장음표시 사용
111쪽
LIB. XVI. AP. 5. Ira oceaeta post Tifata montem imminentem Capuae consedit. Adveniens cum castellum Galatiam, praesidio vi pulso 'cepisset, in circumsedentes Capuam so vertit. Praemissis anto nuntiis Capuam, quo tempore castra Romana aggressurus esset, ut eodem et illi, ad eruptionem parati, portis omnibus sese effunderent, ingentem praebuit terrorem. Nam alia parte ipse adortus est alia Campani omnes, pedites equitesque, et cum iis Punicum praesidium, cui Bostar et Hanno Praeerant, erupit Romani, ut in re trepida, ne ad unam concurrendo partem aliquid indefensi relinquerent, ita inter se copias partiti sunt Ap. Claudiui Campanis, Fulvius Hannibali est oppositus. c. Nero propraetor cum equitibus sextae legioni via, quas Suessulam seri C. Fulvius Flaccus legatus cum sociali equitatu constitit e regiono Vultum amnis. Praelium non solito modo clamore uotumultu ea coeptum, sed ad Uium virorum equorum, armorumque sonum, disposita in muris Campanorum imbelli multitudo tantum cum aeria crepitu, qualia in desectu Iuna, silenti nocte cieri solet, edidit Iamorem, ut averte-
Ad -- αν--J Praeter solitum Testatur eorte Plat in aemu Rom
in eteris praestia tumultum ae soni nos lunae obseurata lumen, ex eo tum asit novus ut pugnae suetudine, tinnitu aeris revoeasse, et
erepitus et elamor ingena multitudi ignes multis facilis ea de ausa iuuia inermia, e melum sustulisse. Velleius quoquo in inera hinis In Iunae Patere. lib. I. auetor ea cursum deliquita aeria sonum adhiberi soli elassis, qua veet Chaleidenses, quitum nemo nescit: aeris quippe dia Cumas in Italia eondidere, directumaono erepitu lunae defieienti se opem salsae noetam aeria sono, qualia Ce- ferre Veteres putabant. Ovidius xv realibus saeris fieri solet. Et in uni- Metam Meam frustra resonant aera versum magnus fuit aeneormn instruin xuiaria clunae. Et ora. Metam mentorum uana in aeris atque R. Te quoque luna, traho, quamvis eantationibus,quod sie abigidaemones Temesaea labores aera tuos minuant.' noxios erederent.
112쪽
m 4 T. LIVI Iret eliamin antium animos Campanos facile a vallo Appius arcebat Major vis ab altera parto Fulvium Hannibal et Poeni, urgebant. Legio ibi sexta loco Maait:
qua pulsa, cohors Hispanorum cum tribus elephantia usque ad vallum pervasit ruperatque mediam aciem Roman rem et in ancipiti spe periculo erat, utrum in castra Perrumporet, an intercluderetur a suis. ' Quem pavorem
Iegionis periculumque castrorum Fulvius ubi vidit, Q. Ν
rium primoresque alios centurionum hortatur ut cohortem hostium sub vallo pugnantem invadant. In summo discrimine rem verti aut viam dandam iis esse, et minore conatu, quam condensam ciem irrupissent. in castra i mpturos aut conficiendos sub vallo esse. eo magni certaminis rem ore paucos esse ab auia intercluaos et
quae, dum paveat Romanus, interrupta acies videatur, eam. si se utrimque in hostem vertat, ancipiti pugna m dios circumvonturum.' avius ubi haec imperatoris dicta nocepit, secundi hastati signum ademtum signifero in
is mapamorum in hora in datio versabatur, hine inrepta marrumpendiis eas era Romanorum, inde perimumae metu decio, ne Romani eam a reliquis Pamorum eum inuriauderent.
quin, dum pamea Romamus, sensua, et eam aciem quae interrupta smammisJ interrupta aeresuid tur, in videatur, quamdiu Romani paveant; fetiam Obscnrus Glareano loeus Tol eandem si ex utraque parte invase- enda obscvritati Lips legit, e quin it, Hispanos eohortis illius, qnae me- clam pavent, Romanis ister Pisaci in dia pervaserat, forte ut eos ancipitideatur eam. Et vero eam, Pro vulgato pugna eireumventos omnino deleati etiam habent optimi odieum sed F Seeundi Malare InteIligit ae n- In omnibus constanter legitur paveas dum pilum hastatorum, sive signum Ne plurimum interest an pavent di manipuli aeeundi eorum hastatorum, eas, an paveat: Prius referetur ad id est, eorum qui primi pugnare a
Romanos, posterius ae aetem. Col iti. Eodem sensu aeeipiendum prima hertinorum alter seribit e quin, principia rimum, pro signo manipulim a Romanus, are quod Perspieu primi prineipum, qui aeeundo loeo inam magis sententiam praebet ut sit praeliam ibant.
113쪽
LIB. XXV . AP. 6. Ira alea inistra actum iri medio eo minuans, ni se Pr per aequantur milites, et partem capessant pugnae. Ingena Corpus erat, et arma honeat ant; et sublatum alis almum converterat dispectaculum cive hoateaque Ceterum, postquam jam ad vim pervenerat Hispanorum, tum undique in eum tragula conjectae, et prope tota in unum actea verea: ae neque hostium multitudo, neque telorum via cero impetum ejus viri potuerunt
s. Et M. Atili degatus, primi principis ex eadem Io-
gion aignum inferri in cohortem Hispanorum, coegit; et, qui castria praeerant, L. Porciua uolnus et T. Popilli Iegati pro vallo acriter propugnant, elephantosque transgrediente in ipso vallo conficiunt. Quorum corporibuacum oppleta eam fossa, velut aggere aut ponte injecto, transitum hostibus dedit. Ibi per atragem jacentium elephantorum atrox edita caedes. Item in arto castrorum jam impulia erant Campani Punicumque praesidium, et sub ipsa porta Capuae, quae VuIturnum' seri, pugnis tur neque tam armati irrumpentinua Romani realatabant, quam quod porta, ballistis scorpionibuaque instructa, mimilibu proces hostea arcebat Et suppremit impetum
Idem et Draά. mox, visa post quam alieno loes ineuiuatum ut matr
Moisin haseas signum feeundi tonat inter utrumquo diserimine. manipuli hastatorum, ut, . AElg- Quis νου-- fere Iis in multismum primi prineipis est signum primi odieibas. Potest intellio, fere ammanipuli prineipum. me hastatis et ismum, astrum selli sive oppl-Prineipibus vide lib. viri a Claricus dum rius nominia. Alias ad inti Pro si aerum propugnarae sp - - flumen nimirrum.. almae reeepta ieetio nihil habet φ Quam quodporial Expungit Oro- quod improbemus est enim idem nov. . quod tanquam minime nee ae aeriter pugnabant ad vallum Sed sarium et bene ae habet sensua: N im melioribus scriptum raron. ait quotam armati resistebant, quam Noane qua ratione subintelli in areebat. Quia tamen nullus hie ligendum videtur eas . her ealamo exaratus laudatur, de hu-
Jam n nisi remuJ Vulgo pata lua emendationisve saltatoambigero
114쪽
2IN T. LIVII Romanorum vulnus imperatoria Ap. Claudii, cui suos ante prima signa adhortanti, sub laevo humero ummum pectus gaeso ictum eat Magna tamen via hoatium ante portam est caesa: ceteri trepidi in urbem compulsi rimannibal, postquam cohortis Hispanorum stragem Vidit, summa ovi castra hostium defendi, misa oppugnatione, recipero signa et convertere agmen peditum. objecto a tergo equutatu, ne Matia instaret, coepit. Legionum ardor ingena ad hostem insequendum fuit: ed Flaccus receptui cani jussit satis ad utrumque prosectum ratus, ut et Campani, quam haud multum in Hannibal praesidii emet, et ipse Hannibia sentiret. Caesa eo die, qui hujus pugnae auctores sunt, octo millia hominum de Hannibalis exercitu, tria ex Campania tradunt; signaque Carthaginiensibus quindo-cim ademta duodeviginti Campanis. Apud alio neqv quam tantam molem pugna inveni ' pluaque pavoris, quam certaminis fuisse cum inopinato in castra Romana Numidae Hispaniquo cum elephantis irrupissent elephanti, per media castra vadentes, stragem tabemaculorum ingenti sonitu ac fugam V abrumpentium vincula jument rum sacerent fraudem quoque super tumultum adjectam,
immissi ab Hannibale, qui habuit aliquot gnari Latinas
linguae juberent consulum verbis ' quoniam amissa castra essent, pro se quemque militum in proximo montes fugere: aed eam celeriter cognitam fraudem oppressamque
modo τὸ habuti, sed etiam sive Daliquot, sive τὸ aliquibus. Quis enim du-hileti Seribe, maniam ah Baambala gnari Latinae itis in. I. F. Oron.
li Potest quippe non surda rectas Quod potest a ipi pro quo
videri sententia, si dieamna, armatos usque, aive quatenus, reebat Porinper se minus reatituros Romanis ballistis et seorpionibus instrueta.
Campano , nisi quantum eorum Harinisa sentiretJ Repeto nati alliuvabatur telis ex porta per e proximo, quam haud multum in ipso hallata et seorpiones missis Reg. et praesidii esset. Cossi aeribunt, min quo Wria 4m.
115쪽
magna caede Matium elephantos igni e castris exactos. Hoc vitimum utcumque initum finitumque est ante deditionem Capuae praelium fuit Medixtuticus, qui summus
magistratus apud Campanos est, eo anno Seppius Maius erat, Ioco obscuro tenuique fortuna ortus Matrem ejus quondam, pro pupillo eo procurantem familiam ostentum, cum respondisset haruspex, summum quod esset im-Perium Capuae, perventurum ad eum puerum, nihil ad eam em agnoscentem, dixisse serunt, Mae tu perdita rea Campanorum narras, ubi summus honos ad filium meum pervenieti Ea Iudificatio veri, et ipsa in verum vertiti' Nam cum fame ferroque viverentur, nec spes ulla superesaei, iis, qui nati in spem honorum orant, honores detre tantibus Gaius, querendo desertam ac proditam a Pri-ribus Capuam, summum magistratum Itimus omnium Campanorum cePit.
7. Ceterum Hannibal, ut nec hostes elici amplius ad
Pugnam Vidit, nec per caatra eorum perrumpi ad Capuam Posse, ne suos quoque 3 commeatu intercluderent novi consules, abscedere irrito incepto et movere a Capua sta' tui castra. Multa secum, quodam inde fre pergeret, Volventi subiit animum impetus, caput ipsum belli Romam
petendi cujus rei semper cupitae praetermissam occasionem Post Cannensem pugnam ei Hii vulgo remebant, et ipse non dissimulabat. Mecopinato pavore ac tumultu, non esse desperandum, aliquam partem urbis occupari posse et M si Roma in discrimine esset, Capuam extemplo omissuma aut ambo si imperatores Romanos, aut alterum ex iis et, si divisissent 7 copias, utrumque infirmiorem factum aut albi, aut Campanis, bene gerendae rei sortunam daturos esse. Una ea ' cura angebat, ne, ubi
116쪽
neta T. LIVII sc aisset, extemplo dederentur Campani. Numidam promtum ad omnia audenda donis pellicit, ut litoria -- ptis, specie transfugae castra Romana ingressus, altera parte Capuam clam pervadat Literae autem erant acto latione plenae Prosectionem suam, quae alutaria illia laret, abstracturam ad defendendam Romam ab oppugnanda Capua duce atque exercitus Romanos. Ne desponi Tent animos tolerando pauco dies totam solutum o Ddionem. Inde naves in sumine Vultum comprehena subigi ad id ' quod jam anto praesidii caua secerat, castellum 'esuasit. Quarum ubi tantam copiam esse, ut unun te trajici posset exercitus, allatum eat, cibariis decem diem praeparatia, deducta nocte ad uvium legion ante lucem trajecit. 8. Id prius quam foret, ita futurum compertum ex trana- fugis, Fulvius Flaccus aenatui Romam cum acripsisset, Varie hominum animi pro cujusque ingenio assecti sunt. Ut in re tam trepida, senatu praemplo vocato, P. Comelius, cui Asinae cognomen erat. omnes duces exercitusque Ttota Italia, neque Capuae, neque ullius alterius rei memor,
Al. a verum ex raa; et telairaene. 8 Ea delet Crev. Is alea. F. Grono eui debetur quoque elegantimima hujus palus Ioel emendatio nam pro ubi ad id eorrupte olim legebatur, duri madis. Doering Vide
NOTAE' Sisim ad id, q- Iam astra nam quod Galatia ad Vultumum non fue-di ea af eme, o te mJ In scriptis t. mane. Valla non male ex gladissere omnibus est, sin a is mi feeit ad id, plano sensu et Ieri mutarum eo dari gladiosae Iam ono ut emat natae dari ad is ea arie praesidia causa Deerat e tellum, uam, e neque enim quaerendum I sv Illud gladio quid sibi velit, nomen eastelli in tempus exstmeti ad nemo adhuc interpretum asseqnlio usum belli At Gron eum in Put. tuit Codex Moguntinus mauisum aeriptum invenisset, uti gladio quod, git, quod hoe oppidum ad nitumum inde divinavit autim ad id quod ante, tumen sit id lareano haud piaeet, M. Et sane subigendi verbum Virgi-
quandoquidem in Romanortim potes Ito aliisque usitatum, in navigiis adintate Casilinum erat, a Q. Fabio u verso flamine promovendis; ut et Ta- per meeptum. Itaque talatiam quin est subvehendi verbum, ubi Germa- aeribendum sit Glar non dubitat. Et leum ea in re emasae arguit in ad-Vero ex nostro paulo ante Hannibal dueendis in Cauchos per Amisiam Capuam adveniens Galatiam eastet eoplia, M quod eo subvenit. id est, Ium eperat. Improbat non immo quod non ulterius eis in lumen inrito lareani eorreetionem Sigon. luxis et.
117쪽
LIB. xv I. AP. . ira ad Urias maidium rev tua Maximus, ahae di a Capua, terrerique et circumagi ad nutu comminati neaque Hannibalia guttioaum ducebati qui ad Cannaaviolo ire tamen ad Urbem auaua non esset, eum a CapEn repulsum, apem potiundae urbi Romae cepisM' Non ad Romam obsidendam, ae ad Capua Bherandam haidi nem, ire Romam cum eo exercitu qui ad urbem esset, Iovem laederum ruptorum ab Hannibal testem, Deoaquo ali desonauro esse. Haa diversa sententia media se tentia P. Valerii Flacci vicit; qui utriusque rei memor, imperatoribus, qui ad Capuam essent, acribendum censuit: Quid ad Urbem praesidii esset, quantas autem Hannibal copias duceret, aut quanto exercitu ad Capuam obsidendam opus esset, ipsos mire. Si et Romam e ducibus estor, et exercitua pars mitti posset, ut ab reliquo et duce et exercitu Capua recto obcideretur; inter se compararent Claudius Fulviusque, utri obsidenda Capua utri ad prohibendam obaidiona Patriam, Romam veniendum esset. Hoc senatu consulto Capuam perlato, Q. Fulvius Proconsul, cui collega ex vulnere aegro eundum Romam erat, e tribus exercitibus milito electo, ad quindecim millia peditum, mille equit , Vultumum traducit. Inde cum Hannibalem Latina via'
CH --- --n eras Duque heum hie fefellit prava interpunevorrat eo nI ante anno ferine Is itaque legit, re obp eo exercitu, Pinaen urbis minis epime No eo. Sed quo referet illud ire namgat per interrogationem ab Hanni reliqua pondent ab eo quod subulethiae eoncipi spem tune potuisae, foro tur, Jovem ne qua alias innaar ut uine potiretur, seu ut urbem e P ret. nitia exerestitari suo, Appii, et ad Camis me didam Midisnam Neronis. Supra eap. 6.sG-m Me adam obridis-J In mo , Latina eis A poris Latina urbis Itoribus codieibus, ad Capua Memae Romae per mediterranea Latu C dam disr- quo loquendi genere sinam usque serebat via Latina ut nostrum alibi usum Gronovin ostem Appia a porta Capenae, serrum edit. Latii Ioea mari propiora in Campa- De Romam eum os exereunI a viam, atque inde Brandusium.
118쪽
iturum satis eomperisset, ipse per Appiae municipia, quae
que propter eam viam sunt.' Setiam, Coram, Lanuvium praemisit, ut commeatus paratos et in urbibus haberent, et ex agris deviis in viam proferrent, praesidiaque in urbes contraherent, ut sua cuique re publica in manu esset.qs. Hannibal, quo die Vultumum ea transgressus, haud procul a gumine castra posuit. Postero die praeter alea in agrum Sidicinum pervenit. Ibi diem unum populando moratus, per suessulam ' Allifanumque et Casinatem agrum via Latina ducit. Sub Casinum biduo stativa hia, ita et Passim populationes actae. Inde, praetor Interamnam 'Aquinumque rin Fregellanum agrum ' ad Lirim fluvium Ventum ubi intercisum pontem a Fregellania morandi itD
Tan. Fab. Ieg. re obesari cum eo exerrisu.- Per Appia viae maenisipia, h. e. quae Propter, juxta eam viam sunt; unde verba quinque. . . sunt glossatori tribuenda, aut saltem quino legendum auspieari possis. Sed sensus potius est quaeque urbes seu coloniae Propter eam viam sunt: nam Setia et ora non munieipiatum erant, sed eoloniae. Solum Lanuvium sui municipium. Rupere. -s Sigon conj. Suaamismum Kreymigius dedit Mea num. Immodest per Suessannm Uen rammua et nam qui Capua Romam pro eiurus jam anagrum Sidiciarem pervenerat, non per Suessolam, oppidum longe retro inter
Capuam et Nolam situm, Allifanum Venafranumve petiit agrum et Allifae eis Vulturnum sitae, quem Hannibal jam transgressus erat. Umer. 4 Al.
Setiam, Coram, Lanumtim Nunc municipia, alias coloniae nominantur rde bis, deqne sequentibus oppidis, ad Dee. I. dictum Setia nune exae; Coran Cori Lanuvium Ctua deuamma omnes in Campania Romana. Per Suaa tam J Non ab re du-hium movet Slgonio iter per Suessulam quae Campaniae rha ultra Capuam est legendumque putat per Megarianum. Sed et hoc idem est aepe Suessulae agrum, qui trana Vulturnum flumen. Situs locorum post Cales, et Sidietuum agrum, pro Suessula Samaam poscit. Verum hine in Casinatem agrum per Allifanum nonatur, nisi devio admodum itinere. Sed potuit Hannibal eonsilium eundi R dissimulaturus, non usquequaque rectum iter sequi. odio Cales
Suessa vero eam Casinum, ill te mamino: quae cuneta loca sunt in Te
ra Laboris Neapolitani regni provin
Interam ems Rus rudera tantum extant juxta Pinniraeo res ad Lirim si in Terra Laboris, qua parte olim Volsei populi, in Latio novo. Aquina que J Nomen adhue aervat hae urbs in eadem provincia ad Μεlsem amnem Patria S. Thomae Theologorum prineipia. In rege tu agrum Fuere olim in Volseis quoque Fregellae, hod. Ce- ramo in Campania Romana.
119쪽
LIB. XXVI. AP. s. isIneris eausa invenit. Et Fulvium Vulturnus tenuerat amnis, navibus ab Hannibale incensia, rates ad trajiciendum
exercitum, in magna inopia materiae, aegre comparantem, Trajecto ratibus exercitu, reliquum Fulvio expeditum iter, non Per urbes modo, sed circa viam, expositia henigno commeatibus erat alacresque milite alius Ilum, ut adderet gradum, memor ad defendendam ire patriam, hortabantur Romam Fregellanus nuntius,si diem noctemque itinere continuato, ingentem attulit terrorem. Tumultuosius, quam assatum erat. cursum hominέm, Ingentium vana auditis, totam urbem conciverat. Ploratu mulierum non ex privatis avium domibus exaudiebatur ae undique matronae, in publicum effusae, circa Deum delubra discuserunt, crinibus passis ara verrentes, nixa genibus, Supina manus ad coelum ac Deos tendentes, orantesque, ut uinem Romanam e manibus hostium eriperent, matresque Romana et libero parvo inviolato servarenti Senatus magistratibus in foro praesto est, si quid consulere velint.
Alii accipiunt imperia, disceduntque ad suas quisque ossi
ciorum partes alii offerunt ae si quo ' usua opera sit Praesidia in arce, in Capitolio, in muris, circa urbem, in
paniam velieem dirimebat a Latior is misaus. nune sere totus per eapolitanum rimaevuorius, quam autum erati
regnum quit in mare Tyrrhenum. Antumatutinania adverbialiter dieatur, Vulgo v Garimano, nobis is Garitian an pro re magis tumultuosa accipien- Ad ejus ostium vere quondam Min dum sit, inter tot varia lectiones non inruae satis eonstat. Prius videtur milii pro
Fresinantis utraeturi Melior Cod. habilius. Ν- In Putean quoque est ornibus masta Alii parata, non Freginantia motiva. sorte Nostisa, magno discrimine. aliudve simile nomen viri qui Fregel-
120쪽
riae T. LIVIImonis etiam Albano atque areo mulana ponuntur. Inter hunc tumultum Q. Fulvium pro nautem prosectum cum exercitu a Capua inertur cui ne minueretur imperium.' at in Urbem venisaei, decemit' senatus, ut Q. Fulvio Par cum eo ulibus imperium saet Hannibal, ins uua perpopulato agro Fregellano propter interciso Pontos, per Frusinatem Ferentinatemque ' et Anagninum' agrum in Lauicanum venit. Indo Algido ' Tusculum petiit, 3 ne receptus moenibus, infra uaculum dextrorsus G hiom descendit. Indo in Pupiniam' exercitu demisso, octo Ilia Mauum ab Roma posuit castra. Quo propius hostia accedebat, o major caedes fiebat fugientium, praecedentibus Numidia pluresque omnium generum atque aetatium capiebantur.
-I Al. φια-II misellista quaedam Edd. Is At Merem amra --I Inda Algido nimilam metu. sed ita castra reinlisset, quia Algiduni oppidum inter Tnseulanum Albanumqne montem situm erat; quare sorsan leg inde is Pedo T. p. J. F. Oron. Ordinem invertit Sil-I Al dextromum.
Invisiue etiam Alba I Alba Lon Volseorum olim opp. nune remis tegat a Tullo Hostilio diruta, mansit dictus hic ager, tu extrema versus nomen tum illa Pompeii quae in ortum Campania Romana. oppidum crevit sub nomine assimi; Ferentinatemque J Hernieorum tum inmonte proximo nune Monea erat hoc Ferenιrsitan, eui mane pri Cavo. tinam nonien Italie mora innexam, arae minuta Ita in optimis; et in eadem Campania Romana. amula oppidum fuit inter Tibur et ut a mesnatat Eorundem Her- Praeneste, jugis Murgens, Qua et leorum eaput anagnis, ut ana LHoratius meminit de S. lib. tr. 4 In Lameanum Labreanum L M, Tireherus eo Ioeo fuisse putat, ubi in veteri Latio, hodie a mola Io. hodie praedium Corein nomine, pro ab urbe milliari. P. Varesin amnem in Campania Inde algido Pan tabemam seu mana cauponam degeneravit Atradam opp. Ne in aeretae imperis magis vul. Oateriadem Aglio. iratus Provinciales, quale proconan eurum petiitJ Vestigia Tuseuli es, intra urbem privati habebantur veteris sunt prope rassati, amaenum deoque triumphaturis dabatur extra traetus Romani opp. urbem senatus, ut ad eum jure ma Gabios Via Praenestina, quae ex gistratus res a se gesta referrent parte Gabinadieta, fuere Gabii, nune Ne itaque Q. Fulvius rhem ingres Oaleria de Fina aio quanquam .sus imperio exeideret, opus fuit ho Sanaoni est Coloniis.
speciali deerato. In PupiniamJ Ager est haud pro Per Frusi Frusinon evi Roma, a quo Pupinia tribus. Ad