장음표시 사용
311쪽
PROLOGUS. 295lio miliis significantias gerunt. Est ergo materialis ii ius honianis, qui et exterior appellatur, Cibus potusque
naturae suae cognatus, corporeus iste scilicet et terrenus.
Similiter autem et spiritualis hominis ipsius, qui et ii terior dicitiir est proprius cibus, ut panis ille Vivus, qu1 de coelo descendit. Sed et potus ille est ex illa aqua, quam promittit Jesus, dicens: quicunque y biberit exlia aqua, quam ego do ei non sitiet in aeternum. Sic ergo per mi similitudo quidem vocabulorum secundum utrumque hominem ponitur rerum em Proprietas unicuique discreta servatur, et corruptibili ' corruptibilia praebentur, incom1ptibili vero incorruptibilia proponuntur. Unde accidit, ut simpliciores quidam nescientes distinguere ac secernere, quae sint, quae in scripturis divinis interiori homini, quae vero exteriori deputanda sint, vocabulorum similitudinibus salsi ad ineptas quasdam fabulas et sigmenta inania se conti iterint ): ut etiam post
resurrectionem cibis corporalibus utendum crederent, Potumque sumendum non solum ex illa ite vera, et viventeii saecula, Verum et cx iis vitibus et fructibus ligni. Sed de his alias videbimus. Nunc ergo, ut praecedenti Observatione distinximus, est quidem secundum interiorem hominem alius sine filiis et sterilis, alius vero abundans
in siliis. Secundum quod et illud advertimus dictum: is sterilis in eperit septem, et feciuida in filiis infirmata est. Et ut in benedictionibus dicitur: non erit in vobis sine filiis et sterilis. Igitiir si haec ita se habent, i Edd. Merlini: Esto ergo etc. in v. Joann. IV, 14. - Deest ei in edd. M. J Deest corruptibili in ed. R. Edd. Merlini contulerunt.. Desunt verba: et fructibus, in libris antea editis e. c. edd. M.), sed labentur in Mss. in laeus.
312쪽
sicii dicitur aliquis carnalis amor, quem et cupidinem appellaverunt Oetae, Secundum quem, qui amat, in carne seminat ita est et quidam spiritualis amor, secundum quem ille interior homo amans, in spiritu seminat. Et ut videntius dicaria, si quis est, qui portat adhuc imaginem terreni secundum exteriorem iominem, agitur cupidine et amore terreno ). Qui δ vero portat imaginem coelestis secundum teHorem hominem, agitur cupidine et amore coelesti. Amore autem et cupidine coelesti agitur anima, cum perspecta pulchritudine et decore verbi Dei, speciem ejus adamaverit, et ex ipso telum quoddam et ulmis amoris acceperit. Est enim verbum hoc imago, et splendor Dei invisibilis, primogenitus omnisereaturae, in quo creata sunt omnia , quae in coelis sunt, et quae in terris, sive visibilia, sive invisibilia. Igitur siquis potuerit capaci mente conjicere et considerare horum omnium, quae in ipso creata sunt, decus et speciem, ipsa β rerum veniastate percussus, et splendoris magnificentia ceu iactito, ut ait propheta ), electo terebratus, salutare ab ipso vulnus accipiet, et beat igne amoris
ejus ardebit. Oportet etiam nos illud scire in quod illicitus amor, et contra egern sicut accidere potest homini exteriori, Verbi gratia, ut non sponsam Vel coniugem amet, sed aut meretricem aut adulteram ita et interiori homini, hoc est, animae accidere potest amor, non in legitimum sponsum, quem diximus esse verbum Dei, sed
J Desunt verba , Qui vero Gioni inent, agitti Cupidine et amore coelesti, in edd. M. Edd. Merlini gelium quendam et Uinu etc. st Edd. uerlini ipse harum rerum etc.
h Iesai. XLIX, 2. y Edd. Merlini scire Illicitus amor etc.
313쪽
PROLOGUS. 297 in adulierum aliqtiem et corrupto iem. Quod sub iaceadem sigura evidenter declarat Ezechiel propheta, ubi Oollam et Oolibam i introducit sub specie Samariae et
Hierusalem, adulterin amore corruptas, sicut locus ipse scripturae proplieticae Ostendit Olentibus plenius scire. Exardescit mitem etiam hic spirituallis amor animae aliquando quidem, ut edocuimus, erga aliquos spiritus nequitiae, aliquando erga Spiritum sanctum, et Verbum Dei, qui est sponsus fidelis, et eruditae animae vir dicitur, et cujus ipsa sponsa in hac Praecipue scriptura, quae habetur in manibus, nominatur, sicut Praestante Domino, plenius ostendemus, cum verba ipsius libelli explanare coeperimiis. Videtur autem mihi divina scriptura volens cavere, ne lapsus aliquis legentibus sub amoris nomine nasceretur, pro infimaioribus quibusque eum, qui apud sapientes saeculi cupido, seu amor dicitur, honestiori vocabulo caritatem vel dilectionem nominasse Verbi gratia iit cum dixit de Isaac , ,et 3 accepit Rebeccam, et facta est ei uxor, et dilexit eam. Et iterum de Iacob et Rachel similiter dicit Scriptura: Rachel autem erat decora Oculis, et pulchra facie, et dilexit Jacob Rache , et dixit serviam tibi septem annis pro Rachel filia tua iuniore. videntius autem immittalus usus vocabuli huius apparet in Amnon ' in, qui adamavit sororem suam Thamar. Scriptum est enim: et ' factum est post haec, et erat Absalon filio David soror decora facie valde, et
nomen et Thamar, et dilexit eam Amnon filius David. εχὶ se Egech. XXIII, 2 seqq.* Edd. Merlini libam introduxit siti, et d Edd. Merlini Exardescit hic spiritualis etc. Gen. XXIV, 7.
314쪽
, , Dilexit posuit pro adamavit. Et tribulabatur, in quit Amnon ita ), ut infirmaretur propter liamar sororem Suam quoniam Virgo erat, et grave videbatur in oculis Amnon, sacere ei aliquid. Et post pauca de violentia, quam intulit Lm non Thamar sorori suae, ita dicit Scriptura : et ' noluit Amnon audire Vocem eius, sed invaluit super eam, et humiliavit eam, et dormivit cum ea. Et divit eam Odio Amnon magno valde quoniam maius erat Odium, quo Oderat eam, quam dilectio, qua dilexerat eam. Et in his ergo, et in pluribus aliis locis invenies, scripturam divinam refugisse amoris vocabulum, et caritatis dilectionis sit posuisse. Interdum, licet raro, Propes tamen vocabillo amorem nominat, et invitat ad eum atque incitat animas, ut cum dicit in Proverbiis de sapientia: adama eam, et servabit te circumdaeam, et exaltabit te honora eam, et complectetin te.
Sed et in eo libello, qui dicitur sapientia Salomonis, ita
scriptum est de si ipsa sapientia: amator , factus sum decoris eius. bitror autem, quod ), ubi Diida lapsus videbatur occasio, ibi tantuni nomen amoris inseruit. Quid enim passibile, aut quid indecorurn possit aliquis advertere in amore sapientiae, vel in eo, qui se amatorem profiteatur esse sapientiae Nam si dixisset, quia adamavit vel Isaac Rebeccam, vel Jacob Rachel passio utique aliqua indecora per taec verba erga sanctos Dei homines potuisset intelligi, apud Os praecipue, qui nesciunt, aliter conscendere ad spiritum. Apertissime autem in tioc
Edd. Merlini: dixit. Φ, C fr. P1ov. IV, . . β Edd. Uerlini de sapientia ipsa.' Sap. Sal. VIII, 2. ' Deest quod in edd. M.
315쪽
ipso libello, qui habetur in manibus, amoris nomen caritatis vocabulo permutatum est, in eo, ubi dixit: adiuravi λ vos liae Hierusalem, si inveneritis Datruelem
meum, iit annuntietis ei, quia vulneratae caritatis ego sum: pro eo utique, hi diceret: amoris eius telo percussa sum. Nihil ergo interest in scripturis divinis, utrum caritas dicatur, an amor, vel dilectio nisi quod in tantum nomen caritatis extollitur, ut etiam ipse Deus caritas appelletur, sicut Joannes dixit: carissimi ), diligamus invicem, quia caritas ex Deo est, et omnis, qui diligit, ex Deo natus est, et cognoscit Deum: qui autem non diligit, non cognoscit Deum, quia Deus caritas est. quamvis alterius temporis sit, dicere aliquid de his, quae exempli causa ex Ioannis epistola rotulimus, tamen breviter etiam aliqua perstringere, non est Visum absurdum. Diliga. mus ), inquit, invicem, quia caritas ex Deo est: et post pauca: Deus 3 caritas est. In quo ostendit et ipsum
Deum caritatem esse, et iterum eum, qui ex Deo est,
caritatem esse. Quis autem ex Deo est, nisi ille, qui dicit: Ego ex Deo exivi et veni in hunc mundum Z Quod si Deus pater caritas est, et ' si lius caritas est: caritas ' autem patris et caritas filii unum sunt, non anus: Consequenter ergo ater et filius unum bene dicun-1iir. Et ideo convenienter Christus sicut sapientia, et virtus, et iustitia, et verbum, et veritas. ita ista caritas
itemq. edd. M. ut in textu nostro. R. y Libri editi v. c. edd. . : caritas autem, et Caritas unum est et in nullo differt consequenter etc. Sediss ut in textu nostro. R.
316쪽
300 OstiGΕΝ1 IN CANTIC CANTICORUM dicitur. Et ideo dicit Scriptura quia, si caritas manet' in nobis, Deus in nobis manet. Deus autem, id est, pater et filius, qui et veniunt ad eum , qui persectus in caritate est, secundum verbum Domini et salvatoris, dicentis: Ego ' et pater veniemus ad eum, et mansionem aciemus apud eum. Sciendum ergo est, quod haec caritas, quae Deus est, cum in aliquo fuerit, nihil
terrenum, nihil materiale, nihil corruptibile diligit. Contra naturam namque est ei, corruptibile aliquid diligere, cum ipsa β sit incorruptionis fons Ipsa est enim sola, quae habet immortalitatem si quidem Deus si caritas est, qui solus habet , immortalitatem, lucem liabitans inace essibilem. Quid autem ' aliud immortalitas, nisi vita
aeterna est, quam daturum se promittit Deus credentibus in ipsum solum Verum Deum, et, quem misit, Jesum Christum, silium ejus Propterea ergo in primis, et ante omnia hoc amabile et placitum ' dicitur esse Deo, ut quis diligat Dominiim Deum suum ex toto corde suo, et ex tota anima sua, et ex totis Viribi is suis. Et quia Deus caritas est, et filius, qui ex Deo est, caritas est, sui simile aliquid requirit in nobis ut per hanc caritatem, quae est in Christo Iesu, qui est caritas, velut cognata quadam per caritati nomen affinitate sociemur sicut et isse, qui iam conjunctus ei dicebat quis Τ' nos Τ CD IJoann. IV, 12. Iss. in nobis. Deus in nobis s etc. Libri dilic edd. M.): in vobis, Deus In vobis ' etc. m. J Ev. Joann. XIV, 23. - Desunt verba ergo est, in edd. M. β Edd. Merlini ipse. 6 Edd. Merlini est Deus caritas, qui te.
' Deest autem , edd. M.' Edd. Merlini placidum. δ' Rom. VIII, 39. coli. b.
317쪽
separabit a caritate Dei, quae est in Christo Iesu Domin
nostroῖ Haec autem caritas Omnem hominem proximum
diligit. Ob hoc enim in arguit salvator quendam, qui opinabatur, quod iusta anima erga eam, quae iniquitatibus involuta est, propinquitatis jura non servet et ista de causa texuit istam parabolam, quae dicit, quod in latrones incidit quidam, una descendit ab Hierusalem in iericho et culpat quidem sacerdotem ac levitam, qui videntes seminecem, praeterierunt amplectitur autem Samaritanum, qui misericordiam secerit, et hunc fuisse ei proximum ipsius, qui proposuerat, responsione firmaVIt, et ait ei: vade et tu fac similiter. Etenim natura omnes nobis invicem proximi sumus. Operibus Vero caritatis sit proximus ille, qui potest benefacere ei, qui non
Ρotest. Unde et salvator noster factus est Proximus Obis, nec pertransivit nos, cum semineces ex latronum vulneribus iaceremus. Igitur sciendum est, Dei caritatem seruper ad Deum tendere, a quo Origenem duxit, et ad Proximum respicere, cum quo participium inierit ), utpote similiter creatum in corruptione. Sic ergo quaecunque de caritate scripta sunt, quasi de amore dicta suscipe, nihil de Dominibus curans. Eadem namque in utroque virtus ostenditur. Quod si quis dicat, quia et Pecuniam, meretricem ), et alia similiter mala eodem vocabulo, quod a caritate duci videtur, diligere appellamur sciendum est, in his non proprie, sed abusive caritatem nominari. Sicut verbi gratia, et Deus nomen principaliter in eo est, ex quo omnia, et per quem omnia, et in quo omnia: quod utique aperte virtutena, et natu-
318쪽
ram trinae singularitat s enuntiat ). Secundo vero in loco, et, ut ita dixerint, abusive Deos dicit Scriptura etiam illos, ad Pios sermo Dei sit, sicut confirmat salvator in evangeliis. Sed et coelestes virtutes Sub hoc nomine appellari videntur, dum dicitur: Deus β stetit iii SJnagoga deoruin, in medio alitem deos diiudicat. Terti vero in loco at non abusive, sed salso, dii gentium daemones appellantur, curii dicit Scriptura: omnes 3 dii gentium daemonia. Ita iii et vir in caritatis nomen in Deo est, propter quod iubemur diligere Deum
ex tot corde nostro, ex tota anima nostra, et ex totis
viribus nostris, utpote eum, a quo habemus hoc ipsum, ut diligere possimus. D sociam sine dubio continetur, ut et sapientiam, et iustitiam, et pietatem, et veritatem, omnesque virtutes pariter diligamus. Unurn alimatque idem est, diligere Deum, et diligere bona Secundo loco, quasi abusivo et inde derivato nonain etiamsi preximi in diligere iubemur, tanquam nos ipsos. Tertium vero est, quod falso su caritatis titulo nominatur, diligere Vel pecuniam, vel voluptates, vel omne, quidquid ad corruptelam pertinet et errorem. Non ergo interest, utrum amari dicatur Deus, an diligi. Nec puto, quod culpari possit, si quis euna, sicut Joannes caritatem,
ita ipse amorem nominet. Denique memini, aliquem sanctorum dixisse, gnatium nomine, de Christo se meus autem amor crucifixus est: nec reprehendi eum pro hoc
dignum iudico. Sciendum autem, quod omnis, qui vel Τ)pecuniam diligit, vel ea, quae in mundo sunt materiae in Cod. Bel vacensis: tr nitat s enuntiat. B. Edd. Merlini: denuntiat.
319쪽
cori uptIbitIs, virtutem caritatis, quae ex Deo est, ad terien et ad caduca deducit, et rebus Dei abutitur ad e , quae non vult Deus. Non enim Deus dilectionem horum, sed usum hominibus dedit. Haec autem paulo Iatius discussimus, voletites de natura caritatis et amoris apertius attentiusque distinguere, ne forte, quoniam Scriptura dicit: qui k Deus caritas est: omne, quod diligitur, etiam si corruptibile sit, ex Deo esse, et hoc caritas et dilectio putaretur. Sed ostenditur res quidem Dei, et munus ejus esse caritas, non tamen semper ab hominibus ad ea, quae Dei sunt, et quae Deus vult, opus ejus assumi. Sed et hoc scire oportet, quod impossibile est, ut non semper humana natura aliquid amet. Omnis namque, qui ad id aetatis venerit, quam pubertatem vocant,
amat aliquid seu minus recte, cum amat, quae non ΡOrtet sei recte et utiliter, cum amat, quae oportet. Verum nonnulli hunc amoris assectum, qui animae rationabili insitus est benescio conditoris, aut ad amorem pecuniae trahunt et avaritiae studium, aut erga gloriam captandam, et fiunt inanis gloriae cupidi aut erga scorta
sectanda, et inveniuntur impudicitiae libidinisque captivi: aut ad alia his similia virtutem tanti boni liuius effundunt.
Sed et cum erga diversas artes amor iste ducitur, quae manu ministrantur, aut per studia praesentis vitae non solum necessaria, ut, verbi gratia dixerim, erga artem palaestricam, Vel cursus exercitia, aut certe etiam erga geometiacam, Vel musicam, vel arithmeticam confertur,
atque ad alias vel huiuscemodi disciplinas nec δ sic
quidem mihi videtur iisus ejus probabiliter vini in I Joann. IV, S.
Edd. Merlini et avaritiae student aut erga et c. Edd. Merlini ne sic quidem etc.
probabile est Bonum ergo proprie, corΡoreos, sed iu
320쪽
enim, quod bonum est, hoc et probabile est bonum autem roprie non erga usus corporeos, sed in De Primum et animi vi1 iutibus intelligitur consequenter ille anior probabilis est, qui Deo et animi virtutibus coaptatur. Et hoc ita se habere, desinitione ipsius salvatoris ostenditur, ubi inter rogatus a quodam, quod esse mandatum omnium maximum, et primum ita lege, respondit: sediliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et X tota anima tua, et ex totis viribus tuis. Secundum vero
simile est si illi diliges proximum tuum sicut te ipsum. Et adjecit: in his duobus mandatis omnis lex pendet
et prophetae ostendens er haec duo justum amorem legitimumque constare, atqhi in iis universam legemiro- Phetasque Pendere. Sed et quod ait: non adulterabis: non occides: non furtiim facies non salsum testimonium dices: si tuo aliud mandatum, in hoc verbo restauratur, in quo ait se diliges β proximum tuum sicut teipsum: quod hoc modo facilius explanabitur. Ponamus verbi causa i mulierem amore alicujus viri ardentem, cupientemque in consortium ejus adscisci, nonne omnia ita Bget, et omnes motus suos ita temperabit, ut scit illi placere, quem diligit, ne sorte, si in aliquo contra voluntatem illius egerit, consortia eius vir ille optimus refutet atque spernat Poteritne haec mulier, quae erga amorem viri illius toto corde tota anima, totisque viribus servet, aut adulterium committere, quae eum noverit amare pudicitiam aut homicidium, quae eum noverit mitem' aut Deo ir;mum es in an mi intelligitur Consequenter ergo solus amor ille probabilis est, qui etc.