장음표시 사용
181쪽
4143 513 12 444517141 273 321392186
259500482718. 710.43001462440 2013.36.6
49700382376.546.33943500326562530110873104851 I9207161 17 109168
Hinc consequitur , summatim nune hosce tractus, quam anno praecedenti, longe minus esse Vexatos Attamen memorabile est, tot circa Lugdunum Batavorum pagos crescentem hoc anno in epidemiam passos esse Choleram. Ubi vero relativos terminos, in haec labula et in ea, quae Mosam speciat, Comparamus , apparet, quantopere et his
superior sit Mosa. Quoad epidemiarum Rhenotandi carum exitum, Lugduni ad ui ci usque protrahebatur malum, in reliquis autem vel Augusti fine, vel Septembris initio
De singulis hisce ocis frustra plura explorare tentaVi. De Vallienburgo autem egregia exstat epidemiae historia, quam eon Scripsit doct. E 61LD , ab Academia Leidensio profectus, ut Oeum teneret Viri XP. OUWER, qui initio jam epidemiae succubuerat. Primus in exiguo o C
182쪽
pago , Io Julii affectus erat potator, a Calvico, ubi nundinae agebantur et Cholera apparuerat, ebrius domum reversus Hie reValuit, sed II Jul alter incolarum, qui aliquamdiu am febre intermittente Iaborarat ac di-arrhoe , Cholera obiit, praegressa gravi defatigatione a quo indigestione Dein se per agum morbus dispersit, Iulio 4 Augusto 16 incolas affigens Funerum aulem dimidia pars ad primos epidemiae dies pertinuit. Iures
in eadem Om aegrotantes obvii, quorum erant u- in
familiis. Sic primi aegri mater, quae filium curarat,
nec non chirurgi ancilla huic morbo succubuere. mosemel in angusto cubiculo I incolarum, quorum plures vel unum lectum occupabant, MCholeram exquisitissimam passi sunt. Praeterea autem mulli incolarum utriusque sexus de oppressione praecordiorum, palpitationibus Ordis, omi-turitione, sudoribus nocturnis agebant querelas. Quae tamen assectiones maxima parte ab animo abjecto videbantur repetendae, nervinis fere cedentes, imo unΠ-doque spei excitatae Frequentes insuper erant diarrhoeae, dupli is indolis. Vel enim leviores occurrebant, in quibus animi pathematum essectus evidens erat, facile demulcentibus et sedaulibus curandae, Vel graViores , alonicae , in quibus adstringentium imprimis usus conveniebat Debella laautem di arrhoea , lingua rubra, quandoque Aphthos erat. Sanati Omnes , nisi, qui neglecta medicatione, holeram
Pessimam Contraherent. Tandem, Rhenum persequentes, Superest, ut pctucade oerdeno dicamus, cujus rei nobis facultas ala est benevolentia doct. DE Rhilo. Illic I Jul famulus in nave Vectoria, quae Boterodam venerat, ubi jam biduum diarrhoea laborarat Cholera corripiebatur , quam lyphus excepit; attamen restitutus est Dein fabri lis
183쪽
narii famulus, magna aquae setanae copia ingesta, paralytice obiit. Tum e ipsam urbem se morbus dispersit , minus quam anno praecedenti extra eandem di- Vagatus. Determinata tamen epidemiae directio observari non potuit Medi Ordinis cives magis quam antea nunc
assiciebantur. Mortuorum autem numerus O non Superavit, quos interi incarcerati pertinebant Scilicet horum
numerus erat 35o, quorum aegrotarunt 2. Multae et inter cives vigebant cholerae biliosae, quandoque perti Dacissimae. Febres autem autumnales biliosae hoc anno vix aderant. Inter rusticos, Circa urbem Viventes 2 an tum holerae casus obtinuerunt, quibus tamen et Pagus
Ut ergo ex iis, quae dicta sunt, conclusionem demoΙ-landia Meridionali ducere liceat, satis esse robatum autumamus, hoc anno regionem Mosae adjacentem maxime, dein quaeraselae e Leccae assinis est, minime autem quae ad Rhenum vel ollandiae abutela propius aecedit, holeram passam esse. Quae, si ad numeros, quos supra in Venimus, allendamus, manifesta sunt. In prima enim regione mille incolarum, ex locis infectis, ut aegrotarunt ae 3 decesserunt. In altera I 8, quorum obierunt Io. In tertia vero vix ultra , ex quibus e medio sublati sunt. Porro, siquidem priori epidemiae hanc comparamus, manifestum est, primam et alteram, quam indicavimus, regionem Anno 1833 Ionge gra ius, quam praecedenti, tertiam contra multo evius amictam fuisse. is locis, ex quorum conspectu haec conclusi ducta est, simul sum lis idem circiter competitu6O funerum numerus. Horum ver ad Osam et Sciolandium anno priore 2 oo, posteriore 22O Pertinuere.
Contra ad Deislandiam et Rhenotandiam anno illo 34oo fere, hoc Io accensetidi sunt Ilaqueis j 1832 occi
184쪽
dentalis et septentrionalis , Α' 83 3 meridionalis et orientalis provinciae pars praecipuam Cholerae sedem praebuit.
Inverso quodammodo praecedentis anni ordine, continuo nunc eXploranda Getria est, ad quam provinciam Cholera eodem tempore, quo ad Mosam, sese extendit.
Ρrimo Julii plumbi fuso Roteroda mensis, qui ad visendam suam familiam venerat in pagum Geldermalsem, ad Lingam prope Mollandiae Meridionali. fines situm, suscepta Cholera paralytica, brevi mortem oppetebat Erant his diebus in pago nulli, qui dicuntur, epidemiae I deCursores. Neque haec insurgere videbatur, quippe ad Octavum hujus mensis diem neminem affligens Tum vero femina SeneSCens , rde edenti aegro vicina, eadem labe intra horas peribal. in Vera stragulorum partem quibus ille fuerat rusus, ipsum vero moti . viderat. Insequenti nocte tertius aeger his accessit, proxime primi domum habitans. Vir erat, Vigentis aetatis , qui diari hoea laborans , fructuum aliorumque refrigerantium debit majorem ingeSSerat copiam. Traecedentium mori secus aegrorum cognsti indigestionem eorum morbi causam accusabant. Quartus aeger puer fuit, exadversus primum degens, in quo alia Causa non patebat, nisi quod pridie adstiterat, quum publica rauctoritate irimi aegri vestes sepelirentur. Quintus aeger tertii erat pater, qui filium fide curaverat, ara tque moerore ab ejus obitu affligebatur Sextus infans triennis, septimus hujus later qui summa anxietate tueri 'imuerat vitae, eo exitu, ut, dum ille revalescebat, ipse I Jul brevissime exstingueretur. Quem quatriduo post, ex Sequiis exactis, moesta aVin , septuagenaria, secula fuit.
Qui citati sunt, aegri vivebant omnes in medio ago, ab Occidente, juxta Lingae aggerem, quo igitur exiguo Ρdlio
185쪽
per i dies se malum continuit. Die autem 1 aut se declaravit in vicino agro , Roth dicto, te nempe ab oriente pagi sito, aggerem uter iamque telensem quem o fere familiae incolunt, pauperes ut plurimum
operarii, qui parva sua rura colendo Victum quaerunt.
Hic et rusticus assiciebatur, qui ab aliquot diebus inde
diarrhoea laborarat, gravi uno commisso diaetae errore, et annorum puer. Neuter in conlactu fuerat cum praecedentibus aegris. Habitabant autem sibi propinqui. DI quidem, etiam si Choleram Pateretur paralyticam restitutus est; postea Vero, in eadem Om qui alebatur Cliolera citissime obiit infans. ueri item ualer, insequenti die, et alter ex liberis deinceps eodem morbo exstincti unt, nec non reliqui duo liberi gravi diarrhoen laborarunt, ita ut unus in hac domo maritus restaret inlaetus , uxorem binosque lugens liberos. In eodem hoc ic praeterea infans septennis ultimoque Julii die irsexagenarius decesserunt. Tanderi hujus Consanguinea femina gravida, Octiduo post Choleram patiebatur, sed Testituta, post tres menses sanos et vegetos edidit gemellos. In eadem domo duo insatiles diari hoeam passi sunt. Itaque 7 Aug. in hoc vio terminabatur morbus medio aute in in pago a in per u septimanas finitus erat Scit a Jul ultimus e decessit senex, qui duduin medicinam hoc Ioco factitarat, morbumque praeter modum reformidabat, quem tamen viderat. Proxime habitabat aegros ultimum excitatos. Ad i Iul. ergo in medi pago morabatur morbus, dein non nisi et ibi tollens. In vico autem Vicinoa 18 Jul ad Augusti initia observabatur. Maximam igitur partem 1 hi casus inter se cohaeretit. Fide autem et accurate mecu in communicati sunt ab EXPert. ZIMMEB MAN ELο1s , qui illos ipse curavit. Morbi summam malignitatem I funerum numerus arguit, artis
186쪽
I5o utut adminiculis egregie adhibitis. Insuper minore morbi gradu 1 assecli fuerunt, Omnes autem restituti. In plerisque domibus, quas Cholera intrabat, fere omnes incolae graviores levioresve affectiones abdominales passi sunt. Praeterea frequentes erant di arrhoeae, dolores colici IeViores et Tmplomata nervosa, quae facili medicinae cedebant, sedatis mentis turbis Caelerum nulli alii vigebant morbi, durante epidemia. In vicinis pagis, Buu malsem orichi, aliis, nulla Cholerae vestigia observata sunt, quaeque in pago Metere erant, diarrhoeae ejus colorem non ferebant. Neque fiuila epidemia, in quoquam aegro Cholerae species observata, incolarum sanitate in
genere laudabili habita. Altera in Getria Cholera epidemia provinciae caput
afflixit. Quae enim anno praecedenti ab illa libera restiterat, Arnhemia nunc graviter per Iulium, Augustum et
Septembrem Choleram passa est 1 . A Junio inde hic
Ιnfluenga regnarat, primum symptomatibus inflammatoriis stipata, quae tamen Venae sectiones non ferebant, deingastricis. Subito autem declinanti huic morbo se Cholera junxit. Eietii 4 Julii in ambulacro suburbano peregrinus
offendebatur, moribundus, qui unde Venerit, non om pertum est. Femina Pauper, quae non procul abhino
ad portae Rhenanae moenia habitabat, illum in suam recepit domum, ubi diem obiit, ante quam auxilium medicum invocari potuerat. Mortui Vestitu lenui suum illa lectulum texit. Die autem , Vel biduo post ipsa, O-
I Humanitate doct. ΜοL , delegatorum, quibus medica hujus pro
vinciae cura commissa est, Praesidis, relationem accepi momentosam , quam conscripsit doct. V. ASSELT, qui tum Arnhemiae artem salutarem factitabat. ilitum sortem mecum benevolenter communicavit doct. E GELBARD qui eorum DoSO Outio erat praepositus.
187쪽
15itatrix , holera Asiatica corripiebatur 1 simulque in aliis urbis partibus, inter se dissitis, uti in foro , ad amnemo ad ita dictum Oude-Maan , extra ortam Rhenanam prope flumen situm , ejusdem morbi casus observati sunt in hominibus , de quibus nulla poterat contactus suspicio
Majus in dies incrementum capiebat epidemia, etiamsi plurimi adhuc aegri offenderentur, quo loco femina illa habitabat Paulo post plures in loco citato iude-Maan,
observati Dein pedetentim per urbem processit epidemia, inde a porta Rhenana per plateam Langstraret, una Cum adjacentibus huic angiportis, prope amnem illum sitis. Hic quidem multum coeni sordiumque secum Vehit antequam in Rhenum effundituri; attamen, quo loco dilatatur amnis , plurimasque Ordes colligit, unde foetor intolerabilis exsurgere solet, Vix ambientibus domibus apparuit Cholera. Hae autem , e Vi et extensione ausita, determinatam directionem servasse Videtur, ad portam Velpensem , ab Opposito urbis Iatere Silam , pergens. Quae hanc viam interjacent, plateas et angiporta, in occiden tali et humiliore urbis arte , SucceSsiVe et Vehementer afflixit. Digressiones lanaen aliquoties in interiorem urbem lentabat, quales fere ad solitarios Ρertinebant casus. Semel tantum media in urbe cincolas sibi Vicinos aggressa est. Constanter autem in sua brevi redibat vestigia. Sic ergo peri hebdomadum spatium Vehementer regnavit epidemia , quibus exactis , sensim decreVit, eodemque quo processerat, ordine, ita ut quae rimum aggressa fuerat loca , primum iterum relinqueret. Decrementum
hoc per alteras 6 hebdomades duravit namque 27 Sept. opidemiae finis determinatur.
Aegrotantium numerus accurate notari non potuit. Recensiti fuerunt 339, quorum 158 abierunt vita onso
188쪽
152 aulem Iulio 8, Augusto pi et Septembri o funera ad
statum civilem delata sunt. Itaque , quum medii funerum numeri iisdem mensibus, ab Α' 824-I832 derivati sint 23, 2 et 28, concludere licet, ducenta saltem ad Choleram pertinuisse. Quae ergo, proportione 3 millium incolarum, prope ad vim epidemiae ROleroda mensis accessit. Ρotioris classis incolis fere pepercit, pauperiores autem, maxime vitae in lemperatae deditos, affixit, quibus
Luna Martisque dies infesti imprimis deprehendebantur. Inter milites multi quidem affecti, sed pauci sublati.
Inter equites loricatos ii aegrorum a lanium , inter e
dites 13 obierunt . Praesidia aulem militaria numero erant 63o. Ad quae praetcrea feminae o et ullo infantes referuntur, ex quibus 1 aegrotarunt, ne nisi u decesserunt. Insuper 5 milites, imprimis sagittarii, missione Arnhemiam reduces ad familiam, Cholera laborantem, visendam, eodem morbo afrecti sunt, quorum 3 decesserunt. His autem plures addantur, a medicis civilibus curati. Multi illorum aegrorum diarrhoea cholerica affecti erant, in quibus ulterior morbi evolutio reprimi potuit. Nonnulli eorum , qui matrimonium non inierant, morbum susceperant, ejus eludendi causa inebriati Communis aulem domus delentionis , civilis militaris , cujus in vicinia vehementissime morbus saeviit, ejus ne vestigium
quidem ostendit, nisi terminata jam ab aliquot diebus epidemia Noctis enim intemperatae Donas luiturus , eques Ioricatus eodem die holera periit. Erant autem his mensibus ο- o delenti cives et o-35 milites. In familiis non paucis successive plures morbo Corripiebantur, in aliis non nisi unus. Nunc indigitari morbi
per homines propagatio poterat, nunc Vero ne scrupuloSiS-simo quidem examine erui Prae celeris morbum patiebantur, qui cadaVerum Vestibus exuendis Occupabantur;
189쪽
nem tamen custodum in nosOcOmio, nisi Iotrix, femina moribus dissoluta , quae denudalis pedibus, in solo lapideo madido constiterat. Haec morbo superat ita tamen restitit obnoxia, ut te insuper eundem contraheret, sed
minuto gradu.Denique aliis in olis diarrhoea crat, aliis obstipatio,
plurimis autem sudor praeternormalis. Ipsi holerae, imprimis quando ad maximam extensionem epidemia per- Venerat, Characteristici prae ceteris Implo malibus erant spasmi vehementissimi, qui Vel levius affectos vexabant, unde factum, ut laudanum, generosa Osi ab hujus urbis medicis siris docti. administraretur , quod, ex eorum testimoniis , satis laudare ix possunt. Brevi postquam Arnhemiae Cholera apparuerat, et Neomagi sese flendit, ubi tamen non ad eandem pervenit, extensionem i). Regnaverat et hi , inde a mense Iunio Influenga die vero ii ut subito a Cholerae casus obvii noli, alter famuli in navi atmio GUILIELMO L, alter
Bajuli in urbis orientali parte, in platea scit Stri struat, ubi et anno praecedenti viguerat iti principiis morbus. Biduo post in eadem platea septuagenaria obiit et ita deinceps ibidem loci increvit morbus, ut ex ' primis aegris 5 illic habitarent. Nemo ex his evasit. Per integrum autem Iulii mensem , morbus in vicis C et D imprimis sese conlinuit, tres maxime plateas, Stri strua scit. Ro-aegus et initio demum tertiae hebdomadis, Steenstraatassiciens, ad quas plurimi pertinebant aegri.
si Benevolentissime doct. Α ELD1 mihi concessit usum serierum , quae de aegris accurate habitae erant. Exinde descriptionem illam epidemiae hausi. Auctore autem eodem Vir humanissimo , mihi om- misit doct. CROIssANT, edico-chirurgus I cI., cui praesidiorum militarium in hac arce satillas curae est, relationem epidemiam, quam haec parti
190쪽
Ρostquam tres fere hebdomades hic regnarat, in alium se vicum morbi vis transferre videbatur, nunc demum Vlaamsohe-Gas et postridie Bergεhe aggressi, quo loco Augusti initio plurimos affecit incolas In media igitur et humiliore urbis arte initia cepit, serius demum ad altiorem urbem penetrans. Sub Augusti finem praecipue in platea Botteistraa viguit, ubi tamen jam antea rari casus offendebantur Septembri vero maximum epidemiae habebat platea Regulierstruat, in vico B , ubi hucusque nulli adfuerant aegri. resso ergo pede in hac urbe holerae Vestigia legi potuerunt, dum et ad paucas restringebatur plateas. Epidemiae finis timet ponitur. Exacto Vero Augusto ejus is maxime fracta erat, ita ut lente tantum abhinc
Apparet ergo, mortis periculum, initio maximum, Septembri et imprimis Octobri multum fuisse minutum. Numeris autem exhibilis aegri, imo et mortui pauci addendi sunt, quorum nomina non notata fuerant. Inter illos 5 aegros ter in eadem domo ire casus obtinuerunt, octies bini unde sequitur, fere dimidium aegrotorum ad tales casus binarios, ternariosve pertinuisse i). itantum non omnes successive obtinebant.
I Forsitan plures casus huc pertineant, quos autem , deficientibus, in sexiebus , quarundam domorum indiciis satis certis , detegere non p0tui.