장음표시 사용
381쪽
imperii abstulerant, ita speciem dicto parentium, ultro tibi imperantes.' aervabant. Empit deinde aeditio, postquam
reprehendere atque improbare tribunos ea, quae fierent, et conari obviam ire, et propalam abnuere furori eorum solaturos socios, senserunt. Fugatis itaque ex principiis ac
post paulo e castria tribunis, ad principes aeditionis, gregario milites, C. Albium Calenum et C. Atrium Um-
hraim, delatum omnium consensu imperium est; qui, quaquam tribuniciis contenti ornamentia, insignia etiam summi imperii, ascea securesque, nitrectare ausi nequo venit in mentem, sui tergia auisque cervicibus virgas illas securesque imminere, quas ad metum aliorum praeserrent.
Mora Scipionia sala credita occaecabat animos sub cujus vulgatam mox samam non dubitabant totam Hispaniam arsuram bello in eo tumultu et sociis pecunia imperari, et diripi propinquas urbe posse; et, turbatis Tebus, Cum omnia omne auderent minus insignia fore, quae ipsi secissent.
25. Cum alios subinde recentea nuntios, non mortis modo, sed etiam funeris, expectarent, neque superveniret quisquam, V2nesceretque temere ortus rumor tum primi auctores requiri coepti, et subtrahente se quoque ut m Ddisse potius temere, quam anxiam rem talem videri posset,
destituti ducem jam sua ipsi insignia, et pro vana imaone
Suherinent a quoqucat unlas rumoris ejus, vulgati de morte Sei- Iiter litura hune loeum sententiam pionis, sed tantum aeemsi s. ad numque Gron restituit, eum antea lege morum tomero eredentium, tum C retur sistraheriacae quoque, inexpit Ianus et Umher seditionem aueto aeabili sensu, qui nune patet. Est expavea re inperant. enim eum subtraheret se unusquis metienti duceri Auctores nempe que et auetorem se aisse negaret hi aeditionis.
382쪽
2444 T. LIVII imperii, quod gererent, Veram justamque mox in se Versuram potestatem' horrebant. Stupente ita seditione, cum vivere primo, mox etiam Valere Scipionem, certi auctore afferrent, tribuni militum septem ab ipso Scipione missi sunt. Ad quorum primum adventum exasperati unimi mox ipsis placido sermone permulcentibus notos, cum quibus congressi erant, leniti sunt. Circumeuntes enim tentoria primo, deinde in principiis praetorioque, ubi se
mones inter a serentium circulos vidissente alloquebantur, Percunctante magis, quae causa ira consternationi
que subitae foret, quam factum accusantes Vulgo istipendium non datum ad diem' jactabatur, et, cum eodem tempore, quo scelus Illiturgitanorum ' extitisset, post duorum
imperatorum duorumque exercituum stragem sua Virtute defensum nomen Romanum ac retenta provincia esset, Illiturgitanos poenam noxae meritam habere suis recte lactia gratiam qui exsolvat, non esse. Talia querentes ' sequa orare, Seque ea relaturos ad imperatorem. respondebant.
Laetari, quod nihil tristius, nec inAanabilius esset et P. Scipionem, Deum benignitate, et rem publicam esse gratiae referendae.' Scipionem bellis assuetum, ad seditionum procellas rudem, solicitum habebat res, ne aut exercitus peccando, ut ipse uniendo, modum excederet. In prae-
- Legitimam potestatem quae in ipsorum apiι mox re sum mare. ibi eωιua ridebant in orbem eonvenientium et estisque ium.
Ira Flor apn Drahenb. Doeri r Rhenan. eonj. et ubis e M. quoque. I dd. ant exhorreisnL-I Stupenti ita aeditioni Gron. Crev.mox Septem qui ab ipso Sripione sunt ut Septem qui ab ipso Scipione aen misi Pal. Μen. Vosa septem missi ab ipso Scipione Reg. Deniqite τὰ missi supervenerunt prorsus abolent ut Reg. et Posteriorem vocet etiam Men. Pal. Voas.
Mupente v aeditisne Stupentem eum Seipionem et rempnblieam ad diei niet horte pro retusa, et qua mercedem militibus seri olvendam. iobetata. Reipublicae nomine significatur ae- Surias miseriis eum Issiturri nain populusque Romanus tandetanumJ Diei Illiturgitanorum inruo nihil mirum ei quasi personae attribuimanos proditionem, de qua l. xx II. quae propria hominum sunt. Eaae gratiam erendae Esse ido-
383쪽
LIB. XVIII. AP. m. Mosentia, ut coepisset, leniter agi placuit, et, mimila circa alipendiarias civitate exactoribus stipendii spem propinquam sacere. Edictum subinde propositum, ut ad supendium petendum convenirent Carthaginem, e carpum partea, ae universi mallent. Tranquillam seditionem, jam per se languescentem, repentina quies rebellantium Hispanorum iacit. Redierant enim in fineae omisso imoepto, Mandoniua et Indibilia, postquam vivere Scipionem
allatum est. Nec jam erat' aut civis, ut externus, cum quo furorem auum consociarent. Omnia circumspectantes consilia nihil reliqui habebant, praeter non tutissimum amalis conantis receptum, ut imperatoris vel justae irae, vel non desperandae clementiae sese committerent. Etiam ho tibus eum ignovisae, cum quibus ferro dimicasset Suam a diuonem sine vulnero, sine sanguine fuisse, nec ipsam uir cem, nec atrosi poena dignam ut ingenia humana sunt ad suam cuique levandam culpam nimio plus sacunda. Illa dubitatio erat, singulaene cohortes, an universi, ad stipen
dium petendum irent. Inclinavit sententia ' quod tutius
m. Per eosdem diea, quibus haec illi consultabant, o
' Per popula Romanis milMeet , atq- obnoxio stipendiis. Sis lamonea, Mortea M. Morsim, ri actus simia exerellaea, Φαμ eruenerim Oron. Doujat. Crev.- 2 mari ... exaetores Gron. Dotuat Crem d. etiam Beere.-I Edd. ante Gron. mater vulgatissimum. Et antea Iegebatur praeter reum aut timem.-I Potiua secunda Facundia in sermone προφορι-- est, de iis hie non agitur mulier. 'Heunda ad Duandam σου - diei non posse putabat Ern. Pro usque sorte leg quispuae se ingenia. δράμα. I De ais eo aenis is olim legebatur. Insnari In patriam suam, Laee batur, praeter Naim tutiori-gm, quoataniam, Me verum non est aut primar ulratia. t Neebam erat Hae et sequentia mum, quod, ut vitio areat, certe ni-
non admandonium et Indibilem, da hil habet elegantiae. qnibus proxime sermo, sed ad sediti Detinam sententia De eo ex Iosos milites Romanos reserenda. Abest a melioribus odieibus adve Prater non eatissimum IIta optimi bium eo idque ron probat, quaal quique eodiees, atque in his Regius, elegantius : mihi particula illa eri optimo sensn neqne enim solet eri spieua magis sententiam reddere me paenitentia aboleri Vulgo lege videtur.
384쪽
244s T. LIVII auium de iis Carthagini orat; ' certabaturque sente illa, utrum in auctorea tantum aeditionis erant autem hi numero haud plus quam quinque et triginta animadvert retur nn plurium supplicio vindicanda tam stadi exempli desectio magia, quam oditio esset. Vicit sententia lenior, ut, unde orta culpa esset, ibi poena eo lateret. Ad multitudinem castigationem alia eam. Consilio dimisso, ut id actum videretur, expeditio advorsua Mandonium I ditatemque edicitur exercitui, qui Carthagine erat, et citi ria dierum aliquot parare jubentur. Tribunis septem, qui
et antea Sucronem ad leniendam aeditionem ierant, obviam exercitui missis, quina nomina principum seditionis edita auri ut eos, per idoneos homines benigno vultu sto aedimon in hospitium invitato sopitosque vino, vincirent. Haud procul jam Carthagine aberant, cum ex obvii auditum, postero die omnem exercitum cum M. Silano in Lac tanos proficisci, non metu modo omni, qui tacitus insid
hal ' animia liberavit eos, sed laetitiam ingentem secit; quod magis habituri solum imperatorem, quam ipsi suturi
in potestate ejus essenti Sub occasum solis urbem ingremisunt, exercitumque alterum parantem omnia ad iter id runti Excepti sermonibus de industria compositis, dantum opportunumque adventum eorum imperatori esse, quod sub
Carthvini erat omnes feremas pro Carsinone, ut xxxI. II. et 2P. Plant. Cas. Prol. II. unde Carthaginiensis, quod eonceptum quaal est ab G ιAarini, non Carthamae, nam i longum in hujusmodi is ea larmatione non semper elidit ir, haud magis analogia earet, quam Me nioris a Latina, ave liniensis,. M iensis; Gron. Si et plerique Mas xxxv M. pr. Laceda--i Pro Laee move. Ruperi I Gruterus dedit rerisbaenteae, quod servatum est apud Oron. Crev. I. que rejicit Dondat Is In Edd. ante ron inridebat.
, conritiam de iis Careharis erin lam Carthagini obversari diei. Aliquid apud Carthaginem fieri eum raudiιαμ potiero dira, he. liberamvdieabant, utebantur dandi easu, ni e J o eat, cum nuntiatum Met, nota Serv. ad xv. En ita Plant in postero die, e. hoc nuntio audito, Casina: M At ego aio hae fieri in liberati sunt metu. auaseum pro oraeeia et Carthagini. Et Liv. lib. auditione seu re audita, quae sorma xx I. magnam partem eorum a Nostro sepe ullum tur.
385쪽
LIB. I XVIIL AP. 27. 244 ipsam prosectionem a riua exercitu venissent: eorpora curant. A tribunia in ullo tumultu auctores aeditionis, Per idoneos homines perducti in hospitia, comprehensia vincti sunt. Vigilia quarta impedimenta exercitus, o jus almulabatur iter, proficisci coepere. Sub lucem igna
mota, et ad portam retentum agmen, ouatodesque circa omnes Portas missi mo quis urbe egrederetur. Vocati
deinde ad concionem, qui pridio venerant, serociter in s rum ad tribunal imperatoris, ut ultro torrituri succlamati nibus, concurrunt. Simul et unperator in tribunal escendit, et reducti armati a portis inermi a concioni ab tergo
circumfuderunt. Tum omnis semesa concidit, et, ut postea satebantur, nihil aeque eos torruit, quam Praeter spem robur et color imperatoris, quem affectum visuros crediderunt, Vuliusque, qualem ne in acie quidem aiebant meminiam. Sedit tacitus paulisper, donec nuntiatum est, deducto insorum auctore aeditionis, et parata iam omnia esse. 27. Tum, silentio per praeconem facto, ita coepit: ρο-- quam mihi delaturam orationem, qua exercitum meum alloquerer, credidi non quo verba unquam Potius, quam res, Neronerim, sed quia prope a pueritia in castris habitus, assueram militaribus ingeniis Ad vos quemadmodum loquar, nec consilium, nec oratio suppeditat quos noquo nomine quidem appellare debeam, scio Cives quin patria vestra deaciatis an milites ' qui imperium auspiciumque abnuistis, sacramenti religionem rupistis. o test corpora, ora, Vestitum, habitum civium agnosco: facta, dicta, consilia, animo hostium video. Quid enim vos, nisi quod Ilergetes et Lacetani, aut optastis aliud, aut
aperastis Et illi tamen Mandonium atque Indibilem
regiae nobilitatis viros, duces uroris secuti sunt vos auspicium et imperium ad Umbrum Atrium et Calenum Amb
386쪽
24M T. LIVIIma tulistis. Negato, vos id omnea sociaso, aut sactum
voluisas, militea Paucomam eum furorem atque amentiam esse, libenter credam negantibus. Nec enim ea sunt commissa, quae Vulgata in omnem exercitum sino piaculia ingentibus expiari possint. Invitus ea, tanquam vulnera, attingo. Sed nisi tacta tractataque sanari non possunt.
Equidem, pulsis Hispania Carthaginiensi a nullum i
cum tota provincia. nullos homines credebam emo, ubi vita invisa esset mea. Sic me non solum adversus soci gesseram, sed etiam adversus hostes. In castris e mola quantum me opinio fefellit thsama mortis meae non accepta solum, sed etiam expectata est. Non quod ego vulgari facinus Per omnes Velime equidem a totum exemeitum meum mortem mihi optasse crederem, hic statim ante oculos Vestros morerer ne me ita juvaret, invisa civibus et militibus meis sed multitudo omnis, sicutis tura maris.' per se immobilis est, venti et auras eient; ita aut tranquillum, aut procellae in vobis sunt; et causa atquo
origo omnis furoris penes auctores est vos contagiono
insanistis; qui mihi ne hodie quidem scire videmini, quo amentia progressi sitis, quid facinoris in me, quid in
dasetaeis.- Ante Sigon assis m. Mai. ut Gron. Donoat Cre . Post,me eiam reae, majorem ponunt distinetionem ; et ex praee. erat repetunt dirile. Ita et Bauer, qni praeterea monet, negare alibi mollius dici pro assim mare. Ruper .-6 In Sigon posuit ante οια provincia Mox paullo intmeis e q-ιum, he. pro en mala quantum, d . Unus Pal. in aeria e meis. Mox Rhenan ex libro affert vereala, et eorrigit perada.- Vid. h. l. Noti
Umbrum διrium et Catinum asin latur eum ieeronis pro Cluen-mn Atrium scilleat ex Umbria, ei tio hic imitatus videri potest Iavinar Albium Calibus in Campania natum illius verba iste habent M ut mare,
'erii vi auriae eientJ Vulgo scrip. quod aua natura tranquillum M 'Entum erat, in venti et aura eisne aed, toriam vi agitari atque turbari sieahlata particula ut conata senten et populum Romanum sua aponte tia,non moveri scilicet multitudinem, esse piaeatum, hominum aeditiosonis exeitetur a aeditiosis, quemad rum oeibus, ut violentisaimis tem. modum nee mare nisi a ventia impel pestatibus, eonestari.'
387쪽
LIB. XXVIII. AP. 27. 244striam parentesque a liberos Vestros, quid in Deos, sacramenti testos, quid adveraus auspicia, sub quibus militatis, quid adversus morem militiae disciplinamque majorum, uni adversus ummi imperii majestatem ausi sitia. Dome ipso taceo. Temere potius, quam avide credideritis. Denique ego sim, cujus imperii taedere exercitum minimo mirandum sit Patria quid de vobis meruerat, quam cumuandonio et Indibili consociando consilia prodebatis 'Quid populus Romanus, cum imperium, ablatum ab tribunis auffragio populi creatis, ad homines privatos detulistis Cum eo Pso non contenti, si pro tribunicillos haheretis
fascea imperatoris vestri ad eos, quibus servus, cui impe- Tarent, nunquam fuerat, Romanus exercitus detulistis. In praetorio tetenderunt Albius et Atrius classicum apud eos Cecinit signum ab iis petitum est sederunt in tribunali P. Scipionis lictor apparuit summoto incesserunt et ' fasces eum securibus praelati sunt Lapides pluere, et fulmina jaci de coelo et inauetos scelus animalia edere,
Var.- Olim quia. In Edd. ante Gron mille eris.- . Ante dister Mav. Maa et edd. anti addunt is, qnod faeile post rediderisis exeidere poterat. Elegans hae locutio arridebat Drah et Burm ad Ovid. Mel. II. 43. Ru-WH.-Io In Edd. ante Gron. - sente eo in Merunt. Alludunt dilo Pall. et duo Flor summoti in Merunt. J. F. Gron. id Guther de auro Han. 3. 4. qui aummoto adverbialiter diei putabat, ut optato. Ruperi Olim etiam fame et Meu ea pro faues eum securitas.- Suspicari possis munusin
aedium ramum de allis, ut xx xx. 4 et al. Sed nihil sorte mutandum. Si
Sammato aereaerunιI Vulgares, o incedere magistratum veterea diis arem sume eo Reemerunt eo nempe ebant, eum hi per turbam a prae- Iietore aed in melioribus est summo euntibus lictoribns summotam irent: ι inereservis r quam notabilem to summoto subintelligitur populo eoa- quendi figuram probat Oron ex la in ita Laetant. lib. I. e. I. Divin. pide apud Gruterum, Luenm De Instit. Stipati familiarium gregibus, Diae summoto ascenderunt: eoque per dimotum Populum semper ineo. apeetare videtur quod Plin. scribit dant.' lib. viii. e. s. do Api saero bove ' Fulmina γήJ Non in eo portan- AEgyptiorum, 'eum prorupit in te tum vertitur, quod fulmina a calotus, ineedit summoto, grexqne ua eadant, sed quod aera sanetave loearorum omitatur.' Itaque summo fulmine tangantur.
388쪽
24M T. I IIvoas lanta eam putatia hoc est portentum, quod nullis hostiis, nulli supplicationibus, sine sanguine orium, qui tantam facinus Rusi sunt, expiari Possit. 23. Atque ego quanquam nullum a Iua rationem hahel tamen, ut in re ne una, quae mena, quod eo itium vestram suerit, acim velim. Rhegitim quondam' in praesidium mi in Iero, intersectis per aevio principi a tritatis, Themopulantam per decem anno, tenuit Propter quod is nus tota Iegio, millia hominum quatuor, in foro Romm B curi percussi sunt. Sed illi primum non Atrium Umhmmaemilixam, nominia etiam abominandi ' dueem, aed Dorium Iahellium tribunum miIitum secuti sunt nec eum Pyraho, ne eum 3 Samnitiuua aut Lucanis, Matibus populi Romani, se conjunxerunt. Vos eum Mandonio et Indibili consili communicastis, et arma consociaturi suistis. Illi, aieut Campani Capuam Tuscia veteribus evitoribu ---
tam Mamertini in Sicilia' Hemanam alam umi
R - omla majus pers Vide lib. v. e. z. se. - diae meminit epitome lib. II. Vide mine intelligit ineola priores, qui et Diodori ex rpta lib. xxxx. Stra Etrusci origine. hon lib. I. Valer Max ith. r. e. Mamertini in Siralis, Narrat Polyh. lib. r. lib. I. Polyb Campanoa qui ex Sam in rem eliministam Minari Allu nitibus orti eum an Agathoele in dit ad nomen atrii, quasi ab atro rerent, emanae pulehritudine QR
derivatum. intrum enim pro funes tos, eam urbem specie amicitiis imio dieitur, ut atri dies, atra eupres gressos, eaeaia magnam Partaem ine sus lis oeeupasse. Mamertino Campani Capaeam, viris .... ad men a Marte, qui eorem lingua Ma-
exuam Immo Samnitea Vultumum mers, ut umserint, tradit a tua urbem, quam uuam appellarunt. Pomp.
389쪽
LIB. XXVIII. AP. 28. 245Ituri perpetuam sedem erant; nec populiam Romanum, neoaocio populi Romani ultro laceatituri bello. Sucronemne vos domicilium habituri erati, ubi si vos decedens con- η in provincia imperator relinquerem, Deum hominumquasdem implorare debebatis, quod non rediretis ad conjuges liberoaquo vostros. Sed horum quoque memoriam, sicut Patriae meique ejeceritis ex animis ' vestria. 3 iam comailii scelerati, sed non ad ultimum dementis, exequi volo. Mene vivo et cetero incolumi exercitu, cum quo ego die uno Carthaginem cepi, cum quo quatuor imperatores, AEu tuo exercitus Carthaginiensium sudi, fugavi, Hispania expuli, vos octo millia hominum, minoris si certe omnes prouid quam Albius et Atrius sunt, quibus os subjeciatis, Hispaniam provinciam populo Romano erepturi eratis Amolior et amoveo nomen meum. Nihil ultra lacile creditum mortem meam a vobis violatu sim. Quid si ego
morerer, mecum expiratura rea Publion, mecum casurum
imperium populi Romani erat ne istuc Iupiter optimus maximus atrit 7 Urbem, auspicato Dii auctoribus in aere
vinule examerine et menti at- oramve pro qui Mumem pessimi ἐπιπια - 1 In Edd. ante ron e Geratis animo. mainris erae arae pretia Eet. l. in oris, ut Seipio milites timens iis blandiatiar sed minoris pretii aerant suo ipsorum audieto, quine qui praeposuerant sibi Calenum et Um-hrum, tamquam praestantiores: hos vero amesima ante voeaverat. Ruperi. I Voti lib. Moeria et paulo infra crispino omittunt. mox laria pro
emari Nomen est non jam iam et Magonem Hannibalis fratres, luminis, sed et oppidi paulo supra Hasdrubalem alium Gisgonis filium, savii ostia positi. mane inera di et annonem, qui asdrubalior ei volunt, inter Valentiam et an seeto in Italiam suoeesserat. diam. Sed videbatur exereitus ille minoris certe omnes preem ut propius sontes Sucroniam eastrame lectio est in oris eris omnes quod latus, ibi seditionem movisae rectum esset, si ex animi sui aenten- Greeritia ex ammari Vulgo deee tiaraeipio loqueretur: at nune illa meis quod prima fronte arridet oeto hominum millia deprimere vult, verem elegantius tamen aut fortius ut ostendat nullius Eoa momenti esse, a Meruis, ut habent optimi est enim Deum universia opiis omparentur. eon salonisamarulentae speetes, qua Deinde eis ingeniose exprobrat, quod si dieat, esto, Heeeritis ex animo in seditione aes indignis surio ' matris imperatore, Hasdruba rint.
390쪽
2452 T. II num conditam, s agili huic et mortali corpori aequalem esse a Flaminio Paullo, Graccho, Postumio Albino, M. Marcello, T. Quintio Crispino, Cn. Fulvio, Scipionibus meis, tot tam praeclaris imperatoribus uno bello absumtis superate est populus Romanus, eritque, mille alii nunc ferro, nunc morbo morientibus. Meo unius lanere elata populi Romani esset res publica Vos ipsi hic in Hispania, patre et Mimo meo, duobus imperatoribus, intersectis, Septimum a cium ducem vobis adversus exultantes recenti victoria P nos det ostis. Et sic loquor, tanquam sine duce Hispanim futum fuerint M. Silanus, eodem jure eodem imperio mecum in provinciam missus, L. Scipio frater meus et C. Lε Iius, legati, vindices majestatis imperii deessent' Utrum exercitus exercitui, an duces ducibus, an dignitas, an causa comparari poterat quibus si omnibus superiores essetis,
arma cum Poenis contra Patriam ' contra cives vestros
Arretii Africam Italiae Carthaginem urbi Romanae rim- raro velletia ' Quam ob noxam patria, lis Coriolanum quondam damnatio injusta, miserum et indignum exilium, ut iret ad oppugnandam patriam Impulit revocavit tamen a publico parricidio privata pietas.
arma eum rimis intra aureiam auguratur Gron in is ira ad σπυ- Sion legit, arvis tamen eum Pamia nandam patriam impulit. Ego, si quid atra patriam alii aliter. Gron. la eorrigendum videatur, hanc aeriptu-gendum enaei, ama impia in a ram anteposuerim, et ira ad opp-triam eontra cisa umero ferretia nandam patriam impuιit. O ire ad sp mandam patriam h rreais plerus Caritas nempa in Pat ut irata impugnandum ex quo matrem, uxorem, liberos.