장음표시 사용
151쪽
ebastianus Delius . Marcus Antonius Flaminis , Iulia Camulus disputantes inducuntur.
Alosso Atestio Cardinali Amplissimo S. P. D. cum in eriguaia amplissima, ac Regia illa Aloysius
Atinius Cardinalis eum aliquot doctissimis Viris rusti Caretur, accidi , ut ad aures ipsorum cujusdam famuli haec verba advolarent: nuuum habes Iudiciums ex quo sectum narrat, ut ipse pus De Judiri inscriptum, eidemque Cardinali dicatum: confecem.
Iuperioribus diebus ictavos aes visans, in eriguardum ammtissimam, aes Regiam illam te contulisses cumque Fulvium Ravonium Camillum Gua viam . Franciseum Marialium, Benedi tum, Manullum aes Joannem Bapti iam cananium bati impolis literatos Viros duxisses; plane scis ,
cum nihil eorum quae Μή animi recreationem , atque corpori refrigerationem Pertinerent i, ussa issum qui meridianos cillos Coeli ardores in amplissime illae porticibus mitigares; essterive
152쪽
ν aut σε amaenissimis hortis, aut ad umbrasu
mas populos, quae totam anteriorem AEdium a
rem convesiunt, ve sedens lentius ambulans te te placide ageres tum hoc jucundissimum otium nobilissimis sermonibu aut dedita opera imductis aut fortuito atque ex tempore Oblatis conditum esse minime ignoras , quemadmodum p srem illo die, cujus ego poseri te in Urbem ν dire sum coactus. Nam cum Iam subistis mems , superior sermo , quem egopinea ad AIPHO SUM Ducem Fratrem Tuum in Orationem comclus utrum praesaret an Rex qui bellum gereret, id per suum Imperatorem administram dum curaret an ipse praesens adesset ad imperam dum confectus esset , atquc eo a tum esset,
cum omnes tacerent ecem tibi voae credo ex
tuis alicujus eam fuisse, qui tibi ad equum p dibus operam dans Lai arures noseras a volate NULLUM HABES JUDICIUM. Tum Man
tius Maneliam inituens audi , Martesis, ut e iam homines infimo conditionis de Iudita libere sentiant , quod adhuc multi . iique nos imperiti Viri quid si, aut unde oriatur, non fatis habent exploratum. Tum ipse vocem ejus excipiens: ego quoque , anuli , non ut me in iis, quos alia peritos Viros esse dissi , sciam esse connumerandum, sed qualis tamen ego m , quodnam ho si judicium, aut unde comparetur , nondum satis i
rellexi Quare mihi quam gratissimum erit . quod quisque virum de hoc sentiat, id me pi
153쪽
mus edocueris . Ac quoniam Manetolius o iu onem intulis , is , ut qui fortasse habet alia id magis reconditum , primus in hanc arenamissisudet. Tum modestissime , ut solet , Manet ιαι. quidem , ut libere dicam , magis habeos a Maura in hanc audiam sententiam , quam quod quisquam quicquam de me audire possitum ream ego Iudicii di vitatem e modo αλ- ων- , id ita mihi casu tum succurrisu neque vae pigre Nam quod ipse a m habere non po--s innasse ego perae ab His doctissimis isti Lino, Gualevis, Martesia, Cananis , Riocio auferre mero. Quibus dictis , in Fulviam, quas Ilumisinsa , octius comenis . Tum Fulvius : eque ego me suis explico, ut quia h- Here ae eam Aeetis eqssidem semis in quo M Iudicium osse video, quam , quamobrem tinflat , - profae re sciam. Hunc pinea Guakngius sexusus est: qui iiserea quid diceret, animo secum valisbat resia ramum evolverat, esse rem omnis- obiit mam , atque ideo ex sua nobilitate paucis essecae municatam , neque tam propterea, P id ex .
faciis diri posse. Tertis in loco Gaeanitis εὐ- quaedam attulit , minime ingratari socime
154쪽
fugias; sed id ibi magis dolet, quod ρω Ri eis nimium tribus , qui cum id praesare nos possit , certissimae inscitiae suae resimonium dabit, neque ipse quoque, qui de iii ita senseris , suum judicium satis comprobabis . quidem, Cardiumus Amplissime , ut Fuschinius anello retulit, jampridem de Iudicis scribere incoepi , sed vix
capti inchoavi , ne dum totum corpus absolverim, id quidem reliqui habes in mente optime simctum, sed non, quod hic ex tempore , atque pamris, proferam. Dies enim Cut videso properat,tat nodii concedat, jam sermonis satis esse potem, quod superius es habitum . Quare si mihi
concesseris , us opus conficiam , μιν pone aut illud descriptum ad te istam, aut te in Urbe, cum e cais iste fregerit, evectem, hocque tibi pinea descripto recitem, erit multo mihi comm diu ad id , quod de eo sensio , explicandum, tibi is aeteris planius ad intelligendum, eum omnibus in legendo in quaque parte , Miminus probari videatur , --fere , atque otio fus ponderare licebit. Id quod cum a te facile, atque de omnium etiam sententia impetrassem, sum reximus, atque aliquot spatiis in Niissima poditis confectis , te in cubiculum conduximus , de inde quisque in suum quietum discessit. Ego vera
poseridie mane errariam reverti ad uxorem gra viter aegrotantem, quae ut convalescere coepit , --hil habui antiquius quam ut de Iudicio demmeam tibi prasarem opus itaque sumps, neqM
155쪽
ud prius de ambus deposui quam absoluterfecerim I absolutum vero descripserim atquote Oseem miserim I suam meam sententiam, vides . Dialogo sum complexus res enim vis imas personas de is acutissime disputantes tuae , Sebasianum Delium, Marcum Antoniumrminium, o Iulium Camilium. In quo sol satisfecero , erit ibi quam gratissimum simia neque id erit ingratum quando videris, omnia fecisse, ne quid in eo a me destare . nis.
156쪽
Car vinem Amplissimum DIALOGUS.
Er eos dies, quibus ego Bononiae apud Alexandrum Magioligm, Virum optimum, adiose elegantioris literaturae perstudiosum , se iis vero , qui in ea praestaret, optime meritum, familiariter agerem, ima simul aderant Iulius Camillus,marcus Antonius Flaminius , ac Seba stianus Delius , Stephanum Saulium Roma expectantes, quicum postea Genuam proficiscerentur , ut apud eum in amoenissima ejus illa totam aestatem illam, liter, rum otio, quasi Platonico instituto, transigerent is pamcos post dies venit. Cum vero eum quoque Μagiolius aliquot dies retinuisset, pridie eius diei , qui eorum di, scessum antecedebat, poli prandium de Iudicio praeclare disputatum est . Nam cum superioribus diebus quidam sane bonus vir, atque haud mediocris literaturae, sed omnis prorsus Iudicii, atque elegantioris scriptionis Dpers , Historiam de rebus gestis Ssortiorum Mediolanem sum Principum a se conscriptam edidisset, ut agiosius Atendulianus, qui unus reliquus erat ex ea Gente, quae Cotiniolae Atendulia fuit, factum rescivit, continuo ad Librarium, apud quem opus venale expositum erat, accurrit, atque omnia volumina, quanti quanti indicata sunt, emit, quae postea, uno tantum sibi retento , quo dotassimis Viris factum suum , quoties opus esset, comprinbaret, domi suae comburi aussit. Forte enim, sublatis mensis , ejus facti mentio facta est, atque ita Magiolius librum afferri iussit, qui non sine omnium risu, modo enim in hanc, modo in aliam partem , ut fit, volvebatur H est lectus contra vero Magioli Judicium mire commendabatur , ut qui Alexandrum Magnum in Gentis
157쪽
DE IUDICIO. I rsiae factis illustribus describendis optime imitatus esset qui se nisi ab Apelle depingi , atque a Lysippo insorin
n pinus est mi illum aiorum suorum res praeclare aestas a nullo, qu m a cedo , atque inculto scriptore, scribi maluisse. Tum Magiolius Mihi quidem in visum ex quam meam sententiam vobis quoque comprObari, valde gaudeo. Sed qui ipsi, ridens inquit, scimus, an nostrum , an eorum, qui ita scribunt, probatius sit iudieium Nam si quae plures commendant, ea probabiliora sunt jampridem a nobis abjudic tum est, quando infinitis partibus ii plures sunt, quibus id scribendi geni placet, quam qui illud valo vituperant. Est quidem , Magiou, scium Saulius J ubi Nurium omnino
quam Paucorum, plus valeat pnter tia, atque consenso; sed in hoc , de quo nunc nos aginaus , Iudicio , quam res est eximia, quaeque suapte dissicultate non solum non
obtineri, sed ne cognosci quidem tex, quam rari ii
sint, qui recte sentiant, omnes videntri quemadmodumis cariem quoque praeelaris rebus , quarum cognitio, aeriue perceptio paucis communic tur, evenire videmus.
Quam etiam fit, ut ii postea Viri , qui e sint consec ti, meram hominibus in pretio, atque in honore sint M - . Tum vigiolius . liquidem scio , Sauli, ita esse, a quo quid dissicilius est ad acquirendum, eo etiam illius pauciores fieri compotes ; sed ego vereqr, ne isti murci, qui caeteris iudicio prάrstare se putant, falli posiunt. Nam ita res suapte natura obscura est, ut non Mtis ςre deprehendi possit Equidem quantum ad me, cuius nunc Iudicium laudatis , isteor ampridem avere scire quid hoc sit, aut unde comparetur, quod nos judicium appellamus . Nam ut id mecum multum, ac diu cogitarim , nunquam tamen id quivi deprehendere , neque Quae de aliis audiverim , satis in iis mihi feci. Ad haec aulius . Facile Delius noster id nobis explicabit, rui mecum alias i si recte recordori non imperite de eoisputavit . Tum Delius modestis ime, ut caelem, recte variem recordaris , Saul ; sed quod ego tum de Iudicio tecum est, satis tibi esse potuit, ne dum istis doctissimis Viris , atque etiam summo Iudicio praeditis , me
meas ineptias ut ipse patefacerem, invitares; in quo Fiam scio , te recordari, me mihi in mea illa sententia
non magis sati ecisse , quam Magiolius uoster se in sua
158쪽
sibi satisfacere dicit. Tummagiolius Nobis gratissi sit pro istis etiam dicam Disceris , Deli , si nobis ouicquid illud sit, quamquam haud dubito , quin
1umma eruditione , atque istis uditoribus dignun
nunc, cum satis commode facere potes , communicFortasse enim in quo ipse quoque tibi te non saties dicis, hodie cum horum quisque, quid de hoc ipsotiat, libere dixerit, ex diversa omnium sententia , ex multiplici judicio Iudicium hoc deprehendetur Delius. Hac ratione faciam, Magioli, libenter, si mihi istorum nomine polliceris , aut ipsi postea stuam , aut ipse eorum vicem mihi fideliter praemi Tum Flaminius. Nihil esse arbitror , Deli, quod me , aut a Violio nostro tibi quicquam pradum sit , qui rem , ut se habet, optime expresfis; si quid tamen erit, in quo, ut fieri solet, ego dissentiam , id libenter proferam . Credo , idem IuCamillum amice facturum id quod Julius Camillis quoque affirmavit. Utrum autem , tum Sebastis cum ita vultis Phoc ego nunc paucis , atque pendiose vobiscum agam Vereor enim , ne qui pidie discessus noster instat, quicquam quemquam nos Uccupatum habeat an magis, ut rei nobilitas post paulo copiosius, atque etiam ut digna est, illustrius tractem s Cui tum Saulius ; de perfectionis ratione mea cura est. Nihil est, quod propior iste discessus ullo impedimento sit, quo minus rei dignitati cumisatisfacias omnia enim , quae ad illum pertinent, provisa comparata sunt . Recte Saulius , tumgiolius . Qui si opus sit etiam in quartum , atququintum diem is quotquot opus sit alios , eum
ius proferre licet. Qui tamen dies si vestro desiderio cquam obstat, fingite vobis Coeli caussam aliquam mihi, atque huic praeclara Disputationi condonasse. re quicquid habes de Iudicio , cum qua majore diceopla, tum etiam argumentorum abundantia facere tris , nobis explicabis . In qua Disputatione cum Inius, ac Iulius Camillus quid e ips sentiant , indium protulerint, quod mini per meas occupationes rei familiaris curam , ut vobiscumis discedam , isto honesti1simo otio , quod vobis constituistis, vivnon licet ; hoc saltem mea fortuna mihi concessisse de
159쪽
aleri poterit , ut ex meis laribus vestrarum Disputationum , cui ego quoque interessem quasi initium sumpsissetis , mi paucis hoc modo vicissim peractis , atqueram omnibus tacentibus , tum Sebastianus sentiens , se expectari , ut promissum praestaret . sic exorsus est Naeum comparatum esse videtur , ut, quae in rebus humanis minus egregia habeantur ea passim omnibus hominibus obvia, atque quam notissima occurrantra quae vero nobilissima , quaeque hominem ab homine distinguunt. ea in longe aballis , atque abstrusis locis recondantur ut in herbarum , lapidum , metallorum , caeterarumque rerum virtute facile cernitur quarum quicquid nobilius est, id aut rarum genuit, aut ab hominumerenitione longius amovit. Qua ratione fit, ut ejus benencio, atque usu dissicilius utamur. Id quod multo magis in iis bonis, quae animi bona dicimus , deprehenditur, qu quo praestantiora sunt, eo etiam comparatu sunt dimediora ut in omnibus virtutibus comprobatur , ubbus qui praediti fuerint, pauci admodum sunt reperti. Idem in rerum cognitione , atque occultis earum scientiis fiet videmus , in quibus comparandis summum studium, atoue diuturnus usus peropus est, cum neque t me in illis persecte proficiatur . In quarum praestantissimarum rerum numero cum unum Iudicium hominita tum sit, si , aut quid id sit, non facile scitur aut non eius quisque sit compos nihil admodum cuiquam mirum videri debeat, atque eo minus, quo illud caeteris ingenii partibus longe praestare constat ut si nos quoque, qui dem hodie diAuri sumus, id, quod conamur, minus assequemur , non tam damnandi simus , quod rem tantata pertractare ausi , quam fortasse laudandi , quod tantam difficultatem, ut vobis obsequeremur, nihil simus veriti. sed cum tria sint, rudentia, Consilium Iudicium, quae ita inter se sunt allinia, ut aliud pro alio saepius usurpetur, si, quae duorum ali um communia sunt, cum Ju-
diei quod non semel faciendum est 3 communicaro, nulli mihi vitio verti debebit. Ego igitur hoc Iudicium
ut jam rem aggrediar ex rerum cognitione , atque earum usu nasci dico quod statim ex ejus definitione comprobatur. Ita enim definitur , ut Iudicium sit agendarum , in cognoscendarum rerum ad suum rectum finem praevidendum absoluta cognitiori ad cujus rationem
160쪽
qui suas actiones constituet, numquam a proposto aber rabit. Ex cujus definitione continuo, quo dicebam, ex persecta rerum cognitione , atque eaturn ipsarum meret
ratione Iudicium nasci constat. Quarti sententiam illi diqui videntur, qui Pediam, quod apud Graecos idens est,
quod apud nos Iudisium , in Latinum Mitiam Uuver. tunt ut non solum Iudicium ex rerum cognitione oria. tu , sed pro ipsa eognitione apud Graecos quas accipi posse videatur . Praeterea vero si solus Sapiens recte tu dicat sapiens autem ideo appellatur, quia rerum omnium scientiam optini calleat: eontra insipiens, hoc est, rerum omnium ignatus , imprudenter videt, nonne ille ab mrerum cognitione, quam optime tenet, recte sentiet hie vero ab earum ignoratione, qua plenus est, toro, quod
dieitur, errabit Coeles Deinde , si una rerum cognitio omnium rectarum actionum est magistra haec enim quid agendum fit, quid non , aut quando , iisque in loco, quibuscum, a quoad decet, ut hae quoque ludisium, quod in hominum actionibus haud postremum loci obtineat, doceat, oportet . Postremo si contrariorum pate ratio , ut rerum ignoratio omnis Iudicii est expin,
ita contra, qui earum cum usum, tum etiam experien
tiam optime noverit, is rectissime ut de iis judicet, ne eesse est. Quare etiam Aristoteles gravissimus Auctor di. cebat , quae quisque novit, is de iis vere iudicat eo. rumque anus in Judex . nam igitur quamque rem bene judicat, qui eius peritus est absolute autem inmnia , qui omnium peritus est . Ut rationibus , adique auctoritate constet, Iudicium omnino ex rerum coegnitione proficisci. Quis enim fisos quaeso J Judex iniuis Iudiciis exercendis, nisi quae caussam faciant, atque in iis , quae potiora sint , sua prudentia discusserit , unquam ad veritatem sententiam seret De quo Judicii genere nihil necesse est plura dicere , quando hoc tantum argumentis, atque testimoniis niti omnibus constat. Quid
veromedicus , cuius ossicium est curare ad sanitatem, finis autem sanare, nonne primum ex morborum cognitione, deinde ex assidua eorum curatione judicandarum aegritudinum rationem ut ante perceptam habeat, quam
aegroto quicquam remedii adhibeat, nisi illum perdere voluerit, necesse est λ emoriae proditum est , sutorem