Theologia moralis

71쪽

PARS III.

5. Charitas Dei est amor quo Deum

pr0Sequimur, tamquam n persecti S-Simum, Summo amore dignum. Atheologis vocatur amor amicilice, quod Deus propter se diligatur, et in ejus perlaetione et beatitudine conquiescat men S, cupiens gl0riam omnem ei tri-nui. Distinguunt hunc ab amore On-cllyiScentiam, Seu Syei, quo Deum quaerimus in nostram beatitudinem eo frui desiderantes. une tamen cum

perfectissima Dei dilectione componi p088 inde liquet, quod praeceptum de

Deo diligendo ex toto corde re Spectum ad 0 includat et Ipsa verba h0c clari S si me significant, atque exprimunt, dum dicitur : Diliges Dominum Deum tuum quasi dicat : Quia ipse est Dominus Deus tuus in uia Creator tuuM; quia principium tuum , et ultimus sinis tuus; quia benesaetor tuus, Pater tuu S, Omne On Um tuum; quae plane ab Sque relatione ad 0s intelligi nequeunt Seribit S. Hieronymus in Jonae c. ΙΙ. 7. α Quod ait Domine Deus meus, blandienti affectus est quod Communem Deum omnium, beneficii magnitudine, Suum et quasi proprium Sen Serit Deum. Nec vitii aliquid est beatitudinem in De quaerere : non enim rdinatur ad aliud , sicut ad sinem Sed ipse est finis ultimus omnium. erit igitur expl0sus est status ille habitualis amoris puri a quo omnis suae felicitatis cura abesset: α Datur habitualis status amori Dei, qui est charitas pura, et Sine Ulla mixtione motivi proprii interes Se Dd 4. Charitatis virtus a Deo animae infunditur ne enim , nisi Spiritu

Super omnia diligere , prout op 0rtet ad salutem : quapr0pter postolus ait si Charitas Dei diffusa est in cordibus

no Stris , per Spiritum Sanctum , qui datus est nobis. AES virtutum Omnium prae Stanti S Sima, docente Apo Stolo Nunc autem manent, de , Spe3, charita tria haec maj0 autem horum est charitas. ES etiam ma-Xime necessaria r absque ea quippe ad salutem n0n pro SUtit caeterae Uae cumque Virtutes, Vel Opera quaeque egregia Si linquis h0minum loquar, et angelorum, charitatem autem n0n habeam , lactus sum Vellat e SonanS, aut cymbalum tinniens. Et Si habuero pr0phetiam , et OV erim mysteria Omnia, et omnem cientiam : et si habuero omnem fidem ita ut montes transferam , charitatem autem non habuero, nihil Sum. Et si distribuero in

sὶ Vide Append. ii de quoestionibus ad Spem,

72쪽

cibo Spauperum onmes facultateS meas, Sunt prop0Sitione Sequentes Homo et si tradidero corpus meum ita ut nullo unquam vitae Suae tempore te- ardeam, charitatem autem non 'la ne tur elicere ractum si dei, Spei , et buero, ilii milii pro de St. Attamen charitalis , ex vi praeceptorum divin0- non ideo nullae ceti Sendiae Uni Virtute rum ad eas virtutes pertinentium n quae non fuerint charitate persectae Probabile is ne singulis quidem fides enim . qua Deo d0centi as Senti rigoro Se quinquenniis per Se bligaremur, est Virtus, quam Vi 2 Salutem praeceptum charitatis erga Deum. non sumeta nisi ter dilectionem quidem certo statui nequit quoties operetur et si de aliis virtutibus di dilectionis actus eliciendus sit; sed licendum. Ideo dicit S. homa ea Ve que eum neges Sarium esse ad graras virtute non e S Se , quia non Valent iam G Ssequendam , quando I aerum ad salutem , defigiente charitate : uirit celebrandum est, Vel Eucharistia us- quidem vera virtu , Sed imperfecta , cipienda, absque copia tonse S Sarii. nisi reseratur ad Inale et perfectum Sunt itiam vehementes tentationes bonum. Et Segundum Og Simpliciter quae ratias superari nequeunt; et in vera virtus sine charitate AES Se m0 morti discrimine Videtur omni ny nepotest. e S Se , Ut h0m , tot animi nisu, Deum 7o. Datur divinum charitatis prae amplectatur , et diligat. ceptum Dilige. Dominum Deum 76. Gravis peccati contra charitatem tuum ex toto morde tuo in tota reus est, qui aliquid divinae amicitiae anima tua, et in tota mente tua. O ante sert. Non temere autem judican- est maximum et prim iam mandatum. D dum de eo qui vehementi sit q0nero Eo tenemur Deum mnibus rebus 2n assectu in aliquem , quem iste diligore, leserre, ita ut ejus voluntatem nobis fertur Si enim nolit Dei violare legem per mandata mani se Statam rebuS Om quocumque in rerum eventu, etiamnibus creati S anteponamus Quum Obli ad amico gratisigandum , affectus in-gatio hae ex Stimma Dei persecti0ne, Ordinatu m0n est quam vi sorSanet beneficiis in hominem codatis oria haud vacet periculo Deum quippe Veretur, liquet hominem, quum primum amat, qui mentis judisti . et animi rationis Sum adeptus fuerit, ei a propo Sit dux Voluntatem repeteristis sacere debere. Pueri ideirco de ea omnibu anteponit quamvis iniensius est ostendi sunt, ut qua valent ratione feratur in res Sensibus . objectas in Deum tendant, eumque tamquam. Sicut mater insantem diligit. Crete- finem ultimum, et Summum b0num , rum conatu omni adhibenduS St, amplectantur. Caeterum ratione habita ut impetu etiam animi in Deum sera- lenerae relatis , non lacile damnandi mur. Insuper studium omne ponen- Sunt i 0 lati praecepti, nisi graviter c0n dum est, ut diligendo e quotidie protra notissima morum leges ex plena sciamus ne enim cuique in buc vita Scientia deliquerint C 0nstat saepius in videri debet e praecepto Deum dili- vita actum am0ris divini eliciendum, gendi ex toto corde , mente , anima, uti ex ipsis praecepti verbis, et ex ne Viribusque Satisfecisse. cessaria hominis ad Deum relatione T. Gravissimae contra charitatem c0lligitur quapropter merito damnatae peceat qui Deum dit, tamquam d0

l I. Cor. xiii l. 2 2. 2 qu. xiii art. vii inesse. 5 Mat. xxii. 57. ι Prop. i. damnata ab Alex. VII. 24 Sept. 4665. 3 Prop. vi damnata a Innoc. XI. 2 Martii 4679.

73쪽

minum duriorem , justistemque austerum, Scelerum nimium ultorem. Non

autem Deum disse dicendus S qui taedio quodam animi aegre fert quae cupiditatibus injiciuntur incula.

78. Charitatis virtus rogim0 3mplectitur ; omnes quippe homines propter Deum amare debemus : nam primo mandato simile dicitur a Christo Diliges proximum tuum Sicut teipsum. quidem ille am0r sui qui ab ipsa natura deri Vatu e St . in regulam et normam datur, ut aliis non faciamus quae ipsi nobis sieri nolumus, et iis ea impendamu beneficia, mi pr0 sectum locum habent : deinceps temporalia proximi commoda. Denique in extremo discrimine se proximumque , Ordine pari SerVato,

quisque diligere debet.

80. Salus igitur Sui cuique prae Omnibus curanda St, quam alienae Salutis studio nemo negligere debet. Si Sacerd0 Se imparem noverit tentationibus vincendis , quae in Sacro mini- Sterio cum animarum cura conjuncto Occurrunt , debet, saltem OS peri culum plurie factum, et cautelam frustra adhibitam , curam illam deponere, etiamsi nullus alius praesto Sit Slicerdos qui eam Su Scipiat. Poterit

qui semel Vel iterum discrimini se committere , Dei implorat praeSidio et omni vigilantia 'hibita sed si fragilitatem suam adhue experiatur, quibus n0bis indigentibus Subveniri iebset sibi consulere, se abdicando

cuperemuS. O tamen Omne pariter, munere quod sine peccato non valeat

nullo acto discrimino, diligendi sunt:

nam ordinem Servandum dietat ratio et naturae intimus sensus cui nihil de-r0gat divinum dilectionis praeceptUm. 79. Quisque igitur ex naturae in-Stinctu SelySum 90 Si Deum , imprimis diligere, et beatitudinem Suam in Deo quaerere debet. Hujusm0di amor bonus St, et omni vitio immunis ' Salus propria , et quae ad eam ducunt 0na spiritualia , ali 0rum utilitatibus omnino anteferenda Sunt. exercere. Id eo magis dicendum , Si Suae ruinae habeat participem. 81. Stilai persectionis vacare qui Spoterit , aliorum utilitat spirituali vel temporali neglecta , dummodo munere ullo speciali non adstringatur ἰ caeterum n0 peceat , si aliis consulat, cum persectionis dispendio. Hinc culpanda non est puella , quae religionem profitetur, matre paUpere in Saeculo relicta , quae 'men egestaten0 laborat. Ne culpandus vir qui in Pr0ximorum salutem , et Spirituale ordinem religiosum ingreditur fratri- utilitates deinceps Op0rtet quaerere bus vel aliis propinquis neglecti , Inest ingeni, humano motu qui qu0s ad pietatem Se in saeculo ma dam arcanus, et tacita inclinatio , in amorem aliorum qui si non insu

liter se dissi indit in plures atque

homines reddat humanos et charitativo SQ quemadmodum videre licet non-nentem adducere posse considebat; habet enim jus sibi consulendi , et persectioni studendi. Sed nec reprehendendus, si velit in Saecul manere, ut fratre aliosve institutis sacris imbuat; vel ut parentibus aetate nunquam in monachis. Sui utilita provectis auxilio sit et Solatio. Perte temporales post spiritualem proxi- Se loquendo inquit S. Alph0nSuS,

a Bacon. t. iii p. 654. g.

74쪽

poteSi quis privare seipsum bonis spiritualibus non necessarii ad Salutem b b0num proximi Spirituale Vel corp0rale , ut S Set omittere ingredi in Religi0nem , ad alendo S R-rente Suo , vel filios. Vidua quae ad Religi0nem confugit , OStquam siliis satis c0n Suluit , culpanda non est secus i 0rum derelicta cura sibi tantum tu dedi. 82. Peccatum .ullum , quantumvis leve, admittendum est, etiam alienae salutis studi nam tenetur quisque Sibi praecavere Igitur Si quis praevideat veritate exposita haeretico triumphum acturo , vel infirmos a dedeseeturos , 0n de licebit levissimo mendacio eam obtegere , etiam Si plurimi hac ratione ad dem adducendi forent : caeterum verita ips non est

temere X ponenda.

85. In Xtrema necessitate spirituali versanti subveniendum S , etiam cum vitae discrimine u dummodotria c0n Stent , . Ut sit aeque Spes juvandi , ut ait Bu Sem buum cum Lily mann . . Ut pr0ximus nullum alium habeat a quo sublevetur. 5. ut proximus certo damnandus sit , nisi a te

adjuvetur ita ut addit Malde rus tibi

c0nstet proximum aliter non es SeconVertendum c0ntritione . vel alia operatione divinae gratiae. 'ia quippe dicitur extrema neceSSita S, quae proximum certumque damnationis discrimen sert. Igitur , Si vita periclitans ejus opem quaerat , debet iter UScipere si alius sacerdos non adsit , licet vero similiter timeat mortem ab itinere. 84. Gravis necesSitus Piritualis ea dicitur, in qua salus aeterna si disti-cilis, qualis Si omnium adultorum

moribundorum , et eorum omnium qui carent ministerio Sacro et Si proximus sit in necessitate tantum graVi,n0n teneri et Uecurrere cum periculo Vitae famae , Vel bonorum , i Si sis

93 Stor, . . . Vel nisi tuum damnum temporale e SSet leVe. . . . Hinc dicunt Salmanticen SeS. . . .

quod n0n teneri retrahere peccatore cum tali periculo , nec ad Indos conVertendo navigare , cum sint alii qui hoc facere p03Sunt, et alias ructus Sit incertu S. . . . Secu Veroto teneri dicunt Ι. Salmanticen Se S, . . .

si communitas aliqua esset in gravi necessitate spirituali muta tunc grave

damnum commune praecli Vendum St,

magis quam tuum particulare . inginserunt teneri cum periculo vitae ministrare aeramenta populo , qui alias esset in periculo amittendi si dem vel si emp0re e Sti populus sit omni Sacerd0 te de S litu tu S. D Egregie hoc munus charitatis imple Verunt, regnante Elisabetha , plurimi sacerd0tes in Anglia et Hibernio , Uppliciis pro de gl0ri 0 si Dicunt II. teneri in gravi necessitate , qui ex omlicio debet subvenire , 0d Speret fructum. Hinc tenentur ex uStitia pastores, Scilicet piscopi et parochicum periculo Vitae , mini Strare ovibus Sacramenta nece Ssaria : ut Baptismum et Paenitentiam , non ero alia. egpastor p0test tunc ostici renunciare ljcet possit alios substituere cum uStalicentia ordinarii, ut Lali mann X communi. . . . Addit Suare Sius quod pasto tenetur etiam cum magno Suo damno temporali procurare magnam utilitatem Spiritualem subditi. De omnibus sacerdotibus affirmat S. Alphon SUM, O teneri, etiam cum vitae periculo, ad absolvendum moribundum qui habituatus sit in peccatis , et Sit de rudis , ut nesciat

actum contritioni elicere . . . . Tempore mutem testi cen Seo cum

75쪽

Laymann . . . contra Palaum . . . .

tener sagerd0te , deficientibus aliis absolvere Oribundo cum periculo vitae , qui in tanta multitudine morientium numquam deficient hujus -m0di , ignorantes Vix tenetur pa- omnis hom veniat. Si praeclare Au gu Stinu quae Sti0ni Quis est mihi proximu re Spondet, prae animo habens Samaritani parab0lam Omnis homo proximu tuu est. Nonne duos parentes habuimus omnes rochus vitam objigere discrimini it Pulchrae scribit Valerianus Quid subveniat Moribundis obsistentibus autem tibi est opus quaerere, utrum propinquis nussus enim fructu ex Christianus a Iudaeu , utrum haeretentamine Sperandu e St. ticus an gentilis, utrum Om3ΠUS au85. In proximis diligendis cis ordo barbarus utrum liber an SerVia Sit Servandus est, Ut qui meliores Sunt illae qui p0stula 2 Ubi incumbit ne- magis aestimentur , diligantur, et O cessitas non opuS S ut PerS0Πumnorentur Sic Sancti Ominem mili discutias . ne cum indign0 mi Serigendi sunt prae improbi S licet pro cordia segregas , Dei Filium Iariter pinquis patris Vindice pluri fiunt amittas is

quam alii rei publicae laud solidi hi . CAPUT II.

87. Quum proximi nomine omnis intelligatur homo , liquet inimico3 etiam esse diligendos : quod et Chri-niendum est primo ux0ri , deinceps tu districte praecepit Diligite ini-siliis , patri et matri, D3 tribus , 0 micos vestros, bene sagite his, qui Oderoribus , propinquis. Caeterum in X runt οὐ et orale pro perSequentibUS, trema neces Sitate parente praeserun et calumniantibus VOS. in tenetur omnibu , quum Vitam dederint tur unusquisque communia dilectioni Sin aequali necessitate, haud extrema, indicia et e Stimonia cuilibet , etiam liberi praeseruntur parentibu , quum inimic , exhibere Spegia a Rutem sortes , lacundi, doctique prae ignavis, imperit j , ignaris diliguntur. Dilectio autem quae intenSionis gradus habet, naturae ordinem hunc SeqUitur , Ut UXO prae caeleri diligatur; pinceps silii, parentes, fratres et Sorore S , Eique pro propinquitatis rati0nes Subve- Sit speciale parentum munus iliis

86. In rebus pertinentibus ad civilem communicati0nem praeserendi Sunt conei ves , in bellicis commilitones , in Spiritualibus rapirituales filii, beneficia 130n debentur, nisi aliunde accedat ratio. quidem c0mmunia λsicia , qualia unicuique Solent prae- Stari, non possent denegari , quin odium indicetur Specialia autem nemini debentur , ide0que absque riu-

patres , DalreS. anne lamen proba uria denegantur. Communia cen Sen-biliter docet, parente S carnale , etiam Spirituatibus , aliis omnibus praeseren-d0M quia conjuncti carnalis est sundamentum aliarum c0njunctionum o Caeterum nemo pr0rSu est dilectione

pri Vandu quum pr0ximi nominetur re quae christiano debentur a quolibet christiano in communi , concivia concive , cognat a cognat0. , Specialia sunt magna familiarita , munerum largitio , vel alia beneficia. Qui praestant auctoritate. aliquando

l. ii. n. 28.

76쪽

absque culpa omnia dilecti0nis Signa Ita etiam ex cu Satur UX0r, quae Sorori Somittunt, duri u Sque tractant Subditos, cons0rti , ubente marito, Se Subdu- ut 0 ad i0nam frugem redigant Q cit. Caeterum re non licet inimicum e id licet etiam amicis propinquisque, cludere communibuS OrationibUS, quando expedire videatur ad rei emen V. g. Or9tione Domini B, quae pro QOm-dationem, vel ossi familiae , caelusve munitate instituitur, nec a communi- decus. Merito igitur ebriosi vel qui bux eleemo Syni re S Blutatione, realia S pravis Oribus insanies sunt , Spon Sione, XpOSitarum meretum Ven-c0mmunibus ossiciis privantur. Sic ditione quia haec sunt communia di- etiam qui occasi0nem delicii et mini lectionis Signa; ideoque contra haec tem ex amicilia desumpturi videntur , facere, V. g. cognato omne inVitare, Puri ratione tractantur. E contra spe Ob Vi 0 Omne ex vicinia , Vel collegiociali dilectionis i in diei praebenda ex consuetudine salutare, Sol inimico Sunt aliquando, si iis denegatis Scan exclUS , Si ex gener SUO, et regu datum Oriturum si vel si inimicus lariter m0rtale. Q. Veniam deprecetur Vel admodum in 89. Plerumque n0 tenetur quis ad digeat speciali beneficiori vel sit hac Salutandum inimicum , quia u per Seratione in viam matutis attrahendus. O mi SSio Salutationis non est Signum Cleric0 prae Sertim ad ea praestanda , odii , nisi antea solebas eum Salutare pluribus in rerum adjunctis , obligari vel ni Si ex circumstantiis c0lligatur te facile contingit m Per se loquendo , ex odi non SBlutare Vel ille Sit tunc nemo tenetur ad inimicum diligendum Superi0r vel nisi occurrentibus plu-p0Sitivo et peculiari ac tu , neque ad ribu , inter quo S S ille , reliqu0s

gi Otum invi Sendum , maestum conso etiam addendum Si sine magno in-landum, h0Spitio excipiendum, vel a comm0d salutando inimicum posses miliariter cum eo agendum , etc. quia eum ab odio et culpa gravi liberare haec Sunt Signa Specialia amoris , i ad hoc enim bene videtur charitas te Si prius consueveras inimico ea ex ObStringere, Ut recte ita Ourneliu ,

hibere , id huc praestanda sunt, u ad . . . 26T. . . Omnino Butem te- hoc tamen non teneris cum gravi tuo eris eum resalutare, quia alia cen- incommodo , 0dO Scandalum min0 Seri inimi eum c0ntemnere, et in ho-Vea inquit S. Alphonsus ' Stilitate Velle perseVerare, Ut commu-88. Qui inter se sanguine conjuncti niter clam au gloribu citati docetur. Vel alias speciali amicitiae vinculo ligati, Xcipe , ni Si eSSOS praelat US , Rren , dissidi orto, specialia signa denegant, Vel judex, Vel nisi hoc facias, non ex DOSSunt a gravi peccato excusari, Si odio, Sed ju Si dolore acceptae inju- nullum Sit odium, sed animorum ad Piae modo e breVi tem- tempus divortium absque ali 0rum P0 re injuriam acceperi S Religi0Sus Scandalo. Multo magi excusantur autem qui renueret per notabile tem- etiam a culpa levi, qui di Ssidii haud pus puta post hebdomadam , coli 0 qui participe , 0guntur , patre jubente , cum inimico, merii dicit Sp0rer 0n familiaritatis ot amicitiae indicia de ne es Se ab Solvendum. g3re . nec enim p0SSunt cum pacis do s0. Etsi quivis teneatur inimicomesticae di Spendio amicitiam colere veniam legitime petenti non tantum in

77쪽

terius remittere, sed etiam externa remissionis Signa ostendere negat tamen Trul. l. 15. . . . . . . .

teneri statim postquam offensi estillata , eo qu0 Sit res violenta et Su-

95. Odium abominationis ab odio inimicilioe a theologis distinguitur; h0 quippe hominem reSpicit, ejusque

malum quaerit : illud vitium aversatur, vel indolem nobis ingratam. Qui pra fragilitatem humanam. si X aliquem oderunt, quin mali aliquid ei pectandum igitur tempus opp0rtunum et interea sum ciet, qu0d ostensu deponat odium. Ita S. Alphon Su S. Hinc si quis alicuju maritum, fratrem , si Itum occiderit, non tenetur UXO , Dater, pater, ad venis indicia Statim praebenda; sed satis erit si odium et vindictae cupidinem comprimat, Ut Deo obtemperet. 91. 0 tenetur qui inimico etiam deprecanti damnum illatum condonare iam jus ad satisfactionem exigendam Stat cum venis largitione. Igitur, remissa injuria, licebit reparationem exigere , judici auct0ritate implorata.

0uod si publica justitia exigat rei pu-

evenire velint ejus agendi rationem indolem , vel vitium Versari rectiuS dicuntur, nec acile damnandi sunt gravis peceati Sic parentibus aliquando contingit silium aliquem minus diligere , et ex naturae quodam impetu

3VerS3ri, quem tamen incero affectu amplectuntur, ejus utilitatibus con Su- lentes. Alii vix tolerare p0SSunt On- Spectum propinqui alicujuS, OreSagresteS, Vel malam indolem Ver- Santes Lab0randum est ut, quae nullo eorum qu0 a VerSamur viti nituntur, emendemus : facile enim ducunt ad

inimicitias mVendli S. 94. Qui alteri n)alum ex0ptat, debet nitionem , ne celera impune patrata confitendo explicare, quam mali spe- augeantur , licet ordinem judici0rum ciem ei apprecatus fuerit; desideria sequi. Caeterum quum Vindictae animUS Uippe emissaei Specialem habent ma- vix abesse possit, censet S. Alph0n litiam, pro rei optatae natura. Caeterum Sus, si quod practi Ce I 0 quendo num quae qui ex odii impetu alteri optat, quam liceat expetere puniti0nem ni Videntur plerumque Sub una ratione mici, etsi justa et legitima auct0ritate mali 40ncipi et Contineri ideoque

faciendam. 92. Ouirim proximi graVe S Se peccatum liquet u Qui autem odit fratrem suum, in tenebri S QSt, et in tenebris ambulat, et neScit u eat quia tenebrae 110n Sun neceSSari exponenda enucleatiu3, quando Specialis Oluntas non 3pparet.

95. Absque odii vitio , quamVis periculo non acet optare potest qui Sobcaecaverunt oculo ejUS. si ui alteri malum aliquod temporale qu0d non diligi , manet in morte : Omni Squi odit fratrem Suum homicida St. Et Scimus quoniam omnis homicida non habet vitam aeternam in Semetipso manentem .s Ide h0micida dicitur, quia odium cor ad caedem disponit. Ex desideri animi odii gravita maximem animae Salutem cedat V. g. Orbum , ut a lecando retrahatur res adversas, ut Superbia dometur. Communis utilitatis studi potest quis

dijudicanda est; qui enim ruinam ad c tores poenas debitas luant insuperversarii cupit, graviter plane contra Ut qui, Vitii sui S dedecori est et charitatem delinquit probro familiae, moriatur. Caeterum nou

2 Ibidem. 5 Ibidem.

O Ibidem iii M.

78쪽

excusatur mater quae filiae optat 0r quod per malum poenae impeditur De tem quod haud Sit pulchra , Vel ad Auenter malum culpae ejus v

matrimonium quaesita. Mulier mariti Optan mortem , qui ebrietate aliisque vitiis eam et li0s graviter laedit, et contristat, Videtur 90SSe ex cu SBri. 22-terum damnata Si prop0 siti Si cum debita m0deratione facias , potes ab Sque pecc9to mortali de vita alicujus tristari, et de illius morte naturali

97. Charitatis praeceptum nos obligat ad Subveniendum proximo indigenti. stu autem usque tertingat haec obligaudere, illam inem caci appetitu appe gatio, non adeo facile desinitur. X-tere, et de Siderδre , non quidem ex displigentia personae , Sed ob aliqu0d temporale em0 lumentum n 96. Praestat Angelicum doctorem audire Charitas attendit ad quaedam bona per e , Scitisset ad bona gratiae ad quaedam autem per acciden , inquantum ad Sta Ordinantur. Ona Utem temp0ralia, quae per accidenScharitas attendit, et e con Sequenti, possunt se invicem in diversis impedire, Via prosperita unius inducit adversitatem alteri US. Unde quia cha ritas ordinem habet, et plus debet diligere quisque Se quam alium , et propinqu0 quam extraneo S, et amico Squam inimico S, et b0num comm Une multorum quam bonum pri Vlitum uniuS, malum 90test aliqui Salva charitate Optare temporale alicui, et gaudere si conlingat, non in quantum est malum

cessitatem distinguunt heologi. X- tremam Oeant, qu0ties qui indiget, vitae , Vel 0rbi diuturni 0riS, periculum init, nisi ei Statim Subveniatur. Gravis est necessita , quand qui Sui Status et conditi0nis acturam acturus est, ni Si opem accipiat, Vel in carcerem detrudenduS, vel exul ablegandu S. Communi3 Si quam patiuntur pauperes quicumque, Stiatim plerumque mendicanteS. 98. Bona quae qui p0SSidet, alia sunt necessaria ad Vitan SUS tentandam alia ad latu decorem requiruntur. On Stat neminem teneri ad eleemosynam tribuendam ex iis quae Vitae Suae Su Stentandae Sunt Omnino necessaria , liget alteri u vita sit reipublicae utili 0 nam natura ita Sumus comp2 rati, ut Vitam Unus qui Sque Suam illius , sed in quantum est impedimen con SerVandiciu habeat et in Stinctum. tum tonorum miteri u S quem itus Quae ollae Superflua, Stδ tui vero et ieneor diligere , vel communitatis , vel c0nditioni neceSSaria Iunt, erogare Ecclesiae : Similiter de malo ejus , qui n0n tenemur, ni Si in extrema aliorum in malum temporale incidit, Secundum necessitate unuSquisque enim Sta-

4 Prop. xiii damn ab Innoc. XI. 2 In III Sent diSt. xxx art. i. adluartum. 5 Solent theologi praeeunte S. Gregorio M. I.

xii ep. xx ad Iug. P. ad inter ii praeceptum superflua largiendi ex eo loco colligere o Verumtamen quod superest, date eleemosynam et

ecce omnia munda Sunt OhIS. v Luc. i. s. Textu ea quae Praesto Sunt respicere videtur πλην τα εγο α δοτε λεημοσύνην a quae insunt, quae

catino continentur, et in eleemosyna largimini. Eadem sententia apud Mauhaeum aliis enuntiatur Verbis o munda prius quod intus est calicis, et paropsidis, ut fiat id,quod de foris est,mundum. Mai. xxiii. 26. χ των ονrων apud Epictetum significat quatenus eri possit Enchir. c. xliv. των νον των apud Lucianum adhibetur in tr Ctatu de luctu, ubi sermo est de iis quae in Tam tar sunt miratur scilicet quomodo accurate videre contigerit singula a quae ibi Sunt, quum locus sit tenebricosus Lingardus Vulgatae verbae sensu intelligit quod ex Zacchaei agendi Milone deinceps relata confirmat . vi.

79쪽

P. III. CAP. IV DE ELEEMOSYNAE PRAECEPTO. 67

tum suum tenere poterit, divinae pro Sunt ex Supernu Statui ea copia qua videntis, ordini inhaerens Caeterum indigetvibus subveniretur si divites dum extrema Urget aliorum neceSSita S, plerique Se adeo liberales exhiberent. iis succurrendum St, etiam cum Sta Equidem frequentem admodum it tu detrimento quum ita aliorum communem e S Se debere eleemo Syna Sit plerumque l0nge majori momenti, rum largitionem , eo digitur ex Christi quam Statu cujuSquam decor . Verbis, eam commend9ntis , et eluti 99. Superflua statui vocantur, quae judicii rati0nem in ea constituentis. quis p0SSet largiri ab Sque Suae condi 102. AEQUUm etiam St, ut quum tioni detrimento. K Quae Sunt ne eeS jure naturae omnia forent omnibus saria ad alendo libero S , amulo , communia , rerum divi Si jus quibus-el ad honesta d0nδli 0nes convivia , clam tribueret, nonnisi ea c0nditione hospitum tractationem, - Spectatis adjecta, Ut communibu caeterorum etiam c0mmunibus eventibus, haere neceSSitatibu consulerent. Praeterea, dibus , ne deSSitate futura , te. 110n o Si divite absolutam non haberent Sunt superstua. Dubitari autem ne obligationem Subveniendi communiter qui plurima Superstua esse divitibus ; mendicis , 0SSent isti ab omnibus in qua propter merito damnata Si pro Sua neceSSitate derelinqui Caepositi Vix in Saecularibus invenies, erum i V , amburini, MagZOti, et etiam in regibus , Superfluum Statui : Onca glia , cum communiori cen Sentet ita vix aliquis tenetur ad eleemo Sati S sacere probabiliter divites, er0Synam, quando tenetur tantum ex V gando in pauperes c0mmune quin- perstu statui. qu9gesim lim partem mu0rum aeddi-100. Non tantum extrema, Sed etiam tuum , Sive duo Bureo ex centum, gravi necessitate laboranti Succurren Sed non in eadem proporti0ne, Si di dum St, ex Supersuo Statui; nam vitiae multum excedant. D eleem OSFnarum praeceptum largietida 105 Quum in plerisque civitatibus rum , quod adeo in Seripturis c0m Oppidisque Pr0vinciarum Foederatarum mendatur . non p0teSt ast rarum admO- OSpitia Sint in quibus pauperes excidum caSum extremae nece SSilatis re piuntur, quorum SVS tentationi cives Stringi. v Notat tamen Viva, - quod c0usulunt , tuae S0lvenda , hac ex

neque in graVi, neque in extrema parte obligationi dandi eleemosynas nece S Sitate pauperis teneatur dives quodam passio satis sit. Non igitur sa- 3gndm pecuni3m erogare , cum haec cile denoganda est absoluti dj viii Sint media valde disti ilia, et fere o qui mendici n0n Subvenit : altam euraliter impossibilia. Probabile hortari oportet omnes si divites erieSt, quod proximo in gravi necessi in boni operibus , sacile trjbuere late constituto quisque teneatur Sub communicare ei Sque in memo- Venire cum modico detriment pro riam revocare illud p0stoli Qui prii status; quia parvo su incommodo habuerit Substantiam hujus mundi, tenetur magnum incommodum proximi et Viderit fratrem Suum necessitatem impedire. habere, et clauserit Vi Scera sua ab eo 10 l. In communibu M pauperum ne qu0m0d charitas Dei manet in eo cessitatibus eleem0synae tribuendae 104. Omnibus egentibUS, 2bSque re-

80쪽

68 TRACI . XIII. DE VIRTUTIBUS THEOL0GICIS.

ligionis , aut gentis , di Scrimine e dominum , p0SSunt in eleemo Synas cessaria vitae subsidia tribuenda Sunt, tribui, ex praesumpto domini χ01 uti pulchre nos docuit Chri StUS , a Sen Su. maritani exemplo Ordo tamen SerVa 10T. Quae pravis actibu comparantur, ut propinquioribu , et qu0rum tur , justitia illaeSa, 0ssunt relineri, cura D0bis commiSS St, imprimi quamvis perperam aequisita quia re- subveniatur , nisi graVi0 ali 0rum De vera sunt illius qui opere , licet pravo cessitas aliud OStulet ea lucratus St. Unde quod sic il-105. x 0nis sui S n0n autem alie licite acquisitum St, retineri poteSt, nis, eleem0syna tribuenda S nem et de eo eleemosyna eri Sed si enim potest aliena largiri quapropter alicui surripuerit meretrix pecuniam graviter peccan contra ju Stit id In sa est restituenda : quod si fieri ne muli dominorum bona tribuenteS. queat, poterit in eleemo Syna dari, Attamen si extrema urgeat neceSSita S, quum dominus haud reperiatur. quaecumque praesto Sunt OSSunt ad bi 108. Septem enumerantur syeraberi ad Subveniendum peritur nec mi3ericordio corporalis, his Vocibus enim d0 minus in Vitu cen Send VS St. nuntiata In naufragi 0 quidquid potest in Servire

ut quis evadat, diei te arripitur , Ut Visit , poto , cibo, redimo tego, colligo,

praebeatur periclitantici in flame quid condo. quid obvium occurrit vitae Sustentandae id0ueum, i datur morituro. Non licet Vi Sitare infirm0S , et carcere detentos, Butem Gliena praebere, si tua praesto P0 tum dare Sitientibus , cibum su- sint quibus ei subvenire possis. In rientibUS, redimere captivos pretioc0mmuni necessitatae non lice dare libertati praestito tegere vestibuSeleem OSFnam ex alienis bonis, misi nudo , 0lligere in domum peregri- ex Iacilo saltem domini consen Su. 0S . Vel qui tecto carent et mortuo SHunc habet uxori de rebuS mariti , 0ndere sepulchro , sunt eximi illa moderate lamen, et pro m0re aliarum opera Pleraque Christus ipse recendu Silem c0uditioni : pueri etiam, et suit Salutis mercedem iis tribuendam stilla milia , juxta aliorum n0 tam con docens ii Surivi enim , et dedistis SVetudinem , moderata dant eleemo mihi Manducare siti vi , et dedi Stis syna ancillae de cibi qui Super mihi bibere 0spes eram, et colle Sunt et de vestimenti abjecti aliqua gis lis me p. nudus et χ00perui Sti Stribuunt. dominis haud in vilis Cae mea infirmus , et visitasti me in car-terum n0n debent dare cibo men Sae cere eram , et venistis ad Me. D n0ndum: appo Sit0M, Vel ue M alia , Quam acceptum sit Deo charitatis ossi- contra dominorum justam voluntatem, tum quod exercetur mortuorum Ca- ideoque restitutionem facere debent, da veribus sepeliendi , liquet ex Ra- Si Secu egerint phaelis archangeli ad Iobiam ii 406. Qui bona aliena surripuerunt, ii : et uuando orabas cum la- vel alias injuste possident n0 Sati S crymi , et Sepeliebas mortuo , et faciunt restituendi obligali 0 ni elee derelinqueba prandium tuum , et m0Synis dandis , si certus sit d0mi mortuos abscondebas per diem unus , et p0ssit ei reddi res ablata , vel domo tua , et nocte Sepelieba S OS ejus al0r uuae certum non habent ego obtuli orationem tuam D0mino.