장음표시 사용
191쪽
Inter arcis praesidia 36 milites Cholera assecti memorantur, quorum tamen non nisi 8 perierunt. Scilicet inter eos 1 ad Choleram paralyticam pertinebant, reliquorum aulem Mad Choleram erethicam 5 ad Typhum, ad Diarrhoeam cholericam, qui Omnes restituti sunt.
Contubernium quidem Ormentariorum, quod cum OsO-
comi militari uno essicitur aedificio , plurimos tenuit e gros. In illo enim uo, in hoo I habebantur, ideoque tantum milites in reliqua urbe affecti Cujus rei causa adscribitur a doct. cn Iss Nae insalubri ejus aedificii constructioni, in quo et aliae epidemiae continuo fere infectionis focum gignunt. Ostquam enim milites Sept.
exinde alium in locum migrarant, unicus lanium ejus dem corporis militaris aeger observatus.
In Neomagi vicinia una Ubberga, a 4 Aug. inde,
funera tulit. Neque in pago Ophemeri, ubi praecedenti anno holera Getriam intrarat, epidemia insurrexit, quae tamen 1 Iulii unum ibi aegrum exstinguebat. Successit autem hisce, in terra Mosam inter et Vahalim, ad prius illud flumen silus, pagus Alfen ibi enim a Ioui ad
Deinceps tela in censum Venit, quae item anno praecedenti vacaVerat a morbo De hac epidemia sequentia humanissime mecum Communica it Oet. AN OBP.
Primus ibi assectus, et Gul miles ad Cleerensii cohortem pertinens, Oricomi redux, ubi tum vigebat epidemia. Post 5 dierum morbum decessit. Eodem vero tempore Operarius, ad parvam infra urbem distantiam habitans, in agro occupatus, graVibus doloribus, Vomitu et diarrhoea corri piebatur, adeoque cito exstinguebatur, ut medicus coedere non posset. Brevi post infans familiae pauperrimae, in eadem domo Viventis, Cholera declarata obibat, nec non assecta soror Operarii, quae fratrem visitarat, degens
192쪽
ad cingulum urbis , inter portam est andicam et Bu
Neque tamen aeger inter cives deprehendebatur ante 34 Aug. quo homo pauper Cholera paralytica corripiebatur. Dein se per urbem dispersit epidemia, praecipue, nisi unice, parti jus australi occidentali inhaerens. DOmorum amictarum exiguus fuit numerus, notabilis autem aegrorum in singulis domibus, ad 6 imo adscendens Ita pauperrima familia oninis occidit. Memorabile autem est, in aedificio, Nosocomi Veteri dicto, media in urbe, Ubi summa egestate oppressae 15 degunt familiae, non ultra aegros adfuisse Solos epidemia amigebat ci-
es pauperiores, plerumque et Polatores. Ultimus aeger 28 Sept. assectus, vir ad politiam perlinens , gravissimo morbo cito obiit. Durante epidemia multae in urbe diari hoeae erant, magna parte a timore.
Ρost epidemiam finitam, vix alii erant morbi.
Praeterra autem domus, supra excitatas, nulla extra urbem
amicta est, licet in suburbano Santvico notabilis regnet paupertas. Ommeliae, ad oppositam Vahalis ripam, I tantum binive dabantur casus, qui vel ipsi non ad cives pertinuere. Culenburgi autem ad eccam ultim obtinuit in hac provincia opidemia. Ibi initio Julii nautae famulus in nave, Roterodam veniente, obrit, qui in insula amnica, e regione urbis, Candia, sepultus est, neque epidemiae Originem dedisse videtur. Haec qua via accesserit, latuit; sed u5Jul demum in urbe potatorem opificem abstulit. Dein per mensem Iulium II aegros affixit, abhinc rarior facta , ad 26 Aug. usque non nisi I praecedentibus aegris addens. Tum destitit, donec 1 NOV. unum et solum peregrinum, in hanc urbem venientem, ex vita tolleret. Aegrorum ergo Summa fuit 28, quorum defuncti sunt 1 o. Complures eorum operarii erant in fabrica sedilium parandorum.
193쪽
et Zelandia. Ante quam admoliandiam Septentrionalem tendimus, australis haec patriam pars cinVestiganda videtur quo Cholerae regnum prope majora patria in nostra, flumina
In Brabantia Septentrionali jam 3 Jul Gertrudoberga et 1 7 ejusdem mensis even berga afficiebantur, altera ad Dongam , ad Mercam altera , quae utraeque in Mosam ossiuunt, non procul ab ipsa Ollandia, sita. In illo oppidulo primum nauta, pridie Roterodamo advena, dein alii aegri Otati sunt, qui omnes obierunt , in hoc λ, quorum decesserunt 8. Tertia autem his urbs accedit, quae Mosae per fluviusculum et per frequentissimum hominum commercium Hollandiae Meridionali jungitur. Notabilem enim epidem iam hoc anno ferebat Sylva Ducis,
quam praecedenti sero demum , neque adeo vehementer amictai vidimus. Praecipue hanc epidemiam novi ex seriebus aegrorum in OSOcomi a doct. 61 EMIER Curatorum, qui et illas mihi humaniter illustravit Iis autem certe major aegrorum pars continebatur.
Morbi origo satis obscura restitit. Die autet ut Iul. primi aegri, Cholera paralytica decumbentes, in nos comi orecipiebantur. Sexagenaria erat, in ita dicto Glenburg, et miles, in platea inthamerstraat habitans. Continuo autem inter praesidia increvisse morbus videtur, quum ex 22 primis aegris, ad I Aug. usque in Osocomi habitis, Io accessissent, partim ex diversis contuberniis militaribus, partim ex variis nosocomiorum cubiculis erat et tormentarius, Leida veniens. Itaque non ab uno puneto, uti anno proxime elapso inter praesidia ergo-Zomana , sed a pluribus initia cepisse morbus videtur. Neque tamen per Iulium et Augustum ad plenum vigorem pervenit. Quod
194쪽
sequente aegrorum mortuorunique, administerium publicum delatorum, numeri, licet imperfecti, satis declarant:
tobrem fuisse Videtur, ad quod 16 aegri et 1 o mortui relati sunt, major ergo Omnivi pars. Quod et noscoomii receptioni apprime conVenit, quae eodem temporis spatio 1 o aegros attingebat. Hinc autem simul confirmatur, numeros exhibilos epidemiae extensioni inferiores esse. Ipsi magistratus 89 funera illis addiderunt, adeo ut aegrotantium numerus ad II adscenderet, quorum decesserunt 26 . Hoc constat in Osoco mi adfuisse 252, quorum a mortui demum e pervenerunt, Io autem restituti sunt. Eorum 59 ad milites pertinebant, quorum deeesserunt 22: praesidia autem militaria, etiam hoc utin fere millia attingebant. Reliquorum erant 3 viri, quorum o et 1 oo feminae, quorum 9 bibant Laborarunt autem, ex
2 et hisce aegris, 29 Diarrhoea cholerica, 6 Cholera erethica, a paralytica, 25 Typho cholerico. Saeviit epidemia imprimis ad exitum urbisminthamen
sem, ubi et anno prior illam exortam esse antea diximus.
Hic et alia vehementer filixit angiporta, et imprimis ita dictum Moostergang. Ibidem contubernium S. Iacobi situm est, in quo 13 milites affecti sunt. Porro prope portum, ad exitum urbis Orthensem, tum et ad tertium urbis exitum, in Vicinia plateae olbrvgstraui, viguit. His autem locis diverso tempore ad vigorem pervenit. Sic Augusto
prope ortum, Septembri demum et Octobris initio in
occidentali urbis parte maximum attingebat.
195쪽
Neque tantum pauperiores, urbisve fines attigit, vel angiporta, quibus ad internecionem usque subinde inhaerebat, uti v. g. Vulgo dicto Pulguri Verum et ipsum
urbis centrum aggressa est, mullosque ditiorum ad Orcum rapuit.
Epidemia haec licet graVis, intra urbis tamen moenia sese continuit. Certe In vicinia Sylvae Ducis tantum notati
sunt pagi Vugi, Ros malen et Michielsgestet, quorum illi non nisi unum, hic aegros habuit. In Boxtela, inde a 23 Sept. ad Octobris finem , I militum 6 denati sunt,
totidemque e s civibus assectis Endovia a fine Septembris ad Novembris initium , Maegros exhibuit, quorum 13 decessere. Reliqua vero provincia fere integra a morbo mansit libera. Scit Bredae, referente Oct. NAEGELI, Ilantum militum obiit et eo civibus aegris in vicinopago Etten Qui nauta Roterodamensis decubuit et dein non nisi 3 aegri Observati In pago Ostertiout unum 'Aug. funus notatum. Sic et inter milites, qui in aestivis degebant, prope Reyam , prope rSebotum, Ioaulum aeger obserVatus est. I singulis autem his castris stativis millia circiter degebant. Tandem, ut Occidentalem provinciae partem lustremus, in vicinia Gerirudobergae, Raamsdonli et Uee m. Iuli unicum recensuerunt funus, WaaIw3 autem Augusto I. In Severabergae proximi late, Iulio et Augusto, - aegros habuerunt Steen-berga, Oudenbosoli, inteIOOrd. ergo-ZOma adnumeratur locis non infestatis.
In affini Zelandia vel hoc anno paucissimi aegri obvii erant. Middelburgi enim licet a Jun. et dein 3 Aug.
aegri ocumberent, Olerodam Venientes, non tamen
increvit pidemia Similiter trixaeae min urbe Goes et in Ioutenissa mense Iulio, nec non Flessingae Septem bri 4-li casus Observati qui . in ulli horum docorum
196쪽
16ο incresceret malum. Contra, in Flandria elandio tria
fuerunt loca, quae aliquot aegros continuerunt. Hul stae enim et Iul. et xellae biduo post inites affectus, quem illa in urbe I, in hae I ex praesidiis secuti fuere. Illorum 13, horum 4 decesserunt. Fere unice militibus se morbus continuit. In sola eniitimuista 2 inter cives censentur funera. Hic loci a Sept. Axellae medio
exacto Augusto ultimus assiciebatur aeger. Ρagus autem pauperculus, in icinia silus, vix ultra
1 o incolarum, Gravis inde I9 Iul. epidemiam tulit. de cujus maturu dissensus fuit. Munc explorandi
cupidus benevolas accepi litteras a d Oel. IANSSE Cui, Axellae feliciter medicinam exercenti, publica auctoritate mandatum fuit, ut examinaret epidemiae indolem et mi seris subveniret incolis. Deprehendit autem multos eorum
vomitu, di arrhoea, lipothymia, virium iit, defectu, spasmis varii generis, initi in exstinguibili adeo graviter asseclos ut saepe jam intra δε- dies decederent. Materies ex re Vacuata Viridescens irat, ex BIVO GriSea. Deerat autem lica culanea et suppressa urinae Se retio.Quapropter Vir doct. morbum declaravit pro Febre bratiosa putrida Veterum , sive Typho maligno Recentiorum , qualis huic regioni non infrequens est. Repetiit illum ab
aestuante Coelo, aqua depravata, quae quum in puleis salitalantum prostaret, petenda erat ex fossis paludibusque, porro
a Victu ex piscibus et mytilis, humilibus domiciliis mari adsilis, incolarum in Opia. Quos accedens ObserVBrδ Begros, plerique revaluerunt. Relati autem ex ossicio ad integram epidemiam fuere 3 eorumque 3 mortui. Judicium equidem hac in causa ferre non possum hoc autem assirmandum est, tum egregia Viri doct. cura consilioque, tum liberalitate Zelandica ' quae inor,iae prospiciebat, depulsum miseris medio jam Augusto fuisse malum.
197쪽
161S 5 Do molem dispersione per ollandiam
Septentrionalem. Hartem primum hoc anno epidemia Observabatur. Ibi Iul. vir assiciebatur, qui in salina tempestatem calidam ebutyrato laete, strenue ingesto , temperare, membraque, a gravissimi labore lassa, lapide fundo inoumbens, somno recreare studuerat. Fere simul alia in urbis arte se morbus declaravit. Oct autem A BEMMELE , qui hano illustrare epidemiam mihi benevole Voluit, sibi persuasum esse assirmat, eos inter aegros nullum obtinuisse contactum. Idem et inde concludit, morbum haudquaquam hoc anno extrinsecus in urbem esse illatum. Epidemia eodem nunc loco exoriebatur, quo anno rRecedenti, scit ad ita dictum Burgwal, ubi et utroque anno praecipue saeviit Urbis pars est, aeri salis per i a Verun- lamen paulo humilis et laudabili destituta aqua fontana, quae reliquae competit urbi Pauperiorum fere est habitatio, unde et alii sordium fontes accedunt. Ibi loci enim prope civium domos, Vel et in iisdem , saginantur Orci. Tandem e tempore notabilis ibidem erat ossium collectio quae a carne male depurata, foetorem spargebant ingratissimum. In reliquos urbis vicos manifesta erat, ex Viri doct. testimonio morbi per ipsos homines propagatio. In iisdem domibus plures fere aegros prosternebat. Olos tamen auperes petebat, Vix unum et alterum mediae classis incolam. Sequente aegrorum mortuorumque numeri, ex ossicio
fuerunt exhibiti inde a 3 Julii: ad 31 Iul. . .
Dein sub finem Septembris 2 etiamnum casu obser a
198쪽
1 62bantur, adeo ut integra epido mi ae extensio Ior aegros non Superaret, quorum vero 65 decesserunt Morbi enim decursus magis erat acutus atque letalis quam antea Aegrorum o ad Julium 65 ad Augustum, 16 ad Septembrem Perlinebant. Peregrini autem si iis annumerali sunt. Amste odami epidemia paulo ostiari emensem erupit, scit Iulii, quo tamen mense vix increvit i). Prima aegra femina erat, vivens in orientali urbis parte ad a aggerem Boog te an de Eadbh), ubi novarum series est
domuscularum, nitide constructarum, quarum incolae dinferiores quidem civium classes , non Ver ad plebem pertinent. Postridie in platea Ridderstraat eodem morbo vir decedebat, ex captivitate Gallo Francica redux, qui Roterodami aliquot dies degerat, nec non in platea ' ouds-hloem-dwarsstraut puella, Ut trajecto veniens. Quarta aegra lena erat ex latea mndboogstraal , cui , 5 diebus post in eodem loco, femina peraria succedebat. orro inter primos aegros nauta BLOterodam et miles per missionem Da Ventri Veniens , notati sunt. Quod autem praesertim me morabile est, eo loco, ubi primam fuisse aegram diximus,
brevi increvit epide min. Inde a a Iul. ad Augusti ini-
1 Ad epidem iam Amsteloda mensem hujus anni illustrandam mihi
inservierunt series aegrotantium, tu nosocomi specialitudἱ-Μannen- huis curatorum, quas ossiciose mihi concessit Oct. V. ROSSEM, delegalorum , quibus cura Urbis medicO-politica mandata est, graphiarius. Ex annotationibus , ad eandem Auctoritatem relatis , de primis aegris ducta est epidemiae origo. Illas, consentiente Vir doct. mihi exploravit doct. RIum, cui et accuratas elationes gratas reser de institutorum publicorum, durante epidemia , fatis. Ejusdem Viri peritissimi amicus erga me animus epidemiae indolem ex observationibus clinicis mihi patefecit scilicet, una Cum commilitone nostro C. I. AN COOTH , DOSOCOmii, quod Citavimus, Cholerae destinati, etiam hoc anno , curam gessit. Denique E ΟSOCO-mio Israelitico benevolas accepi litteras doct. AN LiER , qui utroque anuo. illi praefuit.
199쪽
163lium usque complures illic incolas, exa familiis sibi proxi
mis, rostravit, quorum 6 in nosocomi curati sunt. Quoad epidemiae incrementum, quae Iuliora tantum corripuerat, per Augustum 3 5 sequenti mense 23o, Octobri denique occupavit incolas Etenim administerium publicum sequentes delati sunt aegrorum atque moris tuorum numeri inde Iulii Bd
Aegrorum ergo summa fuit 66 , quorum decesserunt 397. Unde concludendum videtur , epidemiam dimidio fuisse minorem, quam anno praecedenti, quippe cui calculo mortuorum numerus exa te respondet Verum non integra numeris exhibitis continetur. Illam tamen praecedenti longe cessisse, probabili calcul confirmatur. Scilicet A. 83 quatuor patuerant nosοcomia, quibus 55 aegri curabantur, contra hoe anno duo sus Cerunt, alterum media in urbe Oude-Mannen e Vrowwen-mis), alterum Israeliticum in ita dicto Roeterseiland quibus simul sumtis 3 7 tantum aegri recepti sunt. Ubi ergo proportionem, quae anno praecedenti inter aegros in Osocomiis domique uratos erat, et nune assumere Iieet, eorum integer numerusio aestimari poterit, quoruin ratione Ortalitatis, quam epidemia hoc anno Amstelodami ostendebat 48o mortuis accenseri debent. Funerum ergo a Cholera deri-VRndorum, numerus OO-- o minor fuit, quam anno priori. Unde factum est, ut mortalitas anno 1833 infra Solitam maneret normam et fere o distaret ab anno praecedenti. Scilicet medius terminus mortalitatis annuae
200쪽
Denique, ut huic calculo finem imponamus, notabilis est disserentia inter letalitatem aegrorum in OsoCOmiis receptorum, et reliquorum, quatenus annotati sunt. In no- socOmi nempe majori ex 288 aegris servati sunt i a in Israelitico e 59 24, domi ergo ex 13 non nisi 8. Unde sequitur, ex Io aegris in altero nosocomi 49 , in altero i , domi vero non nisi I restitutos esse. Quoad holerae per Amflelodamum dispersionem Israelitarum vici , qui epidemiae priori dederant originem, nunc serius assecti fuerunt. Quantum saltem Comperi,
3 Jul demum femina in angiporto Mompegan plateae Lange-liouistruat assiciebatur initio Augusti in platea Jo-denherkstraa 4 ex una familia successive obierunt. Dein et in tristes epidemiae prioris sedes, Murhea Batavierstraat, se propagavit Cholera sed moderate tantum. Hinc igitur faetum est, ut medio tandem Augusto nos comium Israelitarum patefieret, in quo primi aegri I 6 hujus mensis reci-Ρiebantur. Hi accesserunt exi aleis ultimum exellatis, quae ejusdem mensis decursu plures aegros exhibuerunt. Generatim auteiae Israelitae, vel epidemiae ratione habita,parum acturae fecerunt. Qui enim in insula B Oeleri curabantur, anno praecedentis emiciebant omnium aegrorum, nOSOcomiis re Ceptorum, nunc Ver non nisi . Idem et de ila dicto Iordanti valet, imprimis de nefastis illis oudshloemgrach et straat. Multi autem referuntur ad attenburg , Ridderstraat Ion-kerstraat, Raamgrachi Palmstraret, Laurierstraat, al.