장음표시 사용
171쪽
animis, eruntamen terrore maloque metu minus quam
antea agitatis, quin im ipsa fortasse mali gravitate auctis et erectis. Postquam epidemiam superaverant, melior, quam Solet, per autumnum sanitas civibus obtigit.
Dii De cholera ad Mosam saeviente. Eodem ergo tempore, quo anno praecedenti in coVeninga, nunc Roterodam Cholera prodibat. Continuo autem Ionge rapidiore ursu sese diffudit Simul a Cratingam, Helvoelsiusam item, sub Junii autem finem oppositum Boterodam pagum Chari iis, porro versciam, PSOSque
petebat Delphos diali initio die 1 - 6'), pleraque jam
occuparat ad Mosam Ioca , scilicet, praeter Brielam, ab altera parte Vlaardingam , Delphorum Portum , clodamum, MaasIandiam ; ab altera Dordracum, Is et Omundam, Sticdrechium, oricomium. Mira ergo celeritate a mari inde ad Hollandia limites regnare Cholera coepit juxta Mosae ripas, ideoque ab hac epidemiae parte exordium petere nobis convenit Medi autem Iulio die i-17' ad eundem fluvium Maassiusa, ad medium ejus osti uni Middel harnis, Oud-Beyerlandia et Geervitet holeram reccperunt, atque declinante hoc mense ui 3o Jul.), ad Mervam Swyndrechium inardi xfelda, Gysodamum , Papendrecb- tum trans Flacheam, Bommeta ac in Iselomunda Oost Barendrechium et Ridderkork. Donique Augusti initio Kalendrechium Dubbeldamum, Hoogvliet, ultersti Oeli. ΡοOrtiaga alit ejus fine Graven deel, Ooligensplant et Herkingen usseela sunt. Itaque a Rulerodam juxta Mosam Novam usque ad Maasstusam, juxta Mervam ad Goricomium, a
Briel juxta Mosam Veterem ad Gravendeel, denique juxta lacheam Harinc nitet ab Helvoelsius ad Oligenspirat usque prodiit Cholera Successionem autem , UIIuua intermedia attigit, fere brevem , observare licuit.
172쪽
36 Si dictis ad linius, tertium Mosae ostium, Zolandiae proximum, et interiores insularum Transmosanarum Partes morbo fere Vacasse , apparet, holerae in hac regione exten-
Sioneni apprime similem fuisse praecedentis anni epidemine. Quam vero intensitate in tantum non omnibus hisce locis vicit. o quo facilius conspiciatur , sequens tabula quan tum pote exacte epidemiae vim exprimit in singulis locis Mosanis, ubi alterutro anno ad aliquem vigore in PerVenit. Disponuntur autem hae loca juxta temporis ordinem, quo amigebantur Α' 1833, cui anno et populati respondet.
73193 139417001150 271311 7342912.5 10. 7
31 328 52214399070873167331029775 142 749513. 218
3128 178 2047665.224.31775119470149061941082385. 34. 34. 519. 94239 19 1640179. 44. 0
5.6 2.643 11 317 143121 17877482518.124.311 17.9
787115768 97 629032 223157.95. 2692008511 67.2167821 11 1110
Hine ergo memorabilis sequitur conclusi , pro utii 0.erodanii, sic juxta integram Mosam Choleram hoc anno
Ilange Vehementius regnasse, quam praecedent , adeo Ut aegroruim numerus dimidio et ultra, mortuorum
diruplo fero major esset Ubi autem labulam conferimus
173쪽
cum iis , quae de epidemiae ad Osam extensione dicta
Sunt, sponte apparet, hau ConcluSIOnem ad Ioca, ante Iulii finem amicta , restringendam SSO. Etenim, quae, elapso demum illo termino, hostem recipiebant, aut paucissimos modo aegros exhibuerunt, aut, ut Ooligensplaat, pauciores saltem, quam ranno priori. Deliique et in eo conveniunt singulae hae epidemiae Roturodumensi, quod arctis temporis limitibus contine
bantur. Sic medio jam Augusto terminata erat in pago Chai Iois, porro Brielae Delphorum ortu, in Maasiandia et in Sisyndrechto sub finem hujus mensis Sciodami in Oud-Beyerlandia, ardiux Dida , Iledrectito , oorlu-gnal Septembris initio Helvoetsi usae, Maassiusae in pago Middelharnis, laardingae, 0rdraci denique medio fere
eodem mense in Cratinga et Oricomii. Itaque medio exacto Septembri, juxta omnem Mosam siluit. In uno Ooligensplaal, serius asse et , ad Octobris initium perstitisse fertur. Haec ergo generatim Cholerae ad Mosam decursuimproponunt. De Praecipuis autem earum epidemiarum specialia quaedam dictis addere liceat. Helvoetsi usa jam O Jun. Roterodam navis Ionga attingebat, nomine Ionge an ad Bataviam destinata; dum autem erat in portu , nauta in urbis caupona Cholera
succubuit, eademque O le mulier, in ganea Vivens, qua-
cum rem habuerat. Ostridie in eadem navem, tertioque die abhinc Massecti sunt. Ex hisce nautis Ddecesserunt.
Deinceps vero in insulam vicinam Mosae amnicam de fienGemeten dictam, missa navis est, ubi quadragenas Perduravit Attamen initio Julii et in aliis navibus se declarabat
Cholera , et in contubernio tormentariorum, dein et in leo cives. Quis fuerit totus aegrorum numerus, ViX Satis accurato
innotuit. Probabiliter enim plures etiam quam 66 fuerunt. Mortuorum autem pertinuerunt 26 ad cives, et ad milite
174쪽
maritimos, 2 ad terrestres Plerique civium afflictorum ad pauperiores referendi erant. Ex una Dimilia 6 perierunt, quorum plurimi domum habitabant, dictam de Nederland-εohe El, immunditio conspicuam, plures continentem familias inferiorum ordinum, in qua et porro se propaga itepidemia. Milites maritimi robusti erant viri tu aetatis
Vigore, reliqui autem artim ad tormentarios pertinebant, veteranos et ad militiam campestrem ineptos, partim ad tirones. Haec in meam gratiam investigavit Oel BOMBACII qui nune ea in urbe faustam praxi exereel. Sciodam primus aeger praefectus naVis fuit, quae adita dictum 'tioos sita erat. Aliquot diebus post in Opposita urbis parte vetula quaedam morbo corripiebatur quae restituta est, et dein mercator Odoru In qui, undi-NBrum annuarum Opportu uitale, in foro labernam collo.
carat. Hic, in domum acuam traductus, obiit. Abhinc tamen in urbe increvit epidentia , primum pistoris famulum assiciens in fori vicinia, quo loco epidemia vehementer regnavit. Hi enim I incolas assecit, et praeter unum omnes abstulit, pertinentes ad melioris conditionis cives. Unus aegrorum domum habitabat proximum illi, in quam mercator fuerat traductus. Allamen de contactu inter illos non constat. Caeteroquin morbus praecipue saeviit in inferiore urbis parte Multos imprimis e vita tulit eorum, qui in fabricis destillatoriis hujus urbis famulantur. Neque
lameu major holerae in eos vehementia, ex sententia doct. VADER , qui, ObserVala epidemia, haec de Solodamo mecum communieaVit, potui spirituos adscribenda videtur, oujus inter eos non Viget abusus, potius Vero angustis, quae iis sunt, habitaculis, pertinent enim ad inferioris sortis homines, nec non subitaneis, quibus CX-ΡOnuntur, temperaturae mulationibus Delphorum ortu
eliam multi ex hoc opificum genere amicti fuerunt. Hujus
175쪽
utriusque epidemiae, quae reliquis omnibus ad Mosam habitis, ipsaque de Roterodamens vehementior fuere, decursum comparare Iubet, quod eo rectius perfici potest,
quum idem illis fuerit 5 Julii initium. Priores utrique
numeri aegros et mortuos clodami, posteriores Delphorum ortu, singulis hebdomadibus recensitos, proponunt: Jul ad ci Jhil . . . in .. I . .
Dordraci, quod a doct. MARI accepi, qui ibi et praxin medicam exercet et nos ocomi ut CuraVit, primum
Cholera aegrotavit aulae ex urbe Zelandica oes famulus qui, QuL Roterodam Veniens, in itinere corripiebatur. Huic Qui nauta successit naVis atmi'ae, quae Roterodamum inter et pagum Moerdyli trajectum facit, et biduo post labellarius. Omnes hi decedebant. In urbe ipsa nunc demum increvit epiclemi , primum lente, ad 18 Iul. ex I modo aegris Io auferens Hinc autem ad II Jul. 56 aegri recensiti, quorum obierunt 22. Tum epidemiae maximum habitum est, quo ad II Aug. usque tu corripiebantur et decedebant a Decrevit hinc epidemia, ad 23 h. m. I assiciens, quorum 2 denique ad 4 Sept. II, quorum 8 vita cesserunt. Ultimum ii Sepi funus epidemia finem imponebat. In Osocomi Curabantur I quorum I restituti sunt. Custodiatu autem, qui numero
fere 3 erant, unus asseclus et restitutus est, aliorum
quidam Cholerae tantum prodromos subiere. Morbi characterem ab anno praecedenti non diversum tignovit Vird0ct., nisi quod Cholera ' paralytica plures deeumberent.
176쪽
per omnes urbis vicos epidemia divagata est ab initio nutem jam et meliores incolarum classes mixit, ex quibus non auci Cholerae pessimae ceubuerunt. 22. De Cholerae per reliquam Hollandiam Meridionalem dispersione. Adesselam Qui Cholera Goudae apparuit. Primum ossiciebatur vir, ad impositionem publicam commiSSus, qui codem die probabiliter navem oleroda mensem Visi-larat. Jam vero aliquot diebus ante transierat urbem navis, aegrum Continens, qui tamen vix cum incolis in conlactu fuerat. Brevi ulem in pluribus urbis Iocis crescerect coepit epidemia, et perrexit ad medium Augustum usque. Tum decrevit, Septembris initio terminata Sequenti autem ratione aegri mortuique erant dispositi secundum hebdomades:
Summa ergo aegrorum major erat, quam anno priori attingebat scilicet o , quorum decesserunt i55. Fuerat autem integer mortuorum Iulio et Augusto numerus 2 o, Dude aliquot funera, sed probabiliter pauca tantum, numeris praecedentibus deesse videntur. O autem anno non , uti raecedenti, ad urbis peripheriam modo, sed et in ipso centro satis frequens fuit holera, magis ergo aequaliter per GOudae vicos distributa, quod sequentibus Probatur numeris i :
a Vid Goudae , in vicos divisae, emittes iti opusculo antea laudato doct. BUCHNEM ut haec morbi dispersi probe inteIligauir.
177쪽
Regri mori. aegrimor . aegri mortis Regri mori. A.
Veruntamen plerique aegri ad pauperiores pertinebant. Ut et antea vid. p. a , fistularum fabri plurimunt assecti
sunt. Horum enim numerantur 6 I, Obierunt ad Dein restiones et feminae carminantes, quorum 3 fuerunt. Porro naut ne et mercatores, singulorum eni in generum 14 referuntur.
Tum famuli famulaeque sartores, artrices, aliique Plures sequuntur. Summatim civium affecti sunt 28 3 decesserunt1 I. Inter praesidia, quae I altingebant, I milites decubuerunt, quorum I defuncti sunt. Reliqui ad domum correctionis pertinebant, ubi tum III degebant. Itaque inter milites maxima erat morbi vis, et aegrorum et funerum ratione, minima inter CiVes. Quoad aetatem et sexum sequentes sunt hujus epide mia disserentiae
214 25 113s 40 20173TI35 10 17 1633 1740 50 142438 2010 157512550 60 21 18 3927 15 2078 15 360 701314 272220 302829572270-1007132015
178쪽
Quibus addendum est, inter cives dari, si et domus correctionis in computum Veniat 59o viros, 6889 feminas. Illorum, militibus non in hune censum relatis, I 39 , feminarum 148 morbum passi sunt. Viri ergo quam feminae paulo plenius epidemiae fuerunt participes;
harum enim de mille dii, illorum: fere morbum subiere. Tandem in nosce amici curati sunt I aegri, quorum decesserunt P. Custos ibidem morbo exstinctus est. Sic et inter funera chirurgus citatur. Haec autem Omnia excerpsi ex iis, quae 3 necum amico Communieavit Oct. BOSEBOOM, aridi ibi feliciter Xercens.
In vicinia Goiadae vix adfuit holera In pagis enim Broeliet luipwyli Don inorovit Sio et ad gelam i Jul in pago Ouderkerk , Augusti initio in Capella et Niewwer- herli, medio hoc mense in Oudera et aasdrechto
ObserVala est, neque ulli eorum inhaesit. In Oudewater autem graVius, quam anno praecedenti, regnaVit
indu a 7 Aug. ad Septembris initium. Hic inter funera et ex optimis habebantur familiis. De Monitarii et
Iselos icinio, quae parum modo acturae Reerunt, Ostea videbimus, ubi pervenimus in Trajectum. Leocam te in serius epidemia attigit, scilicet et Jul. in pagum GrOOt Aminers, 29 j. m. in pagum Streem
heri , initio Augusti Nooportum, denique 23 Aug. Via nam procedens Culenburgi, uti dein Videndum erit, sub Julii finem increvit epidemia. Ad lblassam pagi Mo-Ienaarsgraa et Bleshensgra a ipso Julii exitu unum modo habuerunt aegrum. Reliqua insula, ab hoc amne dicta, Cholera fuit immunis. Ad Lingam autem Leerdam ab 1 Iulii ad Augusti finem epidemia regna Vit.
Ut vero in nostros revertamur gressus , in Seiolandia, Praeter urbes antea memoratas, pagi Roterodamo Vicini
Overscindunt fine Hillegonsberga initio Julii et Bergsche -
179쪽
Ηoeli hujus mensi exitu receperunt Choleram, Omnes autem medio fere Augusti dimiserunt. Ante vero quam in Del flandiam pergimus, epidemiae in hoc tractu vim, eadem ratione, qua Supra ad Mosam, examinare liceat.
127362379 26401160 30334 155 2.23. 814.312.210. 183000147
Unde liquet, disserentiam cum opidemia anni I 832
notabilem quidem esse, eruntamen Iminorem, quam quae
ex tabula . a 3 fluxit de locis Mosanis. Pergamus in Del flandiam. Ultimo Junii die Delphos attingebat epidemia et I Jul Hagam Comitum. Neque
tamen in alterutra urbe graviter saeviit, etiamsi eptembris demum fine terminata. Hogae Comitum autem vel sero demum increvit. Etenim ad a Jul usque tantum aegri hic recensebantur, quos inter et nauta ertinuit, Arnheimia veniens, ubi tum saeviebat epidemia. Dein per Augustum quotidie medius 3- aegrorum ferebatur numerus, adeo ut a 29 Julii ad Iept. I 15 aegri notarentur, quorum 69 Vita concesserunt. Abhinc autem, quae vel ab ii Aug. inde declinare coeperat epidemia, rorSus languescebat, ad 8 Sept. Lo etiam nune corripiens, dein Vero non nisi . Epidem in finis ad 25 Septembris determinatur.
180쪽
Inter assectos et relati sunt fi milites, in nosoco iocurati, et u qui apud cives degebant. Orum 6 defunge Latitur. In Sceveninga non nisi unum Augusti initio
habebatur funus. InVersa ergo hoc anno, quam praeCedenti, Cholerae via fuit quae scilicet antea a Sceve-Dinga Hagam Comitum et Roterodamum processerat, Nun contra ex hac urbe, lento gradu in versciam, Delphos o tandem in sedem regiam perveniebat , unde autem vix excursum in Sceveningam fecit.
Ii vicinia harum urbium Nooldoriri, inde a IV . m. Iulii aegros habuit, eur autem , initio Augusti. Quoad est laridi m , non nisi Monstera, uald vicuruet atering iisdem mensibus aliquot aegros retule
Superest, ut pauca de Rhenotandia proferamus. Hic quidem Qui morbus initia copi in Caivico, quod et
anno priore triste sibi nomen ararat. Nune autem nectita graviter, nec diu Choleram tulit. Hinc tamen in vicinia Lugduni Batavorum vigere epidemia coepit, medio Iuli Hagerswoudam, Stompvicum, Vallienburgum assiciens. Dein a Iul. ipsam illam intrabal urbem , sub finem hujus mensis pergens ad pagos Alphen et artan-Herveen, initio Augusti Rhenoburgum , Atheniadam oti Oeter Oudam, medioque hoc mense augera ar Ouds-hooria et oudeher Occupans. Valet de iis, uti Calvi
Cum, sic et Lugdunum BalaVOrum ac Rhenoburgum anuli leviorem, reliquos autem pagos et graViorem, unain no riori, Vel uno demum perpessam esse epidemiam. Qui vero medio tandem Augusto assiciebantur, ne non ZOeterW0uda, - modo habuerunt aegros. His ergo
missis, reliquos sequenti lubula colligere lubet, in qua et loca et flandica praeter Mosana antea recensito , et Oerderium, de quo mox videndum erit, inscribimus: