장음표시 사용
131쪽
via quod quidem continens memoria sit, nisi de Hercule fabulis credere libet superatas. Ibi quum velut SeptoS
montium altitudo teneret GalloS, CircumSpectarentque, quR- nam per juncta coelo juga in alium orbem terrarum transi rent, religio etiam tenui , quod allatum St, advenas qua rentes agrum ab Salyum gente oppugnari. MaSSilienses erant hi, navibus a hocaea profecti. Id Galli fortunae suae Omen rati, adjuvere, ut, quem primum in terram egressi Occupaverant, locum patentibus Silvis communirent. Ipsi I per Taurinos SaltuSque invios Alpe tranScenderunt suSiS-que acie Tuscis haud procul Ticino flumine, quum, in quo
con Sederant, agrum In Subrium appellari audiSSent, cognomine Insubribus pago AEduorum; ibi omen SequenteS loci, condidere urbem mediolanum appellarunt.15 XXXV. Alia subinde manus Cenomanorum, Elitovio duce, VeStigia priorum Secuta, eodem Saltu, favente BelloVe-So, quum tranScendiSSet Alpes, ubi nunc Brixia ac Verona urbe Sunt locos tenuere Libui), considunt. Post hos Salluvii, prope antiquam gentem Laevos Ligures, incolente cir-20 ca Ticinum amnem. enino deinde Boii Lingonesque tranSgressi, quum jam inter adum atque Alpe omnia tenerentur,i ad ratibus trajecto, non EtruSco modo, Sed etiam Umbros, agro pellunt intra penninum tamen SeSe tenuere Tum Senones, recentissimi advenarum, ab Utente 2 flumine usque ad Vsim fines habuere. Hanc gentem Clu-Silim, Romamque inde VeniSSQ comperio id parum certum CSt, Solamne an ab omnibus Cisalpinorum Gallorum populis adjutam. Clusini, novo bello Xterriti, quum multitudinem,
quum forma hominum invi Sitata Cernerent, et genUS Rrmin)0rum; audirentque, Saepe ab iiS, cis adum ultraque legione EtruSeorum fuSas, quamquam adVersuS Romano nullum et jus Societatis amicitiaeve erat, nisi quod oriente con- Sanguineo adverSu populum Romanum non defendiSSent, legatos Romam, qui auXilium ab Senatu peterent, miSere.
35 De auxilio nihil impetratum legati tres, M. Fabi Ambusti filii, missi, qui Senatus populique Romani nomine agerent
cum Gallis, ne, a quibus nullam injuriana accepi SSent, Ocio populi Romani atque amico oppugnarent RomaniSeo bello quoque, Si res cogat, tuendo esse : Sed melius 40 visum, bellum ipsum amoveri, si posset et Gallos, OVum gentem, Pace potiUS CognoSci, quam armis.
132쪽
11S IT LIVII XXXVI. Mitis togatio, ni praeseroces legatos, Gallisque
magis quam Romani similes habuiSSet quibuS, poStquam mandata ediderunt in concilio Gallorum, datur reSponSum :
Etsi novum nomen audiant Romanorum, tamen credere Vi-
ro sorte esse, quorum auxilium e Clusinis in re trepida sit imploratum et quoniam legatione adverSu Se maluerint, 'quam armiS, tueri Socios, ne e quidem pacem, quam illi aD Jerant, ad Spernari, Si Gallis, egentibu agro, quem latius 'possideant quum colant Clusini, partem finium concedant: aliter pacem impetrari non posse. Et responSum coram l0 Romanis accipere velle et Si negetur ager, coram iSilem Romanis dimicaturos, ut nuntiare domum pΟSSent, quantum Galli virtute caeteros mortales praestarent. Quodnam id JUS ESSet, agrum a poSSeSSOribu petere, aut minari arma VRomani quaerentibus et quid in Etruria rei Gallis es-15 40 V quum illi, se in armis jus serre, et omnia sortium virorum esse,' serociter dicerent, accensis utrimque animiS ad arma discurri tur, et proelium conseritur. Ibi jam urgentibus Romanam urbem satis legati contra jus gentium arma capiunt nec id clam SSe potuit, quum ante Signa MEtruscorum tres nobilissimi sortissimique Romanae juventuti pugnarent tantum eminebat peregrina virtus Quinetiam Q. Fabius, evectus extra aciem equo ducem Gallorum, serociter in ipsa Signa Etruscorum incurSantem, perlatus transfixum hasta, occidit γ spoliaque ejus legentem MGalli agnovere; perque totam aciem, Romanum legatum eSSe, Signum datum est missa inde in Clusinos ira, receptui canunt, minante Romanis Erant, qui extemplo
Romam eundum CenSerent Vicere Seniores, ut legati prius mitterentur questum injurias, poStulatumque, ut, pro ure 30
gentium violato, Fabii dederentur. Legati Gallorum quumen, Sicut erant mandata, expOSutSSent, Senatui nec factum
placebat Fabiorum, et jus postulares barbari videbantur Sed ne id, quod placebat, decerneret in tantae nobilitatis viris, ambitio obstabat Itaque, ne pene ipSO culpa eSSet 35 cladis sorte Gallico bello acceptae, cognitionem de postulatis Gallorum ad populum ejiciunt; ubi tant plii gratia atque
ope Valuere, Ut, quorUm de poena agebatur, tribuni militum . consulari potestate in inSequentem annum crearentur. Muo
facto, haud secus quam dignum erat, insensi Galli bellum propalam minantes, ad suos redeunt Tribuni militum cum tribus Fabiis creati Q. Sulpicius Longus, Q. Servilius quar Otum, Ser. Cornelius Maluginensis. A
133쪽
XXXVII. Quum tanta moles mali instaret, adeo obcaecat animos Fortuna, ubi vim Suam ingruentem refringi non vult civitas, quae adversus Fidenatem a Vrientem hostem aliosque initimos populos, ultima Xperien auxilia, dictat. 5 rem multis tempestatibus dixiSSet ea tunc invisitato atque inaudito hoste ab Oceano terrarumque ultimis ori bellum ciente, nihil extraordinarii imperii aut auxilii quaesivit. Tribuni, quorum temeritate bellum contractUm erat, Summae rerum praeerantes delectumque nihil accuratiorem, quam
id ad media bella habori solitus erat, eXtenuantes etiam famam belli hab0bant. Intorim Galli, OStquam accepere, Ultro honorem habitum violatoribus juris humani, eluSamque legationem Suam esse, flagrante ira, cujuS impotenS S gens, coni Stim ignis convulsis, citato agmine iter ingrediuntur. 15 Ad quorum praetereuntium raptim tumultum quum Xterritae Urbe ad arma concurrerent, fugaque agreStium fieret, Romam e re magno clamore Significabant quacumque ibant, equi virisque longe a late fuso agmine immenSum obtinentes loci Sed antecedente fama nuntiisque Clusi-20 norum, deinceps inde aliorum populorum, plurimum terroris Romam celeritas hostium tulit quippe quibus, velut tumultuario Xercitu raptim ducto, aegre ad undecimum lapidem occursum St, qua flumen Allia Crustuminis montibus praealto defluens alveo, haud multum infra viam Tibera rino amni miScetur. Jam omnia contra circaque hoStium plena erant; et nata in vano tumultu genS, truci cantu clamoribusque variis, horrendo cuncta compleVerant SODO.
XXXVIII. Ibi tribuni militum, non loco caStri ante
capto, non praemUnit Vallo, quo receptu eSSet, non Deorum 30 Saltem, Si non hominum, memoreS, nec USpicato, nec litato, instruunt aciem diductam in cornua, ne circumVeniri multitudine hostium possent nee tamen aequari fronte poterant, quum Xtenuando infirmam et vix cohaerentem mediam
aciem haberent. lautum erat ab dextera editi loci, quem 35 subsidiariis repleri placuit eaque res, Ut initium paVoris ac fugae, sic una alia fugientibus fuit: nam BrennuS, regulus Gallorum, in paucitate hoStium artem maXime timenS, ratus ad id captum superiorem locum, ut, ubi Galli cum acie
legionum recta fronte concucurriSSent, Subsidia in Versos 40 transversosque impetum darent, ad Subsidiario Signa convertiti si eos loco depulisset, haud dubius, facilem in aequo campi tantum Superanti multitudini victoriam fore: adeo
134쪽
non fortuna modo, Sed ratio etiam, cum barbaris Stabat. In altor acie nihil simile Romanis, non apud duceS, non apud milites, erat pavor fugaque occupaVerat animoS, et tanta hominum oblivio, ut multo major pars Hos in hostium Urbem, quum Tiberi arceret, quam recto itinere Romam ad conjuge ac liberos sugerent Parumper subsidiario tutatuSest locus: in reliqua acie Simul est clamor, proximi ab latere, ultimis ab tergo, auditus, ignotum hostem priu paene quam
Viderent, non modo non tentato Certamine, Sed ne Clamore
quidem reddito, integri intactique fugerunt. Nec ulla caede id pugnantium fuit terga caesa uomet ipsorum certamine in turba impedientium fugam Circa ripam Tiberis, quo armiSabjectis totum Sinistrum cornu defugit, magna Strage facta est multoSque imperito nandi aut invalidos, graves loricis aliisque tegminibus, hausere gurgites. Maxima tamen Ibpars incolumis Hos perfugit unde non modo praesidii quidquam, Sed ne nuntiu quidem cladis, Romam Si miSSuS. Ab dextro cornu, quod procul a flumine et magis sub monte
Steterat, Romam omne petiere, et, ne clauSi quidem portiSurbiS, in arcem confugerunt. 20XXXIX. Gallos quoquo volui obstupefacto miraculum Victoriae tam repentinae tenuit se ipsi pavore defixi primum Steterunt, Velut ignari, quid accidisset deinde insidias ve
nihil usquam hostile cernebatur, viam ingressi, haud multo
ante Solis occasum ad urbem Romam perveniunt ubi quum praegreSSi equiteS, non porta cla USAS, non Stationem proporti CXcubare, non armato eSSe in muriS, retuliSsent;
aliud priori simile miraculum eos SuStinuit noctemque e Mriti et ignotae situm urbis, inter Romam atque Anienem consedere, Xploratoribu miSSi circa moenia aliaSque portaS, quaenam hoStibu in perdita re ConSilia essent Romani, quum par major X acie Vrio petiSSet nemo Superesse quemquam praeter ΟS, qui Romam refugerant, crederet, Mcomplorati omnes, pariter ViVi mortuique, totam prope Urbem lamentis impleverunt. rivato deinde luctu Stupefecit publicus pavor, poStquam ΟSte adeSSe nuntiatum est: mox ululatus cantuSque diSSOnos, agantibus circa moenia turmatim barbaris, audiebant. Omne inde tempus Suspen- 40sos ita tenuit animo u3que ad lucem alteram, ut identidem jam in urbem futurus videretur impetus primo adventu,
135쪽
quo accesserant ad urbem mansuro enim ad Alliam fuisse,
nisi hoc consilii soreth deinde Sub occasum Solis, quia haud
multum diei supererat, ante noctem rati Se invasuros tum in noctem dilatum con Silium SSe quo plu paVori inserrent. Postremo lux appropinquan exanimare timorique perpetuo ipsum malum continen fuit, quum Signa ini Sta porti Sunt illata. Nequaquam tamen ea nocte, neque inSequenti die,
similis illi, quae ad Alliam tam pavide fugerat, civita fuit.
Nam quum defendi urbem OSSe tam parVa relicta manu, 10 Spe nulla SSet, placuit, cum conjugibus ac liberis, juventutem militarem senatuSque robur in arcem Capitoliumque concedereri armiSque et frumento collatis, ex loco inde munito Deos hominesque et Romanum nomen defendere Flaminem Sacerdotesque Vestale Sacra publica a caede, ab 1 incendiis procul auferreri nec ante deSeri cultum eorum, quam non SupereSSent, qui colerent. Si arx Capitoliumque, Sede Deorum, Si Senatus, caput publici consilii, si militaris juventus superfuerit imminenti ruinae urbis, acilem acturam SSe Seniorum, relictae in urbe utique periturae turbae: a et, quo id sequiore animo de plebe multitudo erret, Senes triumphales clinsularesque simul se cum illis palam dicere obituro nec hi corporibuS, quibia non arma serre, non tueri patriam POSSent, oneraturo inopiam urmatorum. XL. Haec inter seniores morti destinatos jactata Solatia. 2 Versae inde adhortationes ad agmen juvenum, quo in Capitolium atque in arcem proSequebantur, commendante Virtuti eorum juventaeque urbi per trecento Sexaginta annOSomnibus bellis victricis, quaecumque reliqua QSSet, ortunam. Digredientibus, qui Spem omnem atque Opem Secum sere-30 bant, ab iiS, qui captae urbi non SupereSS Statuerant Xitio;quum pSa re SpecieSque miserabili erat, tum muliebris fletus et concursatio incerta, nune ho nunc illo Sequentium, rogitantiumque viro natosque, cui Se fato darent, nihil, quod humani SupereSSet Inalis, relinquebant. Magna par ta-35 men earum in arcem Suo proSecutae Sunt, nec prohibente
Ullo, nec Vocante ; quia, quod utile obseSSi ad minuendam imbellem multitudinem, id parum humanum erat. Alia, maxime plebiS, turba, quam ne capere tam eXiguu collis, ne alere in tanta inopia frumenti poterat, e Urbe effusa, M velut agmine am uno petiit Ianiculum inde par per agros dilapsi, pars urbe petunt finitimas, Sine Ullo duce aut con-SenSu, Suam quiSque Spem Sua conSilia, communibus deplo-
136쪽
ratiS, XSequentes. Flamen interim Quirinalis virginesque
serenda, quae quia vires ad Omnia serenda deerant relin-qllenda SSent, conSultantes, quiSue ea locus fideli asservatu-TUS UStodia esset optimum ducunt, condita in doliolis sa 5 Cello proximo aedibus flaminis Quirinalis ubi nunc ospui religio est defodere : caetera, inter Se onere partito, serunt Via, quae Sublicio ponte ducit ad Ianiculum. In eo clivo eas quum L. Albinius, de plebe Romana homo, ConSpeXiSSet,
plaustro conjugem ac libero Vehen inter caeteram tur-10bam, quae inutilis bello, urbe Xcedebat Salvo etiam tum discrimine divinarum humanarumque rerum, irreligioSum ratuS, Sacerdote publico Sacraque populi Romani pedibus ire, serriqueri Se ac uos in vehiculo conspici de- Scendere UXorem ac puero juSSit, Virgine sacraque in 15 plauStrum impoSuit, et Caere, quo iter Sacerdotibus erat, perVeXit. XLI. Romae interim, satis jam omnibus, ut in tali re, ad tuendam arcem compositiS, turba Seniorum, domo re gressa, adventum hostium obstinato ad mortem animo eX- 20 Spectabat Qui eorum curule geSSerant magiStratus, ut in sortunae pristinae honorumque aut virtutis insignibus morerentur, quae auguStiSSima Vesti est tensas ducentibus triumphantibusve, ea vestiti medio aedium eburnei Selli Sedere. Sunt, qui M. Fabio pontifice maXimo praefante Carmen, de 25 Vovisse Mos Se pro patria Quiritibu Sque Romanis, tradant. Galli, et quia interposita nocte a Contentione pugnae remiSerant animos, et quod ne in acie ancipiti USquam certaverant proelio, ne tum impetu aut vi capiebant urbem, Sine ira, Sine ardore animorum, ingreSSi poStero die urbem a 30
tontes Collina porta in Jorum perveniunt. circumsesenteSoculos ad templa Deum, arcemque, Solam belli Speciem tenentem. Inde, modico relicto praesidio ne quis in dissipatos ex arce aut Capitolio impetus fieret), dilapsi ad praedam vacuis occursu hominum viiS, par in ProXima quaeque tec- 35 torum agmine ruunt par ultima, velut ea demum intacta se reserta praeda, Petunt inde rurSUS pS Solitudine absterriti no qua fraus hoStili Vago eXciperet in Orum ac propinqua soro loca conglobati redibant ubi os, plebis aedificiis obseratis, latentibu atriis principum, major prope 40 cunctatio tenebat aperta, quam lauSa, invadendi P adeo haud secus quam venerabundi intuebantur in aedium vesti-
137쪽
LIBER V. CAP. L111. 123buli Sedentes viros, praeter ornatum habitumque humano auguStiorem, majeState etiam, quam vultu gravitaSque oris prae se serebat, simillimo Diis. Ad eos, velut simulacra, verSi quum Starent, M. Papirius, unu echi S, dicitur Gallo, barbam suam ut tum omnibus promiSSa erat permulcenti, Scipione eburneo in caput incuSSo iram moviSSeri atque ab eo initium caedis ortum aeteros in Sedibus Sui trucidatos.
ΡOS principum caedem, nulli deinde mortalium parci, diripi tecta, Xhaustis injici ignes. 10 XLII. Caeterum, seu non omnibus doloridae urbis libido erat, Seu ita placuerat principibus Gallorum, et Stentari quaedam incendia terroris causa, si compelli ad deditionem
caritate Sedium Suarum obSessi poSSent; et non omni concremari tecta, Ut, quodcumque SuperesSet urbis, id pignus 15 ad flectendos hostium animos haberent; nequaquam Perinde atque in capta urbe prima die aut passim aut late Vagatus S ignis Romani, ex arce plenam hoStium Urbem cernenteS VRgΟSque per in omne curSUS, quum alia atque alia parte nova aliqua clades oriretur, non mentibu Solum 20 conSipere, Sed ne auribu quidem atque oculi Sati ConStare poterant. Quocumque clamor OStium, mulierum puerorumque ploratuS, Sonitu flammae, et fragor ruentium tectorum VertiSSet, pavente ad omnia, animo oraque et oculos
flectebant, velut ad spectaculum a Fortuna positi occidentis 25 patriae, nec ullius rerum Suarum relicti, praeterquam Corporum, VindiceS; tanto ante alios miSerandi magis, qui Un- quam obseSSi Sunt, quod interclusi a patri obsidebantur, omnia Sua cernente in hoStium potestate. Nec tranquillior nox diem tam cede actum excepit lux deinde noetem in-30 quietam insecuta SP . nec ullum erat tempuS, quod a noVae Semper cladis alicujus spectaculo ceSSaret. Nihil tamen, tot onerati atque obruti malis, flexerunt animoS,AEUin, etSi omnia flammis ac ruinis aequata vidissent, quamVicinopem ParVUmque, que In tenebant, collem, libertati relictum, vir-s tute defenderent et jam quum eadem quotidie acciderent, velut assueti malis, abalienaverant ab SenSu rerum Varum animos arma tantum serrumque in dextris, velut Sola reliquias Spei Suae intuenteS. XLIII Galli quoque, per aliquot dies in tecta modo Ur- έ bis nequidquam bello gesto, quum inter incendia ac ruinaScaptae urbi nihil Superesse, praeter armato hosteS, Viderent,
138쪽
nequidquam tot cladibus territos, nec flexuros ad deditionem animos, ni vis adhiberetur experiri ultima, et impetum facere in arcem, statuunt. Prima luce, Signo dato, multitudo omnis in soro instruitur inde, et amore Sublato ac teStudine facta, subeunt adversus quos Romani nihil temere nec trepide, ad omnes aditus Stationibus firmatis, qua Signa serri videbant, ea robore virorum Opposito candere hoStem Sinunt; quo Successerit magis in arduum, expelli posse per proclive facilius rati. Medio ore clivo restitere atque inde ex loco Superiore, qui prope Sua sponte in hoStem insere-J0bat, impetu acto, strage a ruina fudere Gallos ut
nUnquam OSten nec parS, nec univerSi tentaverint tale pugnae genus omiSSa itaque Spe per vim atque arma
subeundi, obSidionem parant cujus ad id tempus immemores, et, quod in urbe fuerat frumentum, incendiis urbis 15abSumpserant, et ex agri per ipSos die raptum omne VHos erat. Igitur, exercitu diviso, partim per finitimos populos praedari placuit, partim obSidere . arcem Ut obsidentibus frumentum populatore agrorum ' praeberent.. Ρroficiscentes Gallos ab Urbe ad Romanam eXperiendam mvirtutem, Fortuna ipsa Ardeam, ubi Camillus exsulabat,
duxit; qui moestior ibi fortuna publica, quam Sua quum Diis
hominibusque accusandis Senesceret, indignando mirandoque ubi illi viri essent, qui sociam Hos Faleriosque cepissent, qui alia bella sortius semper quam elicius gessissent prarepente audit, Gallorum exercitum adventare, atque de eo pavido Ardeates consultare nec secus quam divino Spiritu tactuS, quum Se in mediam concionem intuliSset, abstinere Suetu ante talibus conciliis; XLIV. Ardoatos ' inquit votores amici, novi etiam 30 cives mei, quando et vestrum beneficium ita tulit, et sor- tuna hoc egit mea, nemo vestrum conditioni meae b- clitum me huc processisse putet: Sed re ne periculum commune cogit, quod quisque possit in re trepida praesidii, 'in medium conserro. Et quando ego vobis pro latiti veS 35 tris in me meritis gratiam reseram, Si nunc CESS3Ver,'
aut ubi usus erit nisi vobis, si in bello non uorit Mao M arte in patria Steti et invictus bello, in pace ab ingratis civibus pulsus sum. Vobis autem, Ardeates, ortuna b- lata est, et pro tantis pristinis populi Romani beneficiis, o 'quanta ipsi oministis ne enim exprobranda apud me- more Sunt), gratiae reserendae, et huic urbi decus ingena
139쪽
LIBER V. CAP. LV. 125 tolli x hoste communi pariendi. Quae effuso agmine adventat gen eSt, cui natura Corpora animoSque magna Magis quam firma dederit in certamen omne plus A terroris, quam Virium, serunt Argumento sit clades Ro-5 mana patentem Cepere Urbem ex arce Capitolioque his exigua resistitur manu. Jam obsidionis taedio victi abscedunt, vagique per agro palantUr cibo inoque rap- tim hausto repleti. Ubi nox appetit, prope riVo aqua- rum, sine munimento, Sine Stationibu ac cuStodiis, pas-I sim serarum ritu Sternuntur, nunc ab Secundi rebia ma- gis etiam solito incauti. Si vobis in animo est tueri mo - nia vestra, ne pati hae omnia Galliam fieri, prima vigilia 'capite arma frequentes Sequimini ad caedem, non ad sugnam nisi vincto Somno, Velut pecudes, trucidandos I tradidero, non recuSo eumdem Ardeae serum mearum Xi- tum, quem Romae habui. XLV. AEquis iniquisque persuasum erat, tantum bello Virum neminem Squam ea tempeState QSSe. Concione dimiSS 3 Corpora curant, intenti, quam Ino Signum daretur 20 quo dato, primae Silentio noctis ad porta Camillo praestosuere. Egressi, haud procul urbe, Sicut praedictum erat, caStra Gallorum, intuta neglectaque ab Omni parte nacti, clamore invadunt. Nusquam proelium, omnibu loci caedes
CSi nuda corpora et Soluta Somno trucidantur : extremos 25 tamen pavor cubilibus Sui eXCitos, quae aut unde vi QSSet,
ignaros, in fugam, et quoSilam in hoStem ipsum improvidos tulit. Magna pars in agrum Antiatem delati, incursione ab oppidanis in palatos facta, circumveniuntur. Similis in agro Henti Tuscorum sacta Strages est; qui urbis, jam
30 prope quadringenteSimum annum vicinae, oppreSSae ab hoste invisitato inauditoque adeo nihil miseriti sunt, ut in agrum Romanum eo tempore incurSione facerent, plenique praedae Vio etiam, praeSidiumque et Spem ultimam Romani nominis, in animo habuerint oppugnare Viderant eos milites s5 Romani, Vagante per agrΟS et Congregato agmine, praedam prae Se agenteS; et ca Stra cernebant haud procul His posita. Inde primum miseratio sui, deinde indignitas, atque ex ea ira animos cepit. Etruscisne etiam, a quibus bel dum Gallicum in se avortissent, ludibrio esse clades suas ViX temperavere animis, quin Xtemplo impetum sacerent: compressique a Caedicio centurione, quem ibimet ipsi praesecerant, rem in noctem sustinuere. Tantum par Camillo
140쪽
defuit auctor caetera eodem ordine eodemque fortunae eventu geSta quin etiam, ducibus captivis, qui caedi nocturnae Superfuerant, ad aliam manum Tuscorum ad Salina profecti, nocte insequenti ex improViSO majorem caedem ediderm duplicique victoria ovante V o redeunt. XLVI. Romae interim plerumque obsidio Segnis, et utrimque Silentium esse : ad id tantum intentis Gallis, ne quis hostium evadere inter Stationes posset quum repente juVE-nis Romanus admiratione in se cives hoSteSque conVertit. Sacrificium orat statum in Quirinali colle genti Fabis Q ad 0id faciondum C. Fabius Dorso, Gabino cinctu, Sacra mnnibus gerens, quum de Capitolio descendisset, per media hostium Statione egreSSuS, nihil ad vocem cujuSquam terroremve motus, in Quirinalem collem pervenit cibique omnibus Solenniter peractis, eadem revertens Similiter constanti vultu Ggraduque, Sati Speran propitio eSSe Deos, quorum cultum ne morti quidem metu prohibitus deseruisset, in Capitolium ad suos rediit, seu attonitis Gallis miraculo audaciae, Seu rerligione etiam motis, cujus haudquaquam negligenS QSt genS. VHis interim non animi tantum in dies, Sed etiam Vires 20 crescebant; nec Romani Soliam e convenientibu e agriS, qui a proelio adverso aut clade captae urbi palati fuerant, Sed etiam ex Latio voluntariis confluentibus, Ut in parte praedae essent. Maturum jam videbatur, repeti patriam, eripique ex hostium manibus Sed corpori valido caput deerat. 2b Locus ipse admonebat Camilli, et magna par militum erat, qui ductu auspicioque ejus res prospere geSSerant et Caedictu negare, Se CommiSSurum, cur sibi aut Deorum aut hominum quisquam imperium finiret potius, quam ii Se memor ordinis sui poSceret imperatorem ConspnS omnium placuit, Mab Ardea Camillum acciri Sed antea conSulto Senatu, qui Romἴθ SSCt: adeo regebat omnia pudor, discriminaque rerum prope perditi rebus Servabant. Ingenti periculo transeundum per hostium custodia erat ad eam rem Pontius Cominius, impiger juvenis, operam pollicitus, incuban 35 cortici, secundo Tiberi ad Urbem desertur inde, qua proximum fuit a ripa, per praeruptum, eoque neglectum hoStium custodi32 Saxum in Capitolium evadit; et, ad magistratus ductus, mandata exercitu edit. Accepto inde senatus decreto, ut et, comitii curiatis revocatu de exsilio, jussu 40
populi Camillus dictator extemplo diceretur, militesque haberent imperatorem, quem vellent eadem degressus nuntius