Summa apologetica de Ecclesia Catholica ad mentem S. Thomae Aquinatis

291쪽

Αrt. VII. Utrum infallibilitatis objeotum sint saeta dogmatio a. 275 juris, utruria talis sententia Detrinae revelatae conveniat an eum ea discrepet et quaestione facti, utrum talis verborum sormula, seu in ca8u an senii, talis liber hujusmodi sententiam contineat. Factum igitur dogmaticum, uti ensus libri, qui inscribitur Augustinus, quantum ad jus directe, quantum ad factum in directe judiciis ecclesiae subjicitur, ut ea fidei de-p0situm efficaciter custodiat. Quoad hujusmodi facta d0gmatica propugnamus ecclesiae insallibilitatem n0 naturalem, quae objecti evidentia nititur, neque moralem, quae in Ot0rietate textuum clarorum fundatur, quam utramque Jans eni8tae admittunt; Sed eam, quae Christi promissis et S. Spiritus assistentia innititur. III. Sensus ab auctore libri intentus. Cum infallibilitas ad sensum, ab auctore alicujus libri intentum, extendatur, prout Inn0centius X., Alexander VII. et Clemens XI actis

supra memoratis contra an senista decreverunt; quot sint sensus, in anteceSSum Xp0nam. Sensus mere subjective intentus dicitur, qui in auctoris mente permanSit de quo, cum mere internu sit, ecclesia non judicat. Sensus objective intentus St, quem Verba conlinent, i auctor, Verb0rum significationem cogn08cens, incere locutus fuerit de eo sensu judicat ecclesia. Jan8enistae, ne veritati parere c0gerentur, discrimen interpoSuerunt sensus quis et sensus qualis Sen Su quis Seu grammaticalis est naturali alicujus propositionis signifieatio; sensus qualis est prop08ilioni qualitaS V. g. ejus verita 8, salsitas, etc. cclesia quoad primum, n0 qu0 ad alterum, errare

potest. Ita ac Fouillon auet 0r Belgicus libri, quem inscripsit Via pacis 1202). At undenam prop08itionis qualitatem dijudicet, qui naturalem verborum Sen Sum non c0gnoverit γAliam distinctionem prorsus frivolam, qua infallibilitas protextibus brevioribus, non pro longioribu8, agnoscitur, n0n attingo. Quibus sumptis probatur, etiam contra Hermes iani Smum, qui angenistarum distinctiones repetiverunt, ecclesiam errare

292쪽

276 Quasisti VIII. me dotibus ecclesiae.

ab aliis v. g. a Banneg. in I. I. quaest. I. art. 2. hujus insallibilitatis negatio vocatur haeresis. Thesis: Facta dogmatica sunt infallibilitatis objectum.

Arg. I. Infallibilitas quoad facta dogmatica est infallibile

judiciuna de signis, quibus quaestio juris seu doctrina X primitur Judicat autem ecclesia insallibiliter de signis, quibus doctrina exprimitur. X quo sequitur, eam insallibilem esse in judicandis saetis d0gmaticis Major patet; etenim judicare de sensu alicujus libri idem est atque judicare de verbis,

quae sunt igna conceptuum, in libro expre88orum Prob. min. O Eae ipsa natura docendi. 0mines enim veritatem doceri nequeunt, verita proponi n0n 0te8 per solum verbum mentis, sed verbum oris e signa adhiberi necesse est. impossibilitate doctrinam orthodoaeam infallibiliter proponendi; etenim si seri potest, ut in facto verb0rumque sensu erret ecclesia, seri etiam potest, ut deles propositionem haereticam tanquam orthodoxam credere cogantur. 6 Eae impossibilitate propositiones eterodoaeas infallibiliter rejiciendi. Namque prolata celesiae sententia, ratio tergiversandi legitima relinqueretur dicentibus aut certe cogitantibus, ecclesiam quoad verborum Sensum errasse. Cujus rei angenismi historia argumento St.

Αrg. II. celesia in munere docendi insallibilis est. Atqui

S. Scriptura factum dogmaticum seu verborum sensum ad hoc docendi munus perlinere, expresse affirmat. Ergo Prob. min. S. Paulus Timotheo scribens ait: O Timothee, depositum custodi, devitans profanas vocum novitates, Ι. Tim. Ι. 20. item Formam habe sanorum verborum, quae a me audisti infde . . . . bonum depositii custodi per Spiritum sanctum, qui habitat in nobis, ΙΙ. im . 13. item Profana autem et vaniloquia devita multum enim prosciunt ad impietatem, et Sermo eorum, ut cancer, serpit. I. Tim. ΙΙ. 16. Quod idem apostolus Superiores ecclesiae Ephesinae monet, inquiens: Et eae vobis ipsis aesurgent viri loquentes perversa, ut abducant disci-

293쪽

Art. VII. Utrum infallibilitatis objectum sint facta dogmatica 277pulos post e. Propter quod vigilate, etc. Act. XX. 30, 31. Et Ad Ephes. . . Nemo nos seducat inanibus verbis. Itaque

ecclesia insallibiliter et approbat verbum veritatis et damnat

Sermonem erroris.

Arg. III. Eae traditione. Ecelesia non errat in judicando, quid insallibilitatis suae objectum sit. Jam ecclesia acta dogmatio insallibili suo judicio subjecta esse, semper tenuit. Ergo Prob. minor a Concilium Nicaenum damnavit Arii librum, qui αλεια seu Thalia inscriptus erat concilium Ephesinum Nestorii eripta damnavit S. Cyrilli libros approbavit concilium politanum II. tria capitula damnavit. Concilium Constantiense, hae in re a Martino V. approbatum,

quemcunque su8pectum interr0gari ju88it, utrum credat, J. Wiele etc. fuisse haereticos . . et libros et doctrina eorum suisse et esse perversos. Patres ridentini decreverunt Missae canonem, ita ab omni errore purum, ut nihil in eo contineatur, quod non maxime Sanctitatem ac pietatem quamdam redoleat, mentesque offerentium in Deum erigat. Sess. XXII. cap. IV. Romani Pontis oes, universa obediente ecclesia, idem adversus Jan8enianos egerunt. Qui autem affirmaverit, Spiritum sanctum ecclesiae universae adver8ari, favere 80li an senio.

b Universa ecclesia semper credidit, ab ecclesia insallibiliter symbola seri usum quorundam terminorum definiri, velut μυουσιος contra Arium, ' damnarique haereticas fidei sormulas. Atqui haec omnia insallibilitatem in saetis dogmati eis

ostendunt. Ergo. Revera i res penitus consideratum, nihil referre videtur, utrum textus, quibus de exponitur, longiores an breviores sint, utrum in quadam haereticorum dei formula reprobentur, an in libro tali, etc.

Vox μυουσιος seu consubstantialis, corporali modo accepta, in concilio Antiocheno a. 269 adversus Paulum Samosatenum damnata

videtur. Cf. S. Athanas De Synodis Arimini et Seleuciae celebratis,n. 43. Nullam inde difficultatem contra definitionem Nicaenam exsurgere, satis liquet. Nempe de voce formaliter diversa agitur.

294쪽

278 Quaostio VIII. De dotibus ecclesiae.

0 . . eclesiae judicium de saetis insallibile non est.

Atqui sensus alicujus libri est merum suetum. Ergo Prob. minor a Merum laetum est, id, quod . . an seniu8 intendit. merum factum sunt libri pagina syllabae, VOeabula. )Rem. Dist maj. Ecclesiae judicium de saetis particularibus insallibile non est, conci de laeti dogmaticis, nego. Et

dist. min. sensus alicuju8 libri est merurn actum, in e, conci conneXu cum dogmate nego. ad probationem minoris. a Dist. Merum actum est, quod an senius intendit subjective et interne, conci objective et externe, nego. Qu0 ab ecclesia judieatur, non est sensus, quem libri auct0 in mente clausit, sed ut Innocentius XII declarat, sensus obvius, Hemipsaniet verba prae se ferunt.b Pariter dist. merum laetum sunt vocabula, etc. materialiter, conci formaliter, nego. Verba Sunt igna conceptuum.

Finis autem ecclesiae librum judicantis non is est, ut sententia damnata totidem verbis in libro aliquo reperiri credatur, sed

ne Verba errorem exprimentia ut cancer Serpant. I. im.

11. 17. Instabis. Ecclesiae infallibilitas ultra doctrinam dei et morum non extenditur. Sed judietum de sensu alicujus libri ad grammaticos pertinet. Ergo. Resp. Dist maj. insallibilitas non extenditur ultra d0etrinam dei et morum, et ea, quae ad eam doctrinam pro

Pascat suum Pere Annat in hunc modum redarguere atagit: ἡVOu employe les dernier efforis, poli faire eroire que vos disputes soni fur de potnis de lai, et jamat O ne conniat mi elix que Outevotre dispute 'est que u un Oint de ait . . . Ous ne rene pastes voles natur elles Our satre cro ire u potnt de ait, qui soni de convainere es ens, et de montre dans un iure es mois que 'on dit eire . . . ia' avait-i a latre la-dessus, si non de ei terra page, ivo us es avi e vue en esset quinque propositiones), o de consesserque Ous Ous ti e trOmpe . . . 'Oil apprendrons-nous done a verit de fatis Ce sera des eux, O pere, qui en soni te juges legitimes. aettres prov. XVIII.

295쪽

Art. VII. Utrum insallibilitatis objeotum sint saeta dogmatio a. 279 ponendam pertinent, conci ad dictam d0ctrinam in abstracto dunta Xat, nego. Et dist. minorem judicium de sensu libripertinet ad grammatico primario, conci lantum, nego. Deu8,

cum docendi insallibilitatem celesiae largitus sit, procul dubio

media ad hunc finem ieeessaria concessit de doctrina vero judicare aut eam proponere nemo potest, nisi verba, doctrinam exprimentia, Vere intellexerit.

Urgebis. Si erret ecclesia in saetis dogmaticis, ervatur tamen insallibilitas in dogmate. Ergo. Resp. Dist antee. servatur insallibilitas in d0gmate, in

abstracto, transeat praetice, nego. Angelicus: per Verba

inquit quae qui loquitur, suam idem profitetur est enime inn&8Si aetus de . . . . et ideo, si sit inordinata locutio circa ea quae sunt fidei, sequi potest ex hoc corrupti fidei. μII. II. quae St. I. art. 2 ad 2. Ergo actum de insallibilitate est, nisi ecclesia de saetis dogmaticis judicare saterit. Dices. Ut celesia docendi munere rite fungatur, ipsi satis est in iis verbis et propositionibus non errare, quibus d0ctrinae veritatem delibus prop0nit. Ergo insallibilitas in dijudicando sensu talis libri supervacanea St. Resp. Dist ante: Ius allibilitas, ab objiciente proposita,

suis ei ad veritatem nuneiandam, conci ad errorem condem nandum, subdist. in ab8tracto, transeat; in Ducreto, neg0.

Requiritur enim ad errorem praetice condemnandum infallibile judicium de iis verbis, propositi0nibus, libris, quibus erroreXprimitur ac propagatur. Nihil autem refert, utrum error in libro ventiletur an in pagella 0 . II. Ecclesiae insallibilitas ad sola revelata se porrigit.

Atqui non est revelatum, talem librum . . angenii pus, quod Augustinus inscribitur, continere doctrinam erroneam.

Igitur delesia alli potest qu0ad acta dogmali ea. Resp. ego in M. Nimirum ostendimus, insallibilitatem ad

ea qu0que porrigi, quae cum revelatis modo jam explicato connectuntur. Dist. min. saetum libri an seni non est revelatum directe, concis in directe, nego. Propositione S, quinque Jansenti erroribus contrariae, directe revelatae habentur; at

laetum dogmaticum errorum in tali libro in directe. Nam ad

296쪽

28 Quaestio VIII. De dotibus eclesiae.

sdem aliquid pertinet in directe et secundario, sicut ea ex quibus negatis equitur corrupti alicujus articuli μ; jam vero ἡ si sit inordinata locutio circa ea quae sunt fidei, equi potest ex hoc corruptio dei μ. s. S. Thom. II. I. quaest XI.

art. 2. Ergo eccle8ia, cui de Seu reVelata verita custodienda committitur, insallibiliter judieat, utrum talis locutio

V. g. aDSenii, revelatae veritalis cancer et 0rruptio dicenda sit necne.

Instabis. Insallibilitatis objectum habentur revelata, pr0ut sunt in se, non prout in tali libro exprimuntur. Jam vero laetum dogmaticum non respicit revelata in se, sed in tali libro Ergo. Resp. Dist majorem quoad secundam partem prout in tali libro exprimuntur materialiter, concedo sermaliter, nego. Et dist. minorem laetum dogmaticum revelata respicit in tali libro formaliter, concedo materialiter, nego. Et vero intellectus divinus veritates omnes c0gnoscit incomplexe intellectus autem humanus etiam ineomplexa complexe, id est, comp0nend et dividendo cognoscit. Ideo ex parte credentis objectum fidei est aliquid complexum per modum enuntiabilis μ. S. Thom. II. I. quae8t. I. art. 2. Objectum autem fidei et quaecunque cum revelati c0nnexa sunt, non in intellectu solum, Verum in voce etiam enuntiabilia esse, constat. Et quoniam Angelico teste, i it inordinata locutio circa ea quae sunt fidei, equip0test ex hoe corruptio dei l. α), ecclesia, cui depositum custodiendum commissum est, haud dubie insallibiliter de tali fidei enuntiatione judicat. 0 . II. Tria capitula sunt factum dogmaticum. tecclesia in judicandis tribus capitulis erravit. Ergo insallibilitas ad saeta dogmatica non extenditur Minor probatur. Tria capistilia vocantur 1 Theodorus ops uestenus epi8c0pΠ8 eju8que eripta, quibus errore Nestoriano compleXu8 St; 2 seripta heodoreti episcopi Cyrensis, contra anathemati SmOSS. Cyrilli quibus scriptis, Cyrillo vituperato, Nestorius dilaudabatur 3' epistola Ibae, presbyteri Edessent, ad Marim Per8am,

episcopum civitatis ardoschir, in qua Theodorus op8ue-8tenus Vehebatur, concilium autem Ephesinum et S. Cyrillus Alexandrinus cineusabantur Atqui concilium Chaleedonense

297쪽

Art. VII. Utrum in lallibilitatis objectum sint laeta dogmatica 28sTheodorum Mopsuest enum ejusque libros non proscripsit Theodoretum Cyrensem et Ibam Edesseniam recepit eorumque in sedes restituit. At Concilium politanum secundum, quod Stoecumenicum quintum, habita sessione etava die . Junii 553,

tria capitula anathematigavit: id est ipsis sententiae verbis Theodorum impium Mopsuestenum cum nefandis ejus conscriptis, et quae impie Theodoretus conscripsit, et impiam epistolam, quae dicitur bae μ, etc. Ergo. Resp. ego minorem. Probationem dist. concilium Chalcedonense tria apitula probavit, quae concilium politanum II. damnavit, nego tria capitula prudenter omisit, conc.

a Persona heodori 0ps uesten ejusque libri nullo, saltem directo, patrum Chalcedonensium judicio aut approbati

aut damnati leguntur. Theodorus scilicet anno 28, 0ntroversia Nestoriana nondum Xarsa, in externa c0mmunione

ecclesiastica defunctus erat concilium autem Chalcedonense, quod anno b habitum est, defunctum omisit, ut Ne8torian08,Τheodoro favente8, suaviter alliceret.b Theodoretus a patribus Chalc. susceptus in Sedem Cyrensem restitutu est, postquam coram patribus in ses8ione octava, quae die 26. Octobri 451 habita est, manifestis expressisque verbis dixerat anathema Nestorio. Seripta ejus omisit synodu8.6 Ibas a patribus Chale receptus et orthodoxus declaratu eSt, OStquam errores suos c0rrexerat. Unde in ipsa 8e88ione decima, in qua bae causa tractata est, hic dixi88 elegitur: jam in scripto anathematigavi Nestorium eju8que d0gma, et nune eum anathematig decies millies. Seripta ejus non approbaVit synoduS. Ergo e0ncilium Chalced0nense, eum Theodoti personam et scripta omiserit; personas Theodoreti et bae, non nisi fidem veram professorum susceperit de scriptis autem eorum nullam sententiam tulerit, patribus politanis, tria capitula damnantibus, minime contradicit. Instabis. Pa8ehasinus, tenens locum edis Apostolicae, Maximus Antiochenus, un0mius Nicomediae, lecta bae ad Marim epistola, ipsum Ibam orthodoxum destiararunt. Atqui in ea epistola heodorus Mopsiaestenus, ut praedicator eri-

298쪽

282 Qua ostio VIII. De dotibus ecclesiae.

satis laudabatur, et plures sententiae Nestorio avebant. Ergo concilium Chalcedonense, Theodori scripta indirecte, Ibae vero ad Marim epistolam directe comprobans, concilio politano II.

contradicit. Resp. Dist antec. Pa Sehasinus etc. ipsam Iba epistolam orthodoxam declararunt, nego; Ibam ip8um, subdist.: Ibam ab errore Vocatum, conci perlinacem, nego. Ide negoc0nseq. ResponSi probatur.

O dversarii id praecipue contra Ibam urgebant, qui dS. Cyrillus Alexandrinus in epistola ad Marini haereticus

Vocaretur. Unde accusatores ejus coram patribus dicebant: Nostrum est probare, quia Cyrillum dixit haereticum, etc. Jam vero statu quaestionis sic desinit Ibas affirmabat, e post pacem inter Cyrillum et Joannem Antiochenum restitutam anno 33 Cyrillum haereticum non vocasse. Revera ba8 ostendit, se ab eo tempore cum Cyrillo communicasse; accusatores autem in epistola ad Marim ita duntaxat seriptum fuisse probarunt, ut Cyrillus ante hanc pacem haereticu8, post ipsam orthodoxus ab Iba vocatus sit. Et cum Ilias aliunde ea prae8taret, quae orthodoX sunt cum publice prosteretur:

Anathema et ipsi Nestorio et Eutychi, et unam dicenti naturam. Et omnem eum qui non sapit sicut haec sancta Synodus, anathematizo cum haec, inquam, prae8taret omnia, patres eum ut orthodoxum receperunt.b Neque tamen patres ipsam epi Stolam impliciter approbarunt. Pa8chasinus enim ait: agnovimus eum ibam esse orthodoxum; Maximus Antiochenus: orthodoxa ejus αυrou)declarata est dictatio μ υπαγορία - desensio, re8pon Sio);

Eunomius Nicomediae: hJam quidem ex iis quae relecta Sunt, innoaeius approbatus S reverendissimus bas. In quibus etenim dicendo male culpare nisus est beatissimum Cyrillum, in postremis recte confessus, illa in quibus culpaverat refutavit.

6 Quidquid a patribus nonnullis benignius de bae epistola dictum est, vera oncilii totius sententia ex eo n08Selieet, quod Iba eunetis poscentibus coactus est anathematizare Nestorium.

299쪽

Αrt. II. Utrum in fallibilitatis objeotum sint saeta dogmati ea. 283 Urgebis. Et tamen constat, a patribus Chalc. 88e missa tria capitula, quae patres politani damnanda cen8uerunt. Atqui hoc probat diversam conciliorum de una re enten

Resp. Conc. M. Dist. min. hoc probat diversam patrum sententiam ratione doctrinae, nego ratione prudentiae, conc.

Prudentia recte judicat de singulis agibilibus ut nune cf.

S. Thom. Quaest disp. De viri. I. art. 6 ad 1. Jam vero tempore c0nc Chalc. alia rerum adjuncta erant ac saeculo VI.,

eum controversia de tribus capitulis Graecos Latinosque moveret. Piu paci amor patres Chale egit, ut ob publieam eorum resipiscentiam heodoret et Ibae parcerent, ne plurimi eorundem sequace veritatem atholicam reformidarent patres autem politani personam heodori Mops uestent, qui Nestorianismi auctor fuerat, et scripta heodori, heod0reti accibae, ne Nestoriani tribus capitulis ad catholicos seducendos abuterentur, anathemate perStrin Xerunt.

Repones. Vigilius, st0manus Ponti sex, in iisdem rerum adjuncti sibi, quantum ad tria capitula, contradixit. Ergo. Prob. antec Anno 548 edito decreto, quod Iudicatum appellatur, item anno 553 in epistola decretali ad Eutychium, edita die . Decembris, quae incipit Scandala, denique in Constituto secundo, quod datum est die 23. Februarii 554 Vigilius tria capitula condemnavit et anathematigavit. At anno b dio 14. Maji Constitutum primum imperatori obtulit, quo persona

Theodori Mopsuesten condemnari non conceditur scripta The ,-d0reti, custodita in omnibus ejus personae reverentiaμ, generali quadam duntaxat rati0ne damnantur de Iba vero latuitur, hetiam in saepius memorata venerabilis Iba epist0la intemeratum patrum in Chalcedone residentium manere audicium. μResp. Dist antee. Vigilius sibi c0ntradicit ratione doctrinae, nego ratione prudentiae, transeat.

α Et sano Vigilius tria capitula nunquam approbavit, Sed

aliquandiu sententiae eone Chale nihil addendum esse duxit. Quare in Constituto primo: Nec quemquam inquit permittimus . . . in Chaleedonensi oncilio consensu vicariorum Sedis Apostolicae judicatis . . . tanquam imperfecti et Ure -

300쪽

284 Quaestio VIII. De dotibus eccle8iae.

hensibilibus, sive per additamentum sive per diminutionem sive per immutationem, vel quoquo modo, aliquid temerariae novitatis inferre quippe cum timeret Pontifex, ne cone Chalc. auctoritas laesa esse videretur. Accedit quod Constitutum primum flarmam des nitivam, ut publiearetur, nunquam habuisse putatur; nec unquam publicatum est. Certe nihil eae cathedra determinatum suisse, documenti ind0les ostendit. s. Mug-Zarelli, De auct Hom. poni. t. ΙΙ. cap. IX. S. 5.b Qu0 ad prudentiam attinet, hujus loci non est persequi, utrum Vigilius unima emper prudentia usu Sit. Audiendus tamen est P. de Marea, inquiens: Ob8ervatum quidem est ab eruditis, Vigilii, quae videbatur, incon8tantiam, prudentiae et matur consilio esse tribuendam sed n0 docuerunt, eum agendi modum a canonica dis ei plina pependisse. ')D ces. In Constituto secundo Vigilius epistolam ad Marim Ιbae immerito attribui contendit. Ergo erravit. Resp. Conce880 ante: dist. 0nsequens Vigilius erravit in mero facto, concedo in facto dogmatico, nego. Di8tinetio ex iis, quae in antece88um diXimu8, patet. 0bj. IV. Concilium ecumenicum sextum, politanum III. 680 , ess. XΙΙΙ. Honorii 0mani Pontificis epistolam, ad Sergium rescriptam, his verbis damnavit: hasque inveniente8 omnino alienas existere ab apostolicis dogmatibus et a de-snitionibus sacrorum Constiti0rum et cunctorum probabilium

Patrum, sequi vero salsas doctrinas haereticorum, ea omnino abjicimus et tanquam animae noxia exsecramur. Ρ0rr0 doctore catholici hac concilii sententia errorem quoad factum d0gmati eum contineri sentiunt. Ergo Prob. minor. . ur-

recremata de Honorii damnatione ait: creditur, qu0d 0e secerint orientales ex mala a sinistra informatione de praelat Honorio decepti. Summa de ecl. lib. II cap. XCIII. Bellarminus autem affirmat: hos patres deceptos e salsi8 rumoribus, et non intellectis Honorii epistolis, immerito cum