장음표시 사용
381쪽
Αrt. I. Quaenam sint deuehit inter ecclesiam et statum systemata. 363
Justinus Febronius, De statu ecclesine et legitima potestate Romani Ponti scis liber singularis ad euniendos dissidentes
Hegelianismus Hegel ' 1831), pantheismi pravitate
infectu8, asserit, statum esse divinam voluntatem g0ltlicher Wille), quae, ut spiritus praesens, ad realem sormam et organisationem mundi einer eli se explicat. Status est absolutus sibique sinis Selbstgwech et uniuscujusque finis ultimus Endgwech). Status est fons omnium jurium religio tota Subjectiva est; status est objectivus, scit, vult, regit. inc8tatu omnia ipsamque religionem absorbet. s. rundliniende Philosophie de Rechis. Istud igitur sy8tem c0nstat ex negandis uribus Dei et quovis bonorum futurorum ordine. Cujus quidem statolatriae et Caesaropapis mi praecurs0res fuerunt
Τhomas obbes ' 1679 in libro De cive ac in Leviathan, et pin0ga ' 1677 in opere, qu id in8criptum est Tractatus
theologico-politicus. f. Meyer, Instit juris naturalis, et deabus juris Romuni pro Caesare contra ecclesiam, DanZa8, S. Rumon de Pennasori t. . H. Systema statum ab ecclesia et ecclesiam a statu sejungentium. In eo systemate spiritualis ordo et temporalis dissociantur, et separatio perhibetur esse debitus rerum Status, qui in se recto utriusque p0testatis ordini resp0ndet. Qui huic errori adhaerent, ita se sentire affirmant, quod status et ecclesia sibi invicem sint p0testates alienae alii, quod inimicae. t ejus quidem sententiae naturam Leo XIII. descripsit his verbis: Plures enim rempublicam volunt ab ecclesia ejunctam et penitus et totam, ita ut in omni jure societatis humanae, in institutis, moribus, legibus, reipublicae muneribus, institutione juventutis, n0 magis ad ecclesiam respiciendum cen8eant, quam si esset omnino nulla permissa ad summum singulis civibus facultate, ut privatim, si libeat, dent religioni operam. AEneyel Libertas. Systema sejunctionis
382쪽
364 Quaestio XI. me relationibus inter ecclesiam et latum.
agnoscitur in Machi avelli, I principe, qui moralem tam imo loco collocavit, ut civili 0testati permitteret, nihil legem moralem curare, sed olam utilitatem suam. s. SuareZ, De leg. lib. III. cap. XII. Immanuel ant, cum in Critica rationis purae principia p08ui88et, ex quibus sequeretur, de exsistentia Dei non haberi scientiam, in alii operibus moralem a religione, juridicum ordinem a morali separavit. Sic vel fundamenta ordinatae colligationis ambarum potestatum subruit. Nostra aetate Cavour novam antiquo errori formulam aptavit libera ecclesia in statu libero. Universim naturalistae et rationalistae, si qui doctrinam de subjuganda ecclesia vitaverint, in hoc systema dissociandae utriusque potestatis inciderunt. III. Systema eorum, qui potestatem aliquam ecclesiae in statum docent. Catholici statum aliquo modo celesiae subordinari profitentur, sed alii aliter. res sunt sententiae; prima tuetur potestatem ecclesiae in statum directam, secunda directivam, tertia indirectam. 1' Potestas directa ea dieitur, qua status non tantum in rebus spiritualibus, verum etiam res temporales Statuum, ratione sui, ecclesiasticae auctoritati sunt subjectae; idque ex institutione Christi. Ex quo concludunt potestatem civilem non derivari in principem saecularem nisi per debitam et subalternatam emanationem a ontifice Maximo. Pro hac sententia stetisse videntur Joannes Sarisberiensis, Polycraticus Augustinus Triumphus seu de Ancona, De potest ecclesiastica Panormitanus seu Nicolaus de udeschis, Comm. in Decr. lib. II. 3 Doctores autem illi pauci, qui medio aevo potestatem directam propugnarunt, uum Systema generatim sic intellexisse censentur, ut potestatis civilis eaeercitium ordinatione divina pertineret ad principes. 2 Potestas directiva. Hujus systematis assertores nullam veri nomini jurisdictionem et potestatem coactivam in tempo-
Molitor, Die Decret. Per Venerabilem', recte subscribit Bellar mino dicenti: Neque difficile esset, alios Theologos, qui contrariam sententiam potestatem directam tueri videntur, ad concordiam eum
383쪽
Art. I. Quaenam sint de relat inter ecclesiam et statum systemata. 365ralia disinittis ecclesiae datam esse existimant, sed eam tantum, quae docendo et adhortando exerceatur. Pontifices autem Romanos, directio in illius limites egre88os, docent ex speciali titulo, aut 0ssessione quadam peculiari, denique jure positivo humano, non divino jure potestatem haec ita patrandi obtinuisse. Hanc sententiam sequi videtur si Delon, Dissert de auctor. Summi Ponti eis, eamque maxime tuetur Gosselin, Potinoi dumpe a naven ge. Hic in explicandi iis, quae mediae aetatis Pontifices Summi in temporalibus ge88 erunt, unice Syste- male historico, ut ait, utitur, id est temporis illius publico jure, relicto prorsus sy8temate theologico, quod in multis Pontifidum gestis etiam jus divinum agnoscit. 3 Potestas indirecta dicitur, quae non 8 primario et intra terminos ejusdem pote 8tatis, sed propter aliud et in potestatem distinctam. Haec porro potestas indirecta ecclesiae in
temporalia est illa, qua temporalia subjecta sunt ecclesiae non ratione stii, sed in quantum referuntur ad inem religionis. In
hoc igitur systemate ecclesia habet potestatem jurisdictionis in spiritualia principaliter, in temp0ralia qua8 eae consequenti, secundario et casualiter. Atque haec videtur esse sententia S. Augustini, De civit. Dei, lib. V. a XXIV. S. Innocenti III. Decret. Novit S. homae Aquinatis ΙΙ. U. quae8t. LX art. 6 ad 3 et alias. Joannes Turrecremata septem capitibus XC XCIL, CXIII CXVI. libri ΙΙ. Summae de ecclesia systema potestatis indirectae exponit, probat, refellit sententiam tam eorum, qui nullam, quam ali0rum, qui directam ecclesiae potestatem in temporalia defendunt. Ipsa vo indirecta ab ipso indicari videtur, ubi mentem suam hi Verbi eXprimit: Romanus Pontifex licet non habeat potestatem regulariter sive directe ita plenam in temporalibus, sicut in spiritualibus nihilominus etiam habet potestatem in temporalibus e con8equenti, et hoc proprio jure quantum cilicet necessarium est ad conservationem rerum spiritualium μ, etc. o. c. lib. II cap. XIV. cf. cap. XIII. pr0p. 4. Egregius potestati ejusdem in directae defensor est Bellarminus, Traci de potestate Summi Ponti eis in rebus temporalibus adv. arctatum. - De parte etiam historica hujus quaestionis f. Suareg, Defensio dei ath. lib. III. Mamachi,
384쪽
366 Quaestio XI. me relationibus inter ecclesiam et Atatum.
Origines et antiquitates Christ. t. IV. Philtips, irchenrecht,t. III.; ergenrother, athol. ische tin christlicher facit; Bianchi, Della potesta e delia politia deli Chiesa; 0litor, Di Decretale Per Venerabilem Demam merstein De Ecclesia et Statu Lombardo, a separazione dello Stato allaChiesa; Manning The Vatica Decrees in thei bearing oneisi allegiance Allies, Chure an State a seen in he formation os Christendom.
ΑRΤICULUS II. De principiis, quibus quaestio de relationibus inter ecclesiam
et statum solvenda est. Ι. Status quaestionis. Quaeritur, quid de relationibus inter ecclesiam et statum constitutum sit ininitus. Quod n0nidem est atque disserere de potestate in temporalia ecclesiae quondam conce8Sa aut concedenda posthac, 1 jure duntaxat historico, ' jure positivo humano et jure publico cujusdam temporis 3 jure aliquo, ut junt provisorio, neceSSario praeteritis temporibus, ' dictatura quadam, restaurandae Societatis causa oblata Pontifici Maximo. - Nec tamen negatur, ecclesiam, majus aliquod vel Vitandi caussa malum, vel adipiscendi aut conservandi bonum senet. Libertas), aliquando nonnulla in raae concedere aliaque tolerare, verum salvo jure. Nobis autem de jure quaerendum St, necnon indieandum, ex quibus principiis refellatur d0ctrina de ecclesiae jurisdictione in statum erronea stabiliatur vera. Porro hujusmodi principia spectant 1 utriusque potestatis originem 2 earum distinctionem et persectionem socialem; ' status ne proximum; 4 ecclesiae finem proximum; ' utriusque potestatis snem ultimum: ' ordinem potestatum, manifestum e sne. II. Principium primum Fons juris et origo auctoritatis tam civilis quam ecclesiastici est solus Deus. Scriptum est: Non est enim potestas nisi a Deo. Rom. XIII. 1. Ergo quaestio, de qua agitur, Solvenda est non e jure novo, sed ex lege divina, in lege naturali evangelicisque praeceptis
385쪽
Art. II. me principiis, quibus quaestio de relat etc. solvenda est 367
manifestata. Quare in Syllabo notatur prop. 39.: Reipublicae Staius, utpote omnium jurium origo et sons, jure quodam pollet nullis circumscripto limilibus. si autem verissima S. Thomae sententia: potestas spirituali et aecularis utraque deducitura potestate divina, et ideo in tantum saeculari potestas est sub spirituali, in quαntum est ei a Deo supposita. Sent. IV. dist. XLIV. in ne. III. Principium secundum Status et ecclesia sunt societates distinctae, utraque in ordine uo perfecta. De qua re Leo XIII. illud in encyelica immori. Dei: Deus humani generis procurationem inter duas potestates partitus est, scilicet ecclesiasticam et civilem, alteram quidem divinis, alteram humanis rebus praepositam. Utraque est in suo genere maxima habet utraque certos, quibu contineatur, terminos,e08que Sua cujusque natura causaque proxima definitos unde aliquis velut orbis circumscribitur, in quo sua cujusque actio jure proprio Versetur. Ecclesia igitur et status sunt regna
distincta, sic ordinante Deo. Quod idem ab Angelico explicatur his verbis: Hujus ergo regni spiritualis ministerium,
ut a terrenis essent spiritualia distincta, non terreni regibus sed sacerdotibus est commi8Sum, et praecipue summo Sacerdoti
successor Petri Vicari Romano Pontifici. De regini princ. lib. I. cap. t V. Et ampliu8: in tantum saeculari potestas est sub spirituali, in quantum est ei a Deo supposita scilicet in his, quae ad salutem animae pertinent et ideo in his magis est obediendum potestati pirituali, quam saeculari. In his aulem, quae ad bonum civile pertinent, est magis obediendum potestati saeculari, quam spirituali, secundum illud Matth. XXII. 21.: Reddite ergo quae sunt Caesaris, Caesari. Nulla igitur in catholica doctrina de utraque pote 8tate c0nfusio, sed diligens earum distinctio. Hoc tamen loco animadvertendum est, ab acath0licis passim negari, eccle8iam 88 societatem perfectam; proptereaque lectorem remittimus ad quae8t. IV. art. 1., ubi hoc principium secundum, in quantum ecclesiam attingit, demonstratur.
IV. Principium tertium Finis societatis civilis
proximus est. humano generi bonum comparare tem -
386쪽
3R8 Quasisti X. me relationibus inter ecclesiam et statum
porale et mundanum, habita tamen ratione sinis nitimi hominum, qui est Deus. Hujus principii prima par8, acile
cum ab acatholicis concedatur, explanatione nulla indiget. dsecundam partem et de ne ultimo haec S. S. Leo XIII.: Natienim susceptique mne h0mine sumus ad ummum quoddam et ultimum bon0rum, quo uni omnia consilia res eienda, extra hanc fragilitatem brevitatemque vitae in coelis collocatum. Quoniam autem hinc pendet hominum undique expleta et persecta felicitas, idcirco assequi eum, qui commemoratus St, finem tanti interest singulorum, ut pluris interes8e non p088it. Civilem igitur societatem communi utilitati notam in tuenda prosperitate reipublicae neces8 est sic consulere civibus, ut obtinendo adipiscendoque summo illi atque incommutabili bonoqu0d ponte appetunt, non modo nihil importat unquam incommodi, sed omnes quascunque po8sit, opportunitate asserat. Quarum praecipua 8t, ut detur opera religioni sancte inviolateque servandae, cujus officia hominem Deo conjungunt. μΕncycl. Imm Dei. Excluditur ergo sententia dicentium, latum sibi esse unicum et ultimum nem. Quem errorem S. Thomas
Olim repulit hoc ratiocinio: ἡ Ιdem oportet esse judicium de ne totius multitudinis, et unius. Si igitur sinis hominis esset bonum quodcumque in ipso existens; et regendae multitudinis ni ultimus esset
similiter ut tale bonum multitudo aequireret, et in eo permaneret . . . Sed quia homo vivendo secundum virtutem adulteriorem sinem ordinatur, qui consistit in fruitione divina, oportet eumdem nem esse multitudinis humanae qui est hominis unius. Non est ergo ultimus ni multitudinis congregatae Vivere secundum virtutem, sed per virtuosam vitam pervenire ad ruitionem divinam. De regim princ. XIV. V. Principium quartum Finis ecclesiae proximus perducere homines ad felicitatem sempiternam. Hoc probatum St q. I. art. 3. Cardo autem hujus quaestionis est aecellentia ni filius supernaturalis. VI. Principium quintum ordo potestatum est sicut ordo finium. Haec regula in encycl. Immori. Dei de 0rdinata inter utramque potestatem colligatione: Qualis autem
387쪽
Art. III. Utrum eo lesia subordinetur statui. 369
et quanta ea sit, aliter judicari non pote8t, nisi respiciendo, ut diximus, ad utriusque naturam, habendaque ratione X-cellentiae et nobilitatis caussarum cum alteri proXime maXimeque prop08itum it rerum mortalium commoda, alteri coelestia ac sempiterna bona comparare. Finis enim est poti88ii a causarum, et causa nati aliarum causarum cau8a quare huniu8cuju8que rei quae est propter nem, neces8e 8 quod forma determinetur secundum proportionem ad finem μ. . II. l. XCV. . . Ex quo fit, ut finis potestatis sit mensura pote8tati8; quam mensuram qui excedit, haud dubie subvertit ordinem, ab ipso Deo rebus constitutum. VII. Principium sextum Finis utriusque potestatis ultimus Deus. Deus enim ut summum bonum summus finis est. Jam vero in omnibus agentibus et moventibus ordinatis,
oportet quod ni primi agentis et motoris sit ultimus nisomnium, sicut ni ducis exercitus est nis omnium sub eo utilitantium μ. S. h0m Gent. lib. III. cap. XXV. Hactenus de principiis.
Utrum ecclesia subordinetur statui.
I. Status quaestionis, considerata adversariorum Senientia, set manifestus. egelianismus nulla ecclesiae jura, nec juris eaeercitium novit, nisi a civili potestate definita prole stantismus, infitiatus visibilitatem pertinere ad essentialia verae Christi ecclesiae, gubernationem ecclesiae principatu temporali tradidit regalismus, tributo civili 0testati jure, quod vocanteaesequatur, aliaque id genus, eccle8iam ad sua res agendas plane liberam esse non sinit. Omnes 800ietatis ecclesiasticae auctoritatem extenuant, vim simul potestatemque civili principatu u8que eo exaggerantes, ut Sicut unam quamVi e On-80ciationibus civium voluntariis, ita celesiam Dei sub imperium ditionemque reipublicae ubjungant. Encycl. Libertas Igitur o8tendemus, civilis potestatis non 88 desnire, quae inteeelesiae jura ac limites, intra quo eadem jura Xercere queat,
388쪽
370 Qua ostio XI. me relationibus inter ecclesiam et Statum. atque ecclesiasticam potestatem AEuam auctoritatem Xercere
debere absque civilis gubernii Venia et 8SenSu, Seu ecclesiae potestatem imperio civili nullo modo esse obnoxiam. s. Syli., encycl. Imm Dei, et encycl. Sapientiae christianae. Thegis Ecclesia statui non subordinatur.
Arg. I. Eae S. Scriptura. Omnis principatus, etiam civilis, obedire debet Christo Domino. Atqui omnia, quae religi0nem attingunt, in Evangelii ac apostolorum epistolis potestati celesiasticae delirandantur absque ulla subordinatione principatui civili, sive explicita sive implicita. Ergo ecclesia nullo pacto subordinata est statui. Prob. min. Christus apostolis suis dixit:
ego mitto vos, Joan. XX. 21. Data est mihi omnis potestas in caelo et in terra euntes ergo docete omnes gentes, Matth.
XXVIII. 18, 19. Nihil vi concessioni principum, Verum titim his renitentibus hinc in synagogis suis lagellabunt vos; et ad praesides et ad reges ducemini propter me. Matth. X. 17, 18.; et illud apostolorum, cum a principibus Synag0gae praedicare prohiberentur: obedire oportet Deo magis, quam hominibus. Aet. V. 29. Cf. plui im08 textus, quibus alias hierarchia et primatus probantur. Arg. I. Eae sns ecclesiae. 0cietatum sicut ni ita potestas. Porro ni ecclesiae n0n est inferior fini status. Ergo nec potestas ecclesiae est inferior potestati civili Pr0b. min. Finis supernaturali et spiritualis non est inserior ninaturali et temporali. Atqui probavimus ecclesiae nem proximum esse felicitatem hominum supernaturaleni et spiritualent; suis autem proximus societatis civilis est felicitas temporalis. Ita fit, ut ecclesia imperio civili nullo modo sit obnoxia. Neque aliud principibus baptizatis tanquam de jure con-ee88um Si non enim ecclesiae rectores baptismate saeti sunt,
Arg. III. Eae traditione Maribus prioribus saeculi ingens martyrum numeru pro libertate et independentia religi0nis dimicavit. item illius aevi doctores ecclesiae pastoribus pote8-
389쪽
Art. III. Utrum ecclesia subordinetur statui. 371tatem in spiritualia tribuunt, principi nullam de matrimoniorumeliam validitate eccle8iam contra ac pote8tatem ciVilem prae- .dicasse, criptum est apud Ignat Anti0ch. Ad Polyc. V., Ju8tin. Apol. I. 15. Athenag. Legatio pro Christianis XXXII. XXXIII. Exinde P0ntisces Romani episcopi et alii viri praestante pro ecclesiae libertate multa aepi 88ime passi sunt, . Athana Sita 8, S. Martinus I. S. Gregoriu VII, Th0ma Moru8, etc. b Aperte Hosius Cordub ad Constantium imp.: Ne te rebus iniseea ecclesiasticis . . . tibi Deus imperium dedit, nobis ecclesiastica concredidit. Apud S. Athan Hist Arian. XLIV. Lucifer alarit.: quomodo dicere poteris, judicare te pos8e de Episc0pis, quibus ni8 obedieris, jam quantum apud Deum, mortis poena fueris mulctatus 2 Pro Athan ad Constantium i np. lib. I. S. Ambrosius: Scripturu 8t: Quae Dei, Deo; use Caesarιs, Caesari. Ad imperatorem palatia pertinent, ad sacerdotem celesiae. Ep. 20. Symmachus Papa, p. apol ad Anastasium: An, quia imperator es, divinum putas contemnendum esse judicium An, quia imperator 8, contra Petri niteris potestatem Τμ6 Quin etiam et opini0ne et re eamdem auctoritatem in se ipsa absolutam planeque in juris probarunt ipsi viri principe rerumque publicarum gubernatores, ut qui paci Scendo, transigendis negotiis, mittendi Vicissimque accipiendis legatis, atque aliorum mutatione Ossciorum, agere cum celesia tamquam cum Suprema pote8tate legitima consueverunt. μInim Dei. Ita Constantinus M. ad epi8c0pos: Vos in iis quae intra ecclesiam των σω Sunt, episc0pi estis. Ego vero in iis quae extra θων ἐκτος geruntur. Apud Eus.
junior coram patribus concilii Ephe8ini: Nesas est enim, qui sanctissimorum Episcoporum catalogo ad Scriptu non est, illum ecclesiasticis negotiis et consultati0nibus es immiscere. Labbe t. ΙΙΙ. col. 441, 442.
Quaeres, quou8que memorata eccle8iae libertas extendatur.
390쪽
372 Quasisti XI. me relationibus inter ecclesiam et latum.
spectet, capita quaedam libertati ecclesiasticae, ex acti P0n- tificiis excerpta, pr0ponam. M Quidquid est in rebus humanis quoquo modo acrum . . . id est omne in potestate arbitrioque celesiae. μ m. Dei es nonnulla particularia in encycl. Iampridem 6. Jan. 1886. M 0tantur in Syllabo prop. 20.: Ecclesiastica p0te8tas Suam auctoritatem Xercere non debet absque civilis gubernii venia et assensu; prop. 28.: Epi800pis, in gubernii venia, fas non est vel ipsas Apostolica littera promulgare; μ prop. 29. h Gratiae a Romano Pontifice concessae existimari debent tamquam irritae, nisi per gubernium fuerint imploratae' prop. 33. :is Non pertinet unice ad eccle8iasti eam jurisdictionis potestatem pr0prio ac nativo jure dirigere theologicarum rerum doctrinam; μprop. 41. . . . Civili potestati vel ab infideli imperante exercitae competit potestas indirecta negativa in sacra eidem proinde competit nedum jus quod vocant exequatur sed etiam jus appellationis, quam nuncupant, ab abus η prop. 42.: Inc0nflictu legum utriusque potestatis, jus civile praevalet; μprop. 44.: Civili auctoritas p0te8 8 immiscere rebu8, quae ad religionem, mores et regimen spirituale pertinent. Hinc potest de instructionibus judicare, qua eccle8iae pastores ad
con8cientiarum normam pro suo munere edunt, quin etiam
potest de divinorum sacramentorum administratione et dispositionibus ad ea suscipienda necessarii decernere; μ pr0p. 49.:- Civilis auctoritas potest impedire, quominus sacrorum Antistites et deles populi cum Romano Pontisce libere ae mutuo communicent; μ prop. 50.: Laica auctoritas habet per se jus praesentandi episcopos, et potest ab illi exigere, ut ineant dioecesium procurationem, antequam ipsi canonicam a S. Sede institutionem et apostolicas litteras accipiant; μ prop. 54.:ἡReges et Principes non solum ab eclesiae jurisdicti0neeXimuntur, verum etiam in quaestionibus jurisdictionis diri mendis superiore sunt celesia. Cf. pr0p. 30, 31, 32, 3,