Explication suivie des quatres évangiles...appelée à juste titre La chaîne d'or

241쪽

tient qu'si a nature divine de ne pas prouuer te sentiment de la

saim.

re patientiae est humanae non esurire autem divinae naturae. HIER. Propositum autem Christi erat liumilitate vincere. LEO. in serm. 1. de Quarer rest. Unde adversarium Vicit testimoniis legis, non potestate virtutis ut hoc ipso et hominem plus honoraret, Et udVerSarium plus puniret eum hos iis generis humani non solum quasi a Deo, sed quasi ab liomine vinceretur unde

Sequitur : Qui responsiens dixit ei Scripti m est ' on in solo pane Civit homo, sed in omni verbo quore procedit de ore Dei. GREG. in Imm 6. Sic ergo tentatus a diabolo Dominus , Sacri eloquii praecepta respondit; et qui lentatorem suum mergere in abySSum Olerat, Virtutem Suae potentiae non Sten-TOM. d.

dit quatenus nobis praeberet Xemplum, ut quoties a pravis hominibus aliquid patimur, ad doctrinam excitemur potiusquam ad vindictam. CHRYS. Sup. Matth in oper imper . ut sup . Non autem dixit Non in solo pane ViVO, D ne Videatur de se letum esse ; Sed is On in solo pane vivit homo, D ut OSset diabolus distere Si Filius Dei est, abseondit Se ut non OS-

tendatur quod potest Si homo est, HS- tute XcuSat Se, ne Stendatur non poSSe ii AB. Testimonium autem hoc de Deuteronomio Sumptum est. Ergo Siquis non Vescitur Verbo Dei, iste non vivit; quia Sicut corpus humanum non vivit sine terreno cibo, ita et anima Vivere non poteSt Sine Dei verbo Proee-

242쪽

dero autem verbum de ore Dei dieitur,

cuia voluntatem Suam per Scripturarum iustimonia reVelat.

vit de te, et tu ma; ibus tollent te, ne forte olfendus sed opidem pedem tuum. Ait illi Je

sus e nursum Amiptum est: Non enlotris Dominum Deum tuum.

CHRYS. S F. sit in per imperi ut sup . Cum e praemisS Christi responso nihil certum dis ore diabolus potuissset ii triuia Clarisius se iis osAsel nuhomo, assumpsit olim ad aliam tentationem, dicens apud se Isto qui sumi non vincitur, etsi Filius Dei noti est,

lamen sanetus Sta n Valent ii tui honii ne sancti sanae non Vinci, Sed postquam omnem ieceSSitalem carnis Vicerunt.

Per Vanam gloriam cadunt: duo inpii Hum tentare in gloria vana : Di Oliter quod equitur : Tunc Ssumpsit emuuiobolus in sancto in tritote m. II IEB. Assii Ρtio ista non ex imbo illitate Omini venit, sed de inimici superbia, qui

voluntato in Salvatoris neeor, Si tale ira Ulai. RAB. Sancta autem civitas II ierusali in dicobalur, in qua temptuni 'i

243쪽

unius Dei oeundimi legem Moysi. REMIG. In quo offenditur quia diabolus fid0libus Clii isti otiam in sanetis odis insidiatur. GREG tan o m. 16. t Sup. Sed ecce duiti dicitur Deus homo in sancium ci vitatem a diabolo assumptuS, humanae

tariten omnium diabolus caput est quid autem mirum , si Se ab illo permisit in montem duci, qui se ermisit a membris illius erueitigi l LosSA. Diabolus enim semper ad alta ducit, elevando per jactantiam ut praecipitare possita et id seosequitur su fuit eum Supra pluuiaculum empli. REMIG. Pinnaeulum sedes erat doctorum templum enim non habebat ulmon erectum, sie ut nostrae domus habent, Sed planum erat deSuper, more PalaeStiuorum , et in ipso semplo tria tabulata erant. Et sciendum sui iupavimento Pinnaculum erat, se in UDO- quoque tabulato pinnaculum erat. Sive

ergo statuerit eum tu illo pinnaeulo quod erat in pavimento, sive in illis quae erant in primo , Secundo, vel terti tabulato , intelligendum est quod in illo statuisset una unde aliquod praeeipitium esse iotuit. GLOSSA. Noli vero haec

244쪽

EXPLICATION DE L EVANGILEGI 0SE. Remarquon que oules ces circonstanee Ont u se passer

d 'uno mani sero visibio, ear il in te sichange de paroles il est done

qui vient pluto dii domon quo de Dieu. Si done it sussit a rhomm se

pleta quia enim verba ad invicein con-s eruntur, in spe ei hominis diabollini apparuisse verisintile est. CURVS. Sup. Matth in pei . impers ut 1 F. Se lsori die 's : Quouiodo in corpore OnS- titulum idontibus omnibus statuit Su-Ρra templum ' sed sorsitan diaboliis sic eum assumeliat ut ab omnibus id sere tu : ipse autum nes iente diabolo, invisibiliter sie agebat ut a nemine Vide

retur.

GLOSSA . ideo autum duxit eum Supra pinnaculum, cum vellet eum de vanauloria sentare; quia in cathedra doctOPum uitillos duces erat inani gloria Pol ideo putavi i lum ostium in sed magisterii, inani gloria extolli posse Dunde Sequitur

Et dixi ilius Dei es, mitte te

deorsum. IER. In omnibus enim tentalionibus hoc agit diabolus , ut intelligat si Filius Dei sit. Diei autem mitte te ἰquia vox di iboli 'ia semper homines cador deorsum desiderat, persuadere Olest, praecipitare non pote St. IIRYS. SMy. Motth in per imperi . t up. I, rhanc autum tropositionum quomodi poterat cognoscere si est Filius Dei, an non Volare nim per aerem non est proprie opus Dei, quia nulli utile est. Si ergo aliquis volaverit provocatus, Propter Ostentationem Solam hoc facis, set est olius X diabolo quam ex Deo. Si ergo honuni sapisenti suffiei essu quod est, et non est necessarium ei apparere quod non est quanto magis filius

245쪽

dixi sime, ais illa' est pas questio dii Christ, 'est une propheti equi a rapporto l'homine ustu 'interprsitation uisimo sest done vicieuse. - . CHRYS. sur S. Matth. Euagallisi, te Fit d Didum' est pas porto par te maius de anges, mais 'est bie pluto lui qui portute anges Ou 'il permet que te ange te portent dans leur maius, cum 'est pol ni par albi esse, our ne pol ni heurter son pie contre lapierre; 'est poti reeevoir 'honnvur qui tui stili commode aitrudes anges. O Satan tu as tu que e iis de Diei est porti dans tesmain des anges, et tu 'as a lume qui fuit, qu'il laute auxitedsi 'aspi et te basilie Mais it ite par orguet cette premisire parti du

2 Ο plutot saint Anselme. Dei ostendere necessarium non labet, de quo nem potest tantium cognOScere

quantu est apud ses AMBR. Super l/cam. Sed quin Salarias transfigurat se sicut angelus luci S, set de Scripturis ipsis divinis laqueum fidelibus parat, utitur sestimoniis eripturarum, non ut osseat, sed ut fallat. Unde sequitur : Scriptum est enim quia onyelis suis mandusit de te. HIER. Hoc in nonagesimo salmo segimus Verum ibi non se Christo , sed de vir Sancto prophetia est male ergo diabolus interpretatur Scripturas. CHRYS. Suyer Matth in per impers ut Suh. Veruoni in Filius Dei angelorum manibus non portatur, Sed ipSe magi angelos portat; et si portatur manibus angelorum, non ut non offendat ad lapidem pedem suum quasi infirimus, Sed propter honorem quasi Dominus O diabolo, luoniam Filius sei manibus angelorum Ortatur legisti et quia Super Spidem et basiliscum caleat, non legisti. Sed illud quidem exemplum profert quaSi Superbus , hoc autem tacet quasi Stutus. CHRYSOST. in homil. 3. in Motth ut sup . Inlusere etiam quia testimonia a Domino

allata Sunt OnVenienter a diabolo uulsem indecentem non enim quod seriptum St, nsteli SutS, etc. Suadet projicere seipsum et praecipitare. GLOSSA . Est ergo Sic Xponendum : ait uim

Seriptura de quolibo bono homine, quod angelis suis id est, administratoriis spiritibus praecepit de ipso quod in

246쪽

Nous avons Gli init observe quelleratai la rate ponetuatio de ce passage mous avonsa assi donia leti vhri tabi explicatio de cos parole Vous ne tenterea a te Seigneu votre Dieu, si explication contraire , celle qu'en donne alti Chrysostome.

inanibus suis id si in auxiliis suis)lollati eum, ut custodiant ii offendati edem id si assuetum mentis ad lapidom, id est, ad volerem te elii, ScriΡ-

tam in lapiduis fabulisa vel per lapidem pol0st intelligi innis peccati occasio

se ruini P.

RAu. Nolandum est autem quod Salvator noster licui permisisset se a diabolo stipra pinna ublati templi poni, tamen renuit ad nil oriunt jus des endere, uobis Xemplo donans, ut quisquis imputaverit viani Veritatis arctam OS S- eudere, Obtemperentus; si aut 'in quis vult nos se altitudine veritatis et virtulum ad uia erroris set vili Ortini praecipitare, non illum audiamus. HIER. Fals

autem Me cieri pluris mi aboli instillas, Vseris Seripturarum frangit elypei undessequitur ait illi Iesus Rursum Scr/ytum est on tentabis Domi mori Deum

tundens, et Deum se rotestatur et Do minum. CHRYS. Sup. Molth in opere impers ut Sup. Non autem dixi onloutabis me , Dominum Deum uiana, sed ita: Non tentabis Dominum Deum tuum, is quod Olerat di rere omnis homo ui tentatus a diabolo quoniam et qui hominum Dei sentat, Deum tentat. RAB. Vel aliter : sugger abatur ei quaSi homini, ut aliquo signo Xploraret quantum apud se una posset. L G. contra Faustum lili. 22. cap. 36. Pertinet autem ad Sanam do trinam, quando liabet homo quid faciat, non tentare Dominum Deum

247쪽

Stium. HIER. Et notandum quod neceS-saria testimonia se Deuteronomio tantum protulit, ut se undae legi Sacru

Iterum assumpsit euin diabolus in nontem z- celsinu valde, et ostendit ei omnia Pona mundi, es stlor ut v eorum et dixit ei iam omnia

tibi dabo, si Gidens adoraDeris me. Tunc disit ei Iesus : Vade, Satana e scriptum est enim Dominum De ι tuum adorabis, et illi soliser ies. Tunc reliquit ei nι diabolus et anueli accesserunt et ministrabant ei.

CHRYS. Sus Matth in opere imperi ut si s. Diabolus ex seeundo responSO incertus transit ad tertiam tentationem quia enim Christus retia ventris disruperat, et retia Vanae gloriae transiverat, ponit sei retia avaritis propter quod dieitur cite= um osSumpsit eun Hiabolus

in montem ea celSum Calde quem Cilleo diabolus circuiens Omnem terram, excelsiorem eo teris cognoscebat quanto enim Xeelsior fuerit mons, aut e eo

spatiosior terra videtur unde equili ira Et ostendit ei omnia est na mundi et oloriam eorum. Ostendit autem ili, non ut ipsa regna vel civitates eorum, Vel

248쪽

EXPLICATIO DE LAEVANGILE

I Raban donne lami me explication. t La Glos attribue e passage hiabam; il est de aint Anselme.

populos, Vel irgentum, et nurum Videret; sed partes serrae, in quibu unumquodque regnuin vel civitas posita erat ut pula Si ascenderis super excelsum locum digito xtenso dieam libi E eo ibi est nolita, ut Alexandria, is non Sic ostendo ibi ut ipsas videas civitates, Sed parto terra in quibus ositae sunt. Sic o diabolus poturat Christo singula loca

demonstrare digito . et uniuscujuSque rogni lioliores et statum verbis eXPonere: luuia Ostens tui dicitur olium quod exponitur ad intollig0ndi uia. ORIG. super Lu- csem ho m. 30. Vel aliter, non est arbitrandilui quod regnati numili ostendens, Polsarum Verbi gratia rognum, Indorum, Medorumque ostenderit Sed Stendit Prognum suum, quomodo regnaret in inundo, id est, quomodo alii regantur a sornicatione, alii ab nVarilia, etc. I EMli: Gloriam eorum appellat aurum, argentum, et lapides preliosos, et temporalia bona. RAB. Ostendit autem hoste diabolus Domino, non quod PSe Visum ejus ampli-licare oluerit, aut aliquid ignotum de

danae quam ipse diligebat quasi speeiosam a desiderabilem verbis ostendens in morum Christo Suggerens senire Olebat. GLOSSA. Qui non concupiscentia oculo intuetur sicut nos, sed sicut medici vident morbos in laeSione.

Se i litur uixit illi Haec omnia tibi clobo Arrogans et superbus de ac-

249쪽

tantia loquitum non enim potest omnia

regna dare, eum Seianius plerOSque Sanctos viros a Deo reges factos. CHRYS. Sui .

Matth in opere imperis ut Sup. Ea quae per iniquitatem ivit in mundo ut puta per surtuni aut per se urin aequisitas divitias diabolus data non ergo diabolus quibus vult divitia dare potest,ssidii qui volunt ab illo recipere. REMIG. Miranda setiam est diaboli dementia: illi promittobat dare regna terrena, qui sui fidelibus dat regna coelestia, et gloriam mundi ei qui est coelestis gloriae

AMBR. Lucom, ubi Sup. Habet autem ambitio do inesticum periculum : ut enim dominetur aliiS, prius Servit cur-Vatur obsequio, ut honore Onetur, et dum vult esse sublimior, fit demissior unde apte subditum: Si costen adoraveri me. GLOSSA . ec antiqua diaboli superbia Sic ut enim in principio voluit se similem De lassere , ita nune volebat divinum sibi usurpare ullum , dicen : Si cadens adoraveris me. Ergo qui adoraturus est diabolum, ante corruit. Soquitur : unc uicit e Iesu Vade, Satana CHRYS. sus Motth in opere impers ut Sus. In quo finem tentandi diabolo ponit, ne progrediatur ulterius lentanS HIER. On autem ut pleriques ita ut eadem Satanas set Petru condemnantur Sententia : Petro enim dicitur Vnde retro me, Satana P id St,

si Sequere me, qui contrarius est meae VO-

luntati huic autem dicitur Vade,

250쪽

Satana, n et non i dicitur : Retro ut stibaudiatur u Vado in ignem aeternunt, qui paratus os libi et angelis tuis. REMIG. Vel Seeundum alia exemplaria Unde retro, id est, reminis ere, recordare in quanta gloria conditus suisti, et in quantam miseriam cecidisti. CHRYS.

sup Motth in opere impers ut Sup.)Videndum autem quia Christus, cum passus suissos tentationis injuriam, di- 0nt sibi diabolo Si Filius Dei es,

miti te duorsum, is non est turbulus, ii seque diabolitio increpavit. Nune autom quando diabolus usurpavit sibi Dei honorem, Xa Speratu eSt, et repulit eum, di ens : Vade, Satana ut nos illius discamus exeussili, nostras is uidem injurias magnanimiter sustin0ro Dei autem injurias nec usque ad auditum Susini re quoniam in propriis injurii esse quem

piam patientem laudabile est, injurias autqui sei dissimulare nimis est im

piunt.

HIER. Dicens autum diabolus Salvatorici A codensidoroferis me, o confrario audit quod ipse uigis adorare eum de- boat quasi Dominum et Deilii Suum. ΛUG. contra ser u Arianorum, cap. 29.ὶ Unde s0quitur : Scriptum est enim Dominum Deum litum odorabis et illi soli serries unus Dominus seu nosterest ipsa Trinitas, cui soli servitutem pietatis jure debemus A n. X uelisit Dei, cap. l. Νomiue autem Servitutis cultus