장음표시 사용
51쪽
ustica secisse manifesto apparet. Nam qui Historiam e bus scribant perpetuis , non satis commode , atque exsu facere videntur sicut etiam neque adhuc, qui eam talogo persequatur, quisquam est inventus. Huic autem ategrum arbitror futurum, utrum, quam ipse sibi com- node constituerit, an eam, in qua non inepte versatus sit bus, viam persequi malit modo Latine, modo ornate, mo- o splendide, quantum rei dignitati conveniet, explicet, at- siue eloQuatur etsi propria masis omnino tuta videtur aduri sulpicionem omnem devitandam . Verum si paria in omnia, res eadem , lingua orationis genus non lissimile continuo aut cum iis Scriptoribus nobis res it, qui in ea non omnia viderint, qui in constituendom um egerint apte , qui denique nullo pronunciarint o latu aut qui haec omnia egregie praestiterint, ac nihil miserint, quod cuiquam desiderari possit . Cum feeioribus longe nobis erit facilior quasi concertatio . -- inquetur enim semper pars non exigua, in qua aut i temendo locupletiorem , aut instituendo compositiorem ait dicendo magis illustrem orationem nostram comprωiemus . Ut si quis Pictor , ouemadmodum apud Hercu-em Patrem tuum factum vides , Gigantum 'ellum avitersus Deos penicillo rudi , atque impolito insormet , luod postea doctior manus excipiat, atque addendo , ramponendo , colorando longe ulmirabilius , magisque ἰonualcuum effingat , atque exprimat . In quo uno emiendo , qui dogiorem manum adhibebit, plurimum ino adiumenti sibi relictum esse sentiet ; quod, que s se superet, propositum habebit adversarium Romulum masejum , quem Virum jam saepius honoris caussam
mino, cum Bononiae ejus auditor essem , in hoc generethaei sum admiratus . Nam quoties inter explicandum
ita ut fit J istoriae pars aliqua in praesentem partem incidisset exponenda, etsi in omnibus ille sui uideri
semper erat simillimus , verum si eam tamen ex aliquo scriptore minus eleganti, atque impolitori ac parum etiam composito sumptam habuisset, quantum eam cum te instituendo, tum omni elegantiae splendore dicendo illustraret, atque componeret, dici non potest . Sin aureum prudentissimus scriptor, quique aptissime eonstituat, Rue splendide eloquatur lorum nostrum prius occuparit, eumque ita totum communiverit, itaque suum est
52쪽
eerit, ut nullus accessus , nulla ad eum accedendum leat via, eo ue ad eum iure aequo repetendum actio Lia nobis relicia sit, res ea quidem primo aspectu duram, atque difficilem videbitur habere tractationem 3 sed non
ejus tamen erit negotii , ut ego , in posteri mecum omnes quicquam deterreamur , quominus de ea, quoties usus veniat, vel commodissime serba facere possimus . At si Cicero Virum sortem laudarit, ac omnes ejus la
de fit caetera omniadis inveniendo argute is inst, tuendo composite, in dicendo luminose expresserit , a que illustrarit, si acciderit, ut tibi idem faciendum sit non continuo haerebis non quid prius , quid posterilis
dicas, aut quomodo id dicas, dubitabis non etiam, a que etiam vereberis, ne ad eum, tanquam ad scopaeum aliquem, dictionem tuam illidas Rem equidem , si ne-Uem, summam difficultatem habere, ac imperangusto bcieri versari loco, imprudens sim, nisi etiam impudens Multum est enim, atque adeo plurimum , si quis intel ligens fructuum , prius in pomarium veniat, ac ei Dbera facultas data sit, ut inde unumquodque , Quod ei bellissimum videatur , ad mensam suam cohonestandam deligat, atque decerpat. Sed cum res tamen rectius consideratur , minime se talem interius probat, qualis e trinsecus apparet omnino . Siquidem tanta vis honesti tantaque rerum omnium copia est , tam multiplex constituendi ratio, tam eloquendi Varia, atque ampla sicubias, ut semper aliquid, atque adeo multum relinquatur, quo summa cum dignitate aut inveniendo aut ins tuendo, aut dicendo pro nostro uti libere possimus. Nam quod ad rem inveniendam pertinet , qui quaeso tam a recta mente aberrabit, ut quae cujusque rei dicenda sint, omnia excogitare , omnia videre se posse fateatur non multa , atque etiam interdum non pessima se suspicetur omisisse Equidem antequam haec hominum nova inuemia scirentur, tormenta fit ita dicam militari , nobgandi certa illa in omni tempestate locorum scientia librorum describendorum ars uberrima, avium ex avibus natura, artificio inimicis Regiae venationes , vitrei quasi oculi, temporum per horas ex sonitu certissima d, mensio, ex ephippiis certus pedum appensus locus, inter eius generis prope innumerabilia, a recentioribus hominibus cum ad unimam hominum Voluptatem , tum ad
53쪽
ta maximωm utilitatem excogitata, haru inquam, quam diu in hominum ignoratione latuere , ut nulla in t nebris acuere ut vero in lucem hanc, atque in usum humanum doctissimorum hominum studiis venere, ita uinno omnium Gentium consensu in Coelum tolluntur , ut eum antiquitate certare , nisi eam etiam superare posse videantur . Arcum vetustas ad longiorem , atque vehementiorem ictum excogitavit recentiores id tormenti minnus, quod bais' m vulgo appellant, ad eum adjunxere nostra autem sere aetate horum omnium vehementis.
sima, quae sua item lingua vulgus varie coperum , aut Messi usum appellat, nec non reliqua ejus generis gram diora tormenta , cum ad maximam in conuictu stragem, endam , tum ad Urbium ipsarum moenia impotentius verberanda , ac demolienda sunt adinventa . Quorum L tem omnium primo vis ignea lentius se se agebat, ac ante, quam pitulam suo illo impulsu emitteret , quasi suo lumine , ut eam devitaret, hosti commodius significabat nunc autem eo processit id artificii, ut prius momtem sentias in latus, quam ignis lumen ullum videas ut rerum omnium sere semper aliquid superes. possit quod prudens addat ad inventa . Ad haec accedit, quod
non una , atque eadem est omnium rerum inveniendarum ratio ,- modus Cicero Milonem caedis reum somtissima oratione si eam habuit integram, quae pro Milane legitur' defendit a Brutus idem effecisse , sed alio idem effecisse modo, dicitur; neque sortasse imperite.
Quid vero si Hortensius eam quoque caussam perorasset Num ei quasi ad alterius eorum utrius ingenium inveniendi ratio conclusa, atque circumscripta esse debuisset λut non solum multa addi ad aliorum inventa , verum etiam alio illa ipsa modo inveniri , atque excogitari s cile possint . Idem autem evenire in re ipsa constituen-ώ neminem arbitror non videre cujus rei Cicero nobis heupletissimus testis esse potest, qui artis praecepta multis modis tractavit , iisque omnibus quam commodissime Pari item ratione dicendum est de elocutioneri de qua in tertio libro , in quem omnia ejus praecepta sunt reiecta , abunde a nobis dicetur. Ac profecto cum steris longe iniquius actum esset, si natura primis hominias omnia prodidisset , atque optima quaeque depr--M nec , quae ejus summa est prudentia , quicquic sen. III. D I in
54쪽
55쪽
ptum fuisse nemo non videt . Antonium in senatu ginavi me , ac perpetuis Orationibus acerbissime idem ex gitat Cicero . Quis ex his locis , qui aliquam diligem etiam adhibeat, musta in simili caussa sibi non sentiat Libere ad imitandum In Vatinium testem ninia eo gessit hominis impurissimi crimina . In pisonem invehu
ur tanto animi impetu , tam acii, ac constanti acciniatione , tam perpetua scelerum omnium criminatione quanta nusquam alias acrius . Catilinam teterrimum Civem non prius insectandi finem facit , quam eum ex Urbe jecerit hostem judicari . Quae singula pari ratione non pauca afferent, quae prudens sita sumat imitator Quid ait,tem in Ligariana ironia illa in Cluentiana Samae imprudicissimae ac sceleratissimae foeminae turpitudines quia Deiotari quid Curtii quid Μurmae desentione facilius adimitandum Prope in ita sunt in eo genere reliqua , ex quibus in pari caussa multa euique appeditabuntur ad eam cumulate , atque splendide permandam ; quae embrevitatis caussa singula non persequor. Certe ex senecta tis defensione, aut ex amicitiae laudatione, siquid cui par aut defendendum , aut laudandum accidat, magnam sebi supellectilem eonfieere poterit Avaritiam, luxuriam, cupiditatem in Paradoxis detestatur ardentius , nusquam in caetera vitia se tam iacilem nobis praebuit ad tinitam dum . De eontemnenda item morte , de dolore toleram do iste ipse felicissime scripsit . Si ciu de exilio pari ratio ne tolerando , de orbitate , de axitate , ac de aeteris e rus generis malis usus scribere veniat, unde is aptiorem imaginem , quam sequatur , habiturus sit , non rideo Epicurus in voluptate summum bonum ponit , Stiacus in kla virtute acriter esse convinci r horum utriusque Metionem Cicero egregie , ut reliqua omnia , persequitur Hujus equidem loci imaginem , si mihi utra vita hindabilior sit , an quae in deliciis otiose , ac nequiter , an ruae per summa rerum pericula cum virtute tradueatur , i putandum accidat , facile mihi totam accommodabo Ad suos familiariter scribit eum principibus Viris sarmma etiam cum dignitate per literas agit in iis autem solatur, commendat, OrtMur, eonqueritur, expostulat, fratulatur, S reliqua id genus, quae per litera effici sis en , unu omnia exequitur Ad quam scribendi rati nem boni omnes suam quoque tu seribendis ephicilis sto
56쪽
mam constituunt in quibus Christophorus Longosius mihi maxime probatur . praeclare autem agit de claris oratoribus, quo in libro cuique claudi, vitio , quod est visum , dare non dubitat . Ea ratione tu de Imperatoribus , si libeat de Iurisconsultis , de ediet , de ceteris ejus generis facere eoteris insime . Huius item duo libri sunt de Divinatione divinitus conserim . in horum rationem adoletus suae Philo vitae defensiodem optime instituisse videtur. Hactenus de Cicerone. Nunc de caeteris , qui digni sunt, quos imitemur . Petrus membus cum in sua Historia tres haberet , quorum quemvis r cte sequeretur, Caesari tamen maluit, quam aut Livio aut Saulustio similior videri id quod ante eum in eadem Historia Navagerium sensisse dicebamus in ova idem p sterior Navagerius praestare egregie dicitum 1 meus M nardinus Masejus in Pauli tertii Pontificismaximi commentariis quotidie splendidissime facit. In Poetis autem Lampridius , cum omnes in dis Horatio similiores esse striderent, solus Pindarum, neque id krtasse ingrate, Lmitari est ausus. Quam autem Aonius ueretium in suis versibus, numeris, sententiis expresserit, facile omnibus est videre . Tantum autem a st , ut Navagerius hac imitandi virtute caruerit , ut caeteris etiam , qui rectius imitarentur, unus omnium in Epigrammate m. rum viam ostenderit. Nam qui ante eum veterum lusus in eo genere versuum lanitatu sit, aut etiam animadvert fit, extat nemo ; caeteri caeteros , plerique etiam situos secuti sunt , unus Navagerius eam viam posteris ostendit, quam veteres optime institerunt. Huius item est Damon cujus magna pars ex Galli Virgiliani imagine conficta est; reliqua ex ejusdem reliquis, ut est ei visum comm dius, reAe, atque pereleganter constripta . Orgeti, c telli lepidissimi, interitum misere deflet hujus luctus imaginem ex Catulli passere moram totam est mutuatus M aurem quam Vere, quam decenter effecerit, exoriri lue e mm collatione facile cognosci poterit is enim
57쪽
1 - am bene, quam puella matrem, Nec se se gremio uius movebat, Sed circumsitiens modo huc, modo illuc, Ad solam dominam pipibat usque ἐώui nunc it per iter tenebri sum Hue, unde negant redire quemquam. At obis male fit, malae tenebrae Orci, quae omnia bella devoratis , Tam binum mihi passerem ab isi . factum malo, o miselle passer,
Flendo turgiduli rubent ocelli. Navagetius vero sic: Bomerus, lepidus catellus is, Cum blanditias protervioreae, Et lusus erus ipse tantum amab t, Uantum ais aliqui potes amari; meo mirum dominum suum ipse norat, Caram bima velut uelia matrem
Et nune uius in anu latebat; Nunc blande sitiebat hue e iuue
dens, atque avido appetebat ore, ' Erectis moa cruribus bipesque
Mensae flabat herili, iamque ab ipse
Latratu tenero etiam petebat ;Nunc raptus rapido maloque fam Ad manes abiit tenebricosos. Mifelle ο canis, O miser Helle, Nigras parvulus ut timebis umbras Ut saepe dominum tuum requires:
Cui pro deliciis, iocisque ungum ti desiderium tui relinquis. Rei materia simillima est ouod quidem imitationis r trium esse dicebamus. Siquiae ille passerem mortuum .ic catellum ille heram , hic herum misere deflentem inducit. Horum item lusus persimiles fiunt, in saltu morsu Pipit , latratu heri cognitione sed cum . omnia simili unt, tum etiam commiseratio minime est dissimilis postremo pro fletu assiduo, quo puellae suae turgidulos rubere oculos Catullus querebatur, longum catelli desiderium hero suo relictum esse reposuit Navagerius
58쪽
Hic tamen quaedam addit alia, quae canis natura illi commode dabat ut illa:
Erectis modo cruribus bipesque Mensae salas herili, iamque ab ipso Latratu tenero etiam ρει - quod tamen aliqua ex parte ex primo item Catulli ripigrammate perbelle sumptum videri potest . At Frac Itorius sic hanc imitandi rationem in suo Syphilo obse vavit, ut ex multis Virgilii imaginibus totam me te tu libri operis sui Historiam perpetuo contexuerit. Nam cum hic tandem Hispanae classis appulsum ad novarum Gentium litus describeret, totam illam partem, quae quis iam bene longa est , ex diversis Virgilii locis adum,
vit . Nam , ut omittam fluminis ostium , quo classem appulit , ut amnis ripas arborum amoenitate , atque sium cantu vario descriptas nihil recenseam , Cererem, Liberumque in ripa expositum , viros telluris miro desederio passim per herbam strato , novo solo, atque exoptato laetam , atque ex animo salutationem aeque prael ream , quae omnia amarone felicissime sumpta sunt haec, inquam, ut omittam quoniam suapte rerum nat in utique facile occurrere possunt Lac illa, quae sunt interioris imitationis tantum commemorem maro aeneam navi egredientem arcu is sagittis armat, venatum in
sylvam ducit, praeda septem cervorum cohonestat Hanaimaginem sequens Fracastorius, Iuventutem Hispanam navi egressam describit in sylvam eo genere armorum, quod vulgo scopetos vocant, armatam praedam huic Med ex iis avibus , quarum frequentem copiam in sylva illa prius pervolitare demonstrarat : quae quidem mes, quoniam Apollini sacrae erant, ad Harpyarum imitati nem perpetuo filo bellissime transit quo in loco unam Vium ex altissimo arborum vertice Genti illi multa hqrrenda cecinisse inducit ac denique mensarum loco horrendis morsibus adesarum Gentem illam pestilenti morbo adesam , a sua sylva auxilium petituram gravissime comminata est ad cujus vocem omnes horrore perculsi , ad terram duplicatis genibus conciderunt , ac Φupplicum in modum aves eas sunt veneratici utque a lem sibi pestem averterent, votis omnibus deprecat sunt .
Hoc etiam amplius , quod aves illas Apollini sacras esficit.
59쪽
scit quod Maro in Harpyis sinere non potvit tantiis is eis dedit, id divinationis ab Apolline se esse edoctini, ut diceret Celsno. Pergit eodem Historiae filo insulae Regem magna cum hominum ualtitudine extra Urbem externa cum Gente laetetatem misisse, describens id, quod in Didone & Troianis in urbe incit Maro Praeterea solemnis inciderat insuistis dies, quo Apollini de more αμnua vota redderentur; forte aderant extemi vir , a poeab ipso Reme, qui Gentis ritus - , atque unde ea Mem originem traxerint, edocentur . Quae una tales tota itis est , eum Evander Herculi sacrificans Aneam accinpit, ac totam rei Historiam Trojanum Heroem edocmi, e multa alia , nisi etiam omnia , quae prudentis vis Meta di acutissime vidit di commodishme mutuatus est,
me cuique, qui aliquantium in Virgilio versatus fit,
ua sponte a rere possimi Jam Vero Saamararius cum
agit de Virginis pari , quam bellas est Maronis imita tor, quam prudenter videt, quae aemuletur ac statim, quod ad nuntium attins , qui Virgini mandata reserat, nonne est ipsus ercurius , qui ad Maeam mittitur λjussa item, S consilium Dei summi, nim cum Doruta di consilio germane consentiunt Cum vero Au si censum habitum refert, in quo univeryorbi nomina sunt Gentium deseripta, quae magna secundi pars est is, , non ne tota Maronis est imago ve cum Kneas
ex omni intruria , Me cum Turnus ex universa Ausonia accita per singulas Gentes commemin a auxilia Im' i ant- , eum invocat, ae ad Virginem Iinquitur, quis non sentit illud ipsum vere, atque ex animo hunc
a 're , quod Augusto landiens Virgilius agebat Cum viniice ait; τοι ur ad lapa sis εο aerum, spes fida M--,
, quae sequumur ad multos versus, quom postremi hiata sunt, Virgilii item ostremis maxime fimiles:
60쪽
keliqua autem armina , quemadmodum neque in Frai eastorio factum est, ut adscriberem, non satis commode cadere visum est. Nimis enim longum opus , idque ex alimis confecissem seriptis cum ego id unu i ut brevis sm nudeam maxime. Sed eorum haec sunt, qui ad Milorin inventionem sibi quoque inveniendum esse , acquis alionis vestigiis eundum esse , probe censuerunt; quimae id , quantum incipis sui , conati sunt essicere: quod etsi non sunt plane consecuti , minime tamen improbandi sunt certe in eo , quod viam noverint, quod in ea impentum suum exercuerint, magnopere etiam a dandi . Hic vero, de quo nunc agam, ille est , qui non solum imaginem aliunde sumptam suo artificio, ua o quentia , tuis omnibus numeris in suo opere quam planissime absolvit , sed qui eam multo etiam ampliorem,
multoque magis splendidam es it . Id quod ut planius
constet, ac meam hoc ipso Hem tibi tandem liberem iniusque carmen in modium deseriptum adducam finiihi tamen prius a doctissimis Viris cavebo , ne mihil vitio, aut etiam ignorantiae vertant, quod, quae aema lationis sunt, ea es amitationi propria attribuam. Nam eum sequi, imitari, aemulari tria uni omnino spmie di- eris , genere tamen quodam sic sunt similia , ut quod si alius, vicissim ad alius commoditatem sine vitia trans-
sen i possit. Nam quod egit Maro cum suo Catullo, etsi scio ad aemulatione contendisse af eum i quod effeci
egregie J superandum, via tamen apparet, atque rei inrita eadem ratio, qua una imitatio maxime continetur;
quam ipse quoque Μaro institit , et longe validioribus eam institit gradibus. Id autem in eo est, cum Catullus Thetidis QPelei nuptias divino carmine celebrans Ariadnam in solo litore desitutam , in casum suum graviter conquerentem aptissime inducit. Quem postea locum Maro integrum in suam Didoneu pari ratione ab amatore suo delusam longe transistit et Pius . Sane Catullum si solum legas , mihi melius desiderari posse vid
tur; verum si cum Marone conseras , vix iterum Catullum regustabis ita hic illi quasi tenebras fidit, atque viminibus obstruxit omnibus .mmum autem simit, iudinem prius videamus , postea vero carminae ipsa conrseremus . Foeminae igitur ambae sunt ab iis ambae destitutae, atque delusae, quos pro maritis habebaot ac de