장음표시 사용
181쪽
LIBER XL AD. v. 167 ancipitis Sententiae in Se omne convertisset. Florem peta
tis, ' inquit, maSdrubal, quem ipse patri Hannibalis ru- endum praebuit justo jure eum a filio repeti censet nos tamen minime decet, juventutem noStram pro militari ru-5 dimento assuefacere libidini praetorum. An hoc timemus, i Hamilcaris filius nimis ero imperia immodica et regni paterni speciem videat i et, cujus regi genero haereditarii sint relicti exercitu nostri, ejus filio parum matur SerVin- mus Ego istum juvonem domi tenendum, Sub legibus,
I sub magistratibus docendum Vivere aequo jure clam caete- riS, CenSe ne quandoque parvus hic ignis incendium in-
IV. auci, ac serme optimia quisque Hannoni asSentiebantur sed ut plerumque sit major par meliorem vicit. 15 Missus Hannibal in Hispaniam primo Statim adventu m-nem Xercitum in Se conVertit Hamilcarem juvenem redditum sibi veteres milites credereri eumdem vigorem in Ultu, vimque in oculis, habitum riS, lineamentaque intueri: dein brevi offecit, ut pater in Se minimum momentum ad 20 favorem conciliandum SSet. unquam ingenium idem ad re diverSiSSimas, parendum atque imperandum, habilius fuit ita quo haud sapite decernereS, Utrum imperatori, An Θ ercitui, Carior Sset: neque HaSdrubal alium quemquam praeficere malle, ubi quid sortiter a Strenue agendum SSet; m neque milites alio duce tu confidere, aut audere. lurimum audaciae ad pericula capeSSenda, plurimum consilii inter ipsa pericula erat: nullo labore aut corpu fatigari, aut animus vinci poterat. Calori ac frigori patientia par cibi potionisque desiderio naturali, non Voluptate, modia fini-30 tu vigiliarum Somnique nec die nec nocte discriminata tempora. Id quod gerendi rebUS SUPereSSet quieti datum: eam que molli Strato, neque Silentio arceSSita. Multi saepe militari sagulo opertum, humi jacentem inter CuStodia Stationesque militum, conspexerunt VeStitu nihil inter aequales excel-35 len SQ arma atque equi conSpiciebantur. Equitum peditumque
idem longe primus erat princeps in proelium ibat ultimus conserto proelio XC ebat. a tanta viri virtutes ingentia vitia aequabant inhumana crudelitas, perfidia plus quam unica, nihil veri, nihil Sancti, nullia Deum metus, 40 nullum jusjurandum, nulla religio. Cum hac indole virtutum atque vitiorum triennio sub Hasdrubale imperators meruit, Ulla re, quae agenda videndaque magno futuro duci
182쪽
V. Caeterum ex quo die dux est declaratus, velut Italia ei provincia decreta, bellumque Romanum mandatum SSet, nihil prolatandum ratus, ne Se quoque, ut patrem Hamilc rem, deinde Hasdrubalem, cunctantem casu aliqui opprimeret. Saguntinis inferre bellum Statuit quibus oppugnandis quia haud dubie Romana arma movebantur, in te
dum sine prius ultra Iberum ea gens in parte magiS, quam in ditione, Carthaginiensium erat induxit exercitum, ut non petiSSe Saguntinos, sed rerum serie finitimis domitis gentibus, jungendoque, tractus ad id bellum videri posset. 10Cartriam, urbem opulentam, caput genti ejUS, XPugnat, diripitque. Quo metu perculsae minores civitates, Stipendio imposito, imperium accepere. Victor eXercituS, opulentUS-que praeda, Carthaginem ovam in hiberna est deductus. Ibi large partiendo praedam, stipendio praeterito cum fide ex 15 Solvendo, cunctis civium ociorumque animis in Se firmatis, Vere primo in Vaccaeos promotum bellum Hermandica et Arbocala urbes vi captae Arbocala et virtute et multitudine oppidanorum diu defensa. Ab Hermandica profugi, XSulibus Olcadum, priore aestate domitae gentiS, quum Se UnXiS 20 Sent, concitant Carpetanos adortique Hannibalem regreS- Sum ex Vaccaeis, haud procul Tago flumine agmen grave praeda turbavere. Hannibal proelio abstinuit castrisque Super ripam poSitis, quum prima quies Silentiumque ab hostibus fuit, amnem vado trajecit valloque ita producto, Ut talocum ad transgrediendum hostes haberent, invadere OStranSeunte Statuit. Equitibus praecepit, Ut quUm ingreSSOS aquam viderent, adorirentur. editum agmen in ripa, elephantos ante quadraginta disposuit. Carpetanorum cum appendicibus Olcadum Vaccaeorumque centum millia suere; ad invicta acies, Si aequo dimicaretur campo. Itaque et ingenio seroces, et multitudine freti, et quod metu Ces SiSSe credebant hostem, id morari victoriam rati, quod intereSSet amniS, clamore Sublato, paSSim Sine ulliu imperio, qua cuique proXimVm St, in amnem ruunt. Et e parte alter ripae 35 vis ingens equitum in flumen immissa, medioque alveo haudquaquam pari certamine concursum quippe ubi pedes instabilis, ac vix vado fidens, vel ab inermi equite, quo temere acto, perVerti POSSet equeS, corpore armiSque liber, equo vel per medios gurgites Stabili, cominu eminUSque rem ge- 40reret. ar magna flumine abSumpta quidam, VorticOSO amni dolati in hostes, ab elephantis obtriti Sunt poStremi, quibus regreSSus in Suam ripam tutior fuit, e varia trepid
183쪽
LIBER XXI. CAP. 11. 169tione quum in Unum colligerentur, priusquam ectant Pavore reciperent animoS, Hannibal agmine quadrato amnem ingreSSuS, fugam ex ripa secit VaStatiSque agris, intra paucos dies Carpetanos quoque in deditionem accepit. Et jam 5 omnia trans Iberum, praeter Saguntinos, Carthaginiensium
- VI. Cum Saguntinis bellum nondum erat : aeterum jam,
dii belli causa, certamina cum finitimis Serebantur, maXime R. Turdetani quibus quum deSSet idem, qui liti erat Sator, ne mertamen juriS, Sed vim, quaeri appareret legati a Mi guntinis Romarii missi, auxilium ad bellum jam haud dubie
imminens orantes Consules tunc Romae erant Ρ. CorneliuSR Scipio et Ti. Sempronius Longus; qui quum legati in Senatum introductis, de republica retulissent, placuiSSetque 15 mitti legatos in Hispaniam ad res sociorum inSpicienda ;quibus Si videretur digna causa, et Hannibali denuntiarent, ut ab Saguntinis, Socii populi Romani, abStineret, et Carthaginem in Africam trajicerent, ac sociorum populi Romani querimonias deserrent.. Mao legatione decreta, necdum 20 miSSa, omnium Spe celerita. Saguntum oppugnari allatum est Tunc relatam integro res ad senatum Alii provincias consulibus Hispaniam atque Africam decernenteS, terra marique rem gerendam cen Sebant alii totum in Hispaniam Hannibalem quo intendebant bellum Erant, qui non
batur, vicit legatique eo maturius miSSi, . Valerius Flaccus o Q. Baebius Tamphilus, Saguntum ad Hannibalem, atque inde Carthaginem, Si non absisteretur bello, ad ducem ad ipSum in poenam foederi rupti depoScendum. VII. Dum ea Romani parant con Sullantque jam Saguntum Summa vi oppugnabatur Civita ea longe opulentissima ultra Iberum fuit, ita paSsu mille serme a mari oriundi a Zacyntho insula dicuntur, mixtique etiam ab Ardea
35 Rutulorum quidam generis : caeterum in tanta brevi cre- Verant peS, Seu maritimis, Seu terreStribus fructibus, seu multitudinis incremento, seu Sanctitate diSciplinae, qua fidem Socialem Sque ad perniciem Suam coluerunt. Hannibal, infesto exercitu ingressu fines, pervaStati PaSSim agriS, Ur- ά bem tripartito aggreditur Angulus muri erat in planiorem patentioremque, quam caetera circa Vallem Vergen adver-
184쪽
SUS eum vinea agere instituit, per quas ario moenibus admoveri posset Sed ut locus procul muro Sati aequia agendis vineis suit; ita haud lii quam proSpere, I Siquam ad
effectum operi ventum est, coepti Succedebat et turri ingen imminebat o murus, ut in SuSpeCt loco, Supra caeterae modum altitudinis emunitu erat et juventu delecta,
ubi plurimum periculi ac laboris ostendebatur, ibi vi majore
ObSistebant. Ac primo missilibus Submovere OStem, ne quidquam Satis tutum munientibus pati. Deinde jam non pro moenibus modo atque turri tela micare, Sed ad erumpen-10 dum etiam in Statione operaque hoStium animia erat quibus tumultuariis certaminibus haud sermo plures Saguntini cadebant, quam ceni. Ut vero Hannibal ipso, dum murum incautius Subit, adverSum semur tragula graviter totus cecidit; tanta circa fuga ac trepidatio fuit, ut non multiim 15 abeSSet, quin opera ac Vineae deSererentur.
VIII. Obsidio sindo per paucos dies magi S, quam OppUgnatio fuit, dum vulnia. duci curaretur per quod tempus ut quie tertaminum erat, ita ab apparuit operum no Unitionum nihil ossatum Itaque acrius de integro obortum dest bellum pluribusque partibus, vi accipientibu quibuS-
Abundabat multitudine hominum Poenus ad centum enim quinquaginta millia habuisse in armis satis croditur Oppidani ad omnia tuenda atque obeunda multifariam distineri taccepti Sunt et non Sufficiebant jam enim seriebantur arietibus h muri, qua SSataeque multae parte erunt Una continentibus ruinis nudaverat urbem ire. deinceps turres, quantumque inter ea muri erat, cum fragore ingenti prociderant captumque oppidum ea ruina crediderant oeni m tu , velut Si pariter UtrΟSque muru cleXiSSet, ita utrimque in pugnam procurSum St. Nihil tumultuariae pugnae similo erat, quale in oppugnationibu Urbium per OceaSionem partis alterius con Seri Solent: Sed ju Stae acies, Velut patenti campo, inter ruina muri tectaque urbi modico distantia in-35tervallo conStiterant. Mino Spes, hinc deSperatio, animos irritat; ceno cepiSSO jam Se urbem, Si paululum annitatur, credenteri Saguntini pro nudata moenibu patria corpora opponentibuS, nec Iallo pedem reserente, ne in relictum a se
locum hostem immitteret Itaque, quo acrius et conserti qmagis utrimque pugnabant, eo lure Vulnerabanturri nullo inter arma corporaque Vano intercidente telo Falarica
185쪽
LIBER XL AP. x. 171 orat Saguntinis, miSSile telum, haStili abiegno, et caetera tereti praeterquam ad X tremulsa, Unde serrum exstabat id, sicut in pilo quadratum, Stuppa circuin ligabant, linebantque pice Ferrum autem tres longum habebat pedes, ut eum 5 armis transfigere corpuS OSSet. Sed id maxim0, etiamsi
haesisset in Scuto, nec penetraSSet in corpuS, Pavorem faciebat quod quum mediuin accen Sum mitteretur, Conceptumque ipso motu multo majorem ignem ferret, arma omitti cogebat nudumque militem ad insequentes ictus 10 praebebat. IX. Quum diu anceps suisset certamen, et SaguntiniS,
quia praeter Spem reSisterent, creviSSent animi; centa S, quia non ViciSSet, pro Victo SSet clamorem repente oppidani
tollunt, hostem quo in ruinas muri expellunt inde impedi-15 tum trepidantemque exturbant; OStrerno fuSum fugatumque in castra redigant. Interim ab Roma legato veniSSe nuntiatum est: quibus obviam ad mare missi ab Hannibale, qui dicerent, nec ut eo adituros inter tot tam efferatarum gentium armari nee Hannibali, in tanto discrimine rerum, 20 Operae esse legatione audire. Apparebat, non admiSSOS
protinus Carthaginem ituro litera igitur nuntiosque ad principes factionis Barcinae praemittit, ut praepararent Suorum animoS, ne quid par altera gratificari pro Romanis
25 X. laque, praeterquam quod admissi auditique Sunt ea
quoque vana atque irrita legatio fuit Hanno unuS, adverSOSenatu, CRUSam foederi S magno Silentio propter auctoritatem Suam, non SSen Sum audientium, egit: Ῥer eos, cede- rurn arbitro ac testes, monuisSe praediXiSSe Se ne Hamil-30 caris progeniem ad exercitum mitterent: non manOS, non Stirpem ejus conquiescere viri Nec unquam, donec Λn-
guinis nominisque Barcini quisquam SuperSit, quietura Romana foedera. Juvenem flagrantem cupidine regni, viamque unam ad id cernentem, si ex belli bella Aeren-35 do, Succinctu armis legionibuSque vivat, velut materiam igni praebentes, ad Xercitus misistis oluistis ergo hoc
incendium, quo nunc ardeatis Saguntum vestri circum- Sident exercitus, unde arcentur foedere mo Carthaginem
se circumsidebunt Romanae legion os ducibus iisdem iis, 40 per quos priore bello rupta cudera sunt ulti, Utrum hos- tem, an VOS, an sortunam utriusque populi. ignoratis l
186쪽
siegatos ab sociis et pro sociis venientes, bonus imperator oeSter in caStra non admisit jus gentium Sustulit. Hi tamen, Unde ne hostium quidem legati arcentur, pulsi ad
o Veniunt res ex scedere repetunt. Publica fraus ab- Sit auctorem culpae et reum criminis deposcunt. Quo lenius agunt, Segnita incipiunt eo, quum Coeperint, Ere- ir, ne PerSeverantiu Saeviant. Egates insulas Erycem- que ante oculo proponiteri quae terra marique Per quatuor
et viginti annos passi sitis. eo puer hic ducerat, Sed pater ipse Hamilcar, Mars alter, ut isti volunt. Sed T J' 4ento, id est Italia, non abstinueramus e foedereri Sicut mune Sagunto non abstinemus. Vicerunt ergo Dii homi- nesque ; et, id de quo verbi ambigebatur, uter populus 4oedia rupisset, eventu belli, Velut aequu judeX, unde jus Stabat, ei victoriam dedit. Carthagini nunc Hannibal λβ vinea turresque admovet Carthagini moenia quatit ari- 'ete. Sagunti ruinae falsus utinam vates Sim nostri ca- pitibus incident susceptumque cum Saguntinis bellum, habendum cum Romani est Dedemus ergo Hanniba- lom di dico aliquis. Scio, meam levem SSe in eo Ru - 20 Horitatem propter paternas inimicitias. Sed et Hamilc rem e perISSe laetatu Sum, quod, Si ille viveret, bellum jam cum Romanis haberemuS; et hunc juVenem, tam-
quam Furiam facemque hujus belli, odi ac detestor. eo 'dodondum solum id piaculum rupti cederis Sed, Si nemora
deposcat, devehendum in ultima mari terrariamque rRS, ablegandumque eo, unde nec ad no nomen famaque ejus 'accedere, neque Sollicitare quietae civitati Statum, OSSit.
Ego ita censeo, legatos Xtemplo Romam mittendoS, qui senatui satisfaciant alios, qui Hannibali nuntient, ut eX- 30 ercitum ab Sagunto abducat, ipsumque Hannibalem ex o dore Romanis dedant tertiam legationem ad res Sa- guntinis reddenda decreto.VXI Quum Hanno perorasset, nemini omnium certare
Oratione Cum eo neceSSe fuit adeo prope omni Senatu 35
Hannibalis erat in sestiusque locutum arguebant Hannonem, quam Flaccum Valerium, legatum Romanum. ResponSum inde legatis Romanis est, tellum ortum ab S guntinis, non ab Hannibale esse r populum Romanum injuste facere, Si Saguntinos vetustissimae Carthaginien-40 4ium societati praeponat. V Dum Romani tempus terunt
legationibus mittendis, Hannibal, quia sessum militem proe-
187쪽
liis operibusque habebat, paucorum iis dierum quietem dedit, stationibus ad cuStodiam vinearum aliorumque operum dispositis interim animos eorum nunc ira in hoste Stimulando, nunc Spe praemiorum accendit Vero pro concio ne praedam captae urbis edixit militum ore, adeo accensi omne Sunt, ut Si extemplo Signum datum SSet, nulla vi re-
Sisti videretur posse. Saguntini, ut a proelii quietem habuerant, nec lacessentes nec lacessit per aliquot dies cita non
nocte, non die, tanquam ceSSaverant ab Opere, ut novum Urum
λ ab ea parte, qua patefactum oppidum ruinis erat, reficerent. Inde oppugnatio eo aliquanto atrocior, quAm ante adorta Si nec, qua primum aut potiSSimum parte errent opem, quum omnia variis clamoribu Streperent satis Scire poterant. pSe Hannibal, qu turri mobilis, omnia munimenta urbi Supe-15 rans altitudine, agebatur, hortator aderat quaerillum admota catapultis ballistisque per omnia tabulata dispoSitis, muros defensoribus nudasset tum Hannibal, CenSionem ratUS, quingentos serme Afros cum dolabris ad subrusendum ab imo murum mittit: eo erat dissicile opus, quod caementa 2 non calce durata erant, Sed interlita luto, Structurae antiquae genere. Itaque latiuS, quam caederetur, ruebat perque patentia ruini agmina armatorum in urbem Vadebant. O- Cum quoque editum capiunt collatisque eo catapultis ballistisque, ut caStellum in ipsa urbe velut arcem imminentem 25 haberent, muro circumdant et Saguntini murum interiorem ab nondum capta urbi parte ducunt. Utrimque summa vi et muniunt, et pugnant Sed interiora tuendo, in
rem in dies urbem Saguntini faciunt. Simul croscit inopia
omnium longa obsidione, et minuitur X Spectatio externa 30 opiS quum tam procul Romani, Unica Spes Circa Ortinia hostium essent PauliSper tamen affecto animo recreavitropontina prosectio Hannibali in retano Carpetanosque qui duo populi, delectu acerbitate con Sternati, retenti conquisitoribus, metum desectioni quum PraebuiSSent, oppressi a5 celeritate Hannibalis, omiserunt mota arma.
XII. eo Sagunti oppugnatio Segnior erat, Maharbale, Himilconis filio, eum presecerat Hannibal ita impigr rem
agente, Ut ducem abeSSe nec Cive ne hoste Sentirent. set proelia aliquot secunda secit, et tribus arietibus aliquanti η lum muri discussit Strataque omnia recentibu ruinis advenienti Hannibali ostendit. Itaque ad ipSam arcem extemplo ductus exercitus atroxque proelium cum multorum
188쪽
utrimque caede initum, et pars arcis capta eSt. Tentata deinde per duos est exigua pacis speS, Alconem Saguntinum, et Alorcum Hispanum Alcon inscii Saguntinis, precibus
aliquid moturum ratus, quum ad Hannibalem noctu tranSlS-set, postquam nihil lacrymae movebant, conditioneSque triStes, Ut ab irat victore, serebantur, tranSsuga e Oratore sactus, apud hoStem mansit moriturum affirmans, qui Sub conditionibus his de pace ageret. Ostulabatur autem, redderent res Turdetanis traditoque omni auro atque argento, egreSSi urbe cum singulis vestimontis ibi habitarent, ubi οPoenus jussisset. Has pacis leges abnuente Alcone accepturo Saguntinos, Alorcus, vinci animos, ubi alia incantur,amrmans, e pacis ejus interpretem ore pollicetur. Erat autem tum miles Hannibalis, os terum publice Saguntinis amicus atque hospes. Tradito palam telo custodibus hos-15tium, tranSgrESSUS munimenta, ad praetorem Saguntinum et ipse ita jubebat est deductus quo quum extemplo Concur-Su omni generi hominum ESSet factuS, Submota caetera
multitudine, Senatu Alorco datus est: cujus talis oratio fuit 20
XIII. Si civis vostor Alcon, sicut ad pacem petendam 'ad Hannibalem venit, ita pacis conditiones ab Hannibale
ad vos retuliSSet, Supervacaneum hoc mihi fuisset iter, quo nec orator Hannibalis, nec tranSfuga, ad OS Venis- Sem Quum ille, aut veStra aut Sua culpa, manSerit apud u5 hostem, si metum Simulavit, Suari VeStra, Si periculum est apud vos vera reserentibuS ego, ne ignoraretiS, Sse ali- quas et salutis et paci Vobi conditiones, pro Vetusto ho
pitio quod mihi vobiScum St, ad Vo Veni VeStra autem V causa me, nec Ulliu alteriUS loqui, quae loquor apud VOS, 30 - vel a fides sit, qudd, neque dum VeStris viribus restitistis, isque dum auxilia ab Romani SperaStiS, paci unquam 'apud vos mentionem seci. ostquam nec ab Romanis
'vobi ulla Spes QSt, nec VeStra jam aut arma Vo aut moenia satis defendunt, pacem assero ad vo magi neceSSariam, M quam aequam cuju ita aliqua Spe CSt, Si eum quemad-
modum, ut victor, sert Hannibal, Sic vos ut victi audiatis: si non id, quod amittitur, in damno quum omnia victoris sint), Sed quidquid relinquitur, pro munere habituri estis. V Urbem vobis, quam e magna jam parte dirutam, captam d Toro totam habet, adimit agro relinquit, locum aSSigna aurus, in quo novum oppidum aedificetis: aurum argen-
189쪽
LIBER XXI. Av. v. 175 tuonque Omne publicum privatumque ad se jubet deserri:
conjugum veStraque Orpora ac liberorum VeStrorum Ser-
at inviolata, Si inermes cum binis vestimentis velitis ab Sagunto exire Haec victor hoSti imperat. Haec quam-5 quam Sint gravia atque acerba, sortuna VeStra Obi Sua- det. Equidem haud despero, quum Omnium pote Sta ei facta sit, aliquid ex his rebus remissurum. Sed Vel haec patienda cen Seo potius, quam trucidari corpora VeStra,
rapi trahique ante ora vestra conjuges ac liberos belli jure
XIV. Ad haec audienda, quum, circumsu Sa paulatim multitudine, permixtum Senatui esset populi concilium Oepente primoreS, SeCeSSione facta, priuSquam reSponSUm d retur argentum aurumque omne e publico privatoque in i sorum collatum, in ignem ad id raptim actum conjicientes,
eodem plerique Semet ipsi praecipitaverunt. Quum X EO pavor ac trepidatio totam urbem pervaSiSSet, alius inSuper tumultu ex arce auditur. Turri diu quaSSata prociderat: perque ruinam Hu molior Poenorum impetu facto quum is Signum imperatori dediSSet, nudatam Stationibus custodiisque Solitis hostium esse urbem non cunctandum in tali occasione ratus Hannibal, toti Viribu aggreSSu Urbem, momento cepit, Signo dato, Ut Omne pubere interficerentur quod imperium crudele, caeteriim prope neceSSarium
si cognitum pSo eventu St. Cui enim parci potuit ex iis, qui aut inclusi cum conjugibus ac liberi domo Super Se ipsos concremaverunt, aut armati nullum ante finem pugnae, quum Orientes, secerunt lXV. Captum oppidum est cum ingenti praeda. Quam- ad quam pleraque ab domini de induStria corrupta erant, et in caedibus vix ullum diScrimen aetati ira secerat, et captivi militum praeda fuerant tamen et e pretio rerum venditarum aliquantum pecuniae redactum CSS ConStat, et multam preti Sam supellectilem veStemque miSSam Carthaginem. octavo 35 menSe, quam Coeptum oppugnari, captum Saguntum, quidam
scripsere inde Carthaginem ovam in hiberna Hannibalem conceSSiSS : quinto deinde menSe, quam ab Carthagine prosectus sit, in Italiam pervenisse. Quae si ita sunt, fieri non potuit, ut P. Cornelius, Ti. Sempronius consules sue-40 rint, ad quo et principio oppugnationis legati Saguntini missi Sint et qui in suo magistratu cum Hannibale, alter ad
190쪽
Ticinum amnem, ambo aliquanto post ad Trebiam, pugnaverint. Aut omnia breviora aliquanto suere, aut Saguntum principio anni, quo P. Cornelius, Ti. Sempronius con SuleSsuerunt, non coeptum oppugnari St, Sed captum. Nam e
ceSSiSSe pugna ad Trebiam in annum Cn. Servilii et C. Fla βmini non potest; quia Flaminius Arimini consulatum iniit, creatus ab Ti. Sempronio conStale qui poS pugnam ad
Trebiam ad creando consule Romam quum VeniSSet, Omitiis persectis ad exercitum in hiberna rediit. XVI. Sub idom sere tempus et legati, qui redierant aI,
Carthagine, Romam retulerunt, omnia hoStilia eSSe, et Sagunti exscidium nuntiatum est tantusque Simul moeror atres, misericordiaque Sociorum peremptorum indigne, et pudor non lati auxilii, et ira in Carthaginienses, metuSque de Summa rerum cepit, velut Si jam ad portas hosti esset ut tot ibuno tempore motibus animi turbati, trepidarent magis, quam
ΟΠ Sulerent. am neque hostem aeriorem bellicosioremque Secum CongreSSumri nec rem Romanam tam desidem
unquam fuisse atque imbellem Sardos, CorSoSque, et IS-tros, atque IllyrioS, laceSSiSSe magiS, quam eXercuiSSe RO 20 mana armari et cum Galli tumultuatum verius, quam belligeratum. oenum, hoStem Veteranum, trium et viginti annorum militia durissima inter Hispana gente Semper vici rem primum Hamilcare, deinde Hasdrubale, nunc Hannibale duce acerrimo SSuetum, recentem ab XScidio opulen- ratissimae urbis Iberum transire trahere Secum tot e Xcitos Hispanorum populo concitiarum Vida Semper armorum Gallicas gentes cum orbe terrarum bellum gerendum in Italia ac pro moenibu Romani QSSe.
XVII. ominatae jam antea consulibus provinciae erant; Mium sortiri jussi. Cornelio Hispania, Sempronio Africa
cum Sicilia evenit. Se in eum annum decretae legiones, et socium quantum pSi videretur, et claSSi quanta parari poSSet. Quatuor et viginti peditum Romanorum millia sunt Scripta, et mille octingenti equite : Sociorum quadra 35ginta millia peditum, quatuor millia et quadringenti equites naves ducentae viginti quinqueremes, celoce viginti deductae. Latum inde ad populum, vellent, uberent, populo Marthaginisensi bellum indici. usque belli causa supplicatio per urbem habita, atque adorat Dii, ut bene ac se-40 liciter eveniret, quod bellum populus Romanus juSSiSSet.