Summa apologetica de Ecclesia Catholica ad mentem S. Thomae Aquinatis

191쪽

Art. III. Iumim unitatis nota ecclesiae Romanae competat l75

auctoritatem negant. Et enim synodus uiuisexta e Trullanum concilium 692 ab iis concilio Oecumenico VI. additur et in

oecumenicorum conciliorum numero ab8que causa conlputatur.

Concilium VIII seu politanum IV. 869), arbitrario damnatum a Photio, rejiciunt concilium Lugdunense II. 1274), sub beato Gregorio celebratum, et Florentinum 1438-39), sub Eugenio IV. habitum, quibus intersu erant et adhaeserant, deinceps 8preverunt.

Utrum unitatis nota ecclesiae Romanae competat. I. Ecclesiae Romanae unitas in varietate liturgia rum legumque disciplinarium. 1 Fides, regimen ac cultus in se una sint oportet, sed diversis mediis et des exprimi

potest et exerceri regimen. Jam vero quemadmodum actus exteriore8, quibus una eademque Verita eX primatur, multiplices in omni genere disciplinae adinveniri solent, ita nil laesa sacramenti unitate in perfunctione munerum Sacrorum caeremoniae variae ad una ui dem prote8tandam Xprimendamque Surpantur. Tantum igitur abest, ut liturgiarum ac caeremoniarum varietas ecclesiae unitati officiat, ut fidem unicam supponant exprimendam et quam perfectissime protestandam. Cf. S. Thoria. I. I l. quaest. III. art. 4. 2' Quod ad disciplinam ecclesiasticam pertinet, una Stauctoritas et potesta legislativa, recte vivendi principia una sunt. Verum generalia principia sunt ad particulares casus eosque valde diverso applicanda. Quapropter usu venit, ut lege disciplinares, natura sua temporum necessitatibus accommodandae, diversae pro locorum temporumque diver8itate constituantur Atque haec quidem de vatietate. Thesis, Unitatis nota competit eccle8iae Omanae.

Arg. I. Eae principio unitatis. Ecclesia Romana habet principium extrinsecum efficiens unitati in fide, regimine cultuque essentiali Trgo ecclesia Romana una est Prob. antec. a In ide. Principium efficiens unius fidei est magisterium

192쪽

176 Quasisti VI. me ecclesia, cui unitatis nota competit.

Supremum et in se unum, qu0 ab omnibus societatis membris admittendum est. Atqui hujusmodi principium est auctoritas Summi Pontiscis et conciliorum oecumenicorum sub uno illo Pontifice. Ergo Minor patet. Haec enim auctorita aptissima est discordiis reprimendis, dubiis solvendis, delibus adunandis, rebellibus expellendis. M In regimine. Unus est caput totius eccle8iae RomaOae, Romanus Pontifex. Hic ergo coetus habet centrum unitatis

atque per unius regimen Omne uniuntur in unum.

6 In cultu. Principium efficiens unius cultus est una fides, quam cultu exprimat, unumque regimen, qu0 cultum custodiat. Atqui in ecclesia Romana de una est unusque Summus Pontifex, a quo sacramentorum administratio ac omne8liturgiae ritus custodiantur Trgo.

Arg. II. Eae factis ab Una des spectatur in symbolis,

in dei professionibus, quae a praelatis emittuntur, in catechismis, orationibus publicis atque in ea maxime obedientia, qua uas quisque privatas opinione decretis Romanorum Pontiscum et sacrorum congiliorum canonibus subjicere tenetur. D Unum regimen. Fideles eum episcopis, episcopi cum Romano Pontifice cohaerent omnes eccle8iae particulares, per seriem ordinatam subministrationis uni capiti conjunctae, corpus

unum es sciunt. Haec est una acies Israelis in tentoriis per tribus suas c0mmorantis. Quam pulchra, inquit Balaam tabernacula tua Iacob, et tentoria tua, Israel. Num. XXIV. 5.6 Unus cultus. Septem sacramenta sub uno rector 8upremo per ecclesiae Romanae ministros ubivis administrantur; unicum orbe toto sacrificium. Neque ullum monumentum clariusquam unius cultus expressio in praxi publica in missarum codicibus, qu0Vis ermone consectis in libris liturgicis omnibus ecclesiarum, tum Orientalium, tum occidentalium denique in more

sacerdotum, ut in quavis orbis ecclesia catholica sacrificium faciant. Confirmatio. Haec argumenta nostris temp0ribus ut sol

splendent. Sectae tristissimam divisionis aciem prae se serunt; schismatici, partim divisi sunt, partim non nisi per vim profanam jugum unum accipiunt in ecclesia Romana religionis

193쪽

Art. III. Utrum unitatis nota ecclesia Romanae competat l77

unitas regnante Pio IX. et Leo XIII. novis semper plendoribu8 illustrata est. )

0 . I. Inter catholicos, puta inter Franci Scanos, Dominicanos, Jesuilas, inter episcopo Gallicanos et ultramontanos, lites de fide creberrimae exarserunt. Ergo ecclesia Romana non est una. Resp. Dist ante: exarserunt lites de rebus fidei des nitis, nego de rebus dubiis et liberis, subdist. et parati erant viri catholici subjicere sese, eccle8ia definiente, concis Secu8, transeat. Hoc in primi animadvertendum 8t, usque in mundisnem tum infirmitatem humanam tum divinam Virtutem conspiciendam ore ab illa lite et controversiae, in hac remedium. Neque superstitibus etiam apostolis nullae controversiae suerunt; sed per magi Sterium ecclesiae ervata est unitas. Ita

liti de legalibus componendae verita in concilio Hierosolymitano stabilita est. Instabis. Insallibilitas Romani Pontificis habetur firmissimum unitatis principium. Atqui controversia de Pontis ei a in fallibilitate non nisi nostra aetate finita est. Ergo ecclesia

Romana suae unitatis principio diu caruit. Resp. Dist minorem et haec controversia n0 nisi nostra

aetate nita dicitur, quasi insallibilitas illa prius dubia esset

toti ecclesiae, nego aliquot celesiae membris, subdist. iisque erransibus materialiter, concedo formaliter, nego. Eccle8ia Romanum Pontificem a principio 8upremum certi 88imumque

fidei magistrum habuit; quod alias demonstratur. Sed et illi, qui ante concilium Vaticanum aliud sentiebant, catholici

esse minime potuerunt, nisi retenta fide, qua omne omnium saeculorum catholici pro sessi sunt, Pontificis cum episcopis consensionem errori nulli 88 obnoxiam. Ergo nunquam in ecclesia non sui unitatis principium. 0 . II. Ad unitatem servandam auctoritate Opus est, quae 30ntumaces expellat At legimus Polycarpum et Poly-

Bismare ecclesiae Romanae unitatem magnam et admirabilem μVocavit: Ihre rosse und beWunderungsWurdige inheit'. 16. M. 1873 Reden, Th. V. p. 79 81.

194쪽

178 Quaostio VI. me ecclesia, cui unitati nota competit. craten et ecclesia Asiae, cum a ceteris orbis partibus et ab Anicet a Victore de tempore asellatis celebrandi dissentirent, in ecclesiae tamen communione perman8i88e. Ἐrgo. Resp. Diff. min. haec controVer8ia erat res fidei, iugo; res disciplinae, stibdist. ad quam dirimendam ecclesia tune

temporis auctoritate ua Suprema Sa St, nego; in qua dirimenda pacis ergo clementiu actum est, conc.

a Duo pa8chata erant pascha cruci faetonis, cujus es lichuraeter praecipuus in morte Christi esse dicebatur, et pascha resurrectionis, in quo Christi resurrectio celebrari solebat. Quatuordecimani diem 4. Nisan, quod ea die Christum mortuum 88 rebantur, 80lemni8Sime celebrabant terminabatur solemne jejunium, aut, ut alii credunt, interrumpebatur tertia post die celebrabant resurrectioni festum, in quamcunque septimanae diem incideret. Oitianorum Pontificum consuetud0, ritui Quatuordecimanorum contraria, hac regula continetur:

ne nidelicet tillo alio quam Dominico die mysterium resurrectionis Domini unquam celebretur, utque eo duntaaea die paschalium jejuniorum terminum observenitis. EuSeb. . .

lib. V. cap. XXIII. Ergo quaestio ad disciplinam spectabat. M Ecclesiae principe in ea quaestione dirimenda paeatissimi

fuerunt. S. Petrus et S. Paulus morem celebrandi Romanum constituerunt Asianorum consuetudo S. Joannis et S. Philippi concessione admi88 Videtur, nullo tamen instituta mandato. Anicetus, Romanu Pontifex, cum Polycarpum, epiScopum Smyrnensem, traditioni AS ianorum tenaciorem vidisset, instarere noluit Soter Anicet successor, id tantum egit, ut deles, quamquam A8ianorum more in proprii e celeSii pascha celebrare nefas non habebatur, Romae tamen, si festivitatem paschalem ibidem celebrare ipsi contingeret, morem Romanum Servarent. Victor autem, qui ultimo saeculi I. decennio ecclesiam rexit, veritus, ne Asiani audaigantium aut bionitarum errores ritui suo inspergerent, rei fortiter intervenit nullum tamen decretum )

In decretis quae primissum ecclesiae temporibus contra errantes edebantur, duplex communionis priNatio consideranda e8t. Altera init Benjamin Bossue, Bollandi Sta - veram constituit excommunicationem et ab ecclesiae corpore rescissionem altera solum interrumpit mutuum inter

195쪽

Art III. Utrum unitatis nota oclesiae Romanae competat l79

ab illo Ponti se ad plenam aesecutionem te ductum esse creditur, Sed adversus Asianos, Vehementiori consuetudinis assectu commotos, indulgentia adhibita est, sive beatus Victor, S. Irenaei aliorumque episcoporum precibus On8ili 0que obtemperans, Asiano ritus sui lenaciores clementer tulerit, sive P0niis eis illius c. 202 successores rem ulterius urgendam esse non arbitrati sint.

Urgebis Eusebius haec refert: Victor . . . Omnes Asiae vicinarumque provinciarum eccleSias, tanquam contraria rectaesdei sentientes, a communione abscindere conatur. Ε Η.

lib. V. cap. XXIV. Ergo des quoque in di8eeptationem venit. Resp. Dist antee. hoc l0eo vocabulum dei usurpatur

sensu tutiori concedo Strictiori Sen8u, Nego. Sianorum Onsuetudo dei 0ntraria diei 0tuit propterea qu0d haereticis Judaigantibus ea c0nsuetudine abutentibus, 0ridus dei status

irriminueretur. Et vero S. Irenaeus beatum Victorem decenter admonuisse V narratur, ne integra Dei e eclesias morem sibi a maj0ribus traditum custodientes a communione abscindat . Eu8eb. l. c.

0 . III. S. Cyprianus, R0mani Ponti scis sententia damnatus, cum ceteri omnibus per orbem Christianum episcopis Semper communicavit. Ergo Cypriani temporibus ecclesia catholica nullum habuit fixum veritatis principium. Resp. Dist antec. Cyprianus damnatus erat sententiatio simpliciter des nitiva, conci Simpliciter desinitiva, nego. istis p0testatis triplicem indulgentiam admittere videtur; etenim si, ut jude ante sententiam latam errante adm0neat; ut in sententia serenda damnationem mitiget ut os latam sententiam addita mora damnatis paulisper indulgeat, tum obb0nam eorum fidem, quos aestu controversiae commoto intellexerit, tum ob spem emendationis, quae assulgere Videatur. Quibus p isitis factum con Siderem US. D Factum autem hoc est Ecclesiae praxis communior eaque antiquissima erat, ut haeretici rite baptigati, cum ad ecclesiam redirent, denuo non baptigarentur. At saeculo III. mos rebaptigandi haeretico quoscunque conversos in Africa

ecclesias vel etiam per8Onas commercium, neque anathemati St aequiparim da. Cf. Jungmann Diss in hibi eccl. t. I. di 88. IV. 4. Alex. Nat. In hist eccl. 8aee. V. diss. XX. t. X. 622.

196쪽

180 Quaostio VI. mo ecclesia, cui unitatis nota competit.

nonnullisque Asiae tractibus ita praevaluit, ut annis 254 256gravis hae de re controversia orta sit S. Stephanum inter et S. Cyprianum, cui Firmilianus, Caesareae Cappadociae anti8tes, cum pluribus Asricae et Asiae episcopis obseeundavit Cyprianus in synodo Carthaginensi II decrevit, haereticos et

schismaticos, profanae aquae labe maculatos, quando ad eccle8iam, quae una St', Venerint, e88 baptizandos Cypr. ep. 70. ad Ianuar. etc. S. Stephanu autem 1 legatos episcopos syn0di Carthaginensis d. alii dicunt III., ubi secundae

decretum confirmatum est isnec ad sermonem colloquii saltem communis admisit, praecipien8 fraternitati universae ne quis eos in d0mum suam reciperet μ. Firmil. p. ad Cypr. inter epp. Cypr. 5. 2' Idem Summus Pontifex hoc decretum edidit Si quis ergo a quacunque haeresi venerit ad vos, ni hilinnovetur, nisi quod traditum est, ut manus illi imponatur in poenitentiam. Cypr. p. 74. ad Pomp0um. Sententia. Stephani sententia, cum e cathedra non sit,

simpliciter definitiva dici non potest. Namque 1 hujusmodi

sententia nec Pontificis severitate adversus legatos ostenditur, ut patet; neque verbis edicti proprie vereque continetur. Iussit enim Pontifex non rebaptigari; sed haereticos non rebaptigandos esse tanquam de de explicite non edocuit; ergo fidei quaestio, quamvis implicite decideretur e licite tamen sub respectu doctrinali definita non fuit. Quare S. Augustinus: , quamvis commotius, sed tamen fraterne indignarentur Stephanus et Cyprianus); vicit tamen pax Chri8ti in cordibus eorum, ut

in tali disceptatione nullum inter eos schismatis malum oriretur. μDe bapt. c. Donat. lib. V. c. XXV. cf. Demnico bapt. c. Petil. n. 23. Instabis. Ut unitas servetur, decretis etiam illis, quae definitiva non sint, obsequendum est Cyprianus autem cum episcopis pluribus, quos habebat Secum consentientes, etsi decreto Pontifidis non parebat, catholicus haberi non desiit.

Ergo ecclesia Romana non est una. Resp. Dist maj. Decretis etiam non definitivis obsequendum St, concis et decreta Semper acqualiter urgenda Sunt, nego. Dist. min. Cyprianus catholicus haberi non desiit, toleratus, concis approbatus, nego.

197쪽

Art. III. Utrum unitatis nota eclesiae Romanae competat ad lGubernatores, cum et legum es scaciam et subditorum utilitatem spectent, saepenumero, si non nisi paulatim consilium suum 88equantur, necessitate id sat habendum judicant praesertim si de consuetudinibus agatur. C0nsuetudines, ait Ballei in ejusmodi diversae, quae, alva unitate, apud catholicos utrimque vigent, ita rem ob8curam faciunt, ut quamVi8 Ver8entur in materia acramentorum, incertum videri possit, num ad fidem an vero ad disciplinam diversam pertineant. μDe i ac ratione primatus, cap. ΙΙΙ. . . Augustinus Cypriani culpam hac excu8atione tegens: Quomodo enim

inquit potuit ista res tantis altercationum nebulis involuta ad plenarii concilii luculentam illustrationem confirmationemque perduci, nisi primo diutius per orbis terrarum regione multis hinc atque hinc disputationibus et collationibus episcop0rum pertractata con8taret. De baptismo, lib. II. c. V. - Toleratu8 est igitur . Cyprianus, episcopus doctrina virtutibusque excellens. Nempe Stephanus, motus iis forta88 precibu8, quas S. Dionysius Alexandrinus litteris datis ad ipsum direxit, ut rebaptizantibus parceret, excommunicationem proprie dictam, si Africanis ac Asianis eam sorte minatus sit, n0 pronuntiaVit. Romanus Pontifex mox martyrii laurea d0natus est Aug. 257).

Cyprianus ' 258 eum Sixto ΙΙ. pacem habuit.

Urgebis. S. Cyprianus, etsi ab ecclesiae capite et unitatis

centro dissidere ausus est, anetus ab omnibus habetur. Resp. S. Cyprianu Sanctus habetur, atisfactione accepta, conci simpliciter comprobatu8 nego. Hac de causa S Augustinus: ἡ Cyprianu inquit aut non sensit omnino quod eum sensi88 recitatis aut hoc postea correxit regula veritatis aut hunc quas naevum sui candidissimi pectoris cooperuit ubere caritatis, dum unitatem ecclesiae toto orbe crescentis et Opiosissime defendit, et perseverantissime tenuit vinculum pacis . . . Accessit huc etiam quod tanquam armentum fructuosi88imum, si quid in eo fuerit emendandum, purgavit Pater sale passionis. μ . 93 ad incentium. - Εcclesia Romana martyrem glori08um

Semper pie Venerata St.

0 . IV. cclesiae Romanae unitas ab uno Summo Ponti- sic exoritur. in saeculo XIV. de administranda re catholica

198쪽

l82 Quaestio VI. me ecclesia, cui unitatis nota competit.

tres sentisces dimicaverunt. Igitur ea saltem tempestate ecclesia Bomana decus unitatis amisit. Resp. Dist minorem de administranda ecclesia di inicarunt tres oniis eos legitimi et certi, nego; quorum unus erat legitimus et sterius, subdiat. ita tamen, ut ecclesiae pars ejecerit hunc Papam materialiter per errorem acti, concis formaliter, negando jus Papatu S, Nego. Factum. Postquam Pontifice Romani annis ferme 70, unde captivitas Babylonica haec ep0eha dicitur, venione

sederant a Clemente V. 1305 1316 ad Urbanum V. t 362 1370), Greg0rius L l370 1378 Romae vitam posuit. Anno 1378 cardinales 16 Urbanum VI. 1378 1389 elegerunt, cui paucis post mensibus Clemens ΙΙ. 1378-1394 0pp0situs

1389-1404), Inn0centius ΙΙ. 1404-1406 , Gregorius XII. 1406-l4lb), qui abdicavit. - Clementis VII. successor fuit Benedictus XIII seu Petrus de Luna 1394-1417), qui depositus St.

Annis 6 1409-141 5 tres sacerdotes fuerunt, qui de Pontifical dimicarunt Synodus enim Pisana anno 140 Gregorium XII et Benedictum XIII., qui abdicare nolebant, jure privatos esse declaravit elegitque Alexandrum V. 1409-14I0), eui Joannes XXIII. 1410-141 5 successit. plicatio. Plurimi catholici legitimos Pontifices, Urbanum VI. Bonis actum IX. Innocentium VII. Gregorium XII.

agnoverunt; ecclesiae tamen particulare non paucae Seud0-

pontisci alicui adhaerebant. Sed omnes mentem gerebant a Schi8mate prorsus aversam, huic obedire parati, qui Ponti sex legitimus esse intelligeretur. In facto erratum est jus illaesum fuit. Et quantumvis tristis ea tempestate es osserat conspectus

in De electione legitima Urbani VI. cf. Baldi de Perusio Allegationes pro Urbano Joan de Lignano, Traci pro Urbano VI.; Papebroch. Conatus chronico-hist catal. Pont. Boll. Propyl. Mi; Seheuhen, Betirlige et de Gesch des roSsen Schismas, ap. II. De litteratura hujus facti plura p. Hergenrother, irchengesch. B. II. S. 628.

199쪽

Art. IV. Ἐeelesia Romana, quae dicitur etc. 183

malorum , quibus celesia Christi assciebatur, des in unum Pontiscatum Romanum an quam principium vitale unitati8, omnem divisionem circa personam Superavit es Christophe, Hist de a Poponte pendentie XV siecte. t. Ι. Pa8tor Gesch. de Papste ei dem Ausgan des Mittelalters, B. I.

ARTICULUS IV.

Ecclesia Romana societati, quae dicitur ad procurandam stiristianitatis unitatem , catholicos adscribi jure optimo vetuit. I. Dictae societatis indoles. Anno 185 Londini

80cietas erecta St, quae dieitur Association for Promotin themion os Christendom, seu Societas ad procurandam Christianitatis nitatem. Cujus societati indoles ab ipsa suprema S. Romana et universali Inquisitione his verbis describitur: ἡ pro te Stantibus quippe ea societas efformata et directa eo excitata Si spiritu, quem X presse prostetur, tres videlicet

Christianas communione Romano catholicam Graeeo- schismatteam et Anglicanam, quamvis inVicem separata et divisa8, aequo ante jure catholicum nomen sibi vindicare. Aditus igitur in illam patet omnibus ubique locorum degentibus tum Catholicis, tum Graec0- schismaticis, tum Anglicanis, ea tamen lege, ut nemini liceat de variis doetrinae capitibus in quibus dissentiunt quaestionem movere, et singuli fas sit propriae religiosae professionis placita tranquill animo sectari. Sociis

Ver Omnibu preces ipsa recitandas, et sacerdotibus sacris ei a celebranda indicit juxta suam intentionem ut nempe tres memoratae Christianae communiones, utpote quae, prout Supponitur, eclesiam Catholicam omnes siniti jam constituunt, ad unum eorpus Di mandum tandem aliquando coeant. μν)II. Catholica sententia. Per epistolam supremae S. Rom.

et Univ. Inquis data die 16. Sept. 1864, quam C. Card Patri gi8ubscripserat, deles edocti sunt ne societati huic quoquo modotaVerent, , et ne fallaci novae Christianae unitatis desiderio

Epistolam Rom. et Univ. Inquis data die 16. Sept. 1864.

200쪽

l8 Quasisti VI De ecclesia, cui unitatis nota competit.

abrepti ab ea desciscant unitate persecta, quae mirabili munere gratiae Dei in Petri soliditate consistit. Ρorro cum decant, canonici, parochi aliique sacerdotes Angliae 198 eminentissimo domino C. Card Patrigi, S. Os scit praeposito, re8pondi 88ent,

8 quaestionem facti non juris tractasse, neque aliud esea De D. M. enixe rogare, quam illam quae ante Orienti et Occidentis scissionem, intercommunio Oecumenica extitit μ, Card.

Patrigi die . Novembris 1865 ad litteras h0norabilium dominorum rescribens, haec inter alia declaravit: Id porro aera Congregatio vobis contigisse vehementer dolet existimantibus, ad veram esu Christi Ecclesiam pertinere, tamquam partes,

Christianos illos coetus, qui sacerdotii et catholici nominis haereditatem habere se jactant, licet sint ab Apostoliea Petri Sede divisi ac separati. Qua opinione nihil est, quod magis

a genuina cath0licae Ecclesiae notione abhorreat. Cath0lica enim Eccle8ia . . . ea est quae Super unum Petrum aedificata in unum c0nnexum corpus atque compactum unitate fidei et caritatis assurgit. μIII. Quamobrem non quaevis precum societa ad procurandam Christianitatis unitatem respuitur, siquidem regorius XVI. et Pius X. iis indulgentias conce88 erunt, qui dissidentibus reconciliatam cum ecclesia catholica concordiam impl0raverint; at qu0 Christisdeles tiaeta intentionem societatis memoratae pro Christiana unitate orent, tolerari nullo modo potest. )Thesis Ecclesia Romana societati, quae dicitur ad procurandam Christianitatis nitatem cas holicos adscribi jure optimo vetuit.

Saeculo XVII. cum Leibnit fidei formulam meditatus esset, cui tam catholici quam Lutherani subscriberent, pinota, episcopus Tinensi i p., et Bossue cum Molano, doctore Lutheran et Leibnita

de adducendis ad unitatem atholicam Lutheranis praeparatorie egerunt. Verumtamen catholici in eo firmissime permanserunt, ut omnes fidei articulos integerrimos tuerentur; quo factum est, ut contrOVersia, cum Lutherani concilium Tridentinum suspendi reposcerent, insecta

pace finiretur. Cf. 08suet, Probet de re union entre es Catholiques et les Protestants 'Allemagne.