장음표시 사용
161쪽
3 De constitutiori videmi A. Ἀ833 ante Choleram
Vidimus, in integra patria nostra , fine A. I 832, optimam sanitatem publicam Cholerae sue cessisse, adeo, ut
nec aegrorum, neque mortuorum numerus solitam aequaret normam. In genere autem fausta haec conditio et primo insequentis anni semestri perrexisse videtur. Ρe hyemen vix morbi opidemi Observabantur. Cum vere autem apparebant febres intermittentes, quae, quantum certe de provincia Trajectina, tum et de ollandia, Getria, Groning , Frisia explorare potui benignae erant Daturae, funera vix ferentes Trajecti ad Rhenum biliosae erant, in septentrionali hujus provinciae parte catarrhales. Si ergo ne constantem quidem diversis locis servasse cha. racterem Videntur. orro benignae hujus constitutionis documenta fuerunt morbi contagiosi, qui nonnullis in Iocis intercurrebant reliquis. la in meridionali et orieu. tali nostrae provinciae parte, Circa erkhοVam grassabantur Variolae, quae mense Maj od maximum suum perveniebant. Etiamsi autem incolae morbi decursum naturae traderent, pauci tantum ei Occubuerunt, incuriae suae potissimum victimae. Sic et eodem tempore ro . ningae inter pauperes se typhus declararat, qui vero haudquaquam malae indolis habebatur. Orbis autem vernalibus matur jam successerunt astrici Diarrhoeae mense Majo frequentes erant, aestuantis coeli probabiliter effectus, et mense Juni cholerae nostrates catarrhalis indolis, quandoque graVes , Obviae fiebant, quo morbo in hac nostra urbe femina adulta decessit. Sic et roningae aliquot Casus Observati sunt, qui gravitate vix Cholerae Asiaticae cedebant. In genere tamen non praeter normam dicendae videbantur.
162쪽
I 16 Hisce igitur factum est, ut, quae praecedenti anno
solito major fuerat, mortalitas nunc e Contrari minor esset.
Scilicet inde a Ianuario ad Junium decesserunt in patria nostra Α' 1832 incolarum 3 263 Α' 1833 non nisiratior, quae differentia ultra sex millia attingit i. e. - partem solitae mortalitatis intra idem temporis spatium. Ubi autem utrumque annum termino medio, ex D ducendo, 33896,
comparamus, invenimus alteri exessum 3367 contra alteri defectum competere 2795 funerum. Apparet ergo ex hisce numeris, quantum distaret his annis morborum regnantium indoles. Praeterea notandum est, non in genere lanium, erum etiam de singulis mensibus, nee non de singulis provinciis faustos illos regnantis constitutionis effectus valuisse Sola excipiantur Zelandia et Hol-Iandia, quae uno Junii mense paulo plura tulerunt funera, unde factum, ut huic mensi excessus a mortuorum ractnnn priore competat. Vidimus autem, morbos generatim in patria nostra ante holerae Originem siluisse, unde Junius A. 183 ad saniores pertinuit. Veruntamen, raeter Choleram, duplex erat Oo anno epidemia, quae per plures extensa rOVineias cohaesisse
cum ipsa anni constitutione videtur Altera Influetigaerat. Hanc ipsa hyeme Trajecti viguisse, antea dictum est. Mense autem uni inmollandia, Getria et Transigalania grassabalur, a multis adscripta vehementissimae I Junii tempestati. la a doct. YNE nccepi, S arisIusae, dum vix habebantur aegri abhinc eam subito ab omni parte exortam esse. Vehementi sese declarabat faucium dolore, tussi sicca, lensione pectoris, defatigationis sensu , quandoque vomitu , aliisque Sympto malibus, quae huic morbo familiaria sunt. ostquam Vero Per duas fere septimanas perstiterat , anginae loco leum ritidem atque statum gastrico.biliosum comites acquirebat,
163쪽
satis pertinax et curatu dissicilis facta. - Altera epidem iam orbillis ossicitur, qui aliis locis leni pore vernali, aliis autumnali saevierunt. Ita olerodam jam Februario,
Gron ingue Junio Amflelodami et Trajecti ad Rhetium
Septembri coeperunt. Per se haud malae erant indolis complicabantur autem frequenter cum inflammationibus topicis, quae, uti et morbi secundarii, multos e medio tollebant infanteS.
Utraque, de qua diximus, epidemia priori hujus anni semestrio Oterodam regnavit. Morbilli quidem inde a
Februari ad Iunium usque viguerant, Influenga autem ibidem Iunio grassabatur; quo mense medio Cholera 3pparebat. Huc ergo convertamus oculos. Quam tamendisquisitionem , tamquam fundamentum aliquod aut criterium, mortalitatis in hac urbe praecedat examen i).
231193 200170 172165 165 176 179176 178206286220243222 220170 293520267249 208209 273 259360 2952732061164398 146148 16822855244352485128 34488733034263 160 125 10141999 222
192214 310739188931704811 1 Mortalitatis hosce numeros mecum communica Vit Oct. V. D. PANT, cujus amicum auxilium ad memorabilem hanc opidemiam illustrandam
164쪽
II 8 Hinc conlinuo issicitur morbillis probabiliter Moo-5oo incolas decessisse. Tergamus autem ad Choleram. Multis in ore est, eam in celebri hoc empori per epi-demiarum interregnum nunquam prorsus defuisse Verum identidem continue esse conspectam. Vidimus antea, Februarii initio duos accidisse casus, quibus publice finis imponebatur Orbo. Eodem mense forsan et alii obtinuerunt imo mense Martio infantem biennem curavit doet. IILDER dein Vero, quantum comperi potui, nulli casus observati sunt, donec 34 aut 15 Iuni Cholera assicerentur infans et septuagenaria. Haec , nomine SALVEUM, Vidua ADBIANI ALwnΕΝs, OVendis neonalis totum quaerebat, ex quali ossicio nunc redierat. Habitabat ad canalem Botersis ot neque causam assectionis evidentem accusare poterat Cholera erethica Iaborabat, a qua proutiet infans, restituta est. Deinceps uo Junii in vicina Cratinga lacinusae opifex Cholera exstinguebatur, cui nihil cum praecedentibus commune fuerat. Huno in Odem pago continuo plura secuta sunt funera. Oteroda mi vero latebat hostis, donec I Jun. exsurgeret, quando viri in curam suscepti sunt, quorum unus obiit. In tribus
a unquam frustra imploravi. Idem mihi impetravit statisticam civium ab aetate sexuque distributioneia atque usum serierum, quibus a delegatis ad urbis sanitatem tuendam , aegrorum nomen , aetas, habitati , aliaque notabantur. Quae ad Viros specti quibus politia medica in hacce Hollandiae meridionalis parte committitur, relata erant, humaniter mecum commutii cavit OCt. v. D. BOSCm, Praeses Denique multum debeo doct. G. DLDER, qui benevolenter mihi suppeditavit series, quibus utroque anno tortuorum nomina , aetas et domicilia inscripta erant. Etenim status civilis administri quantum pote accuratam habuerunt rationem eorum , qui Cholera decesserunt. Eliiciunt hae series optimo fonte , unde epidem in extensio determinari potest.
165쪽
129 Ver continue adscendebat morbus M. Iunio 8 insupor aegri assecti, qui, praeter unum, Omnes exstinguebantur. Tres eorum ad naves pertinebant. Quod vero notave Convenit, Omnes singulatim in diversis non tantum plateis verum et urbis Vicis degebant. Habitationis ergo nulla illis communit S. Quae adhuc spes evadendi civibus supererat, Vanuit
omnis. Ab initio Julii vehementer increvit holera,
I ej. m. 3 aegros, alter die II affligens, ita uti Jul. jam ultra Io incolas corripuisset, quorum major pars fato cedebat. Ex serie autem illorum colligo, eos diversissime per integram urbem fuisse sparsos, quantam diversitatem, ab initio inde conspicuam, in nulla serierum , Vel clhunc, Vel ad praecedentem annum pertinentium , quas
mihi explorare licuit, deprehendi. lurimi iri erant
aut feminae aetatis igentis, paucissimi infantes senes Ve,1 ad naves pertinebant. Ab Gul inde, per Integrum hune mensem, ad Statum civilem quotidie o-6 1mortui imo 15'Iul. 8 et I9 ej. m. I recensebantur , quorum
3o- o, imo nefasto illo biduo agnoscebantur
tamquam Cholerae funera. Quotidiana autem hoc menso mortalitas 5-6 esse solet. Incrementum epidemiae medio hoc mense Vulgo adscribitur nundinis, quae in proximo Delphorum ortu celebrabantur. Fuerat enim I OuI. dies Solis, quo huc procedere multi ROleroda menses Oleni.
Julii fines, imprimi autem ab Augusti initio, cleCrescereepidemia coepit regulariter per hune mensem taui er- gens , ita ut 8 Aug. ultimus recenseretur aeger. Ad Aug. usque 2-I 8 abhinc ad 2 Aug. -- , Orro Verorari casus quotidie notabantur. Funerum summa in urbe ad 13 Aug. usque quotidie Io excedebat , quae fere omnia ad Choleram referebantur; abhinc Vero Io Irum Supem Tabat, imo a 23 Aug. inde ad solitam normam edierat.
166쪽
i3o Sequentes aegrorum et mortuorum quos exhibuerunt mediet, sunt numeri, per hebdomades dispositi ad Gul. .. 39
Hinc aegrorum summa meitur II 26, mortuorum 65. Patet aulem ex iis, quae de civium mortalitate his mensibus prolata sunt, hisce numeris Olam epidemiam non comprehendi. Ut vero disserentia intelligatur, funera, quae ad Statum civilem per Iulium et Augustum recensita sunt, eadem ratione, qua aegros illos et mortuos disponere lubet. His numeris dein apponimus funera, quae ab ipsis tatus civilis Administris holerae adscripta sunt. Onendum autem est, singulari et exacta cura hanc rem illis Viris fuisse investigatam Tertio vero loco, comparationis gratia, his addimus mortuorum numeros per I primas hebdomades praecedentis epidemiae, i. e. ad Sept. fere finem A. 1832, qui ergo
primam illius periodum comprehendunt si
Sic ergo ad holeram referuntur os funera, qui numeru Certe Verum non superat, quum his mensibus mortalitatis excessus prae termin medio ultra Iuo attingat. si autem eadem proportione memoratum egrorum numerum mugemus, hunc cum quadam probabilitate ad
i Comparatis seriebus funerum A. I 85u, a Statu civili habitis, Cum numeris, qui editi sunt in cominentatione Versiaide SubcommiSSis, mihi persuasum est de exacta ratione, qua et hi notabantur. Si Xiguas enim disserentias excipias , hene conveniunt. Quod ideo moneo, quum iis innitantur computationes statisticae , p. 25 exhibitae.
167쪽
i 31I6oo-IIo aestimare licet. Otabile autem es discrimen, quod inter utriusque anni epidemiam Observatur. Nunc enim tertia dum um et quarta hebdomade ad maximum perveniebat, dum A 183 jam altera septimana illud attigerat. Praeterea in memoriam reVOeare liceat, primae epidemiae ab et inde recrudescentiam Coepisse, per integrum annum imo et ultra protractam. Contra a Sept. inde, per ulteriorem A. 1833 decursum Cholera Roterodami non observabatur, si solus excipiatur praetor axis Anglicae, Sept. defunctus, ac mense Novembri et Decembri 2 aegri, qui revaluerunt. Ex funerum censu, a Statu civili facio, epidemiae per urbem dispersionem efficere tentavimus. Qua cum ut conferamus prioris epidemia sedem, ex eodem fonte Choleraeo anno defunctos juxta urbis vicos divisimus.
Reductio Ratio tinerum Vici. Incolae. Cholerae
371318321833 ad 1011.18321833173527
168쪽
Ex hoc calculo i apparet, solosa et inpraecedenti
anno Plura, quam hoc, tulisse funera. Reliqui omnes nunc gravius infestati. Et quidem anno priori in F, G Lepidemiae habebantur maxima i. e. intra moenia in urbe interna , retro aggerem majorem Hoogstraat. Nunc autem maximum Observatum est in vico C, i. e. ab occidente circa aggerem Sciodamensem, ad quem unum 6 funera referebantur. Omnium autem maxime in suburbano Oti Malingon saeviit epidemia Hic ad la dictum Sta ade, ubito circiter domus habentur, 36 funera numerata sunt. Reminiscendum insuper reapse primum epidemiae incrementum in Crulinga, huic vico adjacente, obtinuisse. Caeterum et suburbium fuit, quod utroque anno quaedam epidemiae minima exhibuit. Generatim magis aequalis posteriori anno erat Vicorum singulorum actura. Quo Vero utriusque epidemiae distributionem per Roterodamum comparemus 6 6 funera A. 1832 reduximus ad eorum anno sequenti numerum. Ex his apparet, Ε, F, G, H, L et , nec non plurimos Vicos suburbanos anno priori quam posteriori majorem epidemiae partem tulisse, in A, B, C, Ι contrarium Obtinuisse , aequales fuisse partes vicit. Urbs ergo externa et suburbium generatim magis quam anno priori, interna Vero minus, epidemiae ratione habitu, nunc afficia fuit, unde confirmatur, quam diximus, magis aequalis epidemiae distributio. Quo vero accuratius Variarum
urbis partium intelligatur disserentia, computavimus, ' priori in urbe externa 29 in interna 36 et in suburbiora iincolas mortuos esse, qui iidem numeri Α' 1833 fuerunt 234, 615 et 162. In navibus Anno 18 32 erant 32, nune
Vero et ideoque relative plures, mortui.
1 Exclusa sunt nautarum unera et paucorum quorundam, quo Tum habitatio nota sui determinata. Ad hos autem , una Cum peT Crinis, uno altero es 8, alter a modo pertinebant.
169쪽
Εx morbi per urbein distributione conjici liceat, cuanti minus exclusiV Pauperiorum domus ingressam fuisse Choleram. Qua in causa consentiunt Ornnes. Licet enim praecipuam quidem vim in inferiores civium Ordines exsereret, non tamen , prout antea, pepercit fortunatioribus.
Media civium pars , quae facile vivit Vitaeque commodis fruitur, multum damni tulit Imo honorata citantur nomina, quorum mortem civitas Iuguit et patria. Neque aedificia, quae ad ciVitatem pertinent, integra reliquit Cholera. Qua in causa eandem secuta est normam, quam anno priori. Etenim domus in carcerationis modo, correctionis 1 funus habuit. In orphanotrophio civili non nisi femina exstincta est et infans revaluit Denique et in gerontotrophio proveniershuis unus decessit. Contra in aedifici pauperum idem, qui anno praecedenti, a scit mortuorum numerus fuit.
In nosοcomi militari infrinerie quo recepti sint, non
teneo, sed 3 exinde sepulti fuere. Ibi autem curantur modo, qui in urbe habentur, milites marini et qui permissiouem Roterodam degunt. In noso omio civili cubiculum separatum fuit, quo reciperentur Cholera Iabo rantes. Hi autem numer fuerunt 2O9, quorum decesserunt 148. Quos inter 5 nautae pertinuerunt, quorum major pars in nosOcomi curata est eorum 4 obierunt. Femina, ibi rei familiari praeposita, post graves
iras, morbum suscepit , quo et doct. BOONACKEn decessit, unica inter medicinae doctores in nostra patria Cholerae victima Scit nosocomium , cujus curam gerebat, reliquerat, febre catarrhali assectus. A qua reconValescens, die procelloso in nere aperto obambulavit, domum nutem reversus, exitiosum morbum subiit, in bonorum omnium luctum. Reliquorum, qui in nosocomi erant, degroruma, custodum, quantum novi, nemo Cholera asseclus est
170쪽
Ut aetatis sexusve in hac epidemia disserentiam inda
saremus, Iaudata adhibuimus mortuorum sortes, in quibus lamen infantum sexus non est determinatus. Incolarum distributio censu ultimo respondet.
162828040 - 5034334527 165719450 60 25313561 193 8710660 7015872490142588470 10097616958934553226640028 1095427481
Quae quidem tabula procul dubio majorem continet partem omnium incolarum, quos Cholera eo tempore Roterodam corripuit. Hoc enim agnOSCUnt omnes, et
quam praecedenti, morbo visi fuisse Ietiferam , adeo ut mense Juli paucissimi , qui Choleram comptelam suscipiebant, ex Vitae periculo evaderent. Aegri plurimi continuo fere paralytice decumbebant, donec paucis horis post placide ita exirent Symptomala generatim longe minus eranti troci , Omilias imprimis, spasmi, collapSUS, cyanosis et algor. Conlinua vero torrhoea et sudore calido diffluebant aegri Spe salutis excitata, latenter jugulabat aegrum insidiosus hostis. Mense Augusto morbi character magis in erethismum tendebat, ideoque minus erat elifer Intercurrebant frequentiores diarrhoeae , ChOIeraeque nostrales. In genere vero, quae assectio Cholerina dici consuevit, minus erat frequens, qudin anno praecedenti Iuctu quidem summo depressis incularum