장음표시 사용
101쪽
CAP. I. Dividuntur provinetae et xxIII. legiones. 2. L. Mareius sumto propraetoris titulo ostendit patres, et hi cum tribunis plebis amni, ni ad Plebem erant, quem eum imperio mitti plaeeat in Hispaniam. Sed plebis animos oeeupat eertamen, a C. Sempronio Blaeso trib. pl. motum, qui Cn. Fulvio diem dicit ob exereitum in Apulia antisatim s. Reus Diistra ab se eulpam in milites transsari, et perduellionis judieatus exulatum Tarqitinios abit. 4. Capua aerius obsidetur, et equitatu quoque superior est Romana res, ex quo, auetore Q. Navioeenturione, eqnitibus immiseentur pedites, vehentes Post illos, signoque dato, equis emiciter desilientes. . Romanorum duee et Navius sortiter pugnant eum Campanis et Hannibale, qui iis auxilio venerat. 6. Tandem obsessi Poenique fugantur et ultimnm hoe praelium ante deditionem Capuae, hujusque ultimus est medixtulleus Seppius Maius homo obseurns, qui summum magistratum, ab omnibus p tum, eperat. 7. Hannibal castra movere a Capua statuit Romamqne petere, ut duces Romani ad defendendam hane urbem ab oppugnanda illa strahantur. 8. Eodem eum laetis militibns tendit Q. Fulvius Flae-eus proeonsul SCto acetius, collegamque Appium Clandium ex vulnere aegrum in eastris ad Capuam positi relinquit. s. Iter utriusque deseribi inr, et ingens terror, quem nuntius Fregellanus Romam affert. s. Fulvius Romam ingreditur, et Hannibal, stativis ad Anienem fluvium, tria millia passuum ab Urbe positis, eum duobus equitum millibus moeni astrumque Romae obequitans eontemplatur sed summovetur ab eqnitibus, a Fulvio immissis, multique tumultus, temere excitati, comprimuntur. I . Aelea Poenorum Romanorumque his instri etae tempestatibus dirimuntur. Quo omine aliisque causis motus Hannibal a Tntiam si eastra
102쪽
refert, et templum Feroniae omnibus spoliat donis. 2. Inde eeleri eum in Brettium agriim eontendit, et Fulvius redit Capuam ubi priueipes domihus inelasi patriae Oeensum in die expeetant, praeseetique ramidii P. uiei, Bostar et Hanno, iis , aspero ad Hannihalem conscriptas, pers reneas tradunt Numidis, qui apeeie quidem transfirgarem in e tra Romana veniunt, ut inde abeant tempore eapto, sed a muliere Campana p-diti eomprehendantur et muleati virgis manibusque praeeiata rediguntaer Capuam. 1. Major jam senatus para legatos de pace mittendo cenaei, nequiequam refragante Vibio Virrio defeetioni ab Romanis auctore naei suadet, at morte honesta ne leni emeiatna emgiant. 4. Senatorea xxv11- eum Virrio epulantes axempIoelua venenum hauriunt, et portae aperiuntαν hostibus. Tum reliqui Comprehenduntur aenatores, et xx . Calea in euatodiam, xxv II. Tenuum mittuntur. 5. De eorum applicio Appi per litora aenatum Rom. consulit a Q. Fulvius illos virgis eaedi aeetalli- quo pereuli jubet, et sumto demum supplicio literna legit Roma vilatria Eandem mort m postulat Taurea Inbellius Campanus, eaque negat fictgladio ipse transfigit. o. Atella et Calatia in deditionem aeeipiuntur, et severe animadvertitne in Campanos maxime noxios Capuam vero ip-aervari placet, et praefeetum eo ad jura reddenda quotannia ab Romae mitti. 7. C. Nero eum electis militibus in Hispaniam mittitur, ubi exercitum in T. Fonteio ae L. Marei aeeipit, et Hasdrubalem elandit quidem altra. sed dolo ejus eapina emittit. 8. Comitia habentur proconsul ereando in Hispaniam, et, nemina nomen profiteri audente, imperium ho petit. --nibusque suffragiis a ipit P. Cornelius Scipio, Publii, qui in i paenia eiderat, filius xxxv ferme anno natus. Is Hie juvenia, qui virtutibus easqne ostentandi arte mirabilia erat, et divinae tripis esse eredebatur, in Hispaniam proseiseitur eum novo exemit et M. Iunio Silano propr-tore, qui adjutor ei ad res gerendas datus erat M. Tarraconem Concaedit, et civitates socio m veterisque exercitua hybem adit. Intereae aea- sis Punica, ex Sicilia Tarentum aceita claudit quidem omnes ad arcem amari aditus, sed mox dimittitur, quia Metiorem sociis annonam incit quam hosti. 2 l. M. Mareellus, ex Stellia reversus, triumphat in monte Albano et iride Urbem ovans init. Post ejus proseetionem militum in provincia filia relictorem animi inelinant ad seditionem, et civitates aliquot deficiunt ad Poenos et Numidas, qui nee Mutine foetorum Rom. agros runt: res assileta restituit M. Cornelius praetor. a. In omitiis consularitina praerogativa enturia, quae T. Otaeilium et T. Manlium Torquatum declaraverat, hoe postulante redit in suffragium atque Μ. Claudium Mareel vinat Μ. Valerium Laevinam eonsules dieit. 23. Praetoria habentur eomilia: ludi Apollinares in perpetuum voventur procurautur Prodigia, et tacerdotibus demortuis novi sussiciuntur. 24. M. Valerius Laevinus cum Scopa et Dorimaeho, principibus aetolorum, faei foedus, bellumque prospere iove adversus Philippum et Acarnanaea. 25. Res a Philippo gesta et orinratio Acarnanum. 26. Laevinus Anticyram expugnat et diuturno ibi morbo implicitus aerius spe omnium Ro-
103쪽
mum venit: eo vero absentemareellus collega nihil a de re publiea antprovinciis aetnrum prestetur. m. In udium Romae oritur eonfiatum a Campanis juvenibus, quorum parentes a Q. Fulvio Meuri erant pereussi. Campanorum Siculorumque legati Romam veniunt questuri de Fulvii et Μareelli crudelitate. 28. Novis magistratibus provinciae legionesque deeernnntur. m. Sicilia Mareello et Italia Laevino evenit; sed eonsules permutant provineias, moti querella Sieuiorem M. Hi in senatu aeeutant Mareellum. I. I respondo 22. Illi benigne ab hoe Patribusque appellantur et dimittuntur. 3. Campanorum oratio in senatu miserabilior duriorque causa. 24. Ob decreta senatus in familia singulas aetanmestiores aliquanto, quam Romam venere, diseedunt. s. Quoniam peeuniae nihil est in aerario, privati ex eans ordinibusque remiges dare eum alipendio cibariisque jubentur; quod aegerrime ferunt hominea: s. ae Patruni exemplo incitati certatim aurum, argentum, et aes in publicum
aT. Poenorum Romanoremque aneeps spes ne metus, adversa mundis aequante fortuna. S. Avaritia et erudelitate Hannibalis abalienantur ab eo foetorum animi et Salapia eum praesidio Punieo Marcello proditur a Blattio, Dasio nequieqnam repugnante. s. Classis Romana ab Rhegio prosecta fugatur a Tarentina ad Tarentum vero C. Persius, a M. Livio ex re emissus, passim aedit hostes per agros paIantea M. Laevinua
Syra sis omponit res, et plurima stellia oppida in ditionem Rom. redi. t. in his Agrigentum traditum et amuline, Numidarum duce, eui Hanno invidebat gloriam belli injuriamqne intulerat. 41. In Hispania P. Scipio oratione accendit militum animos 42. Tum eo. pias trajicit Iberum et Carthaginem Novam oppugnara statuit, urbem in
tumulo ad sinum maria sitam. 43. Rus potiundae spem ohortando militibus facit. 44. 45. Romani, exemplo et hortatione ducis incitati, anmma illam vi, sed frustra aggrediantur terra. 46. At per stagnum sine certamine intratur, et mox tum ipsa, tum arx, a Magone dedita, eapitur. 47. Vietores praeda ingenti omnis generia potiuntur. 48. Milites, prout euique meritum virtuaque fuit, donantur. s. Scipio obsides civitatium Hispania suis restituit preeibusque uxoris andonii motus curam Reminarum ommittit viro spectata integritatis. 50. Reddit sponsam Anu-eio, prineipi Celtiberorum, qui laetus domum dimissus mox cum deleetaeqnitum manu revertit. I. Copiae ejus navales Pedestresque exercentur, et capta urbis muri reficiuntur, armamentaria autem ossicinae, et navalia atrepunt apparatu belli. His ordinatis dispositisque praesidiis Scipio Tarraconem redit, quo legationibus foetisque edixerat conventum.
I. N. FULVi UNCENTUMALus, P. Sulpicius Galba consules, cum idibus Martiis magistratum inissent. senatu in Ca-
104쪽
2166 T. LIVII pitolium Vocato, de re publica, de administratione belli, de provinciis exercitibusque Patres consuluerunt. Q. Fulvio, Ap. Claudiod prioris anni consulibus, Prorogatum imperium est, atque exercitus, quos habebant, decreti; adjectumque, ne a Capua, quam obsidebant, abscederent, Prius quam Pugnassent. Ea tum cura maxime intentos habebat Romanos; non ab ira tantum, quae in nullam unquam civitatem justior fuit, quam quod urbs tam nobilia ac potens, sicut desectionoaua traxerat aliquot populos, ita recepta inclinatura rursus animos videbatur ad veteris imperii respectum. Et praetoribus prioris anni, M. Iunio in Etruria, P. Sempronio in Gallia, cum binis legionibus, quas habuerant, prorogatum est imperium. Prorogatum et M. Marcello, ut pro consulo in Sicilia reliqua belli perficeret eo exercitu, quem hab ret. Si supplemento opus esset, suppleret de legionibus, quibus P. Cornelius propraetor in Sicilia praeesset dum noquem militem legeret ex eo numero, quibus senatus missi nem reditumque in patriam negasset ante belli finem. C. Sulpicio, cui Sicilia' venerat, duae legiones, quas P. Cornelius habuisset, decretae, et supplementum de exercitu Cn. Fulvii, qui priore anno in Apulia foede caesua fugatusque erat.' Huic generi militum senatus eundem, quem Cannensibus, finem statuerat militiae additum etiam utrorumque ignominiae est, ne in oppidis hybemarent, neve hybem propius ullam urbem decem millibus passuum aedificarent L. Cornelio in Sardinia duae legiones datas, quibus Q. Mucius praefuerat. Supplementum, si opus esset, consules scribere jussi. T. Otacilio et M. Valerio Sici
meetura erae ut reviserera, vique uerum optarent imperium Romano , iamditi Meptum.
Al. Q. Fuluis es a Claudio. Vulgata lectio ob iram importata videtur ab iis, qui hujus locutionis usum ignorarent. Doering.-- Al. meona
Ex eo numero, ste J Eorum nempe ipse fusus fugatusque nis dicamus qui praelio Cannensi fugerant. insum generaliter pro male habito In paelia foede insua furatusque seu vieto anmi nam ipsi dies eam oberMI Caesus fuerat ejus exercitus, rem dicta cap. sequenti.
105쪽
liae Graeciaeque ora cum legionibus classibusque, quibus praeerant, decretae. Quinquaginta Graeci cum legione una, eentum Siculi cum duabus legionibus habebant naves. Tribu et viginti legionibus 7 Romania eo anno bellum terra
2. Principio dua anni cum de litoria L. Marcii reserretur, rea eatae magnificae senatui visae titulus honorim quod, imperio non populi jussu, non ex auctoritate Patrum dato, Propraetor senatui. acripserat magnam partem hominum offendebat. Rem mali exempli esse, imperatores legi ab
exercitibus, et nolenne auspicatorum comitiorum in castra
et provincias, procul ab legibus magistratibuaque ad militarem temeritatem transsem. Et, cum quidam reserendum ad senatum censerent, melius visum differri eam consuli tionem, donec proficiscerentur equites, qui ab arcio literas attulerant. Moribi de frumento et v timentis exo citu placuit eam utramque rem curae fore senatui.'s
Ascribi autem, Propraetori L. Marcio. non placuit no id ipsum, quod consultationi reliquerant, pro praejudicato
ferret Dimissis equitibus, de nulla re prius consul a tulerunt, omniumque in unum sententiae congruebant, agendum cum tribuni plebis esse, primo quoque tempore ad plebem serrent, quem cum imperio mitti placeret in Hispaniam ad eum exercitum, cui Cn. SciPio imperator praesui set. Ea re cum tribunis acta promulgataque est. Sed aliud certamen occupaverat animos C. Sempronius Blae-
iam qua σε Id quidem dum lata lex ea de re. publie propositum fuerat, sed in n-
106쪽
2IM T. M II sus die dicta Cn. Fulvium, ob exercitum in Aprilia amis
sum, in concionibus exabat: multos imperatorem lammritato atque inscientia ' exercitum in locum praecipitem perduxisse dictitans: neminem, Praeter Cn. Fulvium, ante corrupisse omnibus vitii Iegiones suas, quam Proderet. Itaque vero dici posse, prius eos perisse, quam iderent hostem nec ab Hannibale, sed ab imperatore suo, victos esse. Neminem, cum suffragium ineat, satis cernere, cui imperium, cui exercitum permittat. Quid intersuisse inter Ti. Sempronium ' 3 Cum ei servorum exercutus datus esset, brevi effecisse disciplina atque imperio, ut
nemo eorum generis ac sanguinis sui memor in acie esset,
praesidio sociis hostibus terrori essent. Cumas, Beneventum, aliasque urbes eos velut e saucihus Hannihalis ereptas populo Romano restituisse. Cn. Fulvium Quiritium Romanorum exercitum, honesto genitos, liberaliter educatos, ervilibus vitiis imbuisse. Ergo effecisse, ut seroces et inquieti inter socios, ignavi et imbelles inter hostes e sent, nec impetum modo Poenorum, sed ne clamorem MDdem sustinere possent. eo Hercule mirum esse, milites in acie non stetisse, cum primo omnium imperator
cur fore.- o Al ferrent.-II Bissus al. Ia uva imperatorem emeruiae aeque inaevia l. Quidam imperatoris Put multo impera ores.-I3 AElint qui malint seribi vel Quid interfuisse inter hune et T. Sempr. vel Quid inιerfuisse hune et T. Sempr. vel Quid interfuisse linter hune et inter T. Sempr. .d ellipsin aler hane non respuit fortasse loquendi usus et brevitas. Doerang.
Minos imperatores Hanc lectio ter Cn. Fulviiim et Cn. Sempronium. nem exigere videntur sequentia, ni Sed nihil deerit, si scripturam unius eomparatio instituatur inter Cn. Ful e Palatinis codicibus aequamur, quivi et aliorum ducum eulpam Eam teste Gronovio habet, quid irierfria Oron eruit ex Puteano meliore, ubi inter huno et Tib. Sempromum quod muti imperatores, eum vulgo legere malim quam quod Gronov. idem tu maeua imperaιorem emeruate atque subjicit, quid interjuias hune et Tib. a muta, et in seriptis plerisque esset Sempronium quanquam hujus quoque muli imperatoria temeruara atque in Ioquendi formae exen plum affert, hoc scientia pater ae dominus intereat.' Quid interfuisse inter i. Sempro Cumas, Beneventum Si restituit -- Hic ellipsin notandam monet ex Puteano Gronov. Editum fuerat, Sigon subintelligendum enim eat in cum ad Benevenism.
107쪽
LIB. XXVI. AP. s. res geret. Magis mirari se aliquo stantes cecidisse, et non omnes comites n. Fulvii fuisse pavoris ac fugae C. FI minium. L. Paullum, L. Postumium, Cn. ac P. Scipiones cadero in acie maluisse, quam deserere eircumventos si e emitus Cn. Fulvium prope unum nuntium deleti exercitus Romam rediam. Facinus indignum esse, Cannensem exedicitum, quod ex acie fugerit, in Siciliam deportatum, ne prius inde dimittatur, quam hostis ex Italia deceaserit, et hoc idem in Cn. Fulvii legionibus nuper decretum Cn. Fulvio fugam ex praelio, ipsius temeritate commisso, imp nitam eam et eum in ganea lustrisque, ubi juventam egerit, senectutem acturum milites, qui nihil aliud peccaverint, quam quod imperatoria similes suerinter relegatos prope in exilium, ignominiosam pati militiam. Adeo imparem libertatem Romae diu ac pauperi, honorato atque i
3. Reus ab se culpam in milites tranaserebat Eoa ser citer pugnam poscentes Productos in aciem, non eo, quo voluerint, quia aerum diei fuerit, sed postero die, et tempore et loco aequo instructos, seu famam, seu vim hostium non sustinuisse. Cum effuse omne fugerent, se quoque turba ablatum ut Varronem Cannena pugna, ut multos alios imperatores. Qui autem soIum a restantem prodesso rei publicae, nisi si mors sua remedio publicis cladibus f tum saet, potuisse' ' Non se inopia commeatus ' non in Ioea iniqua incauto deductum, non agmine inexplorato
naues is aetemon aeretari Desunt disse Flaminium ad Thrasymenum la- in optimis Usa verba duo ultima: eum, Paulum ad Cannas, Postumium aeuata tamen ea desiderat. ln Gallia iteriore, Scipiones atres C. Flamas nae Iam vidim ieei in Hispania. Des .e Far. Cisa. Lamua et C
108쪽
2IIo T. LIVII euntem incidita circumventum. Vi aperta, armis, cim imium nec suorum animos, nec hostium, in potestate ha-imo. Suum cuique ingenium audaciam aut pavorem Bin re. Bis eat accusatus, Pecuniaque anquisitum. Tertio, testibus datis, cum praeterquam quod omnibus probria o B
rahatur, jurati permesti dicerent, fugae pavorisque initium a
praetore ortum ab eo desertos militea, cum haud vanum timorem ducis crederent. terga dedisse tanta ira ac naueat, ut capite anquirendum concio aucclamare De eo quoqu novum certamen ortum. Nam cum tribunum his Pecunia anquisisset, tertio capitia ae anquirere diceret; --
buni plebis appellati, collegas. negarint, ao in mora
esse, quo minua, quod ei more majorum permissum esset, seu legibus, ae moribus mallet, anquireret, quoad vel capitis, vel pecuniae judicasae privato.' Tum Sempronius, perduellionii a judicare Cn. Fulvior dixit, diemque comitiis ab C. Calpumio praetor Urbis petit. Inde alia ope ab reo tentata eat si et eam in judicio ' Q. Fulvius
frater posset, Grena tum et fama rerum gestarum, et μωPinqua spe Capua potiundae. Id eum per liter ' mia rabiliter in fratris evito acripta petisse Fulvius -
Trinum plabis anellati J A Cn. jam apud plebem, sed apud popu-
ne P Fulvio, qui ad ollegium iri tum majestatis erimen inserat Fal-huno in provoeavit. vio, quasi populi Romani majestatem Collatrae nam nil Tribuni selli t minuerit, exereu hoatibus Blut Pr Maias, quorum Oollega C. Sempronius diis. musator. Id eum erravera I Petehat Q. Perduellisaeis De perdi ellione vi Fulvius proe sui, ut athi lieeret fra- de diei ad lib. I. e. 26. . Curi a tris in judieio defendendi musca Diamque eomitsi ab C. Calpur mam ab obsidione Capuae venire..is J Ita Sempronius tribunus plebis Quod negatum. personam age atoris induit, ut non
109쪽
LIB. XXVI. AP. 4. Ingassent o Patre e re publiea Mae, abscedi a Capua; postquam dies comitiorum aderat, Cn. Fulvius exulatum
Tarquinios abiit Id ei jurium exilium esse, acivit plebs. 4. Inter haec via omnia belli vera in Capuam erat. Naidebatur tamen acrius, quam oppugnabatur nec aut samem toleraro servitia ac plebs poterant, aut mittere nuntios ad Hannibalem per custodias tam arcina. Inventus est Numida, qui acceptis literia, evasurum se professus, ut Promissiun praestaret per media Romana castra nocte Fessus, spem accendit Campanis, dum aliquid virium superesset, ab omni parte eruptionem tentandi ceterum in multis certaminibus equestria praelia sermo prospera lacie-hant peditem superabantur. Sed nequaquam tam laetum vincere, quam triate vinci ulla parto erat ab obsesso et prope expugnato hoste. Inita tandem ratio est, ' ut, quod viribus deerat, arte aequaretur. Ex omnibus legionibus electi sunt juvenes, maxime vigore nodevitate corporum veloces eis Parinae breviores, quam equestres, et septena jacula quaismos longa pedes data, praefixa ferro, quale hastis velita-rihua, inea Eoa singulos in equo suos accipientes equites assuefecerunt, et vehi post sese, et desilire perniciter, ubi signum datum esset. Postquam asuetudine quotidiana alia intrepide visum est fieri, in campum, qui
medius inter castra murumque erat, adversus instructos CRmpanorum equite Procaesaerunt; et, ubi ad conjectum
teli ventum eat, signo dato velites desiliunt. Pedestris inde
Periale eertamina Campem viseebantur a Romammomisso εα- Pro posequam in Editi quihnadam pinisquam. ALI Mnnis est isdem quidam Numida Pall. et V a. inventu es autem Naeae a quidam retiam et Iib apud Siron Numida φι---- Pro peduo. Praeter nee sitatem J. F. Gron tentat evide. Doering.- Ouidam eodd.
Intia tandem ratio e J A Romani tur: alia graviores longioresque, quae inventa via qua equestri praelio a manu haud mittebantur, sed eominus periores fierent vibrabantur ad letum saepius inferen- maris .esitaribus J Tria sermeae dum, qualis nune apud nos in usu et nera hastarum aliae velitares aeuda tertium genus erat majorum, quae eulatori quae manu eminus jaeiebam machinis emittebantur.
110쪽
2172 T. LIVII acie ex equitatu repente in hostium equites incurrit, j
culaque cum impetu alia nuper alia emittunt. Qui ait rimia in equos virosque pMaim conjecti permuIto vula raverunt Pavori tamen plua ex re nova atque inopinata injectum eat, et in perculaum hostem equitea invecti fugam stragemque eorum usque ad portas secerunt. Me equitatu quiniue superior Romana rem fuit. Institutum, ut velit in legionibus ement. Auctorem peditum equiti immiscem dorum centurionem Q. Navium serunt, honorique id ei apud imperatorem suisse. 5. Cum in hoc atatu ad Capuam rea essent, Hannibalem diversum Tarentinae arcis potiundae Capuaeque retine dae trahebant curae. Vicit tamen respectu Capuae cinquam omnium sociorum hostiumque conversos videbat animos documento futuras, qualemcumque eventum d
sectio ab Romanis habuimet. Igitur magna parte impedimentorum relicta in Bruttii et omni graviore strinxis, cum delectis peditum equitumque, quam poterat aptissimi ad maturandum iter, in Campaniam contendit. Secuti tamen tam raptim euntem trea et triginta elephanti. In vallo
trahere Latine dieitur, nee inelegan a Livio non eas existimem. Eatter Laudatur in id 4 Gronovi enim haec sontentia, Capuam doctis Plautua in Mereatore 'Prout quo metito eteris Italis futuram in ae-paeis ego diversus distrahor. Qui tramvis partem, et qualemcumquodam tamen eodicea a viveratim eventum habitura emet ejus obsidio: Viri tamen respectus G ad GHI ut sellieet, siquidem a Romanis -- - tiaration da vomae rem ris peretur, ejus defeetionem nemo e et Maalameumqua mentum de elisa imitaturus, sed ad Romanorum ami- Romanistranspicatur Gron non esse eitiam euneti reapeeturi; in eademiavit hae verba. defectis ab Maisnis Capua obsidione liberaretur, tune Putatque a illa retinerentur, dieen Poenorem partea rescerent, et quidum fixisse,s ilem euentum, non in adhuc Romanis adhaerebant, ab ipsis k--ue eventu dinetia a Romaria deficerent.