장음표시 사용
211쪽
LIBER XXII CAP. LIII. 197 Romana trecenis nummis quadrigatis, in socios ducenis, in Servo CenteniS, et ut eo pretio perSoluto, cum Singulis abirent vestimentis, in caStra ΟSte acceperunt; traditique in Custodiam omne Sunt, eorSum Cive Sociique Dum ibi tempus teritur, interea quum ex majoribu caStriS, quibus
Satis virium aut animi fuit, ad quatuor millia hominum et ducenti equites, alii agmine, alii palati paSSim per agros,
quod haud minus tutum erat, CanuSium perfugiSSEInt, CaStra ipsa ab sauciis timidisque eadem conditione, qua altera, tr 10 ita hosti. raeda ingens parta eSt et praeter quo VirOS
que, et Si quid argenti quod plurimum in phaleris equorum
erat; nam ad VeScendum facto perexiguo, utique militantes, Utebantur), omni caetera praeda diripienda data est. Tum Sepeliendi causa eouserri in unum corpora Suorum juSSit. 15 Ad octo millia suisso dicuntur sortissimorum Virorum. Con-Sulem quoque Romanum conquiSitum Sepultumque, quidam auctore Sunt. Eos, qui Canu Sium perfugerant, mulier Apula, nomine Bu Sa genere clara ac divitiis, moenibus tantum tectisque a CanuSini acceptos, frumento, eSte, Viaticos etiam juvit pro qua ei nunificentia Postea bello persecto, ab senatu honores habiti sunt. LIII. Caeterum, quum ibi tribuni militum quatuor e sent, Fabius Maximus de legione prima, cujus Pater priore anno dictator fuerat, et de legione secunda L. Publiciusu Bibulus se P. Cornelius Scipio, et de legione tertia Ap. Claudius ulcher, qui proxime aedilis fuerat omnium consensu ad . Scipionem, admodum adoleScentem, et ad Ap. Claudium, summa imperii delata Si quibus consultantibus inter paveo de Summa rerum nuntiati P. Furius hilus, ad consularis viri filius, Nequidquam eo perditam Spem vere: deSperatam Comploratamque rem CSSe publicam. mobiles juvenes quosdam, quorum Principem L. Caecilia im Metellum, mare ac nave Spectare, Ut deSerta Italia, ad regem uliquem transfugiant. V Quod malum, praeter-35 quam atro Super tot cladeS, etiam noVUm, quum Stupore omiraculo torpidos defixisset, et, qui ademit con Silium advocandum de eo CenSerent negat ConSilii rem esse Scipio juvonis, fatalis dux hujusce belli. Audendum atque agen- dum non consultandum,' ait, in tanto malo SSe Irent 40 Secum extemplo armati, qui rempublicam Salvam vellent: nusquam Verius, quam ubi ea cogitentur, OStium castra
esse. V ergit ire, Sequentibus paucis, in hospitium Me-
212쪽
telli et, quum concilium ibi juvenum, de quibus allaturnerat, inveniSSet, Stricto Super capita conSultantium gladio, 'Ex me animi sententia,' inquit, ut ego rempublicam populi Romani non deseram, neque alium civem Roma- num deserere patiar. Si sciens fallo, tum me Iupiter optime Maxime, domum, familiam, remque meam PESSi- in leto assicias In haec verba, L. Caecili, ures, POStulo, caeterique, qui adeStis qui non juraverit, in Se hunc gl dium strictum esse sciat. ' Haud secus pavidi, quam Si Victorem Hannibalem cernerent, jurant omne ; cuStOdi 10 indosque semet ipso Scipioni tradunt. LIV. Eo tempore, quo haec Canusii agebantur, VenuSiam ad consulem ad quatuor millia peditum equitumque, qui Sparsi fuga per agro fuerant, pervenere. Eo omne Venusini per familias benigne accipiendos curandoSque quum odivisiSSent, in singulos equites togas et tunica et quadrigato nummo quino vicenos, et peditibu denOS, et arina,
quibus deerant, dederunt caeteraque publice ac privatim hoSpitaliter facta certatumque, ne a muliere CanuSin P pulus Venusinus ossiciis vinceretur. Sed gravius onus BuSae 20 multitudo faciebat, et jam ad decem millia hominum erant. Appiusque et Scipio, postquam incolumem SSQ ulterum
ConSulem acceperunt, nuntium extemplo mittunt, quantae Secum peditum equitumque copiae SSent: Sci Scitatuinque Simul, utrum Venusiam adduci exercitum, an manere jube-25
re Canus I Varro ipse Canusium copias traduxit et jam
aliqua Specie conSulari exercitu erat moenibuSque Secerte, Si non armies ab hoSte videbantur de sensuri Romam, ne a quidem reliquia SupereSSe civium ociorumque, Sed occidione occiSo cum duobu exercitibus consulCS 30 deletaSque omne copias, allatum fuerat. unquam, SalVRUrbe, tantum pavoris tumultusque intra moenia Romana suit: itaque succumbarn oneri, neque aggrediar narrare, quae ediSSertando minora Vero secero. ConSule exercituque ad Trasimenum priore anno miSSo, non Vulnu SUI E Vul 35nus, Sed multiplex clades, cum duobus conSulibus duo consulares exercitus amiSSi nuntiabantur nec ulla am castra Romana, nec ducem nec militem esse mannibalis Apuliam Samnium, ac jam prope totam Italiam factam. Nulla
profecto alia gens tanta mole cladi non obruta eSSel. Om- is
parem cladam ad Egates insulas Carthaginiensium proelio navali acceptam, qua fracti Sicilia ac Sardinia cessere, hine
213쪽
vectigales ac stipendiarios fieri se passi sunt aut pugnam adversam in Africa, cui postea hic ipSe Hannibal succubuit. Τnulla ex parte comparandae Sunt, niSi quod minore animo
LV. . Furius Philus et Manius omponita praetore Senatum in curiam Hostiliam vocaverunt, ut de Urbi eu Stodia ConSulerent neque enim dubitabant, deleti exercitibus, hostem ad oppugnandam Romam, quod unum opia belli re Staret, venturum Quum in malis, Sicut ingenti Bus, ita igno-
10 tis, ne consilium quidem Sati expedirent, obStreperetque clamor lamentantium mulierum, et, nondum palam facto, Vivi mortuique per omne paene domo promi Scue Omplorarentur tum Q. Fabius Maximus en Suit, equites Xpedi- tos et Appia et Latina via mittendoS, qui ObViO PEI COI115 tando aliquos profecto ex fuga, paSSim dissipatoS, sorte
reserant, quae ortuna ConSulum atque exercituum Sit et
'si quid Di immortales, miserit imperii reliquum Romano momini secerint, ubi eae copia sint quo Se Hannibal post proelium contulerit: quid inret, quid agat, acturuSque Sit. 20 Haec X ploranda noscendaque Per impigro juvene e SSe illud per atros ipsos agendum, quoniam magi Stratuum
parum Sit, Ut tumultum ac trepidationem in Urbe tollant, Matrona publico arceant. Contiuerique intra Suum quam- que limen cogant γ comploratu. familiarum coerceant 25 Silentium per urbem saei aut nuntio rerum omnium ad iraetores deducendo Scurent Suae qui Sque fortunae domi auc- torem e X Spectent CUStodeSque praeterea ad Porta ponant, qui prohibeant quemquam egredi urbem cogantque Ο- mines nullam, nisi urbe ac moenibu rant Vi S, SalutQm pe-20 raro. Ubi conticuerit tumultuS, recte tum in curiam a- ire revocandoS, ConSulendumque de Urbi cu Stodia esse.
LVI Quum in hanc sententiam pedibu Omne 1SSent, Submo que soro per magistratu turba, atre diversi ad sedandos tumultu discessissent; tur demum liter se a Te-35rentio consule allatae Sunt d milium Consulem exer- citumque caeSum SeS Canusii SSe, reliquia tantae et dis velut ex naufragio colligentem ad decem millia mili- tum sermo esse incompoSitorum inordinatorumque. Ce- num edere ad Cannas, in captivorum pretii praedoque 4 alia, ne Victori animo, nec magni duci more, Undinan- tem. V Tum privatae quoque per domo clade Vulgatae
214쪽
sunt: adeoque totam urbem opplevit luctus, ut sacrum anniversarium Cereris intermissum sit; quia nec lugentibus id sacer est as, nec ulla in illa tempeState matrona X perS
luctu fuerat. Itaque, ne ob eamdem cauSarn alia quoque Sacra publica aut privata desererentur, Senat S-conSulto diebus triginta luctus est finitus. Caeterum, quUID, SQ dato urbis tumultu, revocati in curiam atre QSSent, alia inSuper X
Sicilia litorae allatae sunt ab T. Otacilio propraetore, meg-
tum Hieronis classe unica vastarici cui quum opem im- ploranti exre vellet, nuntiatum ibi esse, aliam classem ad 10 gate insulas Stare paratam in Structamque ut Ubi e 'versum ad tuendam Syracu Sanam oram Ceni en Si SSent, 'Lilybaeum extemplo provinciamque aliam Romanam ag- grederentur itaque claSSE PUS ESSE, Si regem Socium
Siciliamque tueri vellent. V 15 LVII. Litoris consulis propraetorisque lectis, M. Claudium, qui classi ad Ostiam tanti praeesset, CanuSium ad e, ercitum mittendum, Scribendumque ConSuli, Ut, quum praetori exorcitum tradidisset, primo quoque C mPore, quantum per commodum reipublicae fieri poSSet, Romam veniret mTerriti etiam Super tanta cladeS, quum caeteri prodigiis, tum quod duae Vestale eo anno, Opimia atque Floronia, Stupri compertae, et altera Sub terr 3 ut OS St, ad portam Collinam necata fuerat, altera Sibimet ipS mortem Consciverat L. Cantilius, Scriba pontifici squo nunc minore 25 pontifice appellant), qui cum Floronia Stuprum secerat, a pontifice maximo eo Sque Virgi in comitio 32Su erat, Ut inter verbera ex Spiraret. Hoc nefa quum inter tot, ut fit,
clades in prodigium versum Sset, decemviri libros adire jussi sunt. Et Q. Fabius ictor Delpho ad oraculum mis-MSu est ei Scitatum, quibu precibu Supplicii Sque Deo pos-Sent laetare, et quaenam futura finis tanti cladibus oret. Intorim ex fatalibus libris sacrificia aliquot extraordinaria factari inter quae Gallus et Galla, Graecia et Graeca, in Foro Boario sub terra vivi demissi Sunt in locum SaX ConSeptum 35 jam ante hostiis humanis, minime Romano Sacro imbutum. Ρlacatis satis, ut rebantur, DeiS, M. Claudius Marcellus ab Ostia illo et quingento militeS, quo in claSSem Scriptos
habebat, Romam, ut urbi praeSidi eSSent, mittit; ipse, logi-ono classis ea tertia legio erat cum tribunis militum e manum Sidicinum praemiSSa, classe tradita . Furio hilo collegae, pauco post die CanuSium magni itineribus con-
215쪽
tendit. Dictator ex auctoritate atrum dictus M. Iunius, et Ti. Sempronius magister equitum, delectu edicto, juniin
re ab anni Septemdecim, et quoSilam praetextatoS, Cribunt quatuor ex his legiones et mille equites olfecti. Item ad Socio Latinumque nomen, ad milites e formula accipiendoS, mittunt arma, tela, alia parari jubent; et vetera hoStium spolia detrahunt templis porticibusque. Et aliam formam novi delectus inopia liberorum capitum ne nece SSitas dedita octo millia juvenum validorum ex ServitiiS, PriUSi Sciscitantes singulos, vellentne militare, empta publio armaverunt. Hic mile magi placuit, quum pretio minore redimendi captivos copia fieret. LVIII. Namque Hannibal secundum tam prOSperam ad
Canna pugnam. victori magi S, quam bellum gerentiS, in- Iotentu CuriS, quum, Captivi producti Segregati Squo Socios, Sicut ante ad Trebiam Trasimenumque lacum, benigne allocutuS, Sine pretio dimisi SSet Romano quoque Vocatos
quod nunquam alia antea satis miti Sermone alloquitur Non internecinum sibi osso cum Rumanis bellum de 20 dignitate atque imperio sertare. Et patre virtuti Roma- nae CeSSiSSeri et Se id anniti, ut suae invicem simul elici tati et virtuti cedatur. Ita tuo redimendi Se captivi COPi- am facere : pretium ore in capita, equiti quingenos
quadrigato nummos, trecen O pediti. Servo Centum. VM Quamquam aliquantum adjiciebatur equitibus ad id pretium, quod pepigerant dedentes Se laeti tamen quam Cumque conditionem paciscendi acceperunt. lacuit suffragio pSorum decem deligi, qui Romam ad Senatum irent: eo pignus aliud fidei, quam ut jurarent e rediturOS, GCeptum, a Missus cum his Carthalo nobilis Carthaginiensi SA qui, Si sorte ad panem inclinarent animos, conditiones erret. Quum egreSSi CaStri essent, unus ex iis, minimes Romani ingenii homo, velut aliquid oblitus, uri urandi solvendi causa quum
in CnStra rediSSet, ante noctem comites assequitur , Ubi eos ab Romam venire nuntiatum est, Carthaloni obviam lictor miSSUS, qui dictatoris verbi nuntiaret, ut ante noctem XCederet finibus RomaniS. LIX. Legatis captivorum senatus ab dictatore datu e St. Quorum princeps, M. Iunius, latres conscripti, Inquit,4 nemo noStrum ignorat, nulli unquam civitati viliores fuisse cuPtiVos, quam nostrae aeterum, ni Si nobis plus justo
216쪽
mOStra Placet causa, non alii unquam minus negligendi vobis, quam nos, in hostium potestatem venerunt non inim in acie per timorem arma tradidimu S: Sed quum Prope ad noctem superstante cumuli caeSorum CorPorum Proelium Xtraxissemus, in castra reces pimus nos Diei reliquum ac noctem insequentem, seSSi labore ac Vulneri- JUS, vallum sumus tutati. ΡOStero die, quum circum SeSSi in exercitu victore aqua arceremur, nec ulla am Per ΟΠ serto hostes erumpendi spes esset, nec SSemesa ducere- MUS, quinquaginta millibus hominum ex acie oStra tru-10
cidatis, aliquem ex Cannensi pugna Romanum militem re- Stare tum demum pacti sumus pretium, quo redempti dimitteremur : arma, in quibus nihil jam auxilii erat, hoS- ni tradidimus Majores quoque acceperamu Se a GalliS auro redemiSS et patre veStros, Sperrimo illo ad con 15 ditionem pacis legatos tamen captivorum redimendorum iratia Tarentum misisse. Atqui, et ad Alliam cum Gal- lis et ad Heracloam cum Ρyrrho, utraque non tarn clade infamis, quam pavore aes fuga, pugna fuit CannenSe S
campo incervi Romanorum corporum tegunt ne Su Per 20
4Umia pugnae, nisi in quibus trucidandis et serrum et vi- res hostem desecerunt. . Sunt etiam de noStri quidam, 'qui ne in acie quidem res fugerunt: Sed praeSidi CaStri S relicti, quum castra traderentur, in pote Statem hoStium venerunt Haud quidem ullius livis et commilitoni ta 'fortunae aut conditioni invideo ; nec premendo alium me extulisso velim ne illi quidem nisi pornicitatis pedum 'et cur Sus aliquod praemium est), qui plerique inermes X incie fugientes, non prius, quam Venusiae aut Canu Sit, On- Stiterunt, Se nobis merito praetulerint, gloriatique Sint in M is illa S, quam in nobis, praesidii rei publicae esse. Sed 'illis et bonis ac sortibus militibus utemini; et nobi etiam promptioribus pro patri re, quod beneficio vestro redempti atque in patriam restituti fuerimus Delectum e omni
aetato et fortuna habetis : octo millia servorum audi ar-35 Mari non minor numeru moSter 'St, nec majore Pretio 'redimi pOSSurnus, quam hi emuntur : nam i conseram nOS
cum illis injuriam nomini Romano faciam. Illud etiam
'in tali consilio animadvertendum vobi cenSeam, PatreSconscripti, Si tamen duriores esso velitis quod nullo noStro 40
Merito aciatis cui nos hosti relicturi sitis. lyrrho vide- licet, qui nos hospitum numero habuit captivos, an bar- baro ac Poeno, qui utrum avarior an crudelior Sit, ViX e
217쪽
LIBER XXII CAP. x. 203 cistimari potest. Si videatis Matenas, qualorem, deformi-
tatem civium e Strorum, non minii Profecto VOS E Spe- cie S OV eat, quam Si ex altera parte Cernatis Strata Can-
mensibus campis legiones vestras. Intueri potestis sollici-ο tudinem et lacrymas in vestibulo Curiae tantium Cognat
Quum ii pro nobis, proque iis qui absunt, ita HSpen Si ae s solliciti sint quem censetis animum pSorum CSSe, quo-
rum in discrimino vita libertas tu os mes Dius
10 id ius ipso in nos mitis Hannibal contra naturam Suam fesso velit, nihil tamen nobi Vita Opta ESSE Cen SenmUS, quum indigni, ut a vobis redimeremur, vis Sumus. Redi- ero Romam quondam remissi a Pyrrho Sine pretio capti: Sed redi re cum legatis, primoribus civitatis, ad redimendos 1 sese missis. Redeam ego in patriam, trecenti nummiS non aestimatus civis i Suum quisque habet animum, a- tres conscripti. Scio in discrimine S Se Vitam corpuSque meum. Magi me famae periculum movet, ne a VobiS damnati ac repulsi abeamus : neque enim o pretio pe-2 percisse homine credent.
LX. Ubi is finsem socii, extemplo ab ea turba, quae in Omitio erat, clamor flebilis est Sublatu manusque ad Uriam tendebant, orantes, ut ibi liberoS fratres, Cognato redderent. Foeminas quoque metus a necessita in foro turbae 2 huic virorum immiscuerat. Senatus. Submoti arbitri S consuli coeptus. Ibi quum sententii Variaretur, et alii redimendos de publico, alii nullam publice impensam faciendam,
nec prohibendo e privato redimi; Si quibus argentum in praesentia deesset, dandam aerario pecuninm mut Uam, δ' praedibusque a praedii cavendum populo, Cen Serent : tum T. Manlius Torquatu S pri Scae ac nimi durae, ut pleri S liae videbatur, Seu Oritatis, interrogatus Sententiam, ita locutus
sertur tantummodo postul Asent legati pro iis, qui in
'hostium potestate sunt, ut redimerentur, in ulliu inSe tatione eorum, brevi Sententiam peregissem. Quid enim aliud quam admonendi QSSptis, ut morem traditum a patri ius, ne CeSSario ad rem militarem exemplo, Servareti SI
uno autem quum prope gloriati sint, quod se hostibus 'dediderint, praeserrique non captis modo in acie ab hoStia bus, sed etiam iis qui Venusiam Canusiumque perVen runt, atque ipsi C. Terentio consuli, aequum ceu SUerint; 'nihil vos eorum, atres conscripti, quae illic acta Sunt,
218쪽
ignorare patiar. , Atque utinam haec, quae apud VOS actu- rus sum, CanuSi apud ipsum exercitum agerem, optimum uestem ignaviae cujusque et virtuti aut unus hic Saltem adesset P. Sempronius, quem Si Sti ducem Secuti Ssent, 'milites hodie in castris Romanis, non captivi in hoStium po-
te State e SSent Sed quum, seSSi pugnando hOStibuS, tum vic- toria laetis, et ipsi pleriSque regreSSi in CnStra Sua noctem ad rumpendum liberam habuiSSent, et Septem armatorum hominum millia perrumpere etiam confertos OSte potui S- Sent; neque per Se pSi id facere conati sunt, neque alium 10 4equi voluerunt. Nocte propQ tota P. Sempronius Tuditanus non deStitit monere, adhortari QOS, dum paucitas hostium
'circa castra, dum quie S ac Silentium QSSet, dum nox in- ceptum tegeret, Se ducem Sequerentur ante lucem Per- venire in tuta loca, in Sociorum urbe S, OSSe Sicut avo 15
rum nemoria l. Decius, tribunus militum in Samnio Sicut, nobi adolescentibus, priore unico bello, Calpur- Dius Flamma trecenti voluntariis, quum ad tumulum OS capiendum, Situm inter medio. hostes duceret, dixit,
Mori Amur, milite S, et morte OStra eripiamus ex obSidio 20 ne circumventa. legiones ' Si hoc . Sempronius dice- et nec viro quidem, nec Romano vo duceret, Si nemo
'tantae virtutis exstitisset comes iam non ad gloriam Magi S, quam ad Salutem, serentem demonstrat reduces in patriam, ad parente S, ad conjuges ac liberos facit tra servemini deest vobis animus i quid, Si moriendum pro patria osset, faceretis Quinquaginta millia civium Soci- orumque Circa vos o pS die caesa jacent: Si tot exempla virtutis non movent, nihil unquam movebit Si tanta cla- dos vilem vitam non secit, nulla faciet. Liberi atquo in-30 colum os desiderate patriam : immo desiderate, dum patria 'St, dum Cive Hu e Sti : Sero nunc desideratis, deminuti capite, abalienati jure civium, servi Carthaginiensium fac- ui Pretio redituri estis Eo, unde ignavia ac nequitia abiS- tis l. Sempronium, civem veStrum, non audiStiS, arma 35 capere a Sequi Se jubentem mannibalem OS paulo au- distis, castra prodi et arma tradi jubentem Quam ego
ignaviam Storum accuso, quum gelu POSSim CCUSare Τ mon enim modo Sequi recusarunt bene monentem, Sed Ο,
M sistere ac retinere conati sunt, ni Strictis gladiis viri sortis m simi inertes Submovissent. irius, inquam, . Sempronio per civium agmen, quam per hoStiUm fuit erumpendum.
mos cives patria desideret quorum si caeteri Similes suis-
219쪽
sent, neminem hodie ex iis, qui ad Cannas pugnaverunt, civem haberet. Ex millibus Septem armatorum sexcenti exstiterunt, qui erumpexe auderent, qui in patriam liberi at- que armati redirent neque iis quadraginta millia hostium obstitere. Quam tutum iter duarum prope legionum agmini futurum censetis suisse ' Haberetis hodie viginti millia 'armatorum Canusii sortia, fidelia Patres conscripti nune mutem quemadmodum hi boni fidelesque nam sortes ne 'ipsi quidem dixerint cives esse possunt i nisi qui crede-I re potest fuiSSe, ut erumpentibuS, qui erumperent, O, Sistere conati sunt aut non invidere eos, quum incolumit, at tum gloriae illorum per virtutem partae, quum ibi tim rem ignaviamque Servitutis ignominioSae cauSam SSe Sei- ant Maluerunt in tentoriis latentes Simul lucem atque 15 AEOStem XSpectare, quum Silentio noctis erumpendi Oeeasio , esset 'At enim ad erumpendum e castris defuit animus ad tutanda sortiter castra animum habuerunt. Dies noctesque aliquot obseSSi vallum armis, se ipsi tutati vallo sunt tandem ultima VS paSSique . quum omnia 20 subsidiae viipe abessent, assectisque fame viribuS, arma jam SuStinere nequirent, neceSSitatibus magis humanis, quam armis, victi Sunt. Orto Sole, hostis ad vallum ac CESSit ante Secundam horam, nullam ortunam certami- ni experti, tradiderunt arma ac Se ipsos Haec vobis ipsis forum per biduum militia fuit quum in acie Stare ae pugnare decuerat, tum in caStra refugerunt quum pro nilo pugnandum erat, castra tradiderunt, neque in acie meque in castris utiles. Vos redimamri quum erumpere
'castris oportet, cunctamini ac maneti quUm manere, CaS-3 ira tutari armis necesse est, et CaStra et arma et OS pSOS
A traditis hosti. Ego non magis istos redimendos, atres con Scripti, censeo, quam illos dedendos Hannibali, qui per
Medio hostes e castris eruperunt, ac per Summam Virtu- tem e patriae restituerunt. Τ'
n LXI. ostquam Manlius dixit, quamquam Patrum quoque pleroSque captivi cognatione attingebant, praeter Xemplum civitatis minime in captivos jam inde antiquitus indulgentis,
pecuniae quoque Summa homine moVita quia nec aerarium eXhaurire, magna jam Summa erogata in Servos ad militiami emendo armandoSque, nee Hannibalem, maXime hujusce
rei ut fama erat egentem locupletari volebant. Quum tri te reSponSum, non redimi captivoS ' redditum esset, F
220쪽
206 TITI LIVI XXII CAP. LXI. vusque super veterem luctus tot actura civium adjectus e Set, cum magnis fletibus questibusque legatos ad portam prosecuti sunt Unus ex iis domum abiit, quod fallaci reditu in castra jurejurando se exsolvisset Quod ubi innotuit,
relatumque ad Senatum St, omne Cen Suerunt, comprehen bdendum et custodibus publice datis deducendum ad Hannibalem esse. Est o alia de captivis fama, decem primos
venisse : de eis quum dubitatum in Senatu SSet, admitterentur in urbem, necne ita admissos SSe, ne tamen ii Sen tus daretur orantibus deinde longius omnium Spe, alio 10 tres insuper legatos venisse, L. Scribonium, et C. Calpurni-Um, et L. Manlium tum demum ab cognato Scriboni tribuno plobis de redimendis captivi relatum eSSe, ne Cen SU- isse redimendo Senatum et novo legato tres ad Hannibalem revertisse, decem Vetere remanSiSSeri quod Per CRU-USam recognoscendi nomina captivorum ad Hannibalem ex itinere regressi, religione sese exsolvissent de iis dedendis magna contentione actum in Senatu SSeri VictoSque paucis sententiis, qui dedendo censuerint caeterum proXimi censoribus adeo omnibus notis ignominiisque Consecto eSSe, Ut requidam eorum mortem Sibi ipSi extemplo consciverint caeteri non foro solum omni deinde vita, Sed prope luce a publico, caruerint. Mirari magis, adeo diScrepare inter auctoreS, quam, quid veri sit, discernere queas. Quanto autem major ea cladeSSuperioribus cladibus fuerit, vel ea re indicio eSt, quod, qui 25 sociorum ad eam diem firmi steterant, tum labare coeperunt, nulla profecto alia de re, quam quod desperaverant de imperio. Desecere autem ad oenos hi populis Atellani, Calatini, Hirpini, Apulorum pars, Samnites praeter entros, Bruttii omnes, Lucani praeter hos Surrentini, et Graecorum omni 30 ferme ora, Tarentini, Metapontini, CrotonienSeS, Locrique, o Cisalpini omnes Galli eo tamen hae clades desecti
neSque Sociorum moverunt, ut paci unquam mentio apud Romanos fieret; neque ante conSuli Romam adVentum, nec postquam is rediit, reno avitque memoriam acceptae cla radis quo in impore ipso adeo magno animo civitas fuit, ut consuli, ectanta clade, cujus ipse cauSa maxilua suiSSet, redeunti, et obviam itum frequenter ab omnibus ordinibus sit, et gratiae actae, quod de republicae non deSperaSSet cui, Si
Carthaginiensium ductor fuisset, nihil recusandum Eupplicii ra