Indagatio naturae sabbati et quietis Novi Testamenti auctore Johanne Coccejo accedunt veterum et recentiorum testimonia

151쪽

nem operum propriorum, pro- iae justitiae in ea continet dicinis. Nam , qui opera sua damnat, non convenienti lcgi, quam in e habetiis impletioncm illius c- ei justitiam appellat. Rursus, quia i erimonia hac recte utentes profitebantur , se ex specitare divinam letificationem in qua justificatio continetur. Atqui, qui habet praerupta non perfecta ex quibus iustitia non est, nihil habet, ex quo

te ipse possit justitiam expectare, et quo agendo significet, se illam

:xpectare. Praeterea, quia sancti icatio expectatur, ut largiens quie tem Quies autem non est ejus, qui iiset, sibi aliquid faciendum, quo iustus sit; sed ejus , qui amat ultifi- cantem, Mineo acquiescit. At ex spectatio persectiorum praecepto rum minime potest este exspectatios quietis. Denique fatebantur irae ilitae usu hujus sacramenti, se expectare justificationem xvitam per I ue κάω-

152쪽

aso SABBATO δκουουμ sive meritum vitae, ex iis praeceptis , quae qui facit, vivit inlcis. Qualia est e illa praecepta, quae ipsis dederat , Deus ipse dixerat. Longe alia igitur erat mutatio in foedere, quam debebant exspectaxe, quam se expectare proste bantur quam illa perfectionis legis, quam somniant Sociniani ni mirum illa , ut , quemadmodum Decalogus eos docebat; urare, Vi-ixit Dominus, qui nos eduxit ex Egypto; θ qiu nobi qmetem daturus es; illius nomen sanctificare ita aliquandos urent, Vivit Jcho vali Deus noster, qui nos per sanguinem filii sui spiritum filiationis, amoris Mia titiae, sanctificavit sibi & a conscien tiae accusationeis angustiis fecit requiescere: h. e. ut ibi benedicant mi Deo Amen , irent in Deo Amen. s Conse Jer. 16:iq. J3 23:J-q- l6. 7. 8 Es. 63:16.17. tum se ἡstum agant Deo in quiete a labore manuum suarum, a cultu terrae il

lius

153쪽

UT E N. Is, qua ipsis data erat pignori, vel illius alterius, tanquam haeredita- is suae; a quaestione rerum munda-aarum, a terrore conscientiae asser bitute hominum , , in novitate li&terrae, quotidie veniant, ut

orent Deum incommunione coe

stis Hierosolyma , quaelibera&

ranquilla est. Es. 66 2 O. 2I. 22.23.

objecti mutilationis Decalogi.

LXXVI. Dices, Ita eliminatur verbum quartum , de pro Decalogo fit ξιννεάλογ . Resp. johamies obtn- onus, vir pius, ita cavillabat Vr inquit D. Rivetiis p. 162. Nos, ut ant C diximus , Decalogum accipimus uti stipulationem foed is gratiae Israelii ais propositam , sive ut formulam, conversionis ad Deum per fidem promissionis de sanctificatione in. Iuturum praestanda. Quae formula complectitur etiam signum , quo cognoscebatur , quod Deus dilat i paratus Israelem sanctificare. Praecepturi

154쪽

a 32 DA SABBA Toceptum vero de signo omnino po- stulat fidem significati. Et sine fide i significati nullo modo sanctificaba-ttur ille dies per cestationem. Igitur, qui fidem signi lacati retinet, ejus veritatem agnoscit, signum autem non amplius usurpat, tanquam requirens adhuc de exspectans, sitiens veritatem, is revera sabbatizat, ne clue eliminat hoc verbum, sed melius kselicius servat in bona eademque per Christum tranquil lata conscientia. Quemadmodum enim, qui in Christo circumcisus est circumcisione non manuali , circumcisus est, neq; potest dici praepu-

tiatus carneo corde non tu carne consi

dens Medor Christ glorians xii 'iritu

serviens, Col. 2: II. EZech. 4 9. Philip . 3:3. ita, qui quietem a Christo datam agnoscit, lasso quietem cidat Iugum non imponit, non facit vias suasi voluptates suas , non loquitur inanes logos, non ratiocinatur, non praecepta sua sive ullo-

155쪽

QII ET N. Is in Eoininum tradit, sed de ab lito in Sabbatum, de numens inimeniam venit, ut adoret Dominua incorrupto eodemq; mansueto de

anquillo spiritu ,is Deo sabbatigat. lLXXVII. Dices, Annihil igitur morale est in hoc praecepto Res p. orate duplex est . . Quod ex solage Operum pendet, sive quod perine primo , per se ad opera, quae ut facit, vivit in eis. . Quod post

'eccatum propter testimonium ei de salute, atque ita ex hypo i hesi, requiritur in peccatore , ut pars magnais Dei restitutae. Ita in . praecepto de Sabbato censemus contineri duo genera moralium.

l. 1. Praeceptum retinendae quietis, quam Christus praestat, Mejus santctificaudae, in spe quietis illius sal gloria consummandae. . Praece

pium aedificandi proximum per .l conamunicationem veritatis cin

156쪽

i 3 SABBATO Balaamationem charitatis. Ad haec autem referendus est sacramento rum usus. Nam, ut Matutii, quo sacramentum erat , observanduia erat; itii sacramenta quaelibet a Dec

lata in fide usurpanda sunt. Pertinet huc ministerii, scholaruit

conservatio; frequentatio coetuum

praecipue diebus, quibus Ecclesiconsuevit eis vacare denique, ubenignitas erga servos Lancillas ita sane maxime erga pauperes. Ehaec Catechesiis Heidelbergensis hoc praecepto contineri vidit, ilio praecepto ut Christianis convenientia tradidit'. io 3. Dicit ali quis, ut illud tantum volunt esse morte in ioc praecepto, ut aliquod tempus ecerti quidam dies divino cultui . , nentur, VH magis moralem hanc in litutiotionem actant, quam uit exstructio tabernaculi ac templi inter Iudaeos. Res p. I. ,

Plus esse moralitatis in praecepto de Sabbato non modb fatemur, sedes urgemuo Qulescere in Deo pro- pter

157쪽

ET MNI ET N. T. 33 iter Christum, Mei litieti non pati: rogari, magnum & morale prae-

:ptum est . . Religio potest sib ne tabernaculo xtemplo, sed non

iotest exerceri in coetu magno sine:mpore. Rursus dicit, Si tantuminandatum generale hic intelligitur, omnibus 9 ngulis nihil man latur Res p.rim hoc praecepto ostendii in genere, bonum e fle, rebus suis missis, Deois operi ipsius vacare. eum autem celebrandum esse in Cetu fratrum , non demum hoc iraecepto praecipitur, sed prae sup-1onitur, ut notum. Nam de in De talos o de coetibus uendis in Sab-,ato ne verbum quidem extat. Compellit autem nos ad hoc fa- ciendum amor Dei & proximi Di icit, Non es naturale, sed postivum, at-aamen morale, non nasura, et disciplinae. Resp. Utinam discipuli Dei atten-lderent ad λογους διδακτὰς τι ς αα ἀγii vocabula, qua Spiritus auctu do- cci non incidere ut in controversias inui,

158쪽

136 DE SABBATO inutiles de inanes λογομοι, ας Jam dum homines morale appellant .

quod ad rectitudinem imaginis Deli proprie per se pertinet quali

Justinus vocat o ωνια καλα term

bona di honesta qualia sunt ea prae

cepta, qt a qui facit, vixit in eis decaltera parte , quod tale non est, apellant ceriniomale rursusque alii 1 tantum minoiitale dicunt, quod habet significatione futuri Mid quo S. non putant habere significationen futuri , morale vocant: sit, ut ideir alii morale, alii cerimoniale appellent In quam disputationem non incideremus, si δογμα I placitat necessa riis praeceptis distingueremus is in placitis diversitatem causae distin. gueremus Nobis igitur, quae naturalis uris sunt, sunt moralia Mnon alia quae autem ex potestate domi inica libere mandantur , δογμα5 iplacita vocamus. Et ad haec revocamus Sabbatum reipsa non contradi-lcentes ei, cui respondemus. Nam

ille li

159쪽

SI ET N. T. 37 ille Sabbatum negat esse juris' alaci ait alitem esse positivi aris an litana, quia non putat in quietebbati est significationem in quo uat ideo morale vocat hoc pol ti-

ι, non cera montiris. Deinde, quanam duce Scriptura statuamus ietem Sabbati Judaeis praeceptam e bur.imo umbram fati rorumi orum, quod omnin negari non subeto tamen concedimus , prae- eptum hoc pertinere etiam ad di-

Vbinam populi, Messe adactionem

.d exercendum id , quod pertinet moralia sive perpetua ossicia.ὸ empe Sabbatum cogit confiteri

itiam, ducit ad agnoscendam san- cationem, clitae est in sanguine ce eris ducit ad φιλανθρωπία, ducit ad poenitentiam, tanquam signum uictificationis Dei sive regenera nis, jus ificationis : priae beeitiam occasionem operam dandi in

iuisitioni veritatis privatim cin

160쪽

138 SABBA Tocoetu . Quale igitur hoc placituest Z Mutabile quidem in se se est: men ut id, propter quod imperatuest, sit neccssarium. Quod si ab iis sum abbatum inutile, ridiculuit perniciosum cst. Ex praecepto autem sit, ut cultus sit ei obedire debios ne&cum debito usu, sed illi tantum , quibus praecepit. Illis autem, quibus non est praeceptum, si superstitio talis, qualis est circumcisio gentium , si tanquam cultu praeceptus observetur. Sed, si qui id, quod non est cultus, quod ii confesso est non habeat procul quia praeceptum non si sed tanaen id, propter quod quies illa praecepta fuit, faciat ea diligentia, ut Iii, quibus quies unius diei praecepta erat, cum aliis, quando licet, cor sim de privatim pro modulo doni ex ingenua charitate, is, neminem in fidei confestione, charitatis exercitio viventem judicans,sed suo maxime exemplo ad omnem dili-