Commentarivs in epistolam Pavli ad Colossenses, scriptvs a Nicolao Hemmingio

41쪽

AD COLOS Lyi se a cere affectos es. ac de nobis absentibus ho'sigia neficioqiii. Dilectionem in spiritu Vocas ' et eam, quae per spiritum generatur in homi- inoso nibus fidelibus,seu que proficiscitur a cor Mysia et de spiritu Dei reformat, Est enim hoc, hic discrimen inter sanctorum non regene pes: cit ratorum dilecitionem Sanctorum dilectio a Bitit proficiscitur ut dixi a corde spiritu re- da uiola nouato, quo purificantur astectus Ideo inluntia, haec dilectio est pura Sc saneta, etiamsi nonta eniti sit persecta Estimatur enim a sua causa Scitia oldi s subiecto. Non regeneratorum dilectio exscitantiis carne est , quae est impurara contaminata.

t coargui Ideo quicquid ab ea nascitur impurum est, pirata de contaminatum. Et tametsi οργα φυσια rum. και etiam in Ethnicis sunt per se laudabi

is les tamen carnis viciositate contaminanimn is tur, impurae redduntur,cum contra vir

ausi et lini tute spiritus Christi in ph sanetificantur.

ido fuit i Propterea , nos, ex quo die audiuimus, non desinimus proiuit nobi uobis orared petere,ut imple

inspui mini agnitionc eius.

Qtiantum gauisus sit Colossensium lassisti prosediu in Evangelio, certiitim indicio,olοῖ - ostendit. Nimirum, quod assiduis preci-mue in C hus

42쪽

EPIs T. PAVLI hus oret, ut Delim plenius cognoscant. Cum hac cognitione crescit fides Ic pietas. id quod declarat, cum finem addit, inserum,ut digne Domino ambulent.

In omni sapientia Sc pruden tia spirituali.

In qua re consistat cognitio voluntatis Dei docet, nimirum ut recte menteiinstructae sint in Dei cognitione, de postea Prudenter Nequamur ea, quae docti su mus. Sapientia enim ad noticiam, Prudentiam ad actionem seu τσα ii resertur. Non enim satis est seruum nouisse voluntatem heri sui, nisi etiam iuxta voluntatem eius faciat. Non ergo ociosam contemplati nem rerum profitetur Theologia, sed efficacem noticiam voluntatis Dei requirit, ut mente, corde, lingua, adeol totis viri bus incumbamus in hoc,ut iuxta verbum cognitum vivamus, unde scriptum est: Per hoc scimus, quod agnouimus eum, si iussi illius obseruamus, qui dicit, Ouieum, Se praecepta eius non seruat, mendax est. Dicuntur autem Iohanni seruare mandata Dei, qui pro humanae fragilitatis DP tu, Vitam suam student formare ad obst. quium Duil

iuni

et pei

43쪽

quium Dei.Tametsi enim non potest quis uitii rixiam mortalium ad plenum seruare an ieta data Dei tamen hoc principium firmiter tenendum est, quod vera cognitio Dei ityn id efficax, placeati Deo conatus noster, qua eognitione hac proficiscitur. Porro, grammatica lalc obseruanda est,cum diciet hi omni sapientia. Omnis enim particula lyi yyρου ioeloeo, ut saepe alias, non uniuersalita IR R si rem generis alicuius, sed rei cui adiungi Spi tu , perfectionem significat.Sic I.Corinth: ET aeeipitur, Si habuero omnem fidem, ia Mial, ii est consummatissimam fidem edendi mi-

Vt dignὸ ambulatis Domi.

omni opere bono fructificani& crescentes in cognitione

i titataris . I ei i hirtus Multis verbis utitur, quo magis nouimustra dium in Colossensibus excitet. Ambularedui dicit, agne DominO,Placere Domino in Omms tua . et hono opere fructificare,crescere in agnit1o- ne Dei. Haec omnia necessario cohaerent,vL' proprisenectus vere cognitioni Dei. ita

44쪽

EPIIT PAULI seplantia Sc prudentia spirituali, is digne

Domino ambulare studet, ambulat aurem digne Domino, qui ipsius voluntati studet per omnia satisfacere Qui ambulat digne Domino, a laaud dubie Domino placet: Qtii Domino placet, suo opere fructificat magis: Qui fructificat, is hunc fructum reportat, quod crescat in cognitione Dei magis, donetur spirituali rob re,tolerantia, Patientia,gaudio, ideo sequi,

Omni robore roborati, auxsta potentiam gloriae ipsius, an omni tolerantia, patientia, cum gaudio.Qtii vires nostrae adeo diminutae sunt 8 debilitatae, ut nobis relicti nihil dignum Domino faciamuS, nec possimus fructificare, nisi quae sunt mortis. Fructus enim radicem sapit. Ideo nunc addit de facultate fructificandi, quae nobis suppeditatur a Domino, qui secundum gloriosam suam potentiam nos robustops validos reddit, ad ea praestanda, quae 5 ipsi grata sunt de nobis salutaria, ad omnem tolerantiam de patientiam cum gaudio. TU Is san

pectant ad veh

45쪽

'ythii aerumnas Patientia est, qua patientere hi t pedi an liberationem. ακροθus Vi enim Ny λ' ad verbum longanimitas est. Cum gau hi di clio, scilicet spirituali, quod concipitur X ludo fiducia in Christum, ex spe liberationis. μῆλ', iii Huc pertinet promissio Domini Matth: G si in hi Beati, qui persecutionem patiuntur Propitiiva repte iusticiam, quoniam ipsorum est re . ii toti gnum coelorum. Qtii igitur patitur, etsi gemit sub cruce, tamen gaudet intuens li-

pNi,i Poh o, haec perioch graphice depin F lcnsigit, qualenam debeat esse piorum studi

icti, si Secundo Epipoia pars. sternat Apostolus ad se

uentem catagraphen, redit ad gra Τ tiarum actionem Nam hac ratione dilabi tia, q*q seeundam Epistolae partem, qMRM

46쪽

erageticam esse dixi Continet autem pluenana descriptionem Christi, ct commemo-xationem beneficiorum ipsius, ut ita non DIum confirmet doctrinam Epaphraeparochi Colossensium, verum etiam plenam Catechesin tradat de Christo eius i bene sichs,aduersas omnes corruptelas Iudaicas alias, quae tum contra personam, tum contra officium Christi eo tempore spargebantur, ad obruendam lucem Euango hi Porro, huius descriptionis hic est o do Primum, gratiam Patris coelestis sera nos describit. Deinde beneficia Christi commemorat, destribiti Christi pers, nam Tum accommodat ad υποθεσι ), Chrim beneficia communicata Colostensibus, ostendendo ea ad omnes, qui Christum G de recipiunt, pertinere. Venit enim Chri- sitis ad seruandum, quod perierat. Hinc diIabitur in commendationem minister

verbi, per quod illa beneficia nobis offo

Gratias agentes Deo pa

tri.

Ita habent emendatiora exemplaria graeca. Quoties has duas voces coniungit scriptura e Priore, nempe Dei appeliatio

47쪽

nclaui AD OLos s. Iatione, discamus maiestatem Dei intueri, isti ' eius praesentiam ' omnipotentiam cogi i,-y tare, unde in cordibus nostris timor Dei concipiendus est, ne tantam maiestatemq*R offendamus. Ex posteriori, nempe Patris appellatione, discamus affectum Dei pa-yp R.4 e num erga nos, unde in mentem Pri' p φ, inum nobis veniat, quod per nigenitum ' η'pini Dei filium in hunc dignitatis gradum si', i x7fur inus uecti, quod Deum habeamu Pa' iis , icti rem ac ipsius censeamur filῆ. Deinde eta In suill hoc paterno affectu accendatur in cordi' 'Etiriciaci . . . nostris vera erga clementissimum Pa ipis rem fiducia Sic enim decet, ut noticiae i. - c respodeat affectus S actio,vnde fit,vido edi is strina non sit ociosa contemplatio,sed cor sed in da penetret, ibit varios motus prora ' i' ctrinae diuersitate exciter.

tim Qui idoneos nos reddidit, in partem sortis sanctorum in lus

mine, Causa gratiarum actionis est a beneficiis patris coelestis, qui nos reddidit id neos ad participandam sanctorum haere ditatem in lumine, id est, in regno Christi. I sic primum obserua, quod nostrae salutis

48쪽

simus donei ad tantam tam gloriolam haereditatis participationem, qui natura sumus filii irae,& in tenebrarum regno pro Pter peccatum constituti. Humiliemur igitur ac seponamus Omnem arrogantiam, prostrat nudi coram patre ccxlcm,8 certa fiducia expectantes a Deo, quod adeo puterne Promittit.

Qui eripuit nos de potestate

tenebrarum, S transtulit in re,

gnum filii dilectionis suae.

Expositio est praecedentis sententiae. Apertius enim Sc clarius, quomodo nos Deus idoneos reddiderit, ut essemus consortes sanctosum in lumine, emoniti Obserua αντιθεσι duorum regnorum, quorum ALTERUM est tenebrarum, id est, Ignorantiae Dei, luctus,mitii, perditionis, cuius princeps est Satan, in quod regnum Propter peccatum totus mundus demerasus est. Hoc regnum,ut vitii munitur,am-hitur flagitiis,turres habet criminae arma quarumcunq turpitudinum molimina: Ita ipsius potestas in mortem damnationem y

litastilillas

ni s

cini

49쪽

aecilia AD COLO IS. Ο nem*eorum,qui sub Satana principe mi- η ' Mi litant tendit.ALTERUM regnum est regnulucis,id est, noticiae Dei, gaudii liberatio- ς', vitet nisis salutis, cuius princeps est Christus, yRRIty o quod regnum ex sola Dei gratia tranS- altilitet e ferimur. At rideo addit Paulus, in re Ratirm onum filii dilectionis suae. In Christo enimi Rith,8 filio unigenito Sc coaeterno, caro no lia', quo ab het,in hoc elegit, in hoc vocavit,credentes adoptauito iustificavit,in sui nominis glo

riam,

ista

Porro cum dicit, Filii dilectionis suae, olus credo Paulum voluisse insinuare, Quam si dixisset filii dilecti. Nam xFilium de substantia Patris, de eundem causiam ei se cur Deus nos diligat, hoc Epitheto haud dubi significat. Nos enim sumus dilecti in ipso, ipse vero patris dilectio eli, ut unigenitus filius, de substantia patris

ab aeterno natuS.

In quo habemus redemtios

nem, per sanguinem ipsimS, res

Guti missionem peccatorum.

odii thanslationis nostri in regnum

50쪽

E PI S V LIIesus Claristus patri obtemperans. Verbrum est sanguis Christi, hoc est,hostia prωPl Oatona, qua omnia peccata mundi e Piantur, iuxta illud: Ecce agnus Dei, qui tollit peccata mundi. Item,Sanguis Christi emundat nos ab omni Evolinia. Cumia o preci pugnat uniuersa doctrina PDrae, de satisfactionibus, meritis de indulgentiis S: Redemtio huius satisfactoriae hostis 5 fruetus, est remissio peccatorum, hoc est, absolutio seu iustificatio a peccatis, quam oportet fide accipere. Hic rursus xuit, quacquid homines de salute consequenda comminiscuntur, extra Christum. Ad huius loci uberiorem declarationem 3eferatur tertium caput ad Romanos, ab hoc loco. Nunc autem sine lege iusticia Dei S c.,' ad finem capitis.

ui est imago Dei inuisis

Summam beneficiorum Christi proxime praecedente sententia complexus est, iam personae descriptionem iustam acioreditur, ac Primum ostendit, quae sit natura

fit a Dei. Deinde, quanta potentia sit ipsi a cauo, quale sit regnum cius Peculiare. Vt

ti pingi ais tivalidi