장음표시 사용
31쪽
BELLUM CATILINARIUM. 25Dneri, miseriaeque fuere. Igitur primo pecuniae, dein imperi cupido
crevit. Ea quaSi materies omnium malorum fur re. Namque avaritia fidem, probitatem, caeterasque arte bonas Subvertit pro his superbiam crudelitatem, deos negligere, Omnia venalia habere, edocuit am
bitio multos mortales' fulsos fieri subegit aliud claUsum in pectore, aliud promptum in lingua, habere ramicitias, inimicitiasque non ex
re, Sed e commodo aestimare magisque vultum, quam ingenium honum, habere. Haec primo paUlatim crescere, interdum vindicari. Post ubi contagio, quasi pestilentia, invasit civitas immutata, imperium X Usti S Simo, atque optimo, crudele, intolerandumque factum. Sed primo magis ambitio, quam Varitia, animOS hominum e Xercebat quod tamen vitium propriu Virtutem erat; nam gloriam, honorem, imperium, bonus, ignavus, aeque sibi exoptant. Sed ilici vera via nititur huic quia bonae artes desunt, dolis, atque fallaciis contendit Avaritia pecuniae studium habet, quam nemo Sapiens concupivit. Ea quasi venenis malis imbuta corpus inimumque virilem es.sceminat semper insui ita insatiabilis est neque copia neque inopia minuitur. Sed, postquam L. Sulla, armis recepta republica Sionis initiis in malos eventus habuit rapere omne S, trahere domum alius, alius agros cupere meque modum, neque modestiam victores habe re saecla crudeliaque in cives facinora sacer huc accedebat, quod L. Sulla exercitum, quem in Asia' ductaverat quo sibi fidum face Tet, contra morem majorum luxuriose, nimisque 'liberaliter, habuerat. INTERPRETATIO.
dine et merito, aut contra; edtiantitan proratione commodi et turpissimi quaestus
Vindicari. ideo latae leges de ambitti et pecuniis repetundis quae prout boni vi mali opilius et autoritate Praepollebant vigebant, Vel torpe SCebant. Conto io. Morbus est quilibet, iiii Contactu contrahitur lio in loco ritorii mnotat in clam immutui oneri et coni: mi. nationem, quae e Xemplo, et consuetustine malorum in Chitur. d Bontis. Pro forti et cordato Si Sael C. Verri. 3 Legitima et bonae saepenumero hoc sensu invenies.s Nec epta. J Rectiperata et liberata is
tyrannide Marii praesertim, it Cinnae. Bonis mitiis. J Pr md enim videbatur Sulla omnia Pro Senatu, et rei Publicae bo
h Malos. Ne ita intelligas, quasi Sylla perpetuo in republici felix non fuerit:
mali eventus ad retripublicam Spectant, quam ille oppressit. Cul,ere. Noli modo cupie hant, sed ut quisque domum aut villam concupiverat, dabat operam ut Pro Scriptorum nurne-l nde Q. Aure lius, cum in iis nomen surari legisset, se mihi misero in luic Albana me illa per scyriatur. DuctaDertit. I id si, cui praefueriat, nam si aliter stratias, non in Ario,
32쪽
LIca amoena, Voluptaria, facile in otio feroces militum animos molliverant ibi primum insuevit exercitus populi Romani amare, potare; 'Signa, tabula pictas, UaSa caelata, mirari eah privatim ac publice rapere, delubra spoliare, Sacra profanaque omnia polluere. Igitur hi milites, postquam victoriam adepti sunt, nihil reliqui victis fecere. Quippe secundae res sapientium animos fatigant, ne clam illi,corruptis moribus, victoriae temperarent. Postquam clivitiae honori essem ceperunt, et eaS gloria, imperium, potentia Sequebatur hebescere VirtuS, paupertaSprobro haberi, innocentia pro malevolentia duci caepit. Igitur ex divitiis juventutem luxuria,atque avaritia cum superbia inVaSere Rapere. Consumereri Sua parUi pendere, aliena cupereri pudorem pudicitiam, divina atque humana promi Scua, nihil pensi, neque moderati habere. Operae pretium est, cum domo atque villa congnoveris in urbium modum e Xaedificatas, visere templa deorum, quae nostri majores, reli
giosissimi mortales, fecere. Verum illi delubra deorum pietate, domos sua gloria, decorabant; neque victis quidquam, praeter injuriae
Ea rapiebant ex privatis et publicis edibuS.
corruptis moribus, vici rice m dura fecisSent.
Neque eripiebant suicquar rvictis proeter facultatem laedendi,
NOTAE. Sistria. Quaslibet intelligo, figuras,
quavis materia est icta S, eminentes modo fuerint et extantes Gall. Tout ouυrage de sculpture et de relies. Mirant. Eodem sensu Horatius hoc verbum pro affectuum commovendorum CaUS proXima usurpat niSi potitis credas in admiratione positam e S Se primum animi commotionem. Uno verbo, Mirari positum est pro mare pere. Fatigant. J Id est, vix possunt api-eutes, fortisιum ferre I inuunt in rebus Seout dis, et quandoque irisolescunt, nisi Pectus bene Praeparatum fuerit; nam Plu. res VoluPtas, quam dolor vincit. Temperarerit. Id est, minus poteState
luci in illos uterentu iras aliquod SerVa Tent, quo, non omnibu modis icto vexa
verit et torquerent da militum, Quodlibet. Hebescθre. Id est, intia stimulis e luct
PF o malevolentio. Quomodo isthuc Eo plane quo et hodie illud fit. Cum aliquem vident incestp tis moribus, quique lnon in unam et eandem ruit pravitatem Quia ille inoidet, dicunt. Quando eo mores lapsi sunt, Certe eorum admodum di-ficilis est curatio. Si vero per innocen. tiam intelligas tantum abstinentiam , Omni rapina, tun malevolentia fuerit e quidem invidia, at paulo aliter eXplicanda quasi scilicet aliquis eo sine sit abstinens, ut alios, si minus tales fuerint increpare et damnare POSSit. irarum. Respondet sensui intellecto, non Xpresso, quasi dicat, Minὰ te moveat videre habitationes, quas tam timiales diis posue an prisci patres no8tri, poSt-
quam ea comparaveris cum magni cis villis rostrorum hominum illi emim, con-
tr qudm sit hodie, templa deorum pietate,
tur a veteribus religiones pie magis quam magnifice, ut Livius loquitur unde in lege duodecim tabularum, Ad di-π98 deunto caθte, pietatem adhiberitos per
33쪽
licentiam, eripiebant. At hi contra, ignavissimi homines, per Summum Scelus, omnia ea sociis adimere, quae fortissimi viri victores hostibus reliquerant proinde quasi injuriam facere, id demum esset imperio uti. VNam quid ea memorem, quae, nisi his, qui videre, nemini credibilia Sunt a privatis compluribus subverSO montes, maria constrata essest Quibus mihi ludibrio videntur fuisse divitiae. Quippe, quas honeste habere licebat, per turpitudinem abuti properabant. Sed lubido stupri, ganeae, caeterique ς cultu non minor incesserat. Viri pati muliebria mulieres pudicitiam in propatulo habe
re vescendi causa, terra marique omnia exquirere : dormire prius, quam somni cupido esset non famem, aut sitim, neque frigUS, neque lassitudinem operiri; sed ea omnia luxu ante capere. 4 Haec juventutem, ubi familiares opes defecerant, ad facinora incendebant. Animus imbutus malis artibus, haud facile lubidinibus carebat eo profusius omnibus modi quaestui, atque sumptui deditus erat. In tanta, tamque corrupta civitate, Catilina, id quod factu facillimum erat, omnium flagitiosorum atque facinorosorum Circum se, tamquam stipatorum, caterva habebat. Nam quicumque impudicus, adulter, ganeo, manu, Ventre, pene bona patria laceraverat quique alienum aes grande conflaverat, quo magitium, aut facinus φ redimeret qraeterea, Omnes Undique parricidae sacrilegi, convicti judiciis, aut pro factis judicium timentes : ad hoc, quos manus, atque lingua, periurio, et Sanguine civili alebat postremo, OmneS, quos
flagitium, egestas, conscius animus, exagitabat: hi Catilinae proaeimi,
INTERPRETATIO. Nam qua de catis narrarem ea, quod nu S OSSi Credere, n7Si
qui videri P Montes scilicet sub
verso et sublatos a privati compluribus, maria conStrata eSse et fe-
disicata. Catilina habebat circum e catervas et agmhra omnium saritiosorum atque facinor Soriam, tauquam Stipatorum et custodum, id
quod erat facillum factu in civita
ret. NOTAE. Demum. Id est, quasi imperium non
aliter insigne esset, qui m hominibu malefaciendo, aut in eo con8isteret. Constrata. J Sive congtructa, aut contracta legeris, eodem modo Romanorum
luXus circa aedificia in mari extruenda Carpetur qua de re Horatius quoque ita
Conquestus est: Contracta pisce aequora entiunt.
Factis in altum molibus, C. Ob ingentes sumptus, et profusam in aedifieiis et convictibus luxuriam, Lucullus Xerxe togatus a Pompeio dictus est. Cillius. Hic in malam partem a Cipitur pro nimici et lasciva corpori cuPatione, aut in cutis indulgentiri, et blanditiis. st Hec. J Praepostera, scilicet, vivendi ConSuetudo, moresque Prspudiosi. Redime ei. J Id si tit e liberaret, atque delicti poenam es geret, vel pecunia judices corrumpendo vel cum iis qui litem intentabant transigiendo. Conscius. Scelerum scitet Conscius enim quandoque in bonam partem sumi
34쪽
familiaresque erant. Quod si quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat quotidiano usu atque illecebris, facile pur, similisque caeteri essiciebatur. Sed maxime adolescentium familiaritate appetebat. Eorum animi molles, et aetate fluxi dolis haud dissiculter capiebantur. Nam uti cujusque studium ex aetate flagrabat, aliis scorta praebere, Blii Scan CS at lese equos mercari poStrem neque SV mPl ai, Deque' modestiae suae parcere, dum illos obnoxios, idosque sibi fa- Ceret. Scio fuisse nonnullos qui ita e Xistimarent buventutem, quae domum Catilinae frequentabat parum honeste pudicitiam habuisse. Sed ei aliis rebus magis, quam quod cuiquam id compertum foret, haec fama valebat. Jam primum adolescen Catilina multa nefanda Stupra fecerat, cum virgine nobili, cum S sacerdote ' Vestae et alia hujusce modi contra Jus fasque postremo, captus amores Aureliae Orestillae, cujus praeter formam, nihil unquam bonus laudavit L quod ea INTERPRETATIO. Nam troeb bat alii Scorta, aliis emebat cane atque eqUUS; prout unusquisque ardebat desiderio alicujus rei, Secundum Suium cetatem.
fecisse domum suam vacuam qu-tiis saritiosis, silio suo necato, eo quod Aurelia restilla, timen eum futurum privignum, qui oetate a iustus erat, dubitabat nubere ipsi Catiling.
NOTAE a Similisque. Cum similia non tantum
dicat quantum par perinde est a Si dixisset Sallustius. Usu et conauetudine quicunque in Catilinae amicitiam incederat,
facile illi par, aut vatem imilis inciebatur. Nisi malis του an gradus nequitiae notare, simili Vero genu S PSum, in quo illi pares fiebant.b Modestiae. J IJ1 Gallice, Verta sancthonneur ' Alibi Aliter. Obnoxios. Obstrictost. Gall. Attache dcia perct rarae. d Aliis rebus. J Ubi manifestum fecerat Calatina, se nullo scelere aut flagiti ova. Care sed profligatae nequitiae hominem
Iamprimum. J Instituit Sallustius ea
rum rerum enumerationem, e quibus,
eos juvene qui Catilitiam frequentabant, parum honeste pudiciti m habuisSe conjectura prospici Ohntur. Cum virgine. Forte de eo stupro loquitur, quod ei obtulit, quae postea Socrus suit: nam et illud quoque Cicero Catilinae objecit tacito tamen ut hic Πiulieris nomine, ne illi et sum illae nota
δίrareretur. Sace dote satae. Virgines erant Veg tale A, Castitatis eximiae, quibus nefas erat virum tangere, ad sacri et peierni ignis custodiam in penetralibus Vestae adhibi
h Vestae. J Estha Chaldaeis ignem denotat, a quo Graecis τια factum te est .f-cus unde Latinis Vesta, id est ignis. Veato vehis nomine aethereum et divinum quendam ignem intellexerunt, Seu men istem, quae non oculis, sed animo tantum Percepitur, ex quo factitan ut nullum in Vestae templo simulachrum Conspiceretur. Atque notandum est, duas suisSe Vestas, alteram veterem Saturni matrem. quae Cybele, et Pales, et Terra, imo patet Ceres dicitur alteram, vero Baturni, ex illi altera filiam, quae haec nostra e St: quanquam hae omnia non uno modo apud omnes mythologos reperias imo
Ius. Iua, ad homines fas refertur ad De S. k Au eliae. Quae fuerit non satis Constat eam firma et divitiis inter prima. claruiste certum St.
35쪽
nubere illi dubitabat, timens privignum adulta aetate pro certo rem litur. necato filio vacuam domum Scelestis nuptiis fecisse. Quae qui dem res mihi in primis videtur causa fuisse ' facinoris maturandi , Namque animus impurus, diis hominibusque infestus, neque vigiliis, neque quietibus sedari poterat ita conScientia mentem*eXcitam veX abat. Igitur colo 4 exsanguis, ' foedi oculi citus modo, modo tardus incessus prorsus in f facie vultuque S vecordia inerat. l Sed ju- Ventutem, quam, ut Supra diximuS, ille Xerat, multis modis mala facinora edocebat. Ex illis testes signatoresque falsos commodare Ἀ-dem, forumas, pericula vilia, habere. Post ubi eorum famam, atque pudorem attriverat, majora alia imperabat. Si causa peccandi in prae-Sens minus suppetebat, nihilominus f insontes, Sicuti sontes, Circumvenire, jugulare Scilicet, ne per otium torpeScerent manus aut uni muS, gratuito potius malus, atque crudeliS, erat. Hi amicis, Sociisque, confisus Catilina ; simul, quod aes alienum per omnis' terra ingens erat; et, quod plerique Sullani milites largius suo usi rapinarum et vi tori se veteris memores, civile bellum exoptabant opprimendae rei publicίe consilium cepit. In Italia nullus exercitu Cn. Pompeius in ΦINTERPRETATIO.
Quando minueratfamam atque opprimendor; Duul quθdi gra . pudorem eorum. dem pecuniam tibique debebat, ef vhd plerique milites Syllani, qua
prodige usi erant bonis Suis Opta Erat potiis malus atque Crudelis sine merceri. Catilina confus his amicis et sociis, cepit consilium reipubliecebant bellum civile, memore ratriarum et victorio vetereS. NOTAE.a Necato.J Veneno, ut refert Valer Max. Facinoris. De opprimenda republica intelligit. Excitam. Non enim usque quaque
Conscientia sopita est; mentem quandoque Commovet, EXcitat, et turbat. Dixit Ver autor mentem excitam vexabiat, pro exciebat et vexabat.
diaesanguis. Perturbatio conscientiae tristitiam et metum comites habet, quibus sanguis ad intimas corpori Partes
Fidi. Saevitiam et immanitatem M. clarantea Alias Foedus deformem tantum, dicit. Facie IIJ est, Specie et omni eaeteriore
ut vultum significat H. Levios . Vecordia. Insania, surQP. h Commodare. Id est, In suum et cm
corum commodum subminissiPare.
Insontes. J Ne absolute sontes, aut insontes intelligas, quasi se judicem eduindicem Catilina in republica gesserit Per insontes eos indicat, qui ejus consiliis nihil ossiciebant, quique erga illum
Om=iis. J ccusativus pluralis, videnotam a Pagina prima. latete is. J Adversus Marium e qua omnes sitos Sylla ditaverat. LExtremis. Per rospectum ad O. manos, qui se orbis omnos actabant, istud intelli glandum Pompeius enim in Λsia erat, um Ilibridate bellum gerens
36쪽
extremis terris bellum gerebat ipsi consulatum petendi magna spes,
senatus nihil sane intentus tutae, tranquillaeque res omnes. Sed ea prorsus opportuna Catilinae Igitur circiter Kal. Iun. L. Caesare et C. Figulo Coss. primo singulos appellare chortari alios, alios tentare :opes Suas, imparatam rempublicam, magna praemia conjurationis docere. Ubi satis explorata sunt, quae voluit in unum omne convocat, quibus maxima' necessitudo, et plurimum audaciae, inerat. Eo convenere sonatorii ordinisi Lentulus Gura, P. 4 Autronius, L. Cassius Longinus, Cethegus, P. et Ser. Sullae s Servii filii, L. Vargunteius, Q. Annius, . orcius Laeca, L. Si estia, in murius :Praeterea, ex equestri ordine Μ. Fulvius Nobilior, L. Statilius, P. Gabinius Capito, C. Cornelius : ad hoc, multi ex coloniis, et municipiis I domi nobiles. Erant praeterea' complures paulo occultius consilii hujuce participes, quo magis dominationi Spes hortabatur, quam inopia, aut alia necessitudo. Caeterum uVentus pleraque, sed
maxime nobilium, Catilinae inceptis favebat Ruibus in otio, vel
Illi qui poterant vivere Delviognisice, vel molliter in otio, Se quebantur incerta pro certis, malebant bellum quam paCem.
L. Caeaare. Id est, anno mundi 3886. Ante Christum natum 62. Λ Roma condita 689, vel secundum alios 690. Necessitudo. Hic pro necessitate Ponitur : alias pro familiaritate. Suna. Ita vocatus fuit, qMod, PeCU-
nia publica a SSumpta. Cum quaesturae rationem reddere non posset. Se ixit su-
Tam praebiturum, ut solebant pueri qui in ludo pilae peccassent. Post OnSulatum, Senatu ob malos mores eiectus suit quare iterum praetor est factus, ut pristinam dignitatem recuperaret; et in praetura conjuravit. JAutronius. Hic consul designatus, de ambitu interrogatus, lege damnatus e St. Cethegus. Jassuit ex gente Cornelia homo vehemens et furiosus.
Sermii. Hic Servius Sylla, pater Publii et Servii Syllae, frater fuit Syllae Dictatoris ut scribit Dio. Bestia. Hic est, qui tribunus plebis de Cicerone conquestu est ut infra videbimuS.h Curius. J Per hunc coniuratio, primo
patefacta e St. Coloniis. Colonia multitudo est hominum, qui publico consilio ad novas terras deducuntur, quae. in singulos divisae ab iis coluntur Ronnani per Triumviros, Quinqueviros,inc colonia suas ConStiis tuebant. Vide plura apud Gellium, lib. I 6. cap. 13. Municipita. J Fuerant municipia civi. tate S, quarum incolae, cives Romani ex municipiis dicti sunt. Illorum quibusdam civitas Romana cum Suffragio, aliis absque eo data fuit. Priores jus petendi magistratus habebant, et Romanis legi. bus vivebant; posteriores, Cum Suis moribus relicti essent, etiam a magistratibus omae vacabant. Atque haec omnia varie mutata sunt sed ad imosinum. Domi. J Quare Bomis nare scilicet, quamui eorum pes, et potentia in sua Ci Vitate, maXima esset, non illi pariter
in Compti rea. J Romani scilicet, quales forte Caesar, Antonius, alii.
37쪽
magnifice, vel molliter, vivere copia erat incerta, pro certis, bellum, quam pacem, malebant. Fuere item ea tempestate, qui crederent M. Licinium R Crassum non ignarum ejus consilii fuisse quia Cn. Pompeius, invisus ipsi, magnum exercitum ductabat; cujusvis opes voluisse contra illius potentiam crescere; simul confisum, Si conjuratio valuisset, facile apud illos principem se fore. Sed antea item conjuravere pauci, contra rempublicam in quibus Catilina, de quo, quam verissime potero, dicam. 4 L. Tullo, II. Lepido Coss. P. Autronius, et P. Sulla, designati consules legibus ambitus interrogati, paenas dederant. Post paulo Catilina, h pecuniarum repetundarum reUS, ' prohibitus erat petere consulatum quod intra legitimos dies profiteri nequiverit. Erat eodem tempore Cn. Piso, adolescens mobilis, Summae audaciae, egenS, factiosus; quem ad perturbandam rempublicam inopia, atque mali mores stimulabant. Cumi hoc Catilina, et Autronius circiter Nonas Decembr. Consilio communicato, parabant in Capitolio Kal. Ianuar. L. Cottam et L. Torquatum Coss. interficere L ipsi, fascibus correptis, Pisonem cum e Xercitu ad
NOTAE. C asain. Hic suit, quo non alius Romae ditior extabat quem tamen auri fames ad bellum contra Parthos impulit, ubi una cum exercitu trucidatus est: Sed tintea.J Hic abrumpitur narratio, ut aliquid de alia conjuratione dicatur, cujus volunt autorem fuisse CraSSum, quanquam studio id dissimulat Sallusti-uS. Igitur post aliquot PeriodOS, hinc repetendum erit filum in Stitutae orationis.
a L. Tullo. Ho est, tertio anno ante
Designati. J Ita Vocabantur qui in annum proximum eleCti fuerant. s Legibua. Paratae fuerunt multae Ontra ambitum, quas si voles, apud Alexandrum Neapoiit. lib. 3. cap. 17. Videbis. Ex earum legum autoritate interrogabuntur, de ambitu qui accusliti fuerant. ς Poenas. J Magistratu moVCbantur, atque iis etiam mulcta pecuniaria irroga
h Pecuniarum. Asricam axisina cum diripuisset, Legati Afri in Senatu de illo
absente conquesti sunt, deinde ejus nomen a Clodio delatum est unde Prohibitus fuit petere consulatum, nam reo
illud legibus interdictum erat. Prohibitus. Quia, ut modo villimus,
Catilina reus erat atque etiam Lucius Volcatius alter consul publicum consilium habuerat. An Catilinae ratio habenda esset Sciendum est enim non tantum debuisse eos qui candidati essent, ublice declarare se magiStratum petere velle ; sed insuper nomen apud eum qui comitia habiturus erat, profiteri adstrictos uis Se a quo recipiebantur, si digni e Ssent, Sin in is, rejiciebantur. Legitimos. Lege institutos dies enim Certo accusatori et defensori adactionem instituendam praescribebant.1 Projiteri. J De sensi0nem Suam et eX- purgationem, scilicet.
Nobilis. Utpote a Calpo, Numae filio oriundus Pisones enim e gente Calpurnia fuerunt, quam Ovidius a Calpo deducit. Hoc. Pisone scilicet.
Fascibus J Notum est fa&ces virga
fuisse ex ulmo, aut berula Cum Securi
colligatas, quas magistratibus lictores
praeserebant cum vero in Signia essent
dignitatis hinc factum, ut pro ea faSces accipiantur; atque lac pro consulatu positi Sunt.
38쪽
obtinendas ' duas Hispania mittere Ea re cognita, rursus In Nonas Februar consilium caedis transtulerunt. Iam tum non con Sulibus modo, Sed plerisque Senatoribus, perniciem machinabantur. Quod ni Catilina maturasset pro curia signum Socii dareri eo die post conditam urbem Romam, pessimum facinu Patratum foret. Quia nondum frequente Brmati convenerant, ea re consilium diremit. Postea Piso, In citeriorem Hispaniam quae Stor. pro praetore mi SSUS est, adnitente
Crasso quod eum infestum Cn. Pompeio cognoverat. que tamen senatus ' provinciam invitus dederat. Quippe foedum hominem a republica procul abesse volebat simul, quia boni complures iraesidium in eo putabant, et jam tum potentia Gn. Pompeii formidolosa erat. Sed is Piso, in provinciam, ab equitibus Hispanis, quos in Xercitu ductabat, iter faciens, occiSUS est. Sunt qui ita dicant, imperia ejus injusta, superba, crudelia, barbaro nequivisse pati alii autem, equites illos Cn. Pompeii veteres, dosque clientes. voluntate ejus
Pisonem aggressos nunquam Hi Spano in praeterea tale facinus fecisse, sed imperia Saeva multa antea perpeSSOS. Nos eam rem in me, dio relinquimus. De superiori conjuratione Satis dictum. V Catilina, ubi eos, quo paulo ante memora Ui, OnUenisse Videt; tametsi cum singulis multa Saepe egerat, tamen δ in rem fore credens universos appellare, et cohortari, in abditum partem aedium secessit;
atque ibi omnibus arbitri procul amotis, orationem hujusce modi habuit: mi virtus, fidesque vestra Satis spectata mihi foret, nequicquam INTERPRETATIO. Cum crederet ad conjuratrones utilitatem pertine
NOTAE. Duas. Ulteriorem scilicet et citerio.
rem idque cum per vini, tum Contra Ο- rem nam Hi Spaniae provinciae Pant 'pe. toriae, Piso quae Stor, tantiim erat deinde alterutra non ambae uni aSSignabantur. P o curici. Id est, Ante locum ubi aenatus coris res citra erat non enim uno et eodem loco semper habebatur. Pro Praetore. Id est, Quarnuta Paeto P
Non esctet, mi Ssus est tanten in novinciam 'raetoriiam, cum praetorici pote8tiate.
Quod erim infestum. J Sperabat entia, Pompeii potentium Per Pisonem imminutam iri. Provinciam. Hispaniam scilicet Nimirum populus Romanus, quandoqUC Pationem aliquam bello domuerat, eam plerumque magistratibus suis subjiciebati Pi esidium. J Aurilium reipublicae alive Plus Pompeium, ille Pe8istendo. Uomnia te. J Pompeii hortatu. h Pliste ea. Omnino hunc locum ita arbitror intelligendum, ut non sit eXcusatio, quod alii volunt, sed facti negatio. uuasi dicat. Quidam dicunt, Hispanos
interfecisse Pironem, et inter eo et rimili Utis criti sita gna cutisarn mortis faciunt,ia i tissum Pompeii at vero cilii negant ob ra, uni Pisonon interfectum ESSe. I dio. Ita tri cuivis libertim sit, quod olei credere aut pro alterutra Sentem tu argu Dion a Prosem hiati in i J N. a crudiciSi remam Catilinae conburationem autor revertitur; l
39쪽
Opportuna res cecidisset spes magna dominatio, in manibus rus- ira fui Asent neque ego Per ignaviam, aut vana ingenia, incerta pro certis captarem. Sed, quia multis, et magni tempestatibus vos cognovi fortes, fidosque mihi eo animuS RUSUS, maximum, at- que R pulcherrimum facinus cincipere simul, quia vobis eadem, mus mihi, bona, malaque esse intellexi. Nam idem velle, atque idem nolle ea demum firma amicitia est. Sed ego quae mente R- gitavi, omnes jam antea diversi audistis. Caeterum mihi in dies magi animus accenditur, cum considero, quae condititio vitae fu- tura sit, nisi nosmet ipsi vindicamus in libertatem. Nam OSt- quum respublica in paucorum potentium jus, atque ' ditionem, concessit Semper ilis reges, tetrarchae vectigales e SS populi, nationes, ' stipendia pendere : Caeteri omnes, Streno i, boni, nobile S, atque ignobiles, vulgus fuimus sines gratia, sine S auctoritate, his
obnoxii, quibus, si respublica h uteret, formidini essemus : itaque omni gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt, aut ubi illi vo- 'tii multis et magni peri
culis ρ cognovi forteS. Omnes jam antea audivistis Separatim, quo ego Cogita Di. Postquam re ublica redacta INTERPRETATIO. est sub imperium et dominationem
NOTAE. Pulcher Mum.J Ea vis est boni, ut lilius specie etiam perditissimi parricidae
SuaS, adumbrent machinationes. Incipe e. Hic ruterum, Virum dOC-tissimum pudet barbari ei attamen idem prorsus in Terenti Eunucho, Ct. 5. C. 9. legitur. GH me qui id ausu sim Incipere: in fortunam collaudem' tac. Unde salis constat, hinc incipere, ut ille voluit, non es Se detur blandum. Aurn. Haec partim conclusio firmissimis nititur fundamentis; verum Camobscuravit Catilina, dum honestis no ininibus ne sanidum Scelus ob velare Studet. Ita ero rescit vas oxis ratiocinationem. lusus una pilicherrimum faciuus, υλὶ tant, im qui vo estis fontes De una etiam utilia 8umus cimici firmi, conata verysi mos nos CSSU, uici, idem volumus et nottimus a tvolumu Eadem vula eiadem mi nobis boniae mala. Atque liae Rosior pro bucio
est quo dicit Catilina, eadem velle et eadem nolle, emcere amicitiam 'onestas si adsit, tunc illud nomin ne cohonestabitur amicitiae quae si Catilinae non defuisset, nihil fere puleii Pius aut utilius ejus oratione extaret. Tetrarchie. Non sunt illi qui quatuor provinciis sest qui unius Provinciae quartae parti pra Sunto Stipendia. Hic suit dolus quorumdam Populorum, et fraus Romanorum. Cum illis horum cognita esset avaritia, hi vero omnium fere gentium metum PerSP C, tum haberent concordubunt inter Se ita ut Romani, qui saltem grati et auctori. late pollerent, ab illis populis publicam injuriam averterent, Patronis vero Uigilli stipendia, aut, quod magis ad nnStrum Sermonem accedit, En Sione Sol,
40쪽
clunt nobis reliquerunt pericula ' repulsas, judicia, egestatem. Ruse quousque tandem patiemini, fortissimi virict Nonne emori
per virtutem praeStat, quam vitam mi Seram, utque inhonestam, ubi se alienae superbis ludibrio fueris, per dedecus amitteres Verum e- nimvero, pro Deum atque hominum fidem, victoria in manu nobis est viget aetas, animus valet. Contra illis, annis, atque divitiis, omni consenuerunt. Tantummodo incepto opus est caetera res expediet. Etenim quis mortalium, cui virile ingenium est, tolerare potest, illis divitias superare, quas profundant, in e Xtruendo mari, et montibus coaequandis, nobis rem familiarem etiam ad necessa- ria deesse tollos binas, aut amplius domos continuarea nobis 4a- rem familiarem nusquam nullum esse Cum tubulas Signa, toreu- mata emunt, ' nova diruunt, alia aedificant postremo omnibus mo- dis pecuniam trahunt, ' vexant tamen summa lubidine divitias suas vincere nequeunt. At nobis est domi inopia, foris aes alienum Mala res, spes multo asperior. Denique quid reliqui habemus, praeter
miseram animam Quin igitur expergiscimini En illa, illa, quam saepe optastis, libertas, praeterea clivitiae, decus, gloria ' in oculis
Usita sunt fortuna ea omnia victoribu praemia pOSuit. Re S tempus, pericula, egestas, helli spolia magnifica, magis quam ratio mea, vos hortentur. Vel imperatore vel milite me utimini. Neque lani- - mus, neque corpus a vobis aberit. Haec ipsa, Ut Spero vobiscum consul agam nisi forte me animus fallit, et O Servire magis, quam imperare, parati estis. Postquam accepere ea homines, quibus mala abunde omnia erant. Sed neque res, neque Spes bona ulla tametsi illis, quieta movere, INTERPRETATIO. Tamen per suam Summam li- possunt exhaurire suas diuitias.
bidinem et Sumptus immensos non Decus, gloria, vobis Seos ierunt:
NOTAE. Repulsas. J Catilina bis consulatum petiit, bis repulsus fuit.b Iudicia. J Quae in nos TercentUr scilices. Alii ambitus, alii repetundarum
Poenas dederant. Consentierunt. J Id est, imminuta Sunt, aut prorsu interierunt.
dies expediet Jd est, Reliqua te no-hia perscientur Gall. Le reste se fera de
e Extruendo. Faetruere hic est, aediscare, donec locu mari ubtrahatur Gal. Optime uicimus, Combler te mens.1 Larem. Lares dii erant domestici, quibus ocus sacer erat unde ipsi pro foco et domo saepe positi, ut hoc in loco. Toreumata. J Toreuma esse videtur quicquid coelo aut torno, elaboratum e St. Gall. Tout ouυrage de velle et fuit en
rant, hodie dirarunt, ut denti ext 'uiarit. Verant. J Verbum istud prorsus e. serendum est ad pecuniaS, non, uti VO-lunt nonnulli, ad homines. Hoc dicit, aliquo quanquam pecunia Suas Profunderent, non Potuisse tamen eXhaurire sectverbum quo usu e Si autor, magnam habet emphasim. Animus. Id est, vos consilio et manu juυ PO.