confido, exponerem, mihi constanter auxilium repromisit Placeat itaque vobis mihi super haec rescribere consilium vestrum, sciatisque pro certo, quia mihi propositum est, ut non sim de caeter curialis et hoc ipsum bene novit dominus Cantuariensis, a cujus me subtraxi consortio, sed nec fidem subtraho, nec caritatem. EPISTOLA CXLΙΙΙ.-AD HENRICUM COΜΙΤΕΜ CAΜ ΝI E fA.D. 1165-66.J Comiti Henrico. o proscriptus et exul, tantam alloquor majestatem, et publicis incumbentem utilitatibus, ad philosophantium exercitia, inculto praesertim stylo, et exsangui genere dictionis, vel ad momentum revocare ausus sum, temeritati posset adscribi, nisi parvitatem meam supereminentis bonitatis vestrae erigeret con-
224쪽
templatio, et me ad cribendum non taui invitaret, quam cogeret mandati vestri auctoritag, cui corde, magno animo, et volenti desidero in omnibus obtem- Perare, qtiae fieri possunt in Domino. Et quidem eo me vobis obnoxiium lateor, quo tam mihi, quam multis aliis, certum est me in teri a vestra plurium bonorum cepisse prosectum, et Sub beato Patre vestro, cujus memoria in benedictione est, eo quod eleemoU Sejus enarrat omnis eccle8ia Sanctorum, et lurianarum virtutum ejus praeconia Celebrat, me Prae omnibus Coaetaneis meis, e Patrocinante, quum adhuc adoles centior essem, floruisse in Francia; et praeeunte gratia, sine qua nullus boni potest esse processus, id assecutus sum unde mihi eXinde post Deum et honorum notitia, ct mundi prospera, quibus in Patria men Supra et contra merita me pri coaevi et e terraneis meis abundavi,
ut Publice notum est, Praeveneriant mihique facile Perauaserim, quoniam credibile sest tanti patris meritis adquisitum, ut heredem relinqueret, qui ipsum, licet optimus fuerit, in virtutum cultu et magnifieontia Opertim anteiret. Sed quid haeredem dico relictum, qtium omnes liberos tales reliquerit, ut quilibet eorum merito probitatis, non tam optimi comitis decedentis repraesentare videatur uanginem, quam regis instar esse; verum juxta constitutionem Altissimi in primogenito bona duplicia resederunt, et qui fratres praecessit tempore, eos bis antecesSit, Sicut amplitudine rerum, ita et eximiarum splendore virtutum. Inter alias emduae prae caeteris radiant, liberalitas insignis, quam totus mundus Praedicat, et excellens humilitas, quam go divinarum litterarunt propositis quaestionibus ad recreationem in angustiis exilii mei laetus experior; qua quum mihi Albericus Remensis, quem cognominant de orta oneris, quae vulgo Valesia dicitur, nomine vestro, adhibitis aliquot litteratis viris pro-
225쪽
POSuisset, ut verum, domine, satear, Obstupui, nec quaerenti potui habere fidem, donec venerabilem virum fidelissimum et devotissimum obis abbatem Sancti Remigii adduceret, qui et ipsas proponeret quae Stiones, et ad eas cum multa recum instantia, pro amore VeStr et suo Peteret reSPonderi pro certo RSSerens vobis in vita nihil esse iucundius, quam cum litteratis viris, o de litteris habere Sermonem, adjecitque in auro familiariter vos inde saepissime imperitae multitudinis offensam contrahere, quia vos a studendi exerciti nequeuut revocare, et Pro arbitri suo negotioriam et tumultuum procellis immergere opinantur enim omne tempus emuxisse Superflue quod non aut in curialibus nugis, aut in tumultuantis malitia voragine, aut cauSarum turbinibus exercetur. Nesciunt quod philosophia paucis est contenta judicibus, ossiciique sui sinceritatem vulgari arbitrio committere dedignatur. Mihi itaque pro vobis complacuit, ut propositas eXciperem quaestiones, et eis, habita ration temporiso inevitabilium necemitatum, responderem, etSi non Pro voto, certe Pro tempore. Quaesitum vero est quem Credam numerum esso librorum Veteris et Novi Test menti, et quos auctores eorum, quid Hieronymus in
Epistola ad Paulinum presbyterum de omnibus libris di una pagellae adscripta dicat mensam Solis a philosopho Apollonio litteras persequento visam in s bulo : quid item Virgilii centonas et Homeri centonas
in eadem dicat pistola Postremo ubi Scriptum sit, et quo tendat, quod legitur, et Surpatur, a plurimis, quia dei somniora sunt ea quae non Sunt, quam ea quae Sunt hoc quoque precibus inscrtum est, ut haec Omnia rationum suarum subnixa iundamenti auctoritatumque estimoniis diligenter et cito in cedida vobis transmittenda, omni occasione Post POSita expla
226쪽
nai eiu qiiod quam dissicile sit, aut potius impossibila, faciti perpendit inadentia vestra, cujus acutiSSiisum ingenium, linguam ad dicunda Omnii expeditam,
capacissimam, et tenacis uram memoriam aetas nOStra
stupet et veneratur. Nam ut ait Apuleius in libro do Deo Socratis, laudem celeritatis simul O diligunti ne
nullus assequitur, Sed et grandium librorum grave materiae in eandem schedulam nulla umquam diligentia compinguntur. Nam de Pi imis duabus quaestionibus, de umero scilicset librorum et auctoribus eorum, Cassiodorus elegantem composuit librum sed qiuia in hac parte fides mea discutitur, O vo aliorum noumultum interesse arbitror, quid credatur: sic enim hoc credatur, an aliter, nullum abitis Ter dispendium. In eo autem quod nec obest, ne ProdeSt, ut in alterutro pariani momenti asser acrius litigare: nonne idem est ac Si de lana cuprina inter amicos
acerbius contendaturi Proinde magis fidem arbitror impugnare, si quis id de quo non con8tat, Pervicacius statuat, quam si a temeraria des uitione abstinens, id und patres dissentire videt, et quod plene investigare non potest, relinquat incertum opinio tamen in alteram partem Potest et debet esse proclivior, ut quod omnibus, aut pluribus, aut maxime notis atque Praecipuis aut uni cuique probato artifici secundum propriam videtur acultatem, facilius admittatur, nisi ratio mani sta aut probabilior in his quae rationi subjecta sunt, oppositum doceat esse verum rationi vero subjecta inserui, Propter illo articidos, qui
Ouinem omnino tranScendunt rationem, in quibus
Stulta esse praeelegit ecclesia, ut in insipientia fidei apprehenderet Christum Dei virtutem, et Dei sapientiam quam cum philosophis Gentium, qui dicentes sesse sapientes Stulti facti sunt, et evanuerunt in cogi talionibus suis, ut darentur in SenSum reProbum, per
227쪽
II 65-66. ΕPIsTOLAE. 209 Superbam professionem sapientiae Dei sapientia et virtute destitui. Quia ergo de numero librorum diversas et multiplices patrum lego sententias, Catholicae Ecclesiae doctorem
Hieronymum sequens, quem inconstruendo litterae sundamento probatissimum liabeo, sicut constat esse xxii litteras Hebraeorum, si xxii libros veteris Testamenti
in tribus distinctos ordinibus indubitanter credo. Et primus quidem ordo Pentateuchum continet, quinque scilicet libros Μoysi sic pro sacramentorum varietato divisos, et si continuam de historia constet esse materiam. Hi sunt Genesis, Exodus, Leviticus, liber Νumerorum, Deuteronomium Secundus ordo contiant prophetias, et octo libris expletur, qui quare praecaeteris dicantur prophetiae, quum aliqui eorum nudam resere videantur historiam, et alii prophetiam texentes, sicut Daniel, liberque Psalmorum, in propheticis
non censeantur Operibus, nec in quaestione propositum est, nec temporis, aut Schedae angustia nunc patitur
explicare, sed nec instantia portitoris. In his ergo numerantur, Iosue, liber Iudicum, cui compingitur et Ruth, quoniam in diebus Iudicum, facta arratur historia, itemque Samuel, qui in duobus primis Regum voluminibus, et alachim, qui in duobus sequentibus expletur, quo sequuntur voluminibus singulis, Isaias, Jeremias, Egechiel liber xii prophetarum in ha-giographis consistit. Tertius ordo continens Job, Psalterium Eccles Cantica Canticorum, Danielem, Paralipomenon, Esdram, et Hester. Et sic colliguntur in summa xxii libri veteris estamenti, licet nonnulli librum Ruth, et Lamentationea eremiae, in agiographorum numero cenSeant Supputandos, ut in xiv summa omnium dilatetur. Et haec quidem inveniuntur in prologo libri Regum, quem beatus Hieronymus vocat galeatum principem omnium scriptu-
228쪽
rarum, quae ab ipso de Onte Hebraeorum manaverunt
ad intelligentiam Latinorum. liber vero Sapientiae, et Ecclesiasticus, Iudith, Tobias et Pastor, ut idem
Pater asserit, non Putantur in Canone, sed neque Maeli seorum liber, qui in duo volumina scinditur, quorum primum Hebraeam redolet eloquentiam, alterum Graecam, quod stylus ipse convincit, ille autem qui Pastor inseribitur, an alicubi sit nescio, sed certum est quod Hieronymus et Beda illum se vidisse et legisse testantur. His adduntur novi Testamenti octo volumina scilicet, Evangelium Matthaei, Marci Lucae, Joannis, Epistolae Pauli xv n volumine comprehensae, licet sit vulgata, et sero omnium Commimis opinio non esse nisi xiv decem ad eccleSias, quatuor ad personas si tamen illa quae ad Hebraeos est, On- numeranda est epistolis Pauli, quod in praelation ejus astruere videtur oeιorum doctor Hieronymus, illoriam dissolvens urgutias, qui eam Pauli non esse contendebaut Caeterum, quintadecima est illa quae Ecclesiae Laodicensium Scribitur, et licet, ut ait Hier. ab omnibus explodatur, tamen ab apostolo Seripta est: meque sententia haec de aliorum praesumitur opinione, sed ipsius apostoli testimonio roboratur.
Meminit enim ipsius in epistola ad Colossenses bis verbis, Quum lectafuerit apud vos hinc epistola, facile ut in Laodicensium ecclesia lectatur, et ea quae Laodicensium est matur vobis. Sequuntur Epistolae Canonicae vii in uno volumine, deinde Actus Apostolorii in alio, et tandem Apocalypsis Et hunc quidem numerum eqso librorum, qui in sacrarum Scripturarum canonem admittitutur, celebris apud Ecclesiam, et indubitata traditio est, quae tanta apud Omne vigent auctoritat ut contradictionis aut dubietatis locum sanis montibus non relinquant, quia conscripta sunt digito Dei. aure ergo et merit cavetur, et condem-
229쪽
natur ut reprobus, qui in morum verborumque Ona-
mercio, praesertina in foro sidelium, hujus divini eloquii passim et publice non admittit argentum, quod igne Spiritus Sancti examinatum est, purgatum ab Omnisaee terrena et macula Purgatur septuplum. Istis ergo secure fides incumbat et illi eri quae hinc probatum et debitum accipiunt firmamentum, quoniam infidelis et haereticus est, qui eis ausus suori refragari. De librorum vero arietoribus variantur opiniones, licet ista praevaluerit apud ecclesiam eos ab illis esse praescriptos, qui in Singulorum titulis praenotantur. Isidorus sexto etymologiarum libro, cap. ii, rationem nominum qui libris indita sunt, a sonis litterariim
Hieronymus mutuatus exponit, et auctore Corum.
Rhabanus quoque in libro de ecclesiasticis ossiciis, quem nonnulli de sacramentis dicunt, et Cassiodorusi libro do institutione divinarum litterarum quae ad hunc articulum pertinent, latius ex eqvitur CasSi Odorus enim non modo de Scripturis Canonicis et earum auctoribus disserit, sed a quibus Xponantur, eleganti, ut Solet describit eloquio. Praeterea singuli Patrum librum aliquem exposituri, sicut ratio exigit, de auctore, et materia ejus, intentione, et causa, et titulo, et si qua alia sunt quae
auditoribus, et lectoribu saciliorem intelligentiam
sequenti Operis praeparent, in tractatibus Suis Praemittere consueverunt, et haec quidem habita rationseloci, et temporis, et eorum ad quos sermo dirigitur,
ut ad formam Evaugelicae institutionis, familiae Domini mensuram cibi salutaris opportunae dispenSent. Nam, ut ait Palladius, magna pars prudentiae est, consulta ratione personam illius qui scribit permetiri. Unde ab executione vulgatae opinioni de industria stylum suspendo, ad alia transiturus, Disi sorte dignatio vestra Praeceperit, ut et hanc diligentius exequar. Interim P 2
230쪽
certum habeat vestra discretio, quoniam Philo, cujus meminit Hier. undecimo capitulo libri de viris illustribus, ab aliis dissentit in libro qui inscribitur, Quare quorumdam in Scripturis mutata in nomina. utic sequuntur Theophilus Alexandrinus in Chronicis suis,
et Epiphanius Constantiae Cypri episcopus in libro do viris illustribus, quod et Theodorus, qui urbano
sermone libros eorum de Graeco transtulit in Latinum, attestatur. Dicit enim quod et Gamaliel, ad cujus pedes apostolus se gloriatur didicisse legem, et publica assertio Hebraeorum, qui de inera legis rectius sapiunt, cum Philonis opinione concordant. Sed ne protundam verbum, quum ad reliqua prOperandum sit, et istorum proponatur opinio. Ea autem est quod Μoyses Pentateuchum scripsit, etsi do fine Deuteronomii, ubi de morte ejus agitur, non conveniat, aliis asserentibus, etiam hanc particulam prophetali certitudine, sicut et illam quam de mundi creatione praemisit in capite, et quam in benedictionibus utriarcharum de futuro vaticinatus est, ab ipso oyse suisse conscriptam, aliis autem a JoSue, aliis ab Esdra dicentibus eam fuisse appositam. Josue librum scripsit, qui denominatur ab eo. Ophithim vero, i. e. Judices, item librum Ruth, et partem libri Regum, qui denominantur ab ipso, scripsit Samuel, reliqua excepit David, sed tandem a Jeremia scriptus est,alachim, id est duo poste- .riores libri Regum idem librum suum cum Lamentationibus edidit His autem omnibus vulgata non eontradicit opinio. EZechias et viri sapientes, quos in scholam virtutum et litterarum sociaverat sibi annis xv, quibus Deus prorogaverat vitam ejus divinis doeaetero vacans, tu unum Volumen compegerunt vaticinia Esaiae, quae ille in populo declamasse quod ex verbis ejus apparet visus est potius quam scripsisse: