Theologia moralis

81쪽

Captivorum aedemptio mi Sericordiae 111. Quae si unt contra legem naturae, eximium est exercitium Summa Vel Sanetionum aliquam , ex ignorantia liberalitas inquit Ambrosius , in vinei lJili , culpa quum careant, non si captivo res timere, eripere ex h0Stium p0Stulant corruptionem , nisi Spe Sit manibus , Subtrahere neci homine , fructus praestat enim tona si de ea et maxime seminas turpitudini , red si eri licet alioquin Velita , qu3m Ondere parentibus liber0s , parentes libe tra con Scientiam. Sed ape emendaris , ei Ve patriae reStituere , imo Spi ij0nis affulgente , admonendus est qui talitas itiam iiis illi operibus ac agit contra legem naturae; nam impe- censetur , quam Xercente Abraham dienda ista pr0 viribus aes per Seet 0 Angel0 in aedes Su 2 excipere mala imo qui legem p0 sitivam ita digni sunt saeti , tanti honoris haud

conscii : a Bospitalitatem nolite obli-Vi Sci, per hanc enim latuerunt quidam , Angelis h0spiti recepti S. 'Violat , pariter est admonenduS , juxta Sententiam magi proba iam , Uum legis violatio Sit mala , ideoque impedienda. in qui novit alterum justitiam violare , bona si de , ut Videtur debet eum monere errori S , Si erOSimile sit eum aliam deinceps agendi rationem Secuturum. Imo qui videt alterum carne die vetito ex oblivione 109. Correptio fraterna est admonitio manducantem . debet iij memoriam

ihe0logi ex Christi verbis apud Matthaeum; quae tamen culpa in no S admis-S3 prae Sertim respici uti Si autem peccaverit in te frater UUS Vade, et refricare , Si commode 90SSit. 1l2. Obligatio correptioni stravi e St, quandocumque peccator a delicto graviori p0test ea agile revOgari. PraeSU-le , parente , magi Stri, domini , aliique quibus ali 0rum iura est Om- corripe iam inter te et ipsum s0lum mi Ssa graviter peccant , Si negligant

Si te Budierit, lucratus iris fratrem subditos corripere, et Si laxa ha- tuum. quidem ipsa charitas nos benas dent vitiis. Privati iterumquem0vet ad peccatoris emendationem et leviter leccare sidentur , Omittenda Salutem quaerendam ; quapropter qui correpti0neri nam vel dubius est Du- negligit tum opportunae corripere, tus, Vel correptio ab Sque gravi in- contra dilectionem fraternam peccare c0mm0do nequit fieri Ob eregundiam; c0nVinstitur vel alias disticultas haud facile supera 1l0. Plerumque non est obligati tur. Ideo qui nullatenus blandiuntur e0rripiendi leviter peccantem quum pecc3ntibu , nec eorum si unt OnSOr- enim culpa veniales sint ad ex re te S, haud facile damnandi Sunt , si quente , etiam in justis , nimis grave eos corriperes haud fuerint ausi. Pii foret onus ea reprehendendi et m0 Viri non debent solicitiores esse haelestia inde inferretur aliis, haud sine in re quum rati in eXempi in Semper in Vidi pietati consata. Caeterum prae m0neant delinquenteS Notat Our- latus Ordinis religiosi Saepe tenetur sub Deliu neminem teneri adgra Vi peceat corrigere leves subdito corrigendum in nece SSitate gravi pirulai culpa , 3 pr Sertim quae disci rituali cum periculo notabilis damniplinam paulatim evertere p0SSunt honoris , Vel bonorum, mi Si Si pa-

82쪽

St0 , aut alius cui ex mei incumbat ex omissione sequatur. si Addunt Sal-9lteri u cura. Inanti censes conssionatores teneri pec-4l5. Ut gravis sit 0rripiendi alte cata iubliea reprehendere etiamSirum obligati , debet I de delict0, vel ideo damna privat, timeantur. Η0c de pr0xim peccandi periculo con- Stare o. g. de consorti , et mistitia plena periculi. Superiores , quum de beant invigilare e vitia irrepant aliquand tenentur communi quadam c0rrepti0ne subditos monere delicti, qu0 graviter Suspicantur e S Se 3dmi Ssum Deli tum si jam paenitentia deletum Sit, et periculum relabendi

ablatum , 0rreptione Opus non Si tamen intelligendum , Si ex reprehensione aliquis fructus Speretur , et 3-jus damnum commune n0 timeatur. D. V. si Si sit bona cca Si , OCUS , et tempti opportUnum. 114. Ora in c0rreptione SerVand US ,

quando agitur de delictis in nos ad- mi SSi , est , juxta Christi Domini praeceptum , ut correpti pri in stat privatim p vius, si haud irofuerit , unuSi de ut qui ad corripiendum teneatur, aut alter testis adhibetur si sole- constare debet I delictum non esse ni 0 haec correptio lariter rejicia- emendAtlam , nec emendandum, nisi Ur , denuntiandus Si delinquens c- correpti stat, vel relapsus periculum cleSiae scilicet irae Suli, cujus est esse. Qui novit quemquam ante tem ligare et S0lvere Pertinax autem ha-pus diuturnum graviter deliquisse, qui bendus est instar et linici , a con Sortio jam bonis videtur moribus , nec in delium alienus. dam vero haec Si ad periculo constitutus , 0n lenetur ad Singula ieccatam tranSserantur , corri- eum Onendum, ut paenitentiam agat piendus erit peccator pri Vatim , Si Se- gravioris quod aliquando admiserat cretum fuerit delictum Sed publice delicti. Quod si constet eum haud in peecante palam AESSe corripiendo S ni tui S Se , extra tamen occasionem a rectes docet Concilium ridentinum pSUS nunc Ῥ0Si tum , pr0babilior en Apostolo praecipiente Peccantestentia , judice S. Alphon So , tenet eum c0ram inanibus argue et aeteri monendum . Si Spe Si fructu ; nam qui peecat inquinatam habet animam, in gravi versatur nece S Sitate , indigetque correptionis subsidio. III. Si alius aeque idoneus non it qui correpturus putetur senim correptio timorem habeant. quidem ratio cur c 0rrepti privata S Se debeat, Stu famae consulatur quae jam integra non St, quotie deligium est publicum. I este adhibendi Sunt , qu0ties

res erit ad judistium trahenda qu0d

ab alio fiat, emendationi delinquentis si peccatoris emendatio tantum quae- con Sulitur. V. si Si Sit Spes fructus ratur , amic0rum , qui plurimum apud nem enim ad inutile tenetur. Si igi eum p0Ssunt, gratia ad 0nam 4ru-tur pestean prae Videatur corripientsem gem reducendu erit. Si nolit eis hau Spreturus , et Os San ligi peccaturus , melius millitur correptio. Quod

etiam digunt theologi , si dubium sit

utrum profutura Sit , nisi reus in m0rtis discrimine Versetur , Vel nisi ali 0rum damnum in fide vel moribus dire , patienter plerumque t0lerandus erit, ne animuS Xulceratu ad stagitia ruat praeceps Christo docente giganta in agro relinquenda , ne forte, dum evelluntur , frumentum etiam ouatur. Praesuli tunc erit deserendum crimen ,

83쪽

Christo positi sunt, ut vitia evellant,et 0rninum saluti Studeant.118. Praeter correptionem fraternam, Semali recensentur mi Serie0rdiae spiritualis opera ; nempe consilium

praebere dubitantibus , ut in virtutis semita tuti incedant edocere ignaro S solari affligiosci remittere sten SaS; ferre patiente injurias et orare Ut aliis cuneta bene cedant quae nania quando ejusmodi fuerit ex quo alii Sgravissimum Oriatur animae damnUm et offensio maxima : Praesul autem gladio Ecclesiae, quo abscinduntur

contumlice , Utetur , post operam omnem frustra adhibitam , ut emendetur re US.

115. Correptionis ordinem singulis in casibus charitas ipsa Studiumque salutis alienae ostendent. Si Super i 0ris opera vitium statim emendari possit, hoc VerS enuntiantur Gabsque peccantis detrimento , praeStat

statim illud Meserrea nec OpuM AES Ut Consulo , carpe doceri solare , remitte , se , Ora.

privata praecedat moniti , quae sorSangrave afferret monenti damnum . Sic 119. Consilii et doctrinae munera d0- etiam , si communis utilitas p0stulet cendi nomine apte intelliguntur qui ut crimen Praesuli cinnotescat, de se ad ju Stitiam erudiunt mult0 qua Sirendum erit nec enim quis jus habet stellae in perpetuas aeternitates. O- ut famae consulatur cum publico de landi officium ex charitate lascitur trimento. In Societate des , ex Insti cujus aest flere cum stentibu S. tuto quod omne pr0sitentur , culpae Ad illius exercitium hortatur Apostolus omnes statim denuntiantur super i 0ri , si deles de resurrectione disserenS ut omnium consulat profectui : iste recitaque cons0lamini invicem tu verbis unuS qui Sque Suae famae renuntiat, ut istis. D Veniam dare inimicis charitatis Societatis utilitati et suae persectioni eximium est exercitium Si enim studeat Attamen rii iecultum fuerit dimiseritis hominibus e cata eorum, peccatum, et paenitentia deinceps de dimittet et vobis Pater vester coelestis letum , nec immineat relapSu pericu delicta vestra. Ferendi aliorum in-lum , vel detrimentum alienum , non sirmitates ossicium ab Apostolo Saepius est deserendum , quia cessat delationi commendatur Debemu autem OS justa uatio. denuntiatio proximo firmiores imbecillitates infirmorum Superiori sufficiat, non erit ad praeci sustinere , et non nobi placere. puum Superiorem recurrendum et iter alterita onera portate , et Sic 1l6. Proetati plerumque debent in adimplebitis legem Christi. rarequirere in Subditorum peccata ; 0n pro aliorum Salute acri nos hortantur tamen de Singuli curiose interrogare, scriptores Orate pro inVicem ut nisi gravi sit rati , vel speciale indicium Aecu Satore autem non Sunt

sacile excipiendi , se detur l0cu calumniis , et iniqui criminibuS. 117. Omni ope niti debent Praelati

paStoresque animarum etiam cum

salvemini. haec etiam impellit S. GregoriuS agian Zenu u vero Siquidem majora quoque poteS, et quibus anima beneficio afficitur ne his quoque de indigente bene mereri absiste imo primum ac potiSSimum Suo incommodo , imo aliquando cum haec ei qui ab te petit dona, priUS-Vitae di Scrimine , ut peccata publica quam etiam quam p0Stulet, tota die et occulta impediantur : ideo enim a Miserans ac Serimonem commodan S. '

84쪽

De consilio scribit Λmbrosius : Quanto utilius regem Pharaonem sanctus Joseph 0nsilio pr0videntiae juvit, quam si contulisset pecuniam ,

12 l. Scandalum activi datur quando eius , vel dictum , tendit ad ruinam alterius, licet haec reipsa non Sequatur pote Si quippe seri ut quis praV exemplo , Vel Solicitationi resistat, quin crimine scandali alter ideo sit immunis. Non autem Scandali malitia semper accedit peccat , eo quod c0ram aliis sat sed iis tantum in rerum adjuncti , in quibus alios ad peccatum inducere natum Sit Laicu Sculum , est dictum vel laetum minuS qui in caelum publieum ebrius ingre- rectum , quod alteri praebet occa Sionem ruinae spiritualis Per Se dicitur quando actu pravus est , et ad ruinam alterius directus uti turpe colloquium ad seducendam Uelllam. Per acciden scandalum oritur ex iis quae licent, quando ea Sunt rerum adjuncta quae malam speciem iis tribuunt, et occa Sionem peccandi praebent. Si donum quis det puellae abSque prava intenti0ne, quod ilimenditur , famae quidem facit acturam, Sed scandalum praebere vix distendus est , quum alii Suum exemplum haud sint imitaturi. E contra Scand3lum facile praebet qui adstat e0ncioni haereticae , at enim ostea Sionem rudibus, ut eum imitentur. 122. Quoties qui specialiter quaerit ruinam proximi, e0ntra charitatem peccat, Sicut et c0ntra Virtutem , ad quam Vi0landam alium inducit. Si quis judicat am veluti affectus nimii indi juvenem pium perdere quaeren S, eum cium acceptare , scandalum per acci ad prostibulum mucat charitatis et densisSt. Scandalum activuxn est qu0d pudicitiae violatae reus con Stituitur : Si datur ab aliquo passivum 30eatur Sobrium Virum quis consuli inebriet, ruina alterius , cuju occasio ex dicto Ut ca Su laetetur , charitatem et tem-Vel facto alieno derivatur. Dicitur u perantiam Haedit. Nuod si in directe Sillorum Scandalum Ἐ'a0d dat lim St, tantum Sit causa ruinae, Uni divergae quando quis serperam agendo , vel theologorum Sententiae caelerum S. loquendo, praebuit revera occasionem Alph0nsus duplex seccatum in eo peccato alieno sicuti contingit prava agno Scit charitas enim i0latur, quum dogmata propugnanti, Vel animus ad detur occasi ruinae, et Spociali virtus turpia s0listi tanti Pliarisinorum Scan insuper laeditur. Qui eundo ad pro Sti-dalum acceptum dicitur, non datum , bulum , 0 miti nihil tale cogitanti oc- quando qui ex actu b0n , Vel Sallem igito . sumit peccandi Occasi0nem malitia sua eum excaecante. Sic Pharisaei, audit Christi dicto , Non quod intrat in os , coinquinat homicasio est ut pariter peccet, praeter proprium peccatum , charitatem et pudicitiam, pravo exemplo. Viola SSecensetur Quando aliquis suo malo

Verbo, Vel sacto, intendit alium adnem scandaligati sunt Sic et peccandum inducere vel etiamsi ipse Sectarii offenduntur, Catholicis nolen non intendat et ipsum actum Sttibus cons0rtium cum iis in rebus re tale quod de sui ratione habet qu0dligionis cini re quo idcirco existi Sit inductivum ad peccandum, Ut amant charitate carere cum aliqui publice facit peccatum,

Matth. V. H.

85쪽

vel qu0d habet similitudinem peccati. Et iun ille qui iijusmodi actum H cit, proprie dat Occa Sionem ruinae

unde vocatur Scandalum acti Vum ulla'. homas. Non ideo tamen ad restituendum obligabitur qui exemplo Suo alium ad surandum induxit, Sicut con tingit a mulis in eadem d0m , Vel aliis in .eodem officio occupatis quia n0n suit mea causa injuriae, quamVi Spraebuerit Occa Sionem.

125. Inductio ac fornicationern Stpeccatum speciale ab ipsa ornicatione distinctum , juxta plures theologo ,

quae tamen in vir plerumque praeSumitur ' Lugo censet eam esse tunium circum Stantiam aggravantem, haud necessario explicandam in consessione. Scandali malitiam in fornicatione Sem per reperiri con Stat : uterque enim Operam Suam praestat alteri peccanti

imo sunt qui in quolibet hujusmodi aetuquinque enumerant peccata , quae tamen ex actu satis intelliguntur : qui enim fornicatur alterum 90duit , et Seipsum, et Suam Operam prae Stat alteri eum polluenti et c0ntra charilatem duo peccata admittit u cooperando ad pollutionem illius, et adactionem pSiu S, ut tu polluariS. Ita S. Alph0nSUS. 124. Scandali reus Videtur, qui alium ad peccandum paratum actu movet, Si res ab Sque peccato nudatenus praestari queat Sicut qui meretricem ad fornicationem inVitat, ii quia, licet meretrix sit in asiluali voluntate peccandi, certe tamen Sibi infert ruinam graviter majorem , per complendo illud particulare fornicationis pesteatum Is igitur, qui illi cooperatur

ad peccatum consummandum , dupliciter graviter peccat, tum contra charit3tem. tum c0utra castitatem n et Sires quae petitur Sit indifferens, et benpossit prae Stari Sine peccat alterius, ut esset petere mutuum ab usurari , juramentum a salsum juraturo, Sacramentum a Sacerdote peccatore, δε peccatur nihilominus , judice . Alphon S , Si Sine graVi causa res petatur charitas enim Vetat ne leviter et temere aliquis ad actum OVeatUr, quo grave Sibi infert damnum Spirituale.

125. Scandalum hariSaicum, quod ex aliena malitia oritur, negligendum est nec enim bona opera deserenda Sunt, Vel Sana principia derelinquenda, eo qu0 murmurent ii sui interitum h0mines perversae ind0lis. Sic Christus discipulis reserentibus Phari Speo Scandalum passos ob sua dicta de cibis, resp0ndit Sinite illos

caeci Sunt et duce caecorum. D S.

Gregorius scribit: Si de veritate scandalum Sumitur, utilius permittitur nasci Scandalum , quam Veritas relinquatur. 7 Scandalum pusillorum post monitionem fit pharisaicum ideoque qui causam quam habet agendi exp0Suit, poterit agere, licet infirmi obmurmurent. Qui ob valetudinem infirmam carnibus vescitur diebus vetiti , non est angendus , licet alii Occasionem Vi0landi legem Ecclesiae inde sumant , dummodo Opportunerationem reddat. Caeterum non debet absque necesSitate publice uti, quam habet, Veni a. Si parenteS, Vel propin qui odio pro Secuturi Sint SacerdoteS, vel idem catholicam , puella Ota Olemnia nuncupant , non tenetur 9SR, postquam ratione quibus movetur explicaverit, manere in Saeculo, ut eorum osseti Sionem impediata poterit tamen aliquantum disserre propositi executionem, ut ei gratisicetur.

86쪽

126 Λ vitandum grave scandalum talia utrum peccet qui ea ponit absque puSillorum numquam omittenda Sunt gravi aliqua causa , nos gens ali 0 inde necessaria munia, nempe id ei P0 deSumere peccati occasionem : v. a. fessio , aeramentorum susceptio, e0 Si puella conspiciendam se praebueritrum saltem quae Sunt ad Salutem ne Vir qui eam prave concupiscit. Valde cessaria, et naturali legi impleti pr0b3bilitem negant ieecare graviternam animae Saluti con Sulendum St, 3j et 3IJUS, Sanche . . . Sufficit enim, quidquid aliis contingat. Praecepta au Ut die Unt, ad eam ex cu Sandam , Sal tem omitti aliquando possunt, ne alii tem na Ortali, c3USa, me ipsa Sua Scandalum patiantur quia praece libertate pri Vetur cum ex una parte pium generales de vitando scandalo 00 Scandalum non est datum, sed proximi, cum sit naturale, praeseren acCeptum ex malitia viri; et ex aliadum est praecepti positivis is i jsse S Set re Valde incommoda mu-127. Bona temporalia n0n sunt di lieri , et e I Upuli obnoxia , si expen-

mittenda ad 4candalum vitandum : de re deberet Semper, an habeat ju- nemo enim tenetur cum gravi aut iam ala Sum egrediendi, vel mon. jactura illorum impedire ruinam Nequirem autem . . illam excu Sare a prae Sertim quae , 0 Si rationem red- 0rtali, Si pS ex Vanitate ducta etsi ditam, e0rum malitiae est tribuenda. Scandalum illiu viri mon utendat, α Propter scandalum pharisa j cum , is data Opera eju a Spectui se offerret. inquit S. Τhomas, α non sunt bona in in recte micunt Sporer et Dianalem p 0ralia dimittenda , quia hoc ii teneri mulierem sub gravi scandalunt noceret 0n communi daretur enim Viri determinati Vitare , Si posset com- malis occasio rapiendi, et n0ceret ua mode bl iam cele Siam adire , per aliam pientibus, quia retinendo n0n sua in Viam Progredi, a seneStra abStinere, peccato remanerent is Licet tamen et Sim j ij d. 0 tamen n0n intelligen-b0n0rum duorum pati acturam , ne dum ad longum tempta , sed tantum iis vindicandis ius illis offensionem pr0 Π Vel altera Vice, donec alter demus. Caeterum quae aliqui iusto ad Vertere POSSj Se sugi ab illa. . . . dienda et administrandi traduntur, Ne illa irem et jam mulierem mortali Sua cen Send non Sunt, sed summa exeUSare Si illa peteret aliquem l01id se servanda : ideoque non possunt cum, quem n0n adiret, nisi sciret ibi sponte dimitti ad issensionem vivo ama Sium radeSSe, recte advertit

rumdam evitandam. mini Episcopi Spore r. nequeunt quae ad mensam suam per 129. Ornatum honeStus suae condi-tinent rapientibus dimittere , licet vi tioni con Venien S, Sive mulieris mideantur quibusdam tenaces nimis : marito laeeat, Sive puellae ut sponsum juramento enim Se obligarunt ad ea inveniat, non Si culpandus. Qu0 Si Servanda. OVerit aliqua ruinae occasionem inde 428. Mupe praecepto injuncta mon alicui oriri, ad breve tempus debet sunt, laudabiliter omittuntur ad Vi eum dimittere ad peccatum ejus vitandam aliorum ruinam. S. Greg0riu tandum. Caeterum nimis grave laret M. ait In quantum Sinae peccato diu Sua libertate in re honesta pri-pOSSumu , Vitare proximorum Scan Vari, alterius malitiam , Seu radatum debemus. Caeterum di Spu gilitatem.

87쪽

P. III. CAP. VII. 150. XcesSu Vilidam ornat S, BbS-que prava intentione, plerumque Venialis est. Quae suco pigmentis, crinibus ad scilitiis , dentibus arte saetis . luntur, haud graviter est carit; sed nec leviter, quando desectu tantum tu- dea celare Vanitas quaedam et laudis

cupid0 0nnisi venialis est culpa desiderium conjugii legitimi ab omnic Ulpa excusatur Sed quidquid sit ut aliquis alliciatur ad peccatum gr3Ve,

mortale e St.

151. Quo viriles aliquando ve3les induunt, eum larvi incedenteS, vel qui muliebribus e contra vestibus induuntur, Scandalum lacile praebent, o libidinis fomitem Caeterum cout in-git nonnumquam puell9 juniore , ludi causa . ab Sque praVa intentione, vestes viriles induerae quod gravi vacat

peccato, quoties libidinis periculum abest quod vix sieri potest pluribus

simul ludentibus. Si autem necessitas cogat mutare e Ste ad Se fuga Surripiendum , nulla est culpari qui e enim

extitit veteris legis prohibiti , si ad litteram intelligatur ad praecepta brO-gata reserenit e St.

15 . Graviter egeant ingente , Sive Xyonente publice im9gine Ob8- coenas , Scilicet detesttis pudendis, Sive tenui vel Cooperti . . . SECUS si detectis aliis partibus , pudenda tegantur. Etiam Diana mortale in eo agnoscit peccatum 155. Utrum parat ad grave facinus patrandum liceat minus malum Suadere, titer theol0gos quaeritur: V. g. si quis velit alterum intersistere, ei Suadere ut potius potui indulgeat nimio, vel ut ad meretricem divertat. Negant nonnulli, numquam licere putantes aliquid mali Suadere Dalii autem cen Sent licere , α quia tunc Uaden Snon quaerit malum, Sed bonum, Sci-

licet electionem minori mali. maec sententia arrisit S. Alphons O . . Caeterum nemo non Videt eam non nisi in gravissimo discrimine Bdhibendam , ut mala graviora impediantur.

454. Quandoque licet alium objiceredi Scrimini eique ccasionem peceandi praebere, gr9vem ob causam , Scilicet ut virtus ejus exploretur , Vel quae studi occulit, detegantur vitia. 3-rit graviter Suspicanti X0rem prRVam fovere c0nsuetudinem, licet aliquantulum id om abeSSe, et contra Spem reVerti, Ut deleg9 rei veritatem.

Mercatori etiam famulum furti Suspicanti, licet pecuniam certo Oe ponere , quo famuli des inu0tescat. Numquam tamen licet aliquem ad peccandum 80llicitareri vel eum in ii rerum adjuncti constituere , in quibus

ctata fragilitate. Peccat idcirc0 qui

mulierem Su Spicans S Se minus pudi-c3m, eam 3 Secum concumbendum invitat, quamvis ab Sit animus 3m On-

Sentientem excipiendi Vel qui juvenem cum puellu cubiculo includit, ut virtutis ejus faciat periculum.

55. Cooperatio est peram alteri praestare qu0 de rebus pravis the0l0gi plerumque intelligunt. FormalisC00 perali 0 Si aliquid praestare ex animo alterum in re prava adjuvandi sicut fit ab amico alteri gratificari Studente , et ejus consilia ad effectum perdueere. Materiali c00perati est

operam aliquam prae Stare , qua alter in pravo consilio Xequendo adjuvetur , animo tamen d re pr3Va alieno. Formalis AE00peratio Semper Aetita

88쪽

76 RACT.' XIII. DE VIRTUTIBUS THEOLOGICIS.eSt; 3m qui consilium impii adju uxor mi debitum tetenti obtempe-Vat , ejus ait particeps Servus qui rando tenetur enim vi Matrimonii OSti Um noctu Sera munire negligit, resque per Se licet : nec OleSi pecca- ut ingredi valeat fur , sibi lamicitia tum ejus impedire absque graVi D- devinctus, , ad 4urripiendam χ0mini coni modo. I in me peccat petendo Supellectilem , gravissime peccat. Ma debit habet enim jus , cui satis sa

teriali 0 operatio aliquando licet cere poteSt maritu absque peceato. quando Scilicet pera praestatur in re 15T. Fumuli con Sueta irae Stantes licita, et ex gravi adm0dum causa obsequia domini non peccant licet Semper autem est intrinsece mala ea in peccatum ex dominorum malitia illa actio, quae ex Se determinata est Vertantur. Vinum ad Mensam ies e- Bd peccat lim uti esset quaerere runt , quo OnVi Vae inebrientur nec domino concubinam, idola abricar enim lamuli plerumque rabSqUin gra- et quid Simile mecus, si actio potest Vi SSim incommodo re USare officium seri , Ut ministrare mensae, aperire Uum OSSunt. Non ita ex cu Sandi i januam etc. Porro causa , ob dentur Si Vinum ebrio propinent; nec quam operam alteri ieceaturo quis etiam Si asserant illud, quando facile praestat. debet esse tanto gravior , OSSint χ0mini voluntatem eludere. quanto actus magis inquit in se ea Famulus comitans i0mino eunti ad tum et quanto crimen ipsum gravius lupanar non XeusatUr heru exeSt. G Cum tu praestas acti0nem indis comitat animosior reddatur; δ exserentem Sine prava intentione, si alter cusari autem Videtur , si gravis damni illa abuti 0 luerit ad suum peccatum metu, dominum Sequatur, prout Bli 3Sexequendum non teneris nisi ex cha Solet eumque aedeuntem AEX pectet. ritate illud impedire et quia charitas aeterum quum mos non sit in his non obligat cum gravi cine0mmodo , I OVincit S ut famuli te vicos 'eide p0 neu tuam c00perati0nem cum quantur domino S. haec quae Stim vix ju Sta causa, non pecca tunc enim habet cloeum. Quaeri autem i0lestpeccatum illiu non provenit ex o utrum buriga 40SSit aliquem vehere operatione tua, sed ex malitia ipsius , ad clupanar SiVe ratione famulatus qui tua actione abutitur. Sive mergede accepta. Videtur quidem so0. yonba cum byonS contr9hen pOSse nec enim HUS AES inquirere, excu Satur peccato , licet moVerit quem ob finem eo Se conserat, Sed eum in peccato Ver Sari; habet enim quo jusserit eum deferre. Id spectatis ju Stam au Sam Suam praestantis ope moribu hujus regionis, videtur omninoram rei per se dicitae. imo sacrae dicendum Sed ieccaret qui suam qua privari 110 debet ob alterius con operam exhiberet ix eum Securius ditionem 'ux culpa inductam : sed occultiusve vehendum : Vel qui igna- non ita dicendum , si c0ntractus ipse rum ubi sit prostibulum re, duc matrimonialis iret illicitus ob v0 tum et . quo ligatu est SponSu peccaret 158. Plane non licet famulo obtem enim SponSa rei illigitae operam prae perare domino jubenti ut quaerat ei Stando. Post nuptias autem Ona id c0ncubinam res est enim per Se malli cum Vir , qui vot simplici castitatis quod Si jusserit ancillam in cubiculum Ob Strictu M AES initas , non peccat mittere, videtur posse USSionem heri

89쪽

referre, etSi u Spicetur, Vel sere n0- verit, eam in malum sinem arcessi dummodo tamen ipsam , Dil uspicantem , periculi m0nuerit jussa enim reserendo, Simplici amulatus officio fungitur. 0n liceret autem eam ob pravum finem a domino declaratum advocare quia manifesto ore res mala. Excusatur etiam sam Ulu , Ut, domino jubente . mulierem curru Vehit ad domum, nihil interrogans de On- Silio quo venit: quod si omnino liqueat eam praVum Ob sinem Venire n0n videtur operam Suam praestare posse , ni Si grave alioquin detrimentum ipse paSSuru Sit Famulum non posse ad meretricem munera deserre licet dominus jus Serit, cen Set S. Alphonsus post P. Concinam utlin Sti hoc esse intrin Sege malum , quia reVera munera per Se turpem amorem flavent ni

159. Damnata est ab Innocenti XI. propo Siti Famulus, qui submissis

humeris scienter adjuvat herum Uum a Scendere per fenestras ad Stuprandam Virginem . et multoties eidem Subservit, deserendo scalam aperiendo januam , aut quid simile c0 operando, non egeat 0rtaliter, si id saciat metu notabilis detrimenti, puta ne a domin male tractetur, ne torvi SOculis aspiciatur , ne d0mo expollatur. 2140. Utrum occet ancilla ostium aperiendo meretrici, quae ex condicto invisit d0minum vel viro qui invisit

mulierem pravum ob finem , quaerunt theologi Plerique censent 3m Xeu- Sari ratione famulatus nec obstat damnata propositio, quae de anuae aperti0 ne quae absque ejus opera non fieret , ad Stuprum patrandUm , XSerie orationis intelligenda est. 20-terum excusanda non Videtur ancilla,qVae noctu clam Stium aperit moretrici, vel adultero : nam ipso ecultandi crimen studio ei lavet: vel quae alia aperit anuam, quae abSque ejuSopera vix periretur. 141. Utrum metu morti S , Vel gravissimi damni, scala deferri p0ssit stupratur Virginem, adhu quaeritur; nam l0nge minus detrimentum Spectat propositio damnata Censet S. Alph0n-SUS metum morti S, non autem alterius

damni gravi SSimi, excusare Stuprum enim adeo grave Si lac in US , ut non- ni Si in extremo vitae discrimine possit qui operam praeStare , quae Patraturum adjuvet. Si autem ex e0ndicto aliquis ad mulieris cubiculum Scendat, minori mali metus videretur ex cu Sare amulum quia non vis insertur invitae. 0cet S. Alphon Susu non licere calam, Vel laxes tradere furi, nisi ob timorem morti , vel in flamiae ora dere autem gladium Oeei Sur numquam licet, quia non licet oceidi innocentem , ut tu mortem Vites. - Utrum rati0ne famulatus liceat ancillae pharmacum dominae compa

ciendis pedibus , Singuli men Sibu , iis in rerum adjunctis in quibus dominae con Silium de conceptu impediendo, ut de extinguendo Cetu , Satis liqueat, dubitari poterit. quidem iuplerisque ancilla n0n debet esse soli citior, quum re Sint per Se licitae, et possint absque prav0 De Surpari. Quod si domina consilium suum declaret, Vel Si omnino Sit manifestum, non debet ancilla, abSque gravi SSima Bilone, Suam per3m praebe I e praeSertim pharmaco emendo et parando.

142. Famulo numquam licet, jubente d0mino , scribere litteras amatoria Sadconcubinam quia formaliter con

90쪽

currunt ad peecatum domini, lavendo turpem ejus am0rem n Litteras hujusmodi a d 0mino Scriptas n0 licet deferre, quia si etiam fovetur turpis amor , famuli opera CenSendae autem lex et disciplina hujus regioni S. Sempersit Servanda. Facilius excusantur cibo Salios, praeter carne , mane et e Spere

diebus jejuni in quibus Su carni Umnon indulgetur, iis app0nentes; nam sunt litterae turpes , quando de praVa 0SSunt habere excusationem a rigore consuetudine constat. Sed Si tantum jejunii 0 laborem gravem, vel vale- sit hujus suspicio. famulus rati0 ne tu dinem haud rinam G de res tuto officii excusatur nec enim tenetur permittitur Singulorum conscientiae. scrutari domini arcana, Vel de Occulti In Super maritorum indoles spera non- ejus peccatis judicare. Umquam incit ut uxores illis absque 145 Caupones qui carnes praebent Culpa parent carnes diebus vetitis petentibus in diebus esurialibus, in non enim hae tenentur ad impedien- hic regionibus . excusantur quum dum eorum peccatum cum tanto sui

enim plerique eo adeunte Sint ea gr3V3mine.

tholici, et plurimi haud baptigati sint, ιι Caupone Vinum, se alium

vel legibus cele Siasticis non ad Stringuntur , Vel eas Saltem non agnoscunt;

et proinde induci nequeunt ad eas

Servandas Istitur muli cum fructu liquorem inebriaturis Se Vendentes, nonnisi metu m0rtis vel mutilatio uis exeu Sat P. Concina 0 tamen habeteXeu Salo S. Alphonsus re ob metum

sed potius cum fidei catholi eae invidia, cujuscumque gravi mamni, puta siet gravi incomm0do, denegarentur illi carnes Nec videntur teneri ad eas deneganda catholicis quum enim hi excusationes possint aliquando habere legitimas , et inviti nequeant ad leges celesiae Servanda adstringi, sit relinquendi Sunt arbitrio , et con- Scientiae. Caeterum qui catholicos pau-c0ς apud Se habent conviva S, pro alias n0tabiliter laederentur ex diminuti0ne emptorum Batio, quia cum nullum e casu graVe damnum temporale obveniat ebriaturo , charita non

obligat cum gravi incommodo peccatum illius vitare. D Caeterum nullo m0d licet aliquem ad ebrietatem pr0VOcare. Peccant etiam facile ratione scandali quum ebrietalem ri Xas ni orae regionis , preti quodam per aliaque gravia mala OV eant, prae Ser- singula. hebdomada raecept non tim diebus dominicis et sectarii dei debent carnes agile praebere diebus catholi eae odium inde concipiant. In vetitis, quia privatis in domibu lege c0nvivii privatis propinantes vinum Ecelesiae facilius Servantur nec Oc sese inebriaturis haud sacile excusan- currit plerumque gravi rati clar alii turn multo minus qui eos ad haustus eas violaturis praestetur opera. de largiores provogant 'non sunt excusandi qui carnes illi 145. a quae proxime ad peccatum libere praebent omnibu diebuS, 0l concurrunt, n0nnisi gravi S Simam ob excepto die Veneris P quum obligati causam sunt laetenda, metum scilicet

abstinendi quandocumque cita erat tanti Mali qu0d secundum leges