Opuscula medica

91쪽

Ε x S M P L U M I. 61 oleo-mellitis, adeo perperam intentat i: qnippe quae exsolutionem compagis pulmonum diu i. e. post Superatum etiam morbum in duraturam inducunt. Quod nefas in nostra medendi methodo. 3. Itaq. Sputorum Rara, energica, &c. excreatio non est opus pharmacorum, sed virium vitae, in tanto malo, dc post tantam sanguinis jacturam, seu mavis, solutam pro merito mercedem, adhuc superstitum . Quis autem promittat, aquam seu calidam, seu tepidam, iii lapia oleo, vel aceto condita , nitrum , camphoram , &c. esse dapes virium labefactarum instauratrices P Ego sane , ut communi utar disterio, apponerem haec pro secundis mensis eorum, qui eadem tantopere laudant. Contra . evenire cum dapibus num. 26. recensitis perpetuo exper

tus Sum.

q. Tertium . Praedictorum vis augetur ex eo, quod in alijs morbis, utputa febribus Perniciosis, Lue venerea, senteria epide mica, &c. ubi peculiaris nocere solet elementorum pravitas, peculiare pariter alexipharma cum investigari oportet: hic vero secus , ubi nulla metu tur peculiaris malitia , praeter auctum pest Iris, indeque universi sanguinis aestum . 'S. Nec prodest cavillari, retinendam esse viam phar macorum , universali consensu delectorurn, quibus perficiantur varii motus critici, in his morbis prae alijs anatura intenti; quorum maximus est Anacatharsis. Contra jam pridem, tanquam ex tripode Apollinis, insuctavit nobis magn. Syden h. loco cit. se Varios hujusmodi mo,

tus in Pleuritide fidem valet de reliquis) solis obtempe-

92쪽

sa NUMERATAE EXPERIEN.

rare Phlebotomiis: atq. suam liberando fidem , sputam agis, vel minus copiosa neq. inducere, neq. decernere horum ae grorum fortunam: ac etiamsi decernerent, ipsum tamen prorsus latere a iam viam pro eliminandi materia morbifici, praeter orificium a ferro phlebotomo incisum, quod tracheae vices subire cogatur se Quibus apprimε concordant observata nostra : imo eatenus concordant, ut Pleuro-pneumonicorum de ptar.itissim )s pii, ta Epidemicos in mortem oppetiisse viderim post immanem Anacatharsim, sive sputorum scaturiginem . Cujus confirmationem videsis apud Cl. Fretudium Op. omn. Tom. II. pag. m. Isso.

EXEMPLUM II.

De nutus Chi e Chinae potestate in eoercendis Febribus Tertianis: adjectis nonnullis animadPersionibus . 1. Febres istae sub amicarum specie puta Ephemerae, simplicis catarrhi, c. pluries imponunt: Sub acerbiorum , acutarum , inflammatoriarum, &c. illudunt alias. Inde varias adipiscuntur formast donec instinctu nobis occulto, aliae in Exquisitas abeunt, imo innoxias; aliae contra in sonticas, seu Perniciosas; non paucae etiam in continuas. a. Sporadice quovis anni tempore, epide mich vero aestate, autumnoq. plurimum; raro hyeme ; frequentius vere grassantur . in locis montanis, borea perflatis, minus; in depressis, mari finitimis, vel austro persatis, maXime Sa Vire, utrobiq. praesens expe rius sum. 3. Me-

93쪽

Medelam quod attinet harum labrium, ante Specifici i. e. Chinae chinae inventum methodo tantum generiisci, puta Venae sectione , purgantibus, amaris, deobstruentib. &c. curabantur. Inde vero & maxime post acerrimos cl. Torti conatus, fallacia methodus genericae, speci.

ficae contra praestantia detecta est.

. Nihilominus nostris etiam diebus, in luculenta praxi me hod i genericae specificam addere placuit; indeq. mixta invaluit. Quo autem omine id fiat juxta nostra ob

servata, paucis dicam .s .in tribus ultimis annor. lustris tractavi harum febrium, Epide mica constitutione, & aeris climate invicem diversaram , ultra quinq. millia. De graviori b. loquor: de mitior ib., puta vernalibus, postea dicturus. 6. Quod attinet Sanguinis missionem , in quibusdam epidemiis tentavi hinc inde utram l. viam i abstinendo in aliis aegrotis, in alijs contra celebrando venae sectionem ἰpraelatione capta ex signis plethorae, atq. phlogisti, uti volunt patroni hujus medelae t cxinde adhuibui corticem Peruv.: attentusq. ad singulorum eventus, inveni, inter centum v. gr. hinc inde distributos, quibus Sanguis mis-Sus fuerat; quinq. aut sex , vel etiam septem reali prola ctu beatiores; reliquos vero universim pejus mulctatos ,

quam alios centum , qui b. tacta non erat Uena .

7. Idem lari ne conti it in alijs at l. alijs Centenis, aeque distributis, cum Purgantib., etiam praesentib. alvi sordidae signis. Profectiun aliquatenus majorem expertus sum ex I pec acuanna prudenter adhibit1. Vessi cantia

94쪽

M NUMERATAE EXPERIE N.

da mihi facta est; Scit . modo conspicua, modo nulla; ignota sane alia praeter occultum morbi genium, huius discriminis causa. 8. Jam vero novissimi an . I79o. ingruente undiq. in populo atroci harum febrium concursu, in aliquot aegrorum centenis, diversae invicem indolis, neglecto prorsus omni alio remediorum subsidio, adhibui solum corticem Peruv. protinus a primo insultu, copia liberali durando

constanter usum ejusdem usq. ad integram fomitis morbi extinctione lai: caute tantiim exaeptis tam paroxysmi quam status febrilis intervallis. Omnes valde minori discrimine servati sunt, qutam reliqui mixta methodo tra stati. . 9. Horum ratio esse videtur, quia morosum harum febrium genium non cedit remedijs, mentis astu qua sitis, puta genericis, nisi casu, hoc est, nisi me dijs turbis, morbosi fomitis compagem fortunate destruentibus : uti de venae sectione aiebat Boerh. ubi su p. Elem. n. I S.; Ca su autem mederi non est arte mederi. Vice versa; cortex Peruv. corrigit constanter praed. fomitem saltem recentem ); quamquam modo nobis occulto. Igitur de hac re videtur Superesse tantum investigandus exquisitior adhuc hujus antidoti usus . Cui negotio non parum in commodi latura videtur methodus mixtae occupatio. Huic

negotio expeditiori reddendo, 1 o. Animadvertendum I. In his febribus exquisitis, atq. mitissimis , quales plerumq. sunt Vernales, contingit passim , abire , atq. redire per plures dies , indeque improvisu evanescere, qt lacum q. tandem methodo tractentur.

95쪽

E X E M P L U M II. 6snalib. praesertim Perniciosis, expertus sum, aeque ferme contingere recidivas, quavis methodo tractaSsem eas. Cum hoc tamen discrimine, quod in aegris solo cortice tractatis, multo brevius desinunt recidivae, citiusq. r deunt pristinae vires. Contra evenisse comperi methodo

mixta utenti b.: & praeterei, quod in febrim Quartanam

sunt magis proclives. 12. Animadv. III. Pro medendo prae d. recidivis, earumq. taediosissimis sequelis, tam ipsum Corticem, quam alia remedia vulgo laudata, puta A naricantia, Deobstruentia , Martialia ; eaq. maxime purganti b. mixta , constanter expertus sum aut noxia , aut inertia, in qu bus proinde siquid boni expertus sum , id a sola providentia diaetetica, alq. gymnastica nactus sum .

13. Animadv. IV. Qiuoties in praed. febrib. accidit irruptio halitus morbosi ad pectus, vel gulam , pulsu constanter valido, venae sectio rite celebrata talia sympto mata ita coercuit, ut reliquam aut morbi, aut medela: irtunam ne unguem turbaverit.

nicos se De adhibendo nec ne cortice Peruv. aegro laboranti Febre simpliciter remittente, quae neq. Putris apparatum prae se fert, nec inflammatoriae , neq. Tertiana: e quisitae , neq. Perniciosae, sed medium quid , , Quae viderim ego in centum , et amplius hujusmodi aegris , accipe

pauci S .is. Primo in dimidio circites eorum numero Opportunis horis aut exhibui, aut exhibitam novi liberalem Comticis copiam . In paucis admodum febris confestim remiae sit,

96쪽

sit; indeq. vel evanuit, vel exacte intermisit: In reliquis acutior effecta est: Unde post varios labores maxima qui. dem pars evasit; nonnullus autem periit. Secundo i In altero numero expectavi mordicus naturae curSum , abstinendo vel ab omni remedio, vel saltem a Cortice in quaestione . Omnes citius vel serius convaluerunt, minori valde Symplomatum perturbatione.

EXEMPLUM III

De Tolerantiae commodis in febrib. acutisano malae Indolis. nomini b. harum febrium apud Savvages si) videndis; genium plerumq. epidem i-cum , irrequietum, atque dissicilis iudicii prae se ferunt: de quo egregie Syden h. per totam Seet. V.

a. Rem quod attinet, nihil antiquius in terra mortalium , quam hu)usmodi febres: nulla antiquior medela, quam quies corporis , & potus aqua . Donec varietas Symplomatum, quae his morbis inopinato accidunt, varietatem pariter creavit remediorum: & viceversa . 3. Hoc mihi peculiare habent, quod earum certa medela neque ferro phlebotomo , neq. cortici Peruv. , nec alio singulari pharmaco, sed accommodae ad sum m. praed. Symplomatum providentiae succedit. 4. In ultimo decennio tractavi harum febrium circiter duo millia: Quartam plus minus partem in coetu nobili Ori:

97쪽

EXEMPLUM III. 67 reliquas in promiscuo vulgo : divers 1 in utrisq. fortunὶ .

. Scilicet inter ditiores, puta morborum Intolerantiores, ingruente quopiam aerumnoso Symplomate, unum de duob. a clinico exigunt, aut pnaesentem opem, aut securum prognosticum de futuri incolumitate aegrotantis . 6. Siquis cautus neutrum se praestare posse reponit, advocatur alius , atq. alius clinicus, qui morem gerat, promittendo utrumq. Ope remediorum variatorum ad libram, quasi dicam, Symplomatum: Remediorum , inquam ; quae , quo Speciosiora , eo magis probantur. 7. Ex qua methodo non nullum quidem novi spe citius

servatum : plures contra post diu urnam luctam, in penpetua vicissitudine Symplomatum , atq. remediorum transactam, tandem sibi relictos , pristinam valetudinem consecutos . Reliquos vero post luctuosum certamen eratinctOS. 8. Fateor autem, me ex adeo implexo morbi , atq. remediorum successu nullam Experientiam haurire potuisse , cui tuto fidere possim . s. Vice versa: reliquam partem harum febrium ex infima plebe, mihi soli concreditam, tractavi constanter praelibatissimo aegris ipsis regimine, abstinendo ab omni remedio , donec electram, quasi dicam , morbi Archaeum, utia solet, mobilissimum , proxime insidiabatur vitae: cui

suppetias ferre curabam seq. ratione . IO. I. Pulsib. pertinaciter turgidis, venae sectione. a.

Nauseae pariter pertinaci, i pecacuanna. 3. Gutturi aestuanti, gargarismate, ut plurimum ex aqua simplici. q. Praecordijs, renib., atq. vessica pariter aestua Blib. de.

98쪽

cocto graminis, vel etiam aqua gelida, epotis ad libitum

aegroti , dum sui compos esset; dum Secus, paulatim, ac modicum ex alterutro . s. Tam in tormini b. quam in meteorismo Ventris, chlystere frequenti ex aqua simplici, vel decocto malvae. Idem in alvo nimium sive adstricta, sive laxa. 6. In sopore gravi perseverante, Vessi cantib. ad extremos artus, vel occiput. 7. Declinante jam mon bo, nihilominus abdomine saburrae oppleto, leni ca

o. in decursu harum febrium, Symplomatib. anomalis, simul cum prostratione virium passim terrenti b. , loco exquisitoram Anti putridoram, Anthelm inthicorum, &c. ut puta Spiritus vi rio. i , Spiritus Mindererit, Pulveris Da Verij, Liquoris Anodyni tam Mineralis , quam Animblis Hos manni c. commendavi mala citria, Aurantiaq. Panem aceto imbutum ; quandoq. vinum : Optatissimo sane' eventu. Dippe qua methodo plerosq. hu)usmodiae ros isti iter servavi; eoque felicitis, quo aerumnarum Tolerantiores. Ubi proinde minus valere expertus sum it .lud Poetae 'rincipiis obsta: sero medicina paratur, &c. I 2. Interea novi plures , in turba quasi dicam, praed. febrium latitantes, qui b. in tuto collocandis non suffecit

exp3sita methodus. Scit . illis, quae vulgo , & merito Malignae audiunt, a proditorio occidendi genio, quod pr.ese ferunt; inde maxime timendum , quod ad oblatam

quamvis opem , Sive rationalem , sive temerariam, aeque surdescunt: donec clancultim saeviendo, lugubri tandem conflictu perimunt. Tractavi certe bis centum hujusmodi rigrorum , partim utiq. Servatos; plures autem extinctos. a ' Enim

99쪽

ΓxΕΜΡLUM IV. Enim vero de his etiam , atq. etiam testor, me nullum expertum esse tutius auxilium, quam abstinentiam ab omni tumultu remediorum .

EX EM LUM IV.

De Tolerantia necessitate in Asthmate vulgari.

est in populo frequens; familiarior foemi

nis, quam viri S. 2. Lecto cubantes, vel aliud agentes, nec opinantes plerumq. invadit. -

3. Difficilem anhelitum; thoracis angustiam; strTgi praecordia; animam tolli , non nisi erecto corpore , novi aeris accessu , alijsq. adminiculis recuperandam, percipiunt aegri . . Variis formis invadit. Prima Humida, forsitan ita d, dicta a copioso sputo, huic generi familiari. Altera Sicca, a nullo, vel parco admodum excreatu : De qui b. utpote frequentiori b. in praesenti. Tertia, minus frequenti , exquisite inflammatoria; catarrho pectoris eaequisito, de quo sup . EX. T. partim absimili, ejusdemq. medelae: Quam proinde videsis. S. Priorum generum magi mam partem invadere occasione cibi, seu mavis, chyli indigestilis , post susceptum tacitum frigus ad artus, & maxime pedes, pluries observavi . Quorum numerum circiter mille tractavi eventu6. Primo. Media circiter pars fatebatur, se jam pridem huic

100쪽

huic morbo identidem recurrenti, et q. in dies obstinatiori, esse obnoxium : Quoad medelam vero repetita Sanguinis detractione: Pharmacis vulgo pectoralib. ex oleo, melle, aceto, gummi variis, alijsq. similib. calide, vel tepide haustis, obviam ivisse. 7. Secundo . Altera pars sub meo regimine primam morbi insultum egperti sunt: quos propterea tractavi methodo sequenti. I. Agrum erecto corpore stare, artus in .riores , & maxime pedes mordicus calefacere ; superiores contra, & in axi me caput refrigerare t a. Aquam frigidam in leviori, in graviori autem insulta, nive gelidam assatim haurire consulo. Nil aliud, donec pertranseat pa

8. Quo paucis horis , vel ad sum. 1rysthemera indubi εobtento, si remaneat ciborum pravitas cum Stomachi nausea , I pec acuanna ; si cum Ventris onere , catharticomedelam absolvo: reliqua tempori, vitaeq. regimini committo .

9. His aegris blandem insultum & numero paucis , &longiori intervallo redire animadverti: eademq. methodo itidem corripui. 1 o. Contra : priorib. n. s. aegris medela isthaec non nisi levem quempiam insultum corripuit. Graves autem ex inolita ibid.) acerba medela contumaces, ves Sicanti. bus ad artus, quoslibet, imo etiam venae Sest. &c. superiori n. 7.) methodo additis; insuper diuturniori aerumnarum tolerantia unich corripere potui. II. Verbo : Numerate expertus sum, hunc morbum

taliter n. 6. tractatum, & frequentius reviviscere, & in dies